• Газеты, часопісы і г.д.
  • Вялікалітоўска - расійскі слоўнік  Ян Станкевіч

    Вялікалітоўска - расійскі слоўнік

    Ян Станкевіч

    Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
    Памер: 1329с.
    Нью Йорк
    626.59 МБ
    2.	плакснвый. Нсл. 4П.Ёнплаклівыхлапец, да яго не даткніся. Нсл.
    •плакма, нареч.—уснлнвает значенне слов пла кать, жаловаться. Плакма жаліцца на цябе. Нсл. 417.
    •пласконны,—см. под плосканны.
    •пласконьне,—см. под пласконі.
    •пласкадонак-нка, предл. й зват.-нку, м. —челн с пласкнм дном, зн. сделанный нз ДОСОК. Барс.
    •пласкўха-рн-ўсе, м.—рыба плотва. Шсл. Налавіў хатуль пластухі. Ст.
    •плаксўха-ўхі-усе, ж.—женіцнна плакса. Ар.; Шсл. Няма чаго глядзець на гэту плаксуху: паплача ды сьціхне. Ст.
    •плаксўн-уна, предл.-унў, зват.-ўне; мн. ч., дат.—НОМ, мн. ч., предл.-НОХ, м.—мужчнна плакса. Нсл. 417; Ар.; Шсл. He чапайся з плаксуном. Нсл. Плаксун гэты вечна плача а плача. Ст. Уменьш. плаксунок-нка, предл.-нкў, зват. плаксўнку; мн. ч., дат. плаксунком, мн. ч„ предл.-нкох,—плаксн-вое днтя(мальчнк, С.). Нсл. 417. Уймі гэтага плаксунка. Нсл.
    •планка-мкі, дат.. предл. плбнцы, ж.—вы-шнтая полоска в рубахе, ндуіцая от воротннка, с прорезом для пуговнц. Надабе ж каўнер і планку павышыць. Мікалаева Сір. (Ксл.).
    •пласт-стеа, предл.-сьце, зват. пласьце: мн. ч„ дат.—том, мн. ч., предл.-тох, м.—пласт. Шсл.; Ар. Пазыч, куме, імне сена пластэ два. Ст. Пластамі перабірай салому ды падавай на стог. Ст.
    •пластам, « зн. нар.—протянувшнсь. Нсл. 417. Усі хворыя пластам ляжаць. Нсл.
    •пл&схав&ць-тую-туеш-туе, несоверш., перех.—сбнвать сено в пласты.
    •пластаць, -аю-аеш-ае, несоверш., перех. —бнть чем-л. длннным. Нсл. Пластай яго кіям. Нсл. Однократ. пластанўць-нў-нёш-нёць-нем-ніцё,— ударнть чем-л. длнн-ным. Пластану цябе кіям, аж прыся-дзіш. Нсл.
    •пласьцёнь, -ёня, предл. й зват.-ёню, м. —пласт. Нсл. 417. Мёду пласьцень даў. Нсл. Кладзі пласьценямі. Тм. Пласьцень сена зьняў з возу. Нсл.
    •плашка-кі, дат., предл. плашцы, ж. 1. плоское бревно, Ксл.; Гсл. расколотое по длнне бревно в 2-3 полена, плашка. Ар. Падай сюды імне гэтую плашку. Забор’е Сян. (Ксл ).
    2.	половннка от(расколотого по длнне, С.) полена дров. Шсл. Паськяпаў тры плашкі ў печ. Ст.
    •Плат, плату, предл. й зват. плаце, м.—пла-тёж. Нсл. 417. На плату сядзіць. Нсл. He вялікі плат дый таго ня хоча аддаць. Тм. •плата I-7WW, дат., предл.-це, ж.—плата.
    •плата 11-ты-це, ж,—сорт кожн нз коннны. Ксл. Платы на боты купіў. Гарадок (Ксл.).
    •плйтка-лжі-гацы, ж.—в карточной нгре пронгранная от недобора взяток нгра, ремнз. Нсл. 416. Платку паставіў, дый вялікую. Нсл. Платкі свае ўсі адыграў, сам узяў. Тм.
