Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•панчаха,—сл. под панчоха. •паньігаць,—см. под ныгаць. •панюхаць,—сч. под нюхаць. •панюхацца,—см. под нюхацца.
•панюшка(табакі) —іцепотка(табаку). Гсл. Hi за панюшку табакі прапаў. Гсл. •папокаць,—см. под покаць.
•паполудні, (Шсл.), паплўдні, (Ар.), нареч. —после обеда. Шсл.; Ар. Паполудні паедзем па снапы. Ст.
•папомнець,—с«. под помнець. •папоркаць,—см. под поркаць.
•паповіч-ча, предл.-чу, м.—поповнч. Нсл. 471.
•папоўзаць,—см. под поўзаць.
•папоўка-ю, ж.—род картофеля. Ар.
•папоўскікая-кае—свяіценннческнй. Нсл. 471. Пстоўскі двор. Нсл.
•папоўшчына-ны-не, ж.—земля, прннад-лежаіцая свяіценннку. Вільня.
•nana-пы-пе, ж.(м„ Шсл.), dem.—хлеб. Гсл.; Ар.; Шсл.; Нсл. 392. Лёксачка, з папаю еж малачко! Ст. Адкрой дзяцяці папы. Нсл. Уменый. папка-Аі. Шсл.; Нсл. 393. Ня плач, на табе папкі. Ст.
•папомнець,—под помнець.
•папачка-чкі-чцы, dem., уменый. к папка —хлебец. Нсл. 393.
•па-пад, преёлог. с предл. пабежом. Сарока сакатуха па-пад кольлю. ЛупеюСтдуб.(Косіч 32). Ср. па-над.
•папаласкаць,—cm. nod паласкаць.
•папаліць,—cm. nod паліць.
•папалўднаваць,—cm. nod палўднаваць.
•папаміраць, cm. nod мерці.
папар
833
папярэчнік
•nanäp-äpy, предл. й зват.-äpy; мн. ч.-ры-раў, Л.(НК: Очеркн440)н-парОВОе ПОЛе, пар, Гсл.; Ар.; Шсл. пар, пахотное поле, оставленное на год для отдыха. Нсл. 470. Трэйцяе поле кідаюць пад папар. Сухарукава Аз. (Ксл.). За садам пазаростаны травою папары. Крушына(3ьніч, 1953 г„ Но. 5). Узараў ганькі папару. Ст.
папар падымаць—пронзводнть первую запашку поля, лежавшего под паром. •папароць,—см. под пароць.
•папар-ыўшыся-ыеда,—см. под парыцца.
•папараць-і, ж.—папоратннк. Ар.; Унааа Лёз. (Ксл.); Шсл.; Гсл. Вялікая папараць парасла, як лес усяроўна. Ст.
•папас-су, предл.-ce. м. 1. подножный корм. Гсл. Коням у нас няма папасу. Гсл.
2. прнвал. Вёрст дваццацьпяцьуехалібез папасу. Нсл. 470. На папасе каня ўкралі. Тм. •пап£саваць-сую-суеш-суе; мн. ч. nanäca-еаў, повел.-суй-суйма, соверш., перех.—НвМ-ного пастн. Вядзі, сынку, nanacaeaü троха да вечара каня! Ст.
•папасавайца-суюся-суешся, несоверш. й соверш.—останавлнваться, располагаться на прнвал. Ці сьвіньні елі, ці шляхта папасавалася. Послов.
•папаска-скі-сцы, ж.—кормёжка в доро-ге. Гарадок (Ксл.); Шсл.—прнвал. Заедзем у карчму на папаску. Нсл. 470. Аж двойчы да Менску рабілі папаску — такая цяжкая дарога. Ст. См. папас 2.
•папасьвіць, см. под пасьвіць. •папасьвіцца,™. под пасьвіцца. •папасьціць,—см. под пасьціць.
папасьціцца,-™ под пасьціцца.
