Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•пажданьнё-ня, предл.-ню, ср.—ожнданне. Нсл. 451. Гэта табе за пажданьнё. Нсл. •паждаць,—<■.«. nod ждаць.
•пажлўкціць, см. под жлукціць.
•пажвавёць см под жвавёць.
•пажўраць—см. под жураць.
•пажурьіць—< ч под журыць.
•пажыліна-ны, дат., предл.-не, ж.—жер-дочка в амбаре, на которую вешают белье. Ксл. Нясі ты, сынку, гэты пяхцель у клець і павесь у куце на пажыліну. Глебаўск Сян. (Ксл.).
•пажылка-лкі-лцы, ж.—ннтка, на кото-рую наматывается "ніт". Сукрэмна Сян. (Ксл.). Пажылку трэба крэпкую ссукаць. Тм.
•пажыльле-ля, предл.-лю, ср„ собйр.—жер-дочкн, которымн прнжнмают солому к решетннам. Ксл. Пажыльле на страху прывёз. Бяскатава Гар. (Ксл.).
•пажытак-m^’, предл. й зват.-тку, м. 1. прнбыль, польза. Нсл. 452; прнбыль, польза, выгода. Пск.; Тверск. (Даль). Без пажытку ніхто ня робе. Нсл. I статак мае свой пажытак. Тм.
на пажытак—в пользу. Гсл.
2. польза, пнтательность. Шсл. У гэтым корме мала пажытку. Ст. Што Пан Бог учыніў вам на пажытак, штоб управілі тых сірот, і карміце іх з таго. Кіт. 1063. Разумны гаспадар із усяго вынайдуе, вынайдзе пажытак. Нсл. 87(под вынайда-ваць). 3 аднаго селядца не вялікі пажы-так. Ст.
. пажытачна
815
паконішча
•пажытачна, нареч. к пажытачны.—вы-годно. Нсл. 452. Ня так пажытачна зроблена. Нсл. Ср. cm. пажытачней —полезнее(более выгодно). Нсл. 452. Твае рамяство пажытачней табе служа, чымся маё імне. Нсл.
•пажьітачны-ная-нае, 1. полезный. Нсл. 452. Кажная работа мала-многа пажы-тачна. Нсл.
2. выгодный. Нсл. 452. He пажытачная твая работа. Нсл.
•пажыткаваньне-ня, предл.-ню, отгл. ймя суіц. к пажыткаваць.—употребленне с пользою. Нсл. 452. Дай, Божа, на добрае пажыткаваньне. Нсл.
•пажьпжавйць-кўю-кўеій-кўе; повел.-кўй-кўйма, несоверш.—употреблять в свою пользу. Нсл. 452. Пажыткуюць людзі нашу працу, а ня мы. Нсл.
• пажыткоўна, нареч. к пажыткоўны —прйбыльно. Нсл. 452. Пажыткоўна таргуе. Нсл.
•пажыткоўны, -ная-нае—прнбыльный. Нсл. 452. Пажыткоўная работа. Нсл. Чужое не пажыткоўнае. Тм.
•пажывотны, -ная-нае—пожнзненный. Нсл. 452. Пажывотны мае хлеб. Нсл.
•пажывоцьце-ця, предл.-ню, ср.—конец жнзнн. Нсл. 452. Будзе зь мяне да самага пажывоцьця. Нсл.
•пажыва-вы-ве, ж. 1. прнбыль co стороны, Нсл. 451. всё, чем можно "пажывіцца”. —попользоваться. Бог нам пажывы даў. Нсл. Ня ўсё ж табе будзе пажыва. Нсл. Здабыць пажыву надабе. Пожынкі Сян. (Ксл.). Мухі роям таўкуцца навокал, стараюцца далезьці да сьвежае пажывы. Акула 411.
2. пніца, подкрепленне, Нсл. 451. корм, еда. Шсл. He вялікая будзе пажыва, каторы дзень давячыся сухім хлебам. Нсл. Няма на гэтай пашы ніякае пажывы статку. Ст.
