Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•пераказа-зы-зе, ж.—препятствйе. Нсл.403. А іж хто, вядучы права з розьніцы гранічныя з адным, ня меў ад каго іншага із стараны пераказы ў том правк, старана жалабная маець і тых акаліч-ных сусядоў на тот выезд лістам падкаморага абнесьці перад рокам. Стт. 346. Вялікую пераказу імне ў гэтым учыніў. Нсл.
стаць на пераказе—воспрепятствовать. Ён імне на пераказе стаў. Нсл.
учыніць пераказу—воспрепятствовать. А хто станець сам на сваей граніцы або чараз каго-колечы бараніці будзець гранічэньня, тагды падкаморы захаваці маець права ў належнага суду з тых, хто пераказу ўчыніў граніцам, а далей едучы... маець граніцы кончыці. Сгг. 347. •пераказаны,—с« под казаць.
•пераказ-аваць-аць,—с«. под казаць.
•перака-зіць-лсйць.— см. под казіць.
•пераказны-ная-нае, 1. передаваемый на словах. Нсл. 403. Няхай мае слова ня будзе пераказнае. Нсл.
2. прйлаг. к пераказы. Ня люблю слухаць пераказных эчаў. Нсл. 403.
• пераказы-заў, едйнств. ч. нет.—сплетнй, пересказы. Нсл. 403. Ня люблю ніякіх пераказаў. Нсл. He ўдавайся ў пераказы. Тм. Ня вер пераказам. Нсл. У газэтах нічога ня было друкавана, але пераказы што раз болей страшныя й фаюпас-тычныя аб сьмерці "кульгавага" плылі сярод людзёў. Дзьве Душы. 18 і.
•перакалёчыць,—см. под калечыць.
•перакасаваны,-см. под касаваць. •перакасаваць, см. под касаваць.
•перакавік, пярак-ка, м.—грядка, вспа-хнваемая поперак полосы, когда нельзя проводнть плугом по длнне до самого конца. Шсл. На перакавік ня стала сяўбы. Ст. Далей там пасеяны лён, дык мы зробім перакавік. Ст. Каля ракі пярак бульбы стапталі. Навасёлкі Пух. (Шсл.).
•перакавьі-вая-вое—поперечный. Нсл. 403. Перакавая кладзь. Нсл. Перакавая да-рога. Тм.
•перакід-аць-ацб,— см. под кідаць. •перакідацца,—см. под кідацца.
•перакіднік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м. 1. тот, кто легко меняет веройсповеданйе. Шсл. Во дзе перакіднік-. учора быў праваслаўны, а сядня перавярнуўся на каталіка! Ст.
2. перешедшнй на сторону протнвнлка; нзменннк, перебежчнк.
•перакінуць,—см под кідаць. •перакінуцца, см. под кідацца.
•перакінчык-ыка, м.—перешедшнй на сторону протнвннка, нзменннк, пере-бежчнк. Гсл.
•пераклад-dv, предл. й зват.-дзе, м.—пере-вод (нз одного языка на другой). Гсл. •перакладаньне, —сч. под класьці.
•перакладаць,—см. под класьці. •перакладацца, см. под класьціся. •перакладнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м.—переводчнк.
•перакладніца-цы-цы, ж.—переводчнца. •перакласьці,—г.ч тд класьці.
•перакласьціся,—см. под класьціся.
•пераклётак-яіка, «. й пераклець-ір, ж. —чулан у крыльца амбара, под одной крышей с ннм. Нсл. 403. Хамуты ў пераклетку, у пераклеці вісяць. Нсл. •пераклёць,—см. под пераклетак.
•перакосіца-цы, ж.-цы, ж.—переносее. Ар. •перакруціць,—см. под круціць.
•перакрўч-аны-аваць,—сл. под круціць. •перакрышыць, см. под крышыць.
•перакрьші-tuy, предл. й Зват.-шу, м.—бо-лезнь, состояіцая в ломе костей й в особенностн крестца. Нсл. 404. Перакрыш цябе вазьмі, як ты мудры. Нсл. •перакрывіць, см. под крывіць.
•перакрыўляць,—под крывіць. •перакулдьікнуцца,—см. под кулдыкацца. •перакул-ены-гць,—сч. тд куляць.
•перакуліцца,—см. под куляцца.
•перакўс-су, предл.-се, м.—кукушкнн лён, раст. трава, ймеюіцая головкй в внде іцетйны. Нсл. 404. См. крываўніца.
•перакўс-еа, предл. й зват.-се, м.—іцйпцы для луіценйя орехов. Войш.
•пералог-огу, предл-озе, зват.-ожа, м. 1. луг средй поля йлй средй леса. Шсл. Коні пасуцца на пералозе. Падбярэжжа Пух. (Шсл.). 2. заброшенная земля. Жучкевіч, 17.
•пералОМ-ОАіу, предл. й Зват.-оме, м.—бо-лезнь, состояіцая в переломе крестца. Нсл. 405. На пералом, пераломам хварэе. Нсл.