•папаваць-пўю-пуеш-пуе, несоверш.—свя-іценствовать. Нсл. 471. Тры гады папаваў у нас. Нсл.
•папаўзўха-ухг-усе, ж.—завнруха, ме-тель, вьюга. Гсл.
•папаўзьцГ,—см. под паўзаць.
•папаўка-укг-ўцы, ж;—полевой желтый цветок, нмеюіцнй форму подсолнечннка, собнраемый на окрасу ннток. Нсл. 392. Жоўты, як папаўка. Нсл.
•папацёць,—см. под пацець.
•папёж-жа, предл.-жу, м.—папа. мГсл.; Пр. У Кіеўскі Міссале... знаходзім папежа. Кульбакнн: Грам. Цсл. 48. Се же усльшав папежь Рймскйй похулй тех, йже ропіцют на кнйгй словеньскыя. іпацгі летоп., под 907 г.(Да Валадзімера) прйдоша Немца от Рйма, глаголюіце: "Яко прйдохом посланй от папежа"йркоша ему.”рекл мй папеж."Тм. 56. Мітрапаліт кіеўскі Яан(1176—1185) у лісьце сваім да папежа ўжывае слова "папеж”( а ня "nana”).
•папежынец-нца, предл.-нцу, зват.-нча, м.—прнверженец папы. Нсл. 392.
•папеляскаць,—сл. под пеляскаць.
•папеляскацца, см. под пеляскацца.
•папёра-ры, дат., предл.-ры, ж.—бумага. МГсл.; Ар.; Сураж (Ксл.); Шсл.; Нсл. 392. • Папераю абклеілі хату. Ст. Уменьш. паперка-ркі-рцы, ж. 1. бумажка. Шсл.; Ар. Аддзер кавалак паперкі. Ст.
2. запнска. Нсл. 392.
паперачка-чкьчцы, уменьш. к паперка 1,—бумажечка. Нсл. 392; Ар.
2. запнсочка. Нсл. 392. Ад пана паперачку я табе прынёс. Нсл.
сьценная папера—обой.
•папёраду, нареч.—впередн. післ. Ты едзь папераду. твой конь ямчэйшы. Ст.
•папераджаць—предупреждать. МГсл. •папераз-аны-вць,—см. под перазаць.
•папераз-аўшыся-ацца, см. под перазац-ца.
•паперачны-ная-нае—нз бумагн сделан-ный. Нсл. 392. Паперачныя кветкі. Нсл. •паперачыць,—см. под перачыць.
•папёрня-ні-нг, ж.—бумажная фабрнка. Гсл.
•папёрны-ная-нае—бумажный. Нсл. 392. Паперны гад. Нсл.
•паперны млын, устар.—бумажная фаб-рнка. Лукаш Мамоніч маў ’’паперны млын" пад Вільняю.
•папёрці,—см. под пёрці.
•папёрціся,—см. под перціся.
•папёставаць,—сл. под пёставаць.
•папёстаць,—см. под пёстаць.
•папёць,—см. под пець.
•папялося, безлйч.—поіцастлнвнлося. Нсл. 473. Табе, братку, папялося, а мне гора прыплялося. Нсл. Папялося яму зарабіць капейку. Тм.
•папялясты-лмя-тда-пепельного цвета, цвета пылй, Гсл. пепельный(сероватый, похожнй цветом на пепел., С.). Растсл. •папялАсы-сая-сае—гнедой. Нсл. 470. Папялясы конь. Нсл.
•папялішча-ча, предл.-чу; мн. ч.-чы-чаў, ср.—пепелніце. Нсл. 470.
•папятць-лю-папеліш-ле, несоверш., перех. —сожнгать в пепел, нспепелять. Нсл. 470. Папяліць, спапяліць дровы. Нсл. Соверш. спапяліць—нспепелнть. Нсл. 470. Спапяліў хусьцінку на трут. Нсл.