•пажыватаць—тд жыватаць.
•пажывачны-ная-нае—прнбыльный. Нсл. 452. Пажывачнае рамяство. Нсл. Пажы-вачная купля. Тм.
•пажывіцца под жывіцца.
•пажьіўны-ная-нае, 1. пожнзненный. Нсл. 452. Пажыўную андынару пабірае. Нсл.
2. прнбыльный. Нсл. 452. Пажыўную мае службу, работу. Нсл. Гэта справа пажыўная. Тм.
•паіншэць—см. под іншэць.
•паіцелка-лкі-лцы, ж.—женіцнна, пояіцая кого-л. Карміцелка-паіцелка. НК: Бабы 12. • паГць, паю, ПОІШ, пое, несоверш., перех. —понть(о младенце, не могуіцему само-му есть н о жнвотных). Ар. Татка коніка пое. Нз песнн. Соверш. напаі'ць—напонть. Ар. Ідзі напаі каровы. Ар. Прйч. напоены —напоенный. Ар. Напоены лысы бычок. Кулакоўскі: Дабраселцы.
апоеваць, апоюю, апоюеш, апоюе, несо-верш., перех.—опанвать жнвотное нлн младенца, давая пнть сверх меры, Ар. окармлнвать, поя молоком. Нсл. 365. Глядзі, не апоевай цяляці. Нсл. Соверш. апаіць—опонть. Ар. Дзяцё апаілі мала-ком. Нсл. 364. прйч. апоены—напоенный до нзлншенства. Нсл. 365. Апоенае малаком дзяцё крычыць. Нсл.
•пайдаць под есьці.
•паймо-.wä, мн. ч. поймы-маў, ср.— поня-тне(ндея предмета), мысль, отображаю-іцая обіцне н суіцественные прнзнакн предметов н явленнй.
•пайма-мы-ме, ж.—прядь. Шсл. Як туза-нуў яе за валасы, дык цэлую пайму вырваў. Ст. У каня з хваста выразаў пайму на цмык. Ст. См. каслаўка.
•пайстком—см. под поісткам.
•пайстрэць—см. под істрэць.
•пайстрыць—см. под істрыць.
•пайсьці, пайці с.м. под хадзіць.
•пак, паку, мн. ч. пакі-коў-ком-кі-камі-кох, м. 1. кнпа, связка.
2. пакет(однн нлн несколько предметов, упакованных в бумажную обертку; сверток, С.) Гсл.; Нсл. 390. Цэлы пак лістоў паказаў. Нсл.
3. тюк. Нсл. 390. Пак із хусьцям. Нсл. Пакамі заклаў увесь кут. Нсл.
4. пенал. Шсл. Згубіў пак із грыхвелям. Ст. Ср. пёрачнік. Уменьш. пачок-чка, предл.-чкў, зват. пачку; мн. ч. пачкі-оў-ом-кі-амі-ох, м.—пачка. Ксл. Ён купіў пачок табакі. Застадольле Сян. (Ксл.). ВяЗвМСКІЯ СЯрнІЧКІ прадаюць у пачкох. Ар.
•пакой-ою, предл. й зеат.-ою, м.—комната. Гсл. У палацу пакояў, аж заблудзіць можна! Ст. Загляне воля ў наш пакой. Салавей: Сіла 33. Білал да прарока яго міласьці, да пакою падышоўшы, голасам крыкнуў. Кіт. 89615. Хто... нэмаз(араб., малітву)... кланяецца, у раю пакоі вышшыя будзе мець. Тм. І21а1. Кароль дайшоў да каралевічавага пакою. н.(Афа-насьев I, 1913, 211). Уменый. пакоІК-Іка, предл,-іку—комнатка. Нсл. 458; Ар. Цёпленькі пакоік. Нсл.