    •платна, нареч. 1. нз платежа. Нсл. 417. Платна служа. Нсл.
    2.	іцедро. Нсл. 417. Платна ты плаціш за работу, я таго ня даў бы. Нсл.
    •платны-ная-нае, 1. верный в платеже. Нсл. 417. Пан платны; кажнаму даець, што выпадае. Нсл.
    2.	платёжный.
    платная здольнасьць—платёжеспособ-ность.
    3.	іцедрый. Нсл. 417. Які ты платны чужым дабром! Нсл.
    •плйваць,—см. под плысьці.
    •плавіць, плаўлю, плавіш-ве—плавнть, сплавлять. Соверш. заплавіць—залнть водой(рекн, ручья). Паводка заплавіла санажаць. Варсл.
    пераплавіць—.... Да я ж тую крыні-чаньку плавам пераплаўлю. Нз песнл, Аш. •плавўк-укё, предл.-уку, зват.-ўча; мн. ч.-укі-укоў-уком-укі-укамі-укох, м.—поп-лавок. Ар. Уменьш. плавучок-чка, на плавучкў, зват.-ўчку, мн. ч„ дат.-ЧКОМ, мн. ч„ предл.-чкох, м.. Had вадою трымцеў плавучок. — Можа плотку падчэпе кручок? Крушына: Лебедзь, 38.
    •плавўн-уніі; мн. ч.-ны-ноў-ном, мн. ч., предл.-нох, м.— "падвалока", (См.) с небольшой кормою, ’’плавун’’ свободно двнжется над дном. НК: Очеркн 496.
    •плавы-воў-вом, мн. ч„ предл.-вох—дерно-вые зарослн в озере, состояіцне нз разлнчных растеннй, даже лозняка, под которым есть вода. НК: Очеркн 490.
    •плаў, плаву, предл.-ве, зват.-ве; мн. ч. плавы-воў-вом-вы-вамі-вох, м.—ннзменное мес-то, залнваемое водою во время разлнва рекн. Ксл. У плаве растуць журавіны. Чарнагосьці Беш. (Ксл.). У ПЛйвОХ вуткі страляў. Язьвіна Сір. (Ксл.).
    •плаўбй-бы, ж.—плаванне.
    •плаўбГт-Zmä, предл.-ітў, зват.-іце; мн. ч.. дат.-том, мн. ч., предл.-тох, іл-—матрос.
    •плаўдыр-ра, предл.-py, зват.-ру, м.—веч-ный бродяга. Ксл.
    •плацшь, плачў, плоціш-це, несоверш., перех. й без доп.—платнть. Нсл. 417. За маё дабро ты імне ліхам плоціш. Нсл. Соверш.
    адплаціць—отплатнть. Шсл. Соверш. ад-плаціцца, ад каго, за што—отплатнть, Шсл. рассчнтаться с кем-л.. отвязаться от кого-л., заплатнв. Ніяк не адплаціцца ад Сымона за гарэлку. Ст. Соверш. даплаціць —доплатнть. Прйч. даплочаны—допла-ченный. Соверш. заплаціць—уплатнть, Ар.; Нсл. 179. заплатнть. Заплаціць доўг. Нсл. Маець яму Мацей заплаціці на Багатае
    сплаціць
    897
    плеш
    сьвята. Гордз. Ак. хуп, 4. Прйч. заплочаны —заплаченный, Нсл. 179. уплаченный. Грошы ўсі заплочаны. Нсл. I табе тым жа будзе заплочана. Тм. Соверш. наплацГц-ця-плачўся, плоцішся—уплатйть мно-гократно, более, чем желательно й даже больее, чем следует. Досыць мы ўжо наплаціліся! Соверш. паплаціць—уплатчть многне долгн йлй многймй. Яны папла-цілі ўсі даўгі свае.
    сплаціць, соверш.—выплатнть. Гсл. Несо-верш. сплачаваць—уплачнвать, выпла-чнвать. Гсл.
