Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
• пляшывы-eaя-вае—плешнвый. Ішоў ЛЫСЫ ІЗ ПЛЯШЫвЫМ. Поговор.
•плятаць,—см. под плесьці.
•плятухацца—путаться?. Язык у яго сусім плятухаўся. Дзьве Душы, 165.
•плятўн-ун«, предл.-унў, зват.-ўне, м.—за-бавннк, болтун. Плятун наш наплёў нам за цэлы вечар сем карабоў. Нсл. 418.
•плятўшка, -шкі-шцы, ж.—посуднна, сплетенная нз соломы, лозы. НК.: Очеркн, 87. У плятушцы крупы. Берасьцень Беш. (Ксл.).
•плява-вб'г, ж. 1. перепонка. Гуска на лапцы пляву разарвала. Нсл. 417. На жываце покнула плява, дык кішкі самы й выехалі. Ст.
2. очень тонкая плена, покрываюіцая какую-л. жндкость. Квас плявою пак-рыўся. Нсл. На вадзе зялёная плява. Тм. Ськінь пляву з квасу, бо як жа піць! Ст.
плеўкя-ўкі-ўцы, ж. 1. перепоночка. Якое гэта мяса — адны плеўкі! Ст. Ня мяса, a плевак наварыла; які будзе смак із плевак. Нсл. 417.
2. уменьш. к плява 2,—накнпь, пенка на поверхностн какой-л. жндкостн. Шсл. Малочную плеўку сабе зьдзер. Нсл. 417. Усе плеўкі пацягаў з малака ды пажэр. Ст. плёвячка-чкі-чцы, уменьш. кплеўка 1,2,1. тонкая пенка на поверхностн чего-л. жндкого. Плевачку сьмятанную кату аддай. Нсл. 417.
2. тонкая кожнца. Плевачку зьдзер на руццэ. Нсл. 417. Скурка, як плевачка, ценкая. Нсл.
•плявўзгаць-аю, 1. молоть чушь, Ксл.;Міх. говорнть вздор, чепуху, Шсл. поноснть. Няма чаго плявузгаць на чалавека дарма. Ст. А перастань ты плявузгаць! Русінава Сян. (Ксл.). Ці ведаеш ты сам, што плявузгаеш? зсд 76. Кінь плявузгаць гэтта лішку. Гарун: Кан. Паўлючонка. См. блявузгаць.
2. клеветать. Дзеўка не пайшла за дзяцюка, дык той плявузгае на ейных бацькоў. Цэлеш: Дзесяць, 21. См. блявуЗГаЦЬ.
3. отн. Бога н догмат веры: богохуль-ствовать, святототствовать.
наплявўзгаць, соверш. к плявузгаць, 1. наговорлть вздора, чепухн. Шсл.
2. наклеветать. Няма чаго слухаць, што другія із зайздрасьці наплявузгалі на яго — ён хлапец добры. Ст.
•пляцёнка-кг, дат., предл. пляцёнцы, ж. —плетенная веревка. К торбе прышыла пляцёнку. Вульлянавічы Чаш. (Ксл.).
•пляцьма, област. — пляйма. А Божа ж мой, якая пляцьма! Бабоўкі Сян. (Ксл.).
•плячо-ча; мн. ч. плёЧы, плячэй, на плячох, ср.—плечо. Ар. Нашы брацьце... паляглі з пасячонымі плячыма. Гарун: Зь песьняў няволі. Ужо кайстра за плячыма. Грамыка (’’Апошняе даруй”).
пацёпаваць, сьцёпаць, сьцепанўць пля-чыма,—см. под сьцепаць.
Уменьш. плячўк-ка; мн. ч.-кі-коў-ком-кі-кам-кох, м. Ар.; Шсл. Лэпнуў Міцьку па плячуку. зсд 249. Баліць рука ў плячуку. Ст. Плячукі намуляў важкамі, носячы салому. Ст. Ласкат. плечухна. Плечухны мае баляць. Нсл. 418. Плечухна паверадзіў. Тм.
плячысты
901 выплюваць
•плячысты, -тая-тае—шнро коплечнй, плечнстый. Ар.
•ПлГганьне-НЯ, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц. к плігайь,—хожденде поносом ( о детях). Дзяцё пліганьня дастала. Нсл. 418. Ад пліганьня дзяцё слабенькае стала. Тм. •плігаць-ае, несоверш.—поносом ходйть (о детях). Дзяцё плігае, знаць зьвіхнулася або на зубкі. Нсл. Однкрат. плігнуць-ну-неш-не. Дзяцё разам плігнула. Нсл. 418. Соверш. заплігаць, 1. начать ходйть поносом. Дзяцё заплігала, знаць зьвіх-нулі. Нсл. 179.