пакойчак-чка, уменый. к пакоік. Нсл. 458. Вясёленькі пакойчак. Нсл.
•пакон-н_у, предл. й зтт.—не, м. 1. кончнна, окончанне. Нсл. 458; Гсл. Пакону дзелу гэтаму няма. Нсл. Перад паконам сваім хіба паправіцца. Тм.
па кон—до кончнны. Нсл. 458; Гсл. Па кон веку не дарую. Нсл. Па кон дагледзім цябе, дзядзька. Гсл.
2. пронсхожденне. Смоленіц. Гэта дзеўка добрага пакону. Смоленш. Яна дзяўчына добрага пакону, пілаваць ня стане. Нямі-га(Бацьк., Но. 16/500).
•паконішча-ча, предл.-чу, мн. ч.-чы-чаў, ср.—кладбніце, особенно еврейское( С.) Нсл. 458. Паконішча жыдоўскае. Нсл.
пакора
816
пакавацца
•пакора-ры-ры, ж.—покорность, Гсл.; Нсл. 458. смнренне. Хлапец пакору мае. Нсл. Люблю за пакору. Тм.
•паКОрЛІВаСЬЦЬ-^4 ж., свойство от йм. прйлаг. пакорлівы.
•пакорлівы-вая-вае—по корный, послу-шный. Заўсёды з усім згодны, заўсёды пакорлівы. быццам у яго ня бывае тае Свае думкі. Кулакоўскі: Дабраселцы.
•пакорна, нареч. кпакорны.—покорно. Ср. cm. пакарней—покорнее. Прев. cm. найпа-карней—покорнейше. МГсл.
•пакорнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м.—по-корный человек. Халопенічы Барс.
•пакорны-ная-нае—смйрённый, покор-ный. Шсл. Пакорным сэрцам сурэй(араб.) перапеў. Кіт. 266. Пакорнае цялётка дзьве маткі ісьсець. Ст. Ср. cm. пакарнейшы-покорнее, более покорный. Ар. Прев. cm. найпакарнейшы—покорнейшйй. Ар.
•пакос-са, предл. й зват.-се, м.—скошенный ряд травы йлй хлеба(сколько захваты-вает коса, С.). Ад дарогі забяры два пакосы, каб хто ня ўкраў. Ст.
•пакосьнікі( одйн пакосьнік)—парнн, братья невесты, прнннмаюіцне участле в веНЧаЛЬНОМ обряде. Ар.; ВішневаВал.Ао лькі бывае подружак, толькі й пакосьнікаў. Вішнева Вал. •
•пакот-тлу, предл.-це, зват.-це, м. 1. моіцен-ная(бревнамя йлй доскамй, С.) дорога на болоте, Ксл. ряд бревен, досок, уложен-ных, настланых на чем-лйбо, накат. Пакот паламаўся на дарозе. ЗямковічыСян. (Ксл.).
2. тонкне брёвна, решетлны нз бревён для кровлй, накатннк. Нсл. 458. Пакоту прыгатаваў на хату. Нсл.
3. ідлт(фронтон, С.), заделанный брев-намй. Шсл. Шчыт у гумне зрабілі пако-там. Амельна Пух. (Шсл.).
•пакоўзаць—см. под коўзаць.
•пакоўзацца—см. под коўзацца.
•пакахаць,—nod кахаць.
•пакахацца—см. под кахацца.
•пякяёвы-вая-вае—комнатный. Нсл. 458. Пакаёвыя слугі. Нсл. Пакаёвы сабачка. Тм. •пакаёвы-вага, суіц.—лакей. НК: Под. пос., Но. 60; Нсл. 458. Пакаёвага пан гукае да сябе. Нсл.
•пякя’іўкя-ўкі-ўцы, ж.—горнйчная. нк.: Под. пос., Но. 60;Гсл.; Ар.; Нсл. 458. Пагардзела, як пакаёўкаю стала. Нсл.