•пералаз-зу, дат., предл.~зе, зват.-зе, м. 1, место йзгородй, где (часто, Гсл.) переле-зают, Ар.; Ксл.; Гсл.; Нсл. 404. ПОДМОСТКЙ ПО ту й другую стороны йзгородй (для удобства перелезання, С.) НК.: Очеркя, 307. Ля пералазу зірні. Стаішча Чаш. (Ксл.). Козы пераз пералаз скачуць у гарод. Нсл.
Закладзі пералаз, каб статак ня ўлез у гарод. Тм.
2. перелезанйе. Гсл.
пералазіны
870
перапона
3. ннзенькая бревенчатая ограда, особен-но вокруг пчельннка. Нсл. 405. Сьвяты Нван пшчолы садзіць, пад пералазам па шасьцёра разам. Нз волоч. песнв.
•пералазіны-наў, едйнств. ч. нет.—переход хозянна в новопостроенный дом (, пронсходяіцнй с некоторым обрядом, С.) Нсл. 404. Прасіў mama на пералазіны. Нсл. •пералазіць, см. под лазіць.
•пералёзьці,—сл. под лазіць.
•пералётка-ткі-тцы, ж.—жнвотное (са-мка, С.), пережнвшее после рождення лето, нк.: Очеркц Но. 540. жеребенок, телка, прожнвшне одно лето. Ксл. Пералетка твая ў хлеве. Селішча Гар. (Ксл.).
•пералёкі-каў, едйнств. ч. нет.—нспуг, Нсл. 405. болезнь от нспуга. Хворы ад пералё-каў. Нсл.
•пералёт-ёгау, предл. й зват.-ёце, м.—язвен-ннк обыкновенный. Шсл. Назьбіралі пералёту пасьвяціць. Блужа Пух. (Шсл.).
•пераЛЙК-ку, предл.-ку, м. 1. нспуг. Сурынка Слн.; Растсл.; ПНЗ.
2. болезнь от нспуга. СурынкаСлн.
•пералік-гку, м.—пересчет. Тут пералік ёсьць, надабе ізноў палічыць. Тры капейкі пераліку зрабіў. Нсл. 405.
•пералів-аны-ййь-ішца, см. под ліць.
•пераліўкі-/вак, едйнств. ч. нет. 1. перелн-ванне через край жндкостн. Нсл. 405.
2. перен.—мелкая потеря. Нсл. 405. Пералі-вак не падбярэш. Нсл.
пераліўкі — мышыная доля. Послов. Нсл.
3. несправедлнвый нлн лёгкнй доходец. Нсл. 405. Ня ўсё ж будуць табе пераліўкі. Нсл.
4. с отрнцанйем ”не",—пустое занятне, как бы перелнванне нз пустого в порожнее, Нсл. 405. пустяковнна, шуткн. Шсл. Гэта табе не пераліўкі. Послов. Нсл. Бача, што не пераліўкі, ды давай прасіцца. Ст.
•перамога-гг, дат., предл. перамозе, ж. —победа. МГсл. Сьвяткаваў ён перамогу. Крушына: Лебедзь, 59.
•пераможца-і^ы, обіц.—победнтель-льнн-ца. Прынукаў іх пад прыгонам тырана-пераможцу перад сьветам услаўляць. Крушына: Лебедзь, 49.
•перамор-ору, предл. й зват.-ору, м.—нст-ребленне мором. Нсл. 406. Перамору на мышы няма: гародніну ў склепе паелі. Нсл •пераМОТ-О/П^, предл. й зват.-ОЦе, м. 1. загражденне впередн саней нз перепле-тенного в разные стороны шнура; тоже в телеге для укреплення сндення. У сані надабе даць новы перамот у драбінцы, тады выкладзеш саломы на седава. Ст.
2. ошнбка прн тканнл. Ст. Наснавала перамотаў, снуючы кросны. Ст.
•перамова-вы-ве, ж.—переговоры. Гсл. Перамову меж сабою мелі даўгую. Нсл. 405. Перамова ў Варшаве паміж пасламі Задзіночаных Гаспадарстваў і ком. Кітаю не дала вынікаў. ’’Бацьк”,Но. 1-2/437-438. Хрушчоў будзе весьці перамовы з
Айзэнгаўэрам у Амэрыццы. ’’Бацьк.”. Но. 34(470).
•перамовіць,—см. под мовіць. •перамовіцца,—с« под мовіцца.
•перамаганьне-ня, предл.-ню, отгл. ймя суіц. к перамагаць, перамагацца,—преодо-леванне. Перамаганьне хваробы, смут-ку, бяды. Нсл. 406.
•перамагаць-аю-дегл-ае; повел.-ай-айма, несоверш., nepex. 1. преодолевать, оснлн-вать, Шсл.; Гсл. Перамагаем свае гора. Нсл. 406.
2. побеждать.