2. перен.—замарать поносом. Дзяцё заплігала сарочаньку. Нсл. 179. Соверш наплігаць—сходйть поносом ( о дйтятй). Дзяцё наплігала на запон. Нсл. 314. Соверш. уплігаць, перен.—замарать от поноса. Сарочку дзяцё ўплігала. Нсл. 68.
•плінтаваць—уравнйвать поверхность на лугах. НК.: Под. пос, Но. 16.
•плісіца-цы-цы, ж.. зооа.—трясогузка. Гсл. У плісіцы тры тысячы. Поговор. Нсл. 418. См. пліска.
•лліска-скі-сцы, ж„ зоол.—трясогузка. Гсл. Пліскі СНОМ абняты. Калачанскі: Лясная казка. См. ПЛІСІца.
•пліскаўка-ўкі-ўцы, ж.—трясогузка. Вунь скача пліскаўка. Дукора Сьміл. (Шсл.). См. плісіца, пліска.
•плісканьне-ня, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц. к пліскаць,—проллванйе через край. Пліс-каньням шмат пашкодзіла малака. Нсл. 418.
•пліскаць-аю-аей/-аг, несоверш., перех. — пролнвать через край жйдкость, плес-кать, пролйвать. Як нясеш, усё пліскаеш із гарлача малако. Нсл. 418. бднкрат.
пліснуць, 1. проллть немножко чрез край. Толькі сьлязінку пліснула. Нсл. 418. Прйч. пліснуты—пролнтый через край. Абатры пліснутае малако. Нсл. 418.
2. влйть очень немнрго; плеснуть. Плісьні імне на рукі вады. Нсл. 418. Малака ложачкі дзьве пліснула ў місу. Тм. Соверш. прыпліснуць—прнлйть малое коллчес-тво жйдкостй. He падліла малака, a толькі прыпліснула. Нсл. 507.
распліскаваць-ку-куегг/-куе, несоверш. —расплескнвать. Нясучы неасьцярож-на, малако распліскуеш, распліскала па гарлачу. Нсл. 557. Соверш. распліскаць —расплескать. Нсл. 557'. Прт. расплісканы —расплёсканный. Малако, расплісканае па гарлачу, цячэць. Нсл. 557. Однкрат. распліснуць, -сну-сьнеш-сьне—пролйть каплю чего-л. (, плеснув, С.). Глядзі, не расплісьні нясучы. Нсл. 557. Прйч. распліс-нуты—пролйтый в одном месте. Табе й распліснутай гарэлкі шкада. Нсл. 557.
выплГскаваць-ку-куеш-куе, несоверш., пе-рех.—пролйвать чрез край сосуда, вып-лескйвать. Нясі ціха, бо выпліскуеш малако. Нсл. Соверш. выпліскаць—вылйть ’’плнская”. Выпліскала зь міскіўвесь тук.
Нсл. 418. Пакуль данесьлі, шмат выпліс-нулі стравы. Нсл. 89. Однкрат. вьіпліснуты —проллтый чрез край сосуда, выплес-нутый. Самая сьмятана выпліснута. Нсл. 89.
упліскаваць-ку-куеш-куе, несоверш., перех. —омочйть брызгамн какой-л. жйдкостй. Малако нясучы, упліскуеш, упліскала сярмягу. Нсл. 68. Соверш. упліскаць-аю-аеш-ае. Нсл. 68.
•пліскацца-аецца, несоверш., страд. к пліс-каць.
распліскавацца—пролнваться от плес-кання. Малако распліскуецца, рассплі-скалася з гарлача. Нсл. 557. Соверш. распліскацца-аецца. Нсл. 557. Однкрат. распліснуцца-аецца—пролйться чрез край от одного толчка. Распліснулася гарэлка, чарку даліць трэба. Нсл. 557.
выпліскавацца-куецца, несоверш.—про-лнваться через край сосуда, выплескй-ваться. Малако нясучы выпліскуецца, выпліскалася, выпліснулася. Нсл. 89. Соверш. выпліскацца-аеода. Нсл. 89. Однкрат. выпліснуцца-сьнбэда. Нсл. 89.
упліскавацца-куецца, несоверш.—обрыз-гнваться. Ня ўпліскуйся, асьцярожна нясі. Нсл. Соверш. упліскацца, -аецца.
Сьвітка ўпліскаўшыся ў малако. Нсл. 68. •пліскўчы-чая-чае—невыгодный по от-логнм краям для несення жйдкостй. У пліскучым гарлачыку нельга данесьці, ня пліснуўшы. Нсл. 418.