•папялуха-ўхі-усе, ж.—стёршнй в поро-шок нюхательный табак. Уменьш. папя-лўшка-шкі-шцы.
•Папялушка—фамнлня некоторых ве-лнколнтвннов Могнлевіцнны.
•папяразаваць,—с«. под падперазаць. •папяразавацца,—см. под падперазацца.
•папяраны-ная-нае—бумажный. Войстама Вял.
•папярэдзіць, -джу-дзіш-дзе, соверш. —опередать. Шсл. Ён на кані, дык дагнаў нас і папярэдзіў. Ст.
•папярэдліва, нареч.—предупреднтельно. МГсл.
•папярэчнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м. —прекословннк, Нсл. 470. тот, кто любнт протнворечнть, возражать.
папярхнўцца
834
.папляйміць
•папярхнўцца-нуся-ней/ся — задохнуть-ся от чего-л. попавшего в дыхательное горло, поперхнуться, захлебнуться. Нсл. 470. Ён хапіў паветра — яно было даўкае, настоенае смалою, — і аж папярхнуўся. Адамчык: Арж. колас.
•папяцца,—см. под пяцца.
•папячы,—см. под пячы.
•папячыся,—см. под пячыся.
•папіхайла-лы, обіц.—лентяй, Гсл. неса-мостоятельный, служнтель-ннца, требу-юіцнй-іцая побуждення, неповоротлн-вый-вая. Нсл. 471. Даў Бог работніка, работніцу папіхайлу: ня пойдзе, калі ня піхнеш, куды трэба. Нсл.
•папіхала-лы, ж.—женіцнна, которую понуждать, посовывать нужно. Нсл. 471. Узяў жонку папіхалу. Нсл. У нас была прала, ткала, а ў вас будзе папіхала. Тм. •патхам, нареч.—толкая. Нсл.471. Папіхам давялі да двара. Нсл.
•папк-аньне-аны-аць,—см. под піхаць.
•папіхач-ча, предл.-чў, зват. папіхачу, мн. ч-чы-чоў-чом-чамі-чох, м.—пешка, незна-чнтельный, ннчтожный человек, неса-мостоятельный в свонх действнях, всецело завнсяіцнй от чужой волн, Ар. тот, которым все командуют. Шсл.
Ведама дурань: служа ў братоў за папіхача. Ст.
•папіхішча-ча, ср., употребляют как обйу —человек способный только на посылкн. Нсл. 471. Ён ані не работнік, а папіхішча. Нсл. Здаровая маладзіца, а папіхішча. Тм. Ту ты папіхішча дурное! Тм.
•папіхнўць,—см. под пхаць, піхаць. •патка-ікі-іццы, ж.—упрек, Гсл. попрек. Нсл. 470. Без папікі і дня ніводнага няма. Нсл. Папіку на ўвесь век заслужыў. Тм.
•папіканьне-нл, предл.-НЮ, отгл. ймя cyuf. к папікаць,—упреканне. Нсл. 470. Hi ад кога ня чуў я папіканьня толькі ад аднаго цябе. Нсл.
•папіканы, прйч. к папікаць 1,—попрека-емый. Нсл. 470.1 хлеб ем заўсёды папіканы. Нсл. Дня няма імне не папіканага. Тм.
•паткаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, несо-верш.—попрекать(упрекать, С.) Нсл. 470. Папікаеш імне сваею хлебам-сольлю. Нсл. Однократ. паткнўцьчзў-нёш-нёць-нём-ніцё—упрекнуть. Папікнуў імне тым, чаго ніколі ня бывала. Нсл. 470.
•папілаваць,—см. под пілаваць.
•папінаць, см. под пяць I.
•папінацца,—см. под пяцца.
•папірашка-шкі-шцы, ж. 1. путевая для вспоможення палка. НК: Очеркн, Но. 199. См. кій, кіёк.
