Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•набойка-кі, дат., предл. набойцы, ж. 1. доска с рельефным нлн металлнческнм узором в набмвном пронзводстве. Ксл. Шмат набойкаў было з рознымі рысун-камі. Гарадок (Ксл.).
2. полотно с белым узором по цветному полю, Ксл. набнвной краскамн холст. Нсл. 298. Набойкі купіць. Нсл. У набойцы ходзіць. Тм. Купілі набойкі на кашулю. Астроўна Віц. (Ксл.).
•набок, нареч.—в сторону, на сторону. Ар.; Ксл. Набок грыбок — баравік едзе. Послов., Лужасна Куз. (Ксл.).
•набадзяцца,—см. под бадзяцца. •набазік-аць-аййа.—с.ч. под базікаць. •набакір, нареч.—набекрень. Гсл.
•набалёлы-лая-лае—наболевшнй. Гсл. •набале'ць,—см. под балець.
•наб-авіць-аўляць.—см. под бавіць.
•набгом, нареч.—нагнув посуду, Ксл. чрез край, Растсл. нагнбая сосуд. Нсл. 298. Я вып ’ю набгом. Пустын кі Віц. (Ксл.).
набгом піць—шіть прнслоннв голову к неподвнжно стояіцей посуднне с водою, нлн прнпав к водовместнлніцу, нк.: Очер-кн, 917. пнть через край, тм., Но. 415. пнть, нагнбая сосуд. Нсл. 298. Пі набгом ізь вядра. Нсл.
•набёг-аць-ацца,—см. под бегаць.
•набёгчы,—см. под бегаць.
•набедавёцца,—с«. под бедаваць. •набяг-аньне-а^ь,—см. под бегаць. •набяёдаваць,—см. под бяёдаваць.
•набярэма, нареч.—в охапку. Гсл. Схапіў хатыль набярэма й панёс. Гсл.
•набіліндрасіць,—см. под біліндрасіць.
набіліца-цы, дат., предл.-цы, ж.—батан, рамка в ткацком станке, куда встав-ляется "борда”. Ксл. Без набіліцы красён НЯ вытчаш. Абрэзкава Сян. (Ксл.).
•набіліцы ( набіліцы, міхўцаў — набі-ліца. Шсл. Зрабіў новенькія набіліцы ў кросны. Крамяні Пух. (Шсл.).
• набілка-кі, дат., предл. набілцы, ж. — набіліца. Вярбягі сір. (Ксл.).
• набілкі (набілкі, Шсл. )-лак (-лкаў) —прнспособленне в ткацком станке, с помоіцью которого держнтся н двнга-ется бёдро, Гсл. — набіліца. Шсл. Вузкія
набілкі'. берда ня лезе. Ст.
•набІЛЬНІца-ЦЫ, дат., предл.-ЦЫ, ж. — набіліца. Ар.
•набільніцы-йаў — набіліца. Шсл. Пась-кяпаліся набільніцы, ткучы кросны. Войтугава Сьміл. (Шсл.).
•набіраць,—см. под берці.
•набірацца,—см. под брацца.
•набірка-кг, дат., предл.-цы, ж.—корзлна для сбора ягод, грлбов. Ксл. Набірка чуць ня поўная ягадаў. Максімава Куз. (Ксл.). •набіць,—см. под біць.
•кабіванка-нкі-нцы, ж.—матерня, холстс набнвнымн узорамн, Гсл. полотно с белымн узорамн по цветному полю. Ксл. Будзем шыць із набіванкі. ісачкова Аз.(Ксл.). •набів-аньне-аны-аць,— см. под біць.
•набівацца, с.м. под біцца.
•набіўка-кі, дат., предл. набіўцы, ж.—рас-твор прн набнванню узоров в набнвном пронзводстве. Ксл. Ці шмат было цяперу вас набіўкі? Ксл.
•набіць,— см. под біць.
•набіцца,—сл. под біцца.