    пертлоч&вяйіы-чую-чуеш-чуе-чуе, несо-верш.—переплачйвать. Соверш. перапла-ціць-плачў-плоціш-це, соверш.—перепла-тйть, заблатать больше, чем следовало. Прйч. пераплочаны—переплаченный.
    прыплочаваць-чую-чуей/-чуе; повел.-чуй-чуйма, несоверш., перех.—прйплачйвать. Соверш. прыплаціцьпрнплатнть, запла-тнть за что-л., дать в прндачу. Прйч. прыплочаны.
    •плачма, нареч.—co слезамй. Нсл. 417. Плачма просе. Нсл. См. плакма.
    •плёменісты-тая-znae—способный к размноженлю племенй(породы, С.). Нсл. 417. Племеністая сьвіньня. Нсл.
    •плёменства-ea, ср.. област.—родня, родс-тво. Нсл. 417. У яго пляменства вялікае. Нсл. Прышоў сюды з усім племенствам сваім. Нсл.
    •плёменьнік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м. —способный к размноженйю племенй. Нсл. 417. Благі ты племеньнік, што ў цябе дзеці не гадуюцца. Нсл. Уменый. плёменьні-чяк-чка, предл. й зват.-чку—едннственный малолетнйй сын, на которого возлагают надежды к продолженню рода. Нсл. 417. •плёменьніца-цы-цы, ж.—плодовйтая женіцйна. Нсл. 417. Твая жонка племень-ніца-. нарадзіла табе сыноў і дачок. Нсл. •плёмя, (Нсл.), ПЛЯМЯ, (НК: Очеркн, 408) 1. племя. Нсл. 417.
    2.	област.—детй, родня. Нсл. 417. 3 усім племям прывалокся на вясельле. Нсл. Гібель табе й племю твайму. Нсл.
    •плёнка-нкг-н^ы, ж.—тонкая іцербанка йлй чешуйка на метале. Нсл. 418. Пленка зьдзерлася ў касе, рыдлёўцы. Нсл. Уменьш. плёнячкя-чкі-чцы. Нсл. 418.
    •плес-су, м.—шнрокнй фарватер. Цымбор-скі.
    •плесканўць,—см. под плёскаць. •плесканўцца,—см. под плёскацца.
    •	плёсна-ньг-не, ж.—передняя(между пя-той н пальцамй, С.) часть ножной ступнч, плюсна. Нсл. 418. Плесны мае баляць ад хадні. Нсл.
    •	плесь-сі, ж.—волна. Гсл. Азёрны шум блакітнай плесі прыносіў вецер праз кусты. Крушына: Творы, 16.
    •плёсьці, плятў, пляцёш-цёць-цём-ціцё, несоверш., nepex. 1. (перевнвая полосы. сосдйнять йх в одно целое, йзготовлять что-л. йз соеднненных такнм образом полос, С.), плестй. Нсл. 4і8;Ар. Макар умее плесьці ёмкія кошыкі. Ст. Каму пляцеш ты бізун? Ст. Соверш. паплесьці, а) поплеста, плестд некоторое время. Ар.
    б)	сплеста все, многне. Ар. Паплёў усі кашы. Ар.
    3.	перен.—лгать(выдумывать, С.) Нсл. 418. Што ты пляцеш, калі я гэта казаў? Нсл.
    плётма плесьці—лгать бесстыдно. Нсл.
    418. Многократ. плятяць-аю-аеш-ае; повел-ай-айма, Нсл. 418. Нашто табе плятаць: калі б не плятаў, дык бы праўда была. Нсл. He плятай, калі ласка. Тм.
    4.	на каго,—клеветать. Нсл. 418. Ён заўсёды на нас пляцець пану. Нсл. Соверш. наплесьці —наклеветать. Нсл. 418. Наплёў пану на мяне. Нсл.
    аплесьці(аплесьць, Дсл ), 1. сплесть на кого(многнх) лаптн. Дсл. См. аплятаць.
    2.	сьесть что-л. с жадностью. Дсл. Дваццаць бліноў аплёў. Дсл.