•пакйяньнеяцда—см. под каяцца.
•пякіятя-яты-яце, ж.—раскаянне, покаянне.
•пякяятны-ная-нае—покаянный. Пан Бог любіць пакаятных людзей. Кіт. 7065. •пакаяцца—см. под каяцца.
•паказ-лзу, предл. й зват.-азе, м.—показ. Яны тую птушку панесьлі бацьку на паказ. Н.(Афанасьев: Сказкн, I, 1913, 209).
•паказальна, нареч.—характерно. БГсл.
•паказальнасьць-ф, ж.—характерность.
•паказальны, -ная-нае—по казательный, служаіцйй для показа, для всеобіцего сведення, ознакомленйя.
•паказальны, -ная-нае—характерный, отлйчательный, свойственный. БГсл.
паказальная рыса—характерная черта. паказальная зьява—характерное явле-нне. Юркевіч прыводзе ў сваёй кнізе вельмі цікавыя й паказальныя вынікі соцалягічных вызуканьняў. Беларус, Но. 174, стр. 3.
•паказаньнік(-заль-, мгсл.)—показатель. МГсл.
•паказаньнік-іка, предл.-ку, зват. пака-заньніча, м.—часы. Ксл. На сьцяне вісіць паказаньнік. Янавічы Сур. (Ксл.).
•паказаны—см. под казаць.
•паказаваць см. под казаць. •паказацца—см. под казацца. •паказаць см. под казбць. •паказіць— см. под казіць.
•паказіцца—см. под казіцца.
•пакаламёсіць см. под каламесіць. •пакаламе'шаны см. под каламесіць. •пакалёньне, предл.-ню, ср.—поколенйе. Шсл. Гэта хвароба йдзець аж у дзясятае пакаленьне. Ст.
•пакалёчаны—см. под калечыць.
•пакалёчыць см. под калечыць. •пакалёчыцца—сл. под калечыцца. •пакалянёць сл. под калянёць.
•пйкальле-ля, собйр.—палкй. Клімы віц. (Ксл.). Во, пакальля накідалі! Тм.
•пакалыхаць с« под калыхаць. •пакалыхацца—см. под калыхацца. •пакалытаць см. под калытаць. •пакамёчаны см. под камячыць. •пакамячыць см. под камячыць. •пакамячыцца—см. под камячыцца. •пакараціць—см. под караціць.
•пакараць— см. под караць.
•пакарацца см. под карыць.
•пакарміць см. под карміць. •пакасаваць—см. под касаваць.
•пакато-wä, мн. ч.-ты, ср.—колесо. Кацель-ня Пц. Пакато паламілася. Кацельня Пц. См. кола, каток.
•пакаваньне-ня, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц. к пакаваць.—упаковка, укладка. Нсл. 390. Пакаваньне хусьця да прыскрынка. Нсл. •пякяваць-кўю-кўеш-кўе, несоверш.—упа-ковывать. Гсл.—укладывать(что, С.), наполнять чем. Нсл. 390. Пакаваць хусьцеў скрыню. Нсл. Пакаваць сутнік хусьцям, адзецьцям. Тм. Соверш. запакаваць—увя-зать плотно в тюк. Нсл .178. Запакуйце ўсі рэчы ў рагожу. Нсл. Прйч. запакаваны —увязанный плотно. Нсл. 177. Рэчы панскія запакавйны. Нсл.
•пакавацца, -кўюся-кўешся—у клады-ваться прнготовляться в путь. Нсл. 390. Ня трацьце часу, пакуйцеся, упакуйцеся. Нсл. Соверш. запакавацца, возвр., перен. —уедйннться. Нсл. 177. Запакаваўся ад
. пакавэнчыцца
817
пакрьіцьце
суседзяў; нікога к сабе ня пушчае. Нсл. Соверш. утктжаяіл-кўюся-кўешся. Нсл. 390.
КНІГІ ОНЛАЙН