перамагчы-гў-лсаік-лса, 1. соверш. к перамагаць 1,—преодолеть, оснлять. Гсл. Яго ніхто не пераможа; што захоча, тое й будзе рабіць. Ст. He перамог бедненькі свае цяжкое хваробы. Нсл. 2. соверш. к перамагаць 2,—победнть. •перамагчы,—см. под перамагаць.
•перамажэньне-ня, предл.-ню—переснле-нне чьей-л. волн властью нлн могучест-вом, наснльное требованне, Нсл. 406.
наснлне.
•перамаўляць,—см. под мовіць. •перамаўляцца, см. под мовіцца.
•перамёрзьці,—см. под мерзьці. •перамеркаваць,—см. под меркаваць. •перам-ёріц-іраць,—см. под мерці.
•перамудрагёліць,—см. под мудрагеліць. •перанос-осу, предл. й зват.-осе, м. 1. перенос. Перанос сена, мяхоў. Нсл. 406.
2. терпенне, Нсл. 406. Перанос хваробы, крыўды. Нсл.
3. церковн.—велнкнй выход в лнтургнл. Нсл. 406. Просьле пераносу прышоў да царквы. Нсл.
•пераносіца-цы-цы, ж.—переносье. Ар. •пераносіць, см. под насіць.
•пераносіцца,—см. под насіцца.
•пераночны-ная-нае—такой, который переночевал. Пераночная страва. нк.: Очеркн, 50.
•перанасіць,—см. под насіць.
•перанёсьці,—см. под насіць. •перанёсыцся, см. под насіцца.
•перан-яты-яйб.—CM. nod пераймаць.
•пераніцав-аньне-анб/-адь,— см. под ніца-ваць.
•перанўдзіць,—см. под нудзіць. •перанўць,—см. под праць 2.
•перапОЙ-ОЮ, предл. й зват.-ою, м. 1. поездка женнха на второй день после венчання в дом тестя с угоіценнем. Гсл.
2. взанмные подаркн в начале свадьбы женнха н невесты. Шсл. Малады даў Парасца ў перапою чаравікі й спадніцу, a яна пашыла яму кужэльныя порткі й сарочку. Ст.
•пераполаты,—см. под апалйць.
•перапона-ны-не, ж.—препона, препятс-твне. Нсл. 407. Імчаўся, не зважаючы на перапоны, аб якія мог рассадзіць галаву. Тат.: Кво вадыс, 278. Ты імне вялікаюў гэтым
перападлівы
871
перарыўна
робіш перапону. Нсл. Я б то сватаўся, але ён імне на перапоне стаіць. Тм.
•перападлівы-вая-вде—в снле, здоровье непостоянный. Ксл. Наш гаспадар і конь перападлІвЫЯ. Пятніцкая Беш. (Ксл.).
•перапалохацца,—см. под палохацца.
•перапала-лы-ле, ж.—строгое н в осо-бенностн телесное наказанне. Нсл. 406. Я добрую меў ад пана перапалу. Нсл. He баюся я ніякае перапалы. Тм.
•перапасьць,—см. под падаць.
•перапасьціся,—см. под падацца.
•перапаўзйць,—см. под поўзаць.
•перапаўзьці,—ом под паўзаць.
•перапёрці,—<■« под перці.
•перапе'ць,—см. под пець.
•перапёча-чы-чьг, ж.—булка пресного хлеба, Гсл. лепёха. Нсл. 406. Сьпячы на дарогу перапечу. Нсл. Уменьш. перапечка-ЧКІ-ЧЦЫ. ж.—лепёшка. МГсл.; Запрудзьдзе Сян. (Ксл.).; Шсл.; Нсл. 406. Дайце мне перапечку, дык я скажу вам пра печку. Поговор. Дайнава Пух. (Шсл.). НапяклІ 3 пшоннае мукі перапечак. Раўнапольле Сьміл. (Шсл.). На льлю перапечак нальлю. Послов. Нсл. 406.
•пеапёчайка-кг, дат.. предл. перапечайцы, ж. 1.—сплетннца. Ксл. Чаму ты брэшаш, перапёчайка? Луб’ева Аз. (Ксл.).
2. только в мн. ч. перапечКІ-ЧДК, едйнств. ч. нет.—мальва северная. Гсл. См. праскуркі. •перапёк-ку, м. 1. время, когда не осталось хлеба от прежнего печення, a НОВОе запоздало. НК: Очеркн, Но. 34; Ксл.
2. сьестные базарные прнпасы. Ксл. Перапёк прывезьлі. Даўгое Беш. (Ксл.).
• перапялёсты-гаая-тае, 1. кабан нлн свннья с поперечнымн белымн н чернымн вперемежку полосамн. Шсл. Перапялёс-тая сьвіньня гўкацца хоча. Ст.
2. вол, корова, у которой зад н перед чёрный, среднна же, т. е. брюхо, бока белые. Ар.
•перапялёсы-соя-сае—полосатый с по-лосамн разной мастн, окраскн нлн цвета. Гсл.
КНІГІ ОНЛАЙН