2. все внды вспоможеннй прн ходьбе престарелых н немоіцных. НК: Очеркн 325, 658. См. папяразка.
•папірацца-дюся-аешся; повел.-айся-ай-мася, несоверш. чым—огшраться(на пал-ку). Вазьмі палку, папірайся, сам сьцежкі ў клетку дабівайся. Горц.(Кот. 206).
•папісаць,см. под пісаць.
•панішчэць,—см. под нішчэць.
•папГць,—см. под піць.
•папіцца,—см. под піцца.
•папічышча-ча; мн. ч.-чы-чаў, ср.—упре-канне, укор. Нсл. 471. Хоць і кормяць, аўсе з папічышчам. Нсл. Ад папічышча й хлеб гаркі. Тм.
•папічышчны-чая-нае—укоряемый, уп-рекаемый. Нсл. 471. Папічышчны кавалак гаркі. Нсл.
•паплот-wjy, предл. й зват.-це, м. 1. обіцее названне нзгородн. НК: Пособ., Но. 14. Ср. плот.
2. нзгородь нз вертнкально поставлен-ных тонкнх бревен. НК: Очеркн, зоз.
паплоціна-чы-не, ж. НК: Очеркн, зоз.
•паплаткі (одна паплатка)-каў—плата, Ксл. денежный платеж, налог. Нсл. 471. Паплатку вялікую наклалі на наш двор. Нсл. 3 паплатак ня выходзім. Тм. Пап-латкі былі невЯЛІКІЯ. Задарожжа Беш. (Ксл.). •паплаваць, -см. под пльісьці.
•паплавіц-аўца, предл.-аўцў, зват-аўча; мн. ч.-ўцы-цоў-цом-цы-цамі-цох, м.—палочка с остренным концом для печення на огне сала. На паплаўцу сьпёк скварку сала. Турэц Сьміл. р.
•паплавіна-ны-не, ж.—луг, залнваемый ВОДОЮ. Mix.
•паплавы-ваў, мн. ч.—поплаў. Лясы. Узгоркі. Паплавы. Салавей: Сіла 84.
•паплэвуха-ухі-усе, ж.—осока, появля-юіцаяся ранней весной на лугах н болотах в воде. Шсл. На возеры зазяля-нела паплэвуха. Ст.
•паплаціць,—см. под плаціць. •паплёсьці,—с.ч. под плёсьці. •паплёчнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м. —сотрудннк. Нсл. 471. У цябе ўжо сын паплечнік. Нсл. См. супрацавень.
•паплёчніца-цы-^ы, ж. 1. жена, помоіц-ннца. Нсл. 471. Як паплечніца мая скажа, так і будзе. Нсл.
2. сотрудннца.
•паплёт-тму, предл. й зват.-це, собйр., м. 1. жердочкн, которымн прнжнмают соло-му к решетннам на соломенной крыше, Ксл.; Шсл. длннные тонкне жердн, накла-дываемые на стропнла прн покрытнн кровлн соломой. Нсл. 471. Мала прыга-тавалі паплёту на страху. Бікложа Беш. (Ксл.) На хату навазілі паплёту. Нсл. одн. паплёціна-ны, дат., предл.-не, ж.—одна жердочка нз "паплёту". Берашоўцы Беш. (Ксл.); Нсл. 471. Дзераўца на палеціну гадзячае. Нсл. Выцяг із страх паплеціну. Ст.
2. нзгородь нз прутьев(хворостнн, С.). Гсл.
3. прутья(хворостнны, С.) Гсл. •папляжыць,—CM nod пляжыць.
•папляйміць, папляміць,—см. под пляй-міць.
папляйміцца 835
пароць
•папляйміцца,—см. под пляйміцца. •паплўтаць,—см. под плутаць.
•паплўтацца,—см. noä плутацца. •паплысьці,—см. под плысьці.
КНІГІ ОНЛАЙН