•на благі бок—наязнанку. Ар. Узлажыў кашулю на благі бок. Ар.
•набліж-ацца-ыцца,— см. под бліжыцца.
•набльішыць,—см. под блышыць.
•наблышаць,—см. под блышаць.
•наброіць,—см. под броіць.
•набрах-аны-аі(ь,— см. под брахаць. •набрахацца, -« « под брахацца.
• набразьнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м. —полтенце, которое вешают на нконы. Ксл. Надабе зьняць із абразоў набразьнікі. Баравыя Куз. (Ксл.).
•набрак-аць-лы-ці,—см. под бракці. •набраклы-лая-лае, 1. опухлый.
2. набухшнй. Шсл.; Гсл. Набраклыя дровы, дык не гараць. Ст. Набраклы дуб цяжкі. Ст. Баяцца змачыць набраклае жыць-цявым сокам гадблё. ЗСД 34. У лесе пахла цёплым дыханьням пышна набраклых пупушак. зсд 282. Занямелі ў садзе вогкасьцю набраклыя кусты. Крушына: Лебедзь, 25.
3. проплтанный влажностью. •набраць,—см. под берці.
•набрацца,—с.м. под брацца.
• набрачок-чга, предл. й зват. набрачку —рассвет. Ксл. Набрачок заняўся, як яна пабегла. Смалякі Гар. (Ксл.).
•набрэхі-хоў', едйнств. ч. нет.—клевета, сплетня (, наговор, С. ) Нсл. 299. Ляпей было б, калі б ты набрэхаў людзкіх ня слухаў. Нсл.
•набрэшнік-гка, предл.-ку, зват.-ча, м.—род охотннчьей собакн. За набрэшніка зьвя-рынага — тры рублі грошай. Стт. 473.
•набрўклы-лая-лае, 1. опухлый. Набрук-лыя шчокі. Нсл.
2. пропнтанный влажностью. Нсл. 299. Набруклую сьвітку паклаў на печ. Нсл. 36. См. браклы, набраклы.
набрўкнуць
718
нагбацца
•набрўкнуць, набрўкці-ну-неш-не, 1. опухнуть. Ср. набруклы.
2. намокнуть, пропнтаться влажностью. Нсл. 299. Сьвітка ад дажджу набрукла. Нсл. См. набракці 2.
•набрўкці, -г« под брукці.
•набрўлець,—см. под брулець.
•набрыдаць-дю-аеій-ае; повел.-ай-айма, соверш.—снльно надоесть. Шсл. Ну й набрыдаў жа ты імне, чалавеча! Ст.
•набрындацца,—см под брындацца.
•набрыняць,—см. под брыняць.
•набубніць,—см. под бубніць.
•набухторыць,—под бухторыць.
•набузяніць,—см. под бузяніць.
•набўр-аны-ыць,— см. под бурыць.
•набурбол-ены-шь, —с« под бурболіць.
•набурбол-іўшыся-д^а,— см. под бурбо-ліцца.
•набурмістравацца,—см под бурмістра-ваць.
•набуўдьірыць,-™ под буўдырыць.
•набыцца,—см. под быць.
•нагонка-нкі-нцы, ж. 1. прнгонка. Нсл. 302. Нагонка вялікая коней на торгу. Нсл.
2. строгнй выговор (, нагоняй, С.) Нсл. 302. Пан нам за гэта ладную даў нагонку. • наг оцацца,—< « nod гоцаць.
•нага, нагі. назё; мн. ч. ногі, ног, ж.—нога. Ар.
на ногі паўстаць—стать самостоя-тельным. Пан Бог учыніў вам на пажы-так, штоб управілі тых сірот, покі яны на ногі паўстануць. Кіт. 1063.
з ног ссадзіць—сделать большой мате-рнальный уіцерб, Варсл. свалнть с ног.
