Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
НЮ—СПЙЛ.
вь\тловавахіь-ловую-ловуеш-ловуе, несо-верш., перех.—ВЫПйЛЙВать. Отгл. ймя суір. выпіловаваньне-ня, предл.-ню—выпйлй-ванне. Соверш. вытяаваць-лую-луеш-луе,
1. выпйлйть, вырезать отверствйе в чем-л. прй ПОМОЧЙ ПЙЛЫ.
2. ПЙЛЯ, ЙЗГОТОВЙТЬ.
ВЫПІЛаваньне-НЯ, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц. к выпілаваць 1, 2—выпйлка.
вПІЛавацца-Л^ецца, несоверш., страд. к пілаваць. Ня пілуецца таўстое палена. Ст.
адпіловавацца-ловуецца, несоверш., страд. к адпіловаваць,—отпйлнваться. Нсл. 377. Соверш. адпілаваіта-луецца. Нсл. 377.
Крывыя дошкі не адпілаваліся добра. Нсл. Соверш. напілавацца-лўецца—пйлйть до-вольно долго. Напілаваўся дроў, аж рукі •пісаць, пішў-шаш-ша, несоверш.. nepex. й без don. 1. пнсать. Ар. Безлйч. піша—пншется, напнсанно. Ар.; Вк. Мукараў дзевят-наццаць ест, к у куране піша. кіт. За4. Чыньце курбан (аброк), што найлепшае і сытшае, як у куране піша. Кіт. 2баі. У каляндару піша, што будзе маразяная зіма. Вк.
2. перех. а) пйсать, создавать какое-л. словесное пройзведенйе.
пісаць пісань—пйсать сочнненйе. Пісаць павесьць.
пісаць байкі—пнсать баснй.
б) быть пйсателем; пдсать. в) у чым —печатать свон сочйненйя в каком-л. перноднческом нзданнй: пйсать. Пісацьу "Ведзе”.
напісаць, соверш. к пісаць 1, 2—напйсать. Соверш. папісаць, 1. попнсать, пнсать некоторое время.
2. йспнсать. Папісаў усю паперу. 3. запвсать многйх.
адпісаваць-сую-суеш-суе, несоверш. к адпісаць 1, 2.
адпісаць-шў, 1. ответнть на пйсьмо пйсьмом.
2. [ у духоўніцы]—завеіцать, назначйть в наследство по завеіцанню. Дсл. Што мне ацец у духоўніцы адпісаў, тое й дзяржу. Гордз. акты, хуп, 7. Адпішу я еам гару залатую. Дсл.
апісаваць-сую-сі’еш-сре, несоверш. к апі-саць 1, 2.
апісаць, апішу-шаш-ша, соеерш., nepex. 1. запнсать, составйть документ, сделаьб запйсь на передачу кому-л. чего-л. Пры справаваньню дастамэнту пячатнкамі й сьветкамі тыя быці ня могуць,
дапісаваць
892
пісклянё
каторым у том дастамэнце што будзець апісана. Стт. 341.
2. оплсать. Апісаць гавару. дапісаваць-сўю-суеш-суе, несоверш. к дапісаць,—доплсать. Соверш. дапісаць —доплсать, окончнть плсанле; наплсать до какого-л. предела.
запісаваць-сую-суеій-суе, несоверш. к запісаць,—заплсывать. Соверш. запісаць —заплсать.
падпісаваць-сд'ю-сд'еш-е^е, несоверш. к перапісаць,—переплсывать. Соверш. пера-пісаць—переппсать, наплсать что-л. еіце раз.
прыпісаваць-сую-суеш-суе, 1. несоверш. к прыпісаць 1,—прлішсывать.
2. несоверш. к прыпісаць 2. He імам сабе прьтісуе, штоб яго слухалі, але Пан Бог сам расказуе. Кіт. ббаіб. Соверш. прыпісаць,
1. прлплсать, наплсать в дополненле к чему-л.
2. счесть следствлем чего-л.; отнестл на счет кого, чего-л., прлплсать.
