Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•пабабіцца—с«. под бабіцца.
•пабаі аціць см. под багаціць.
•пабаёшка-шкі-шцы, ж —короткая ко-лотушка длнною в 5-6 верш. в одном конце стесанная в рукоять. НК: Очеркн, 346. •пабаяцца,—см. под баяцца.
•пабадзяцца<ч под бадзяцца.
•пабазікаць—см. под базікаць.
•пабажыцца—см. под бажыцца.
•пабак-ака, предл.-акў, зват.-ача, м.—нед-лннная толстая веревка для пршцеплн-вання к хомуту лошадн плуга, бороны, дыішіа молотнлкн; бывает обыкновенно в nape, Шсл. постромка.
•пабаламўціць—< под баламўціць.
•пабал-ёць-яваць—сл. под балёць-іць.
•паэальшэць см. под балець.
•пабапал, нареч.—по обе стороны. Ксл. Пабапал дарогі было жыта. Нов. Сяло Беш. (Ксл.).
•паоасьці“—с«. под басьці.
•пабасыцся—с«. под басьціся.
•пабавіць см. под бавіць.
•пабавіцца—см. под бавіцца.
•пабачаньне-ня, предл.-ню, ср.—свнданне. Ён спадзяваўся, што прыкрасьць, накі-нутая падзеямі па іх гэтае пабачаньне, зараз мінецца. Дзьве Душы 146.
да пабачаньня—до свндання. •пабачн-ёць— см. под бачнёць.
•пабачылася, бплйч,—см. под бачыцца.
•пабачыць см. под бачыць.
•пабачыцца—< м. под бачыцца.
•пабэрдзаць—см. под бэрсаць.
•пабэрсаць—см. под бэрсаць.
•пабёгаць—см. под бёгаць.
•пабёгчы—см. под бёгаць.
•пабедаваць—см. под бедаваць.
•п’абедзе, всм. нареч.—после обеда. Нсл.424; Ар. Вы ўжо п’абедзе. Нсл. П’абедзе прыдзем. Тм.
•пабёла-лы-де, ж.—краска-белнла. Гсл.
•пабёлены—см. под бяліць.
•пабягўнка-нкз-нцы, ж.—не любяіцая сндеть за работою. Нсл. 424. Ты ў нас пабягунка, ня любіш сядзець за крос-намі. Нсл.
•пабягўшкі-йлж, едйнств. ч. нет.—частое уклоненне от занятня. Нсл. 424. Ты ўсё на пабягушках, а дзела гуляе. Нсл.
•пабял-йны-яць-іць—см. под бяліць.
•пабірйць см. под бёрці.
•пабЛты-іваць4ць-іцьце—см. под біць.
•пабіваць см. под біць.
•пабівацца—см. под біцца.
•пабГцца—см. под біцца.
•паблажэць—см. под блажзць. •пабліж-эць-ыць—под бліжэць. •паблі'жыцца—см. под бліжыцца. •паблішчэць—см. под блішчэць. •пабльітаць см. под блытаць.
•паброіць—см. под броіць.
•пабрахйць—см. под брахаць.
•пабраньне-ня, предл.-ню, ср. 1. сочетанне браком. Нсл. 422. Пераз пабраньне мы з табою парадніліся. Нсл.
2. снятне с поля льна нлн коноплн. Нсл. 422. Па пабраньню лёну й канапель жаноцкае ня ма ў полю работы. Нсл.
3. забранне чего-л.(многого, многнх, С.) Нсл. 423. Пабраньне коні ў шкодзе. Нсл. •пабрёны, прйч. 1. убранный с поля(о льне, коноплн). Нсл. 423. Ляны ў людзёў пабраны, а наш лён яшчэ стаіць. Нсл.