Уменый. ножка-жкі-жцы. Ласкат- но-жанька-кі-цы. Боты й чаравікі на но-жанькі. НК: Пасобнікі 93.
нага за нагў [ісьці], в знач. нареч.—ндтн очень медленно, как бы едва передвнгая ногн. Ар. Конь ідзець нага за нагу. Ар. Ідзець як няжывы: нага за нагу. Вышынскі: Хата пад ліпою.
•нагабляваць,—под габляваць.
•нагатацца,—см. под гагатацца.
•нагад-аваць-аг(ь,— см. под гадаць.
•нагадз-іла, нагаджае,— см. под гадзіць.
•нагадзіцца,— см. под гадзіцца.
• нагалас, нареч.—ВСЛух, Внленіц.
•нагаласіцца,—см. под галасіць.
•нагалавў, в знач. нареч. 1. всех до одного, поголовно. Нсл. Нагалаву выгналіца згон. Нсл. Нагалаву ўсіх выразалі. Нсл.
2. наголо, Нсл. 302. совсем, совершенно. Нагалаву абакралі. Нсл. Нагалаву ўсё пагарэла. Нсл.
•нагалі, нареч. Смл.—в обнаженном состо-яннн. Дсл. Із шабляю нагалі. Смл. Ен між сабою клаў войструю меч нагалі. Нсл. Стаіць дзеўка нагалі. Ельн. у. (Добр. э.с.і, 493).
на галй зь мячом на галі"—с обнажен-ным мечом, Смоленіц. наголо.
• нагалузав-ан^-ацца,—см. под галузаваць.
*нагаман-іць-іцца,—см. под гаманіць.
•нагамашыць,—см. под гамашыць. •наг-аняць-ндць,— см. под гнаць.
•нагарода-ды-дзе, ж.—награда (об от-ветном действнл, чувствне н т.п. С.) Нсл. 302. Дам добрую нагароду, толькі пасабі. Нсл. Благая нагарода за маё гарбееньне. Нсл. 118 (под гарбееньне ).
•нагарадзі'ць 1-джў, нагародзіш-дзе, соверш. каму—вознаграднть. Дзякуй, нагарадзіў мяне за маю паслугу, ласку. Нсл. 302. Бог табе нагародзе. Тм. Несоверш. нагараджаць, -аю-аеш-ае—вознаграж-дать. Ён заўсёды добра нагараджае. Нсл. Ср. нагараджэньне.
•нагара-дзГць І1-джаць,— см. под гара-дзіць.
•нагараджэньне-ня, предл.-ню, ср.—воз-награжденне. Нсл. 303. Ніякага нагара-джэньня ня меў ад яго. Нсл.
•нагараць, несоверш. кнагарэць 1, 2. Соверш. нагарэць, 1. получнться от сгорання ( о углях, золе). Ар. Нагарэла ладне попелу. Ар.
2. нзрасходоваться в каком-л. колнчес-тве (об электрнческой энергнн). Элект-рычнасьці нагарэла на пяць рублёў.
•нагарэ (МГсл.), нагары—вверху. МГсл.на-•нагарэз-аваць-зьнгчаць,— см. под гарэ-заваць.
•нагарэлы-лая-лае—получнвшнйся от сгорання чего-л. (о золе, углях).
•нагарнўць,—cm. под гортаць.
•нагарнўцца, <«. под гарнуцца.
•нагаспадараваць,—см. подгаспадара-ваць.
•нагаспадарыць,—под гаспадарыць.
•нагаспадьініць,—см. под гаспадыніць.
•нагаспадынічаць,—см. под гаспадыні-чаць.
•нагасьцявацца,—см. под гасьцяваць.
•нагатаваць I,—см. под гатаваць.
• нагатаваць 11-тўю-тўеш-тўе; повел. тўй-тўйма, несоверш.—ходнть нагншом, в рубнгцах. Нсл.> 303. Ня так ходзіш, як людзі, а нагатуеш. Нсл.