сьтсаваць-сую-суеш-суе, несоверш. к сьпісаць 1,—сплсывать. Дзед казаў, а ён сьпісаваў. Гсл. Соеерш. сьпісаць, 1. сплсать, переплсать сочлненлое кем-л. друглм л выдать за свое.
2. оплсать (, составлть полный перечень веіцей, бумаг л т.п. С.) Гсл.
3. лсплсать. Шсл.; Гсл. Сьпісаў ліст паперы. Ст.
4. наделать на теле кровавых знаков розгамл, плетью ллл лным чем подоб-ным. Нсл. 603. Сьпіну табе сьпішуць, калі другі раз зробіш гэта. Нсл. Сьпісаў яму ўсю скуру лейцамі. Ст.
выпісаваць, несоверш. к выпісаць,—выпй-сывать. Соверш. выпісаць, nepex. 1. выпл-сать (лз кнлгл, тетрадп л т.п.).
упГсаваць, несоверш. к упісаць,—вплсы-вать. Соверш. упісаць, nepex. 1. вплсать, вставлть что-л. дополнлтельно в уже наплсаный текст.
2. вплсать, сделать заплсь в чем-л. (в дневнлке, тетрадл).
3. внестл в оплсь (, сплсок, С.) Нсл. 661. Пісар, упісуючы падачкі, майго прыносу ня ўпісаў. Прйч. упісаны—вплсанный. Нсл. 661. Ня ўсі тут упісаныя рэчы аддаў. Нсл. •пісацца, пішўся, пішашся. несоверш. 1. плсаться, употребляться прн плсьме; лзображаться прл плсанлл.
2. реглстрлроваться, реглстрлровать брак. Ксл. Мы пойдзем пісацца. Стаішча Чаш. (Ксл.). Мы меліся пісацца. Гарадок (Ксл.). Соверш. запісацца, 1. зареглстрл-роваться.
2. заплсаться, внестл себя в какой-л. сплсок; втуплть куда-л., включлться в члсло кого-л. Запісаўся ў войска. Соверш. напісацца, напішўся-шашся—наплсать-СЯ, ВДОВОЛЬ, МНОГО ПОПЛСаТЬ. Соеерш. расьпісацца—лачав плсать, увлечься плсанлем. Ар.
адупсавацца-суюся-суешся, несоверш. к адпісацца,—отплсываться. Соверш. адпі-сацца—отплсаться, наплсать формаль-ный ответ, отделаться отплской.
датсавацца-суюся-суешся, 1. несоаерш. дапісацца,—доплсываться.
2. страд. к дапісаваць. Соверш. дапісацца, дапішуся-шашся—плсанлем довестл себя до каклх-л. непрлятных последс-твлй.
падпісавацца-су/ося-су'еімся, несоеерш. к падпісацца,—подплсываться. Соверш.
падпісацца—подплсаться, поставлть свою подплсь под чем-л.
прытсавацца-суюся-суешся, 1. несоверш. к прыпісацца.
2. страд, кпрыпісаваць. Соверш. прыпісацца —прлплсаться, заппсать себя, стать прлчлсленым к чему-л.
сьпісавацца, 1. несоверш. к сьпісацца, —лсплсаться. Ар.
2. страд. к сьпісаваць,—сплсываться.
сьпісацца—дсплсаться. Ар. Алавік сьпі-саўся. Ар.
выпісавацца, 1. несоеерш. к выпісацца, —выплсываться.
2. страд. к выпісаваць,—выплсываться. Соверш. выпісацца, 1. выплсаться (лз домовой кнлгл).
2. лсплсаться, потерять способность к публнцлстлческому труду ллл ллтера-турному творчеству.
упісавацца, 1. несоверш. купісацца,—быть внослму в сплсок. Нсл. 661. Ідзіце, упісуй-цеся, хто быў у споведзі. Нсл.