2. забранный(о многнх, С.) Нсл. 423. Усі пабраныя рэчы зьвярнуў. Нсл. Коніў ваўсе пабраныя павялі на панскі двор. Нсл. •пябр-апы-аўшыся-аць—см. под браць. •пабрасьн-ёлы-ёць—см. под брасьнець. •пабрацёнікіка, предл.-іку, зват.-іча, м. — брацёнік. НК: Бабы, Но. 2.
•пабрацГм-і.ма, предл.-імў, зват.-іме, м. —названный брат. Гсл.
•пабрацімскі, -кая-кае—свойственный названному брату. Зірнуў на Лясьніцкага зь нейкім пабрацімскім спачуваньням. зсд. 214.
•пабрёць—см. под берці. •пабр-іўшыся-ацца—см. под брацца. •пабруднелы, прйч. прош. вр. к пабруднець,
1. ставшнй несколько грязным.
2. почернелый от загара. Нсл. 423. •пабруднёць—см. под бруднёць. •пабрусьнёць—см. под брусьнёць. •пабрыдзіцца—см. под брыдзіцца. •пабрьік-аваць-а^ь—см. под брыкаць. •пабрьіндаць—см. под брындаць. •пабрьінкаць—см. под брынкаць. •пабрысьці—см. под брысьці. •падубшць—см. под дубніць.
•пабудав-аньне-аны-аць—см. под буда-ваць.
•пабу-дзіць, -джоны-джаны-джаць—см. под будзіць.
•пабуйнёць—см. под буйнёць. •пабуймць—см. под буйніць. •пабўкаць—см под бўкаць. •пабўкацца—см. под бўкацца. •пабурчэць—см. под бурчэць. •пабўсеньі—< «. под бўсець. •пабўсець—см. под бўсець. •пабусецца—см. под бусецца. •пабуцьвець—см. под буцьвець. •пабучнёць—см. под бучнёць. •паб-ывёць-ыць—см. под бываць, быць. •п’абычаю,« см. нареч. 1. по обыкновенню, по прнвычке, обыкновенно. Нсл. 424. У нас так п’абычаю вядзецца. Нсл.
пагода
793
паганін
2. no нраву, no вкусу. Нсл.424. He п’абычаю гэта мне. Нсл. П’абычаю зроблена. Тм. Люблю дзеўку абы чыю, была б толькі п’абычаю. Нсл.
•пагода-ды-дзе, ж.—вёдро, (Шсл.) прек-расная погода. Гсл.; Ар. Ах, пагода, аж зьвініць!—очень хорошая, ясная погода. Ст. Калі байрамны месяц не пакажацца з пагодай, то подле ліджбы справуйце (байрам). Кіт. І5а8. Хто дажджом косе, той пагодай суша. Послов. Рапан. 104.
•пагодлівы-вая-вае, 1. благопрнятный(о погоде). Нсл. 436. Пагодлівы час. Нсл.
2. убранный в ясные днн, в хорошее время. Нсл. 436. Пагодлівае сянцо. Нсл. •пагодны-ная-нде—благопрнятный по постоянной хорошей погоде. Нсл. 436. Пагодныя дні. Нсл. Пагодная восень. Тм. •пагодЗІЦЦа-гДіМ, несоверш., безлйч.—уста-новляться(хорошей, С.) погоде. Нсл. 436. На дварэ пагодзіцца. Нсл. Соверш. распа-годзіцца. Нсл. 436. Ужо распагодзілася. Нсл.
•пагоджаны см. под гадзіць.
•пагон-ну, предл.-не, зват.-не, м. 1. погоня. Дз.; Ар.; Нсл. 437. Пайшоў мой муж у роўна поле араць, ды забыўся сахі ўзяць. Як вазьму ж я заарол ды заімупагон. йзнар. песнн, Ар. Пайшоў за ім у пагон. Дз. Чаму ж вы ў пагон за ім ня беглі. Нсл.
2. побег(дерева). Ар.; Дз.; імсьц. См. гук.
•пагоня-нг-нг, ж. 1. погоня. Бяжы барж-джэй за ім у пагоню. Нсл. 437.