•нагатавацца, см. под гатавацца.
•нагавіцы-і^оў, едйнств. ч. нет.—штаны (брюкн, С.) Купіск н.; Ксл., штаны, панта-лоны, Гсл. ннжнне нлн верхнне штаны. Полесье 113. Хлапец надзеў нагавіцы. Сьлі дзец Чаш. (Ксл.). Тав. Хрушчоў яшчэ не сказаў свайго апошняга слова што да шырыні нагавіцаў. ’’Бацькаўшчына”, Но. 40(426).
•нагбом: піць нагбом—пнть нз посу-днны, которую необходнмонаклоннть, н в сем случае нмеется в внду посуднна больше пнтейной — ведро, кадка, горшок, крннка н проч., НК.: Очеркн, 917. пнть нз наклоненной посуднны, Гсл. — набгом. Нсл. 302. Гукі піў нагбом. Дуб. •наг6-аньне-аны-аць,—см. под гбаць.
•нагбацца,—см. под гбацца.
нагдон
719
нахмырыцца
•нагдон, нагдовень, нагдовіньня, нагдо-вічы, нареч.—на днях, намеднн. Нагдон я была тамацькі. Баркова Куз. (Ксл.).
Нагдовень быў у мяне сват. Шавяно Куз. (Ксл.). Нагдовіньня я быў у месьце. Луб’ева Аз. (Ксл.). Нагдовічы я была ў царкве. Берашова Сян. (Ксл.).
•нагдась, нареч.—намеднн. Нсл. 302; Пск.; Тверск. (Даль). Нагдась быў у нас. Нсл. Уменьш. нагдасенька, нагдасечка. Пск.; Тверск. (Даль).
•нагдашні-няя-няе—бывшнй намеднн, Гсл. намеднншннй. Пск. (Даль); Нсл. Наг-дашнія госьці. Нсл. 302.
•нагінаць,—сл. под гнуць.
•наг-інацца-нўцца, —см. под гнуцца.
•наглабастаць,™ под глабастаць.
•наглабаць,—см под глабаць.
•наглабацца,— см. под глабацца.
• наглама-зьдзіць-жджаць,—<м. под гла-мазьдзіць.
•наглёдзіць,—сн. под глядзець.
•нагле'дзіцца,—см. под глядзецца.
•нагляд-яду, предл. й зват.-ядзе, над-зор, Ар. надсмотр. Гсл.
•наглядам, нареч. 1. следом. Гсл. Цягнуўся й я наглядам за вамі. Гсл.
2. по чьему-л. прнмеру. Гсл.
3. наглядевшнсь, прнсмотревшась. Гсл. 3 за пляча выўчыўся пісаць, наглядам няўся. Гсл.
•наглядаць, -™. под глядзець.
•нагляднік-і'к'а, предл.-ІКу, зват.-ІЧй, м.
—надзнратель.
•наглядніца-цы-г^ы, ж.—надзнратель-ннца.
•нйгліца-г^ы, 0614.—нахал (нахалка, наг-лец, С.) Шсл. Вось дзе нагліца: і сораму яму няма! Ст.
•нагліцаю, нареч.—нахально (нагло, С.) ІПсл. Вось нагліцаю так і лезе да яго біцца! Ст.
•наглуздйць,—см. под глуздаць.
•наглузьдзіць,—см. под глузьдзіць.
•наглуміць,—см. под глуміць.
•наглыкацца,—см. под глыкацца.
•наглытацца,—см. под глытаць.
•нагмўрыць,—см. под гмурыць.
•нагмўрыцца,—см. под гмурыцца.
•нагно-ены-еваць, нагнаіць,—см. под гна-іць.
• нагнёт-ёшу, предл. й зват.-ёце, м. 1. давленне. Гсл.
2. ссаднна, воспаленне от трення (у лошадн от тесного хомута). Гсл.
КНІГІ ОНЛАЙН