2. страд. к упісаваць. Соверш. упісацца —быть внесену в сплсок. Нсл. 661. Усі ўпісаліся. Нсл. Прйч. прошл. вр. упісаўшыся. *ПКЯГ-яга,предл.-язё, мат.-яжа; мн.ч. дат,-гом, мн. ч., предл.-гох, м.—шрам от удара кнутом л проч. подобного. Шсл. Усякарова ўпісягох. Ст.
•ПІСЯЖЫЦЬ-Жу-ЛСЫШ-ЛСа, несоверш., nepex. —блть кнутом ллл чем-л. подобным, нанося шрамы. Шсл. Як узлаваўся пастух на цялушку, — давай яе пісяжыць! Ст.
•піскаш-аша, предл.-ашу, зват.-ашу, м. —пескарь (рыба). НК.: Очеркн, 493. См. піськіж, піскуж.
•пісклё-ляці; мн. ч.-ляты-т, ср. 1. цыплё-НОК, НК.: Очерка, 409; Гсл. птенец.
2. перен.—ДЛТЯ. Нсл. 415. Дай цыцкі пісклю гэтаму. Нсл.
•піскля-яцг; мн. ч.-яты-ят, ср. 1. цыплё-нок. Нсл. 415. Піскля нейдзе пішчыць. Нсл. Курыца з пісклятамі водзіцца. Нсл. См. пісклё. Уменьш. пісклятка-тка. Нсл. 415. Дзеці, як піскляткі, бегаюць за маткаю. Нсл.
2. піскля,—женіцлна плакслвая, с сла-бым, тонклм голосом. Шсл. Ведамапіскля гэта; абы што, дык і плача. Ст.
•ПІСКЛЯнё-НЯір; дат.. предл.-НЯЦІ, твор.-нём; мн. ч.-няты-нят, ср.—цыплёнок. Насып піскляняці зярнят. Гсл.
пісклява
893
пітаманны
•пісклява, нареч.—пнсклнво. Пісклява прастагналі палазы. Гарэцкі: Песьні, 42.
•пісклявасьць-цг, ж.—свойство по прн-лаг. "пісклявы".
•пісклявы-вая-вае—пнсклнвый. Нсл.415. Таварышы! нейкім пісклявым голасам закрычэў ёнх таварышы, ратуйце! Дзьве Душы, 92.
•піклячы-чая-чае—относявднйся к цып-лятам, цыплячнй. Нсл.415. Пісклячыкорм. Нсл. Пісулячы крык. Тм. Пісклячая галоўка. Тм.
•піскўха-ўхг-усе, ж.—надоедаюіцая пнс-клнвой просьбой.
• піскуж-^жа, предл.-ужу, зват. піскўу, м.—пескарь. Гсл. См. піскаш, піськіж.
•піскўн-уна, предл.-унё, зват.-ўне; мн. ч.-ны-ноў-ном-ны-намі-нох, м. 1. голец. нк.: Очеркн, 493.
2. надоедаюіднй пнсклнвой просьбой. Нсл. 415. Адчапіся ад мяне, піскуне! Нсл. •піснуць,—CM. nod ПІШЧЭЦЬ.
•пістонаўка-ўкл-ўцы, ж.—шомпольное ружье. Ксл. Зь пістонаўкі мала што заб’еш. Мікалаёва Куз. (Ксл.).
•пістоньніца-і^ы-^ы, ж.— крохотная "перапоўніца” для пнстонов. нк.: Очеркн, 528.
•пістульган-на, предл. й зват.-ане, м.—коб-чнк, хніцная птнца. Нсл. 416. Пістульган цыплё ўхапіў. Нсл.
•пісўлька-лькі-льцы, ж.—запнска. Шсл.; Ксл.; Нсл. 416, Во ад сына табе нейкая пісулька. Ст. Ен імне прыслаў пісульку Ганкаю. Княжычы Куз. (Ксл.). Раман успом-неў пісульку бацькаеу, якую перадаў яму ў сваім часе Кандраценя. Корзюк. У канвэрціку кароценькая пісулька. Цэлеш: Ярылаў агонь. Уменьш. ПІСулечКЯ-ЧКІ-ЧЦЫ —запйсочка. Нсл. 416. Напішы пісульку, пісулечку да майго пана. Нсл.