2. герб Велнкого Княжества Лнтовского, велнколнтовскнй(белорусскнй) герб. Мы гаспадар даем пад гербам таго гаспа-дарства нашага, Вялікага Князства Літоўскага, Пагоняю, пячаць да каж-нага павету. Стт. 180.
•пагонка-нкі-нцы, ж.—подвода, особен-но посылаемая по судебным делам. Нсл. 437. Кажны тыдзень у пагонку пасыла-юць. Нсл.
•пагорала, безлйч.—см. под горае.
•пагоршаць—см. под горшаць.
•пагабляваш.—под габляваць.
• пагадаваць, -дую-дуеш-дуе, несоверш. —сочувствовать, сострадать, соболез-новать. 1. суднть о другнх по себе. Нсл.434. Ты пагадуеш па сабе; калі ты пад’еўшы, ня думаеш, што другім есьці хочацца. Нсл.
2. быть вннмательну, сннссходнтельну к худому положенню другого. Нсл. 434. Сыты па галодным(галоднаму? С.) не пагадуе, не пагадйе. Послов. Нсл. Багаты не пагадуе, ніколі не пагадае па бедным (беднаму? С.) Нсл. 334.
пагадіць-аю-аеш-ае, соверш. к пагада-ваць, 1, 2. Нсл. 334, 434.
•пагадлівасьць-гр, ж.—сочувствне. У ім брацкае пагадлівасьці няма. Нсл. 434. См. спагада.
•пагадлівы, -вая-вае—сочувственный. Зазначыў дабрадушна-пагадлівым то-нам. ЗСД 313. Хто сам не цярпеў гора, тый і другім не пагадлівы. Нсл. 334. Пагадлівы бача, што каму трэба. Нсл. 434. См. спагадны, пагадны.
пагадліва, нареч.—сочувственно. Ты гэта не пагадліва зрабіў. Нсл. 434. Лясь-ніцкі пагадліва ўсьміхнуўся. зсд 320. He пагадліва жывець у суседзтве. Нсл. 334. Пагадліва судзіш. Нсл. 334. См. спагадна. •пагадны-ная-нае—сочувствуюіцнй. Па-гадны чалавек пазычыў бы, а непагадны ніколі. Нсл. 434. См. пагадлівы, спагадны. •пагадзіць—см. под гадзіць.
•пагадзГцца—сл. под гадзіцца I.
•пагалоўшчына-ны-не, ж.—подушная (поголовная, Нсл.) подать. Шсл.; Нсл. 436. Пагалоўшчыну выбіраюць. Нсл.
•пагаладаваць—под галадаваць. •пагаласіць—с.ч. под галасіць.
•пагалёлы-лая-лае—победневшнй, Нсл. 437. обнніцавшнй. Пагалелая радзіма. Нсл. 437. Пагалелая шляхта. Тм. См. галелы.
даваць[даць] на пагалелых—оказы-вать(оказать) помоіць обншцавшнм.
•пагале'ць см. под галёць.
•пагаліць—с». под галіць.
•пагаліць- < н под галіць.
•пагаліцца—см. под гбліцца.
•пагаліцца—см. под галіцца.
•пагаманшь см. под гаманіць.
•пагамаваць—ом. под гамаваць.
•пагамаць—с.ч. под гамаць.
•пагамкаць—с«. под гамкаць.
• пагана-ны-не, ж.—охужденне, охулка, Нсл. 435. осужденне, неодобренне, порн-цанне. Ніякае паганы не дасі на мой тавар. Нсл.
• пагана, нареч.—гадко, дурно. Нсл. 435. На сэрцу нешта пагана зрабілася. Нсл. Пагана выходзе з гэтага. Нсл.
•паганашыць—с.м. под ганашыць.