    3.	ударнть снльно. Дсл. Як аплёў яго, з ног зваліўся. Дсл. Прйч. аплецены. Каб ён (гаршчок) быў аплецены, даўжэй паслу-жыў бы. Ст. Несоверш. аплятаць, 1. плестн лаптн на многнх. Усіх аплятаю. Дсл.
    2.	обвнвать кругом. Дсл. Аплятаюць берасьцень малцы. Дсл.
    3.	скреплять глнняный горшок прово-лочной сеткой. Шсл. У нас Іцка аплятае гаршкі. Ст.
    4.	есть с большнм аппетнтом. Дсл. Парабкі аплятаюць кашу. Дсл.
    Заплёсьці, соверш., перех.—ВПЛССТЙ. Несо-верш. заплятаць—вплетать. Гсл.
    расплёсьці, соверш.—расплестн. Ар. Рас-плесьці касу. Ар. Прйч. расплёцены—рас-плетённый. Ар. Каса расплеценая. Ар. Прйлаг. от прйч. распляцёны. Гэта косачка распляцёная, гэта дзевачка адвянчаная. Севершч.(Косіч 244).
    расплятаць, несоверш. к расплесьці.
    сплесьці, 1. соверш. к плесьці 1—йзгото-вйть плетеннем. Ар.
    2.	соверш. к плёсьці 2,—солгать. Нсл. 603. Ня праўда, ты гэта сплёў! Нсл.
    сплятаць-вю-аеш-ое, несоверш., на каго —клеветать. Нсл. 603.
    насплятаць, соверш.—наклеветать. Нсл. 603. Гэта ты сплятаеш, насплятаў на нас пану. Нсл. См. плесьці 3, насплесьці.
    •плёсьціся, пляцёцца, зав. к плесьці 1. Ар. Кош добра пляцецца. Ар. Соверш. нап-лесьціся—вдоволь поплестн. Наплёўся я гэтых кашоў досыць. Ар.
    расплесьціся, соверш.—расплестнсь, рас-пустнться(о чем-л. сплетенном). Косы распляліся. Ар. Несоверш. расплятацца. Ар. •плеш-ша, па пляшў, зват. плёшу, м. 1. плешь(лйшенное волос место на голове, преймуіцественно на теменн, С.) Нсл. 419.
    плёшка
    898
    спляжыць
    Вытні яго па пляшў. Нсл. Уменьш. пляшок-шка. Нсл. 419. Пляшок паказуецца на галаве. Нсл.
    2.	(плешнна, С.)—голое место в засеве нлн на лугу. Ад макрыні ў жыце парабі-ліся плешы. Нсл. Сячы, сячы, дождж на дзедаў плеш, нам на кулеш. Поговор. Нсл. •плёшка-шкі, дат., предл. плешцы, ж.—го-ловка, верхняя часть гвоздя, Ар.; Ксл. шляпка гвоздя. Нсл. 419. Запякай гвозд па плешку. Нсл. Гі2(подзапякаць\ Убіўгвозда па самую плешку. Нсл. Ці вялікія плешкіў тых гваздох, што ты ўчора купіў? Каверзіна Меж. (Ксл.). Уменый. ПЛешаЧКа-ЧКІ-чцы—маленькая шляпка у гвозда. Нсл.419. Плешачка адламілася, гваздок не дзяр-жыць. Нсл.
    •ПЛешчыць-чу-ЧЫШ-ча, несоверш., перех. —делать очень тонкнм, плоскнм; плю-іцать. Нсл. 419. Ня плешч сякіры, яна й так ценкая. Нсл. Соеерш. сплёшчыць—сплю-іцнть. Нсл. 419. Каваль сплешчыў сякіру, уборзьдзе высыпецца. Нсл. Прйч. прош. вр. сплешчыўшыся. Гэты гвозд сплешчыў-шыся.
    •плешчыцца-ыцца, несоверш.—плюіцнть-ся. Нсл. 419. Імне ня куецца, а плешчыцца. Послов. Нсл. Гвозд ня плешчыцца, a крывіцца. Тм. Соверш. сплешчыцца—оп-люіцнться. Нсл. 419. Гвозд сплешчыўся. Нсл.