паштовая пісулька—почтовая карточ-ка, открытка.
•піськіж-гжса, предл.-іжў, зват. піськёжу; мн. ч.-жы-жоў-жом-жы-жамі-жох, м. —маленькая рыбка, пескнрь. Нсл. 415. Піськіжоў налавіў. Нсл. См. піскаш, піскуж.
•пісьмо-л/ä, мн. ч. нет. 1. грамота (, пйсьмо, С.) Нсл. 416. Пісьма вучыцца. Нсл. не даецца яму пісьмо. Тм.
2. пйсьмо, сйстема графнческнх знаков, употребляемых для пнсання. Кірылічнае пісьмо. Капіеўскае пісьмо. Арабскае пісьмо. Лацінічнае пісьмо. Божае пісьмо.
Сьвятое Пісьмо—Свяіценное Пнсанне, бнблня. За сваю злосьць праціўны Пісьму Божаму. Кіт. 4868.
•пісьма, нареч.—усшшвает знач. глаг. "пісаць”.
•пісьмавод-öa, предл.-ду, зват.-дзе, м.—пй-сьмоводнтель. мгсл.
• пісьмённасьць-цг, ж.—грамотность, МГсл.
•пісьмённы-ная-нае—грамотный. Гсл.
•пісьмёнства-вд, ср.—лнтература. Гсл.
•пісьмёньнік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м. —пнсатель. мгсл.
•пісьмёньніца-г(ы, ж.—пйсательннца.
•пісьмя-лгенг, ср.—грамотность. Нсл. 416.
•пішчолка-лкг-лцы, ж. — пішчык. нк.: Очеркн, 526.
•пішчом, нареч.—наснльно, с пнском, с крнком нногда. Шсл. Парасяты пішчом лезуць у хату. Ст. Вось пішчом лезе: дай яму гэту цацку дый годзе! Ст. На выперадкі пішчом лез штось сказаць першым. "Бацьк.”, Но. 15 (499).
•ПІШЧЭЦЬ-чў-ЧЫШ-ЧЫЦЬ, несоверш.— пн-іцать. Ар. однкрат. тйчумь-ну-неш-не, 1. пнскнуть. Ар.
2. пнкнуть, попытаться сказать что-л. Соверш. запішчэць—запніцать, начать пніцать. Соверш. папішчэць—пнвдать некоторое время.
•пішчўга-гг, дат., предл. пішчўзе, ж.—чаіца молодого леса. Ксл. Як залез у такую пішчугу, што ня відна — адна крапіва ды Хмель навокал. Глебаўск Сян. (Ксл.).
•пішчык-ыка, предл.-ыку, м. 1. ннструмент для пнска, с помошью которого охот-нлкн прйманнвают птнц. Делается нз тонкой птнчьей косточун, обработанной на подобне свнрелн, с одннм клапаном, перед которым косточка перегоражн-вается внутрн воском, НК.: Очеркн, 526. дудочка (нз гуснного пера, костн) для подражання пнску птенцов н прнма-ннвання нх с целью ловлн нлн стреляння. Шсл. Пішчыкам прынадзіў сіўцы. Ст.
2. свнсток, Ксл.; Гсл. свнсток ЙЛЙ СВЙС-тулька. Нсл. 416. Купіў Сьцёпку гэты ПІШЧЫК. Бешанковічы (Ксл.).
3. часть птнчьего пера, очнн (очнненный кончнк пера). Ксл. У гускі пішчыкі таўстыя. Пятніцкая Беш. (Ксл.).
4. клавнш. Гсл.
•пішчыкі-каў, едйнств. ч. нет. 1. хрнпенне в дыхательном горле. бываемое у старн-ков. Нсл. 416.
КНІГІ ОНЛАЙН