•паганец-нца, предл.-нцу, зват.-нча, ж. —скверный, мерзкнй человек. Шсл. Вось такі ж паганец гэты хлапец: штачасна ўвядзецца з канём у шкоду! Ст. Паганцу што ні дай, заўсёды папсуець. Нсл. 435. Паганец гэты напаганіў ваду. Тм.
•паганяла-ла, предл.-ле, мн. ч.-лы-лаў, ср. —ТО, чем ПОГОНЯЮТ. Раст.: Северск. 68.
• паганялка-лк'і-лцы, ж.—то, чем пого-НЯЮТ. НК: Піт., Но. 24.
•паганяты-ллшга, суіц. Гсл.; Шсл. Які зь цябе паганяты, калі ты ня ўмееш на каня пугаю махнуць! Ст. Добрага недрамлівага паганятага маю. Нсл. 437.
•паг-аняць-наць—см. под гнаць.
•паг-аняцца-нацца—см. под гнацца. •пагандзюліць сч тд гандзюліць.
• паганін-гна, предл.-іну, зват.-іне, м. 1. язычннк. Ар.
2. нечестнвец. Нсл. 435. Паганін гэты ў царкву ня ходзе, ад Бога адрокся. Нсл.
паганіць I
794
паглушыць
3. оскверннтель. Нсл. 435. Паганін гэты ваду напаганіў. Нсл.
•паганіць I—см. под ганіць.
•паганіць ІІ-ню-ніш-не каго-што, несо-верш.—гаддть, МГсл. осквернять. Нсл. 435. He пагань рук. Нсл. Соверш. запаганіць, 1. загадйть нечйстотой. Нсл, 180. Запаганіў гаршчок, судзіну чыстую. Нсл. Прйч. запаганены—загаженный. Нсл. 180. Запа-ганенаю судзіною сіляеш ваду. Нсл. Мыш увалілася ў гарлач-. запаганіла малако. Дсл. 247.
2. осквернйть. Запаганіла ду..л зьела скарамяціны. Дсл. Соверш. напаганіць —осквернйть. Напаганіў судзіну. Нсл. 435. Прйч. напаганены—оскверненный. Нсл. 314. Вадзянка чымсь напаганена. Нсл.
•паганіцца-нюся-нішся, несоверш.—оск-верняться. Соверш. запаганіцца—зага-дйться нечйстотой. Нсл. 180. Нячыстатой запаганілася судзіна. Нсл.
•паганка-нкг-нцы, ж.—язычнйца.
•паганкі-кая-кое, 1. способствуюіцйй быстрому передвйжендю. Ар. Тут дарога паганкая. Ар.
2. время, в котором можно скоро что-л. делать, работать. Сядні дзень не паганкі. Ар.
паганко, нареч. к паганкі, 1, 2. Паганко сядні ехаць: дарога добрая, ня горача. Ар. •паганскі-кая-кае—языческнй. Ар.
•паганства-ea, предл.-ве, ср.—язычество. •паганьбіць см. под ганьбіць.
•паганы-ная-нае, 1. скверный, мерзкнй, Шсл. скверный, отвратйтельный. Нсл. 435. Які паганы чалавек ён: ні за што зь ім ты ня змовішся! Ст.
2. в см. суш,.—Дйавол. У яго мухі ў носе, з паганым знаецца. Нсл. Паганы спакусіў мяне. Тм. Чорт на паганага напаў. Послов. —нашла коса на камень. Ар.
•паганыш-ыша, предл. й зват.-ЫШу, м. —грнб, не употребляемый в пйіцу, поганка. Нсл. 435. Ці табе грыбоў ня было, што ты паганышаў набраў. Нсл.
•пагараваць—см. под гараваць.
•пагарэлае-ага, « см. суіц.—йстребленное, разоренное пожаром. Нсл. 437. На пага-рэлае просяць. Нсл. Цэлую восень усе езьдзяць на пагарэлае. Ст. Як настане тое лета, дык усі на пагарэлае ходзяйь a ходзяць. Ст.
КНІГІ ОНЛАЙН