•плГснуты,—cm. nod пліскаць.
•плісь, междомет.—означает мгновенное пролйтае жйдкостй чрез край полного сосуда; брызг. Малако плісь на хустку. Нсл. 418.
•плісынк-і'к’а, предл.-іку, зват.-іча, м. — плюшчай. У сене адзін плісьнік. Слопішча Шацк. (Шсл.).
«плйпнік-ка, предл.-ку, зват. плішніча, м.—клнн, соеднняюіцйй доскй в дверн. Плішнік не дзяржыць. Валатоўка Гар. (Ксл.). *пліхаваць-тўю-тўеій-тўе; повел.-тўй-тўйма, несоверш., перех,—обтёсывать ка-мень в вйде плйткй. На, во плітуй гэты камень. Слопішча Шацк. (Шсл.).
•плівака, плювака, обіц.—часто плюю-іцйй. Плювака гэты заплюваў мой запон. •пліваньне, плюваньне-ня, предл.-ню, отгл. ймя суіц. к пліваць(плюваць)—плеванне. Плюваньне на гэтыярэчы! Нсл.420. Было й плюваньня й харкаваньня досіць. Тм. He гляджу я на тваё плюваньне. Нсл.
•пліваны, плюааззы-ная-нае—плёвый. Гэта плюванае дзела. Нсл. 420. Словы твае плюваныя. Тм.
•пліваць, плюваць, плюю, плюёш, плю-ёць, плюём, плюіцё; повел. плюй, плюйма; прош. вр. пліваў, несоверш.—плевать. Одно-крат. плюнуць-ну-неш-не—плюнуть. Ар.
выплюваць-аю-аеш-ае, несоверш.—вып-левывать. мгсл. Соверш.вьіпліваць(вы-плюваць)—выплевать.
плужыць
902
плынь
•плівацца, плювацца, плююся, плюёшся йлй плюваюся-аешся, несоверш.—плевать-ся, плевать на другнх. Што ты там плюваешся, плюешся на мяне? На самога плюну. Нсл. 420.
•ПЛуЖЫЦЬ-Ж^, несоверш., насьмеш.—пахать (плугом, С.). Шсл. Малы яшчэ, а добра плужыць! Ст.
•ПЛўтавьне-НЯ, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц. к плутаць,—путанне. Плутаньне нітак. Нсл. 419. См. блытаньне.
•плўтаЦЬ-аЮ-аеш-ае, несоверш., заст., перех. —путать(прнводнть в беспорядок ннткн, волосы н т.п., С.). Плутаць ніткі. Нсл.419. См. блытаць. Соверш. паплўтаць—прнвес-тн в беспорядок(ннткн н т.п.). См.
паблытаць. Соверш. пераплўтаць—пере-путать(беспорядочно перевнть, запутать, спутать всё, многое, С.). Дурэеш! пера-плутаеш аборкі. Нсл. 407. Прйч. пераплў-таны—перепутанный. Ніпгкі пераплу-таныя цяжка разабраць. Нсл. 407. Соверш. пераплўтаць—проблуждать. Цэлую ноч праплуталі ў дарозе. Нсл. 527. Соверш. сплутаць—спутать,(беспорядочно пере-внть, переплестн, С.). Яразабрала ніткі, а ты ізноў сплутала. Нсл. 604. См.
зблытаць( под блытаць). Прйч. сплўтаны —спутанный. Ніткі сплутаныя разаб-раць цяжка. Нсл. 604.
заплутаваць-тяу'ю-ттц'вш-птуе, несоверш. к заплутаць, 1. запутывать. Заплутаваць ніткі. Нсл. 179.
2. впутывать. Ты й мяне заплутуеш у гэтую справу, але не заплутаеш. Нсл. 179. Соверш. заплутаць, 1. запутать. Юрсл. Табе розум заплутала. Нсл. 179. Прйч. заплутаны —запутанный. Нітак заплутаных не разьбярэш. Нсл. 179.
2. впутать(втянуть, вовлечь во что-л., сделать соучастннком чего-л., С.) Нсл. 179. расплўтаваць-тую-туеш-туе, несоверш., перех.—распутывать запутанное. Pacn-лутаваць ніткі. Нсл. 557. Соверш. рясплу-таць. Расплутаць шоўк, аборку. Нсл. 557. Прйч. расплутаны—распутанный. Расп-лутаныя ніткі наві. Нсл. 557.
•плўтацца-аюся-аешся, несоверш., возвр. 1. путаться(о ннтках, волосах н т.п., прнходнть в беспорядок, С.) Ніткі тут лежачы плутаюцца. Нсл. 419. См. блы-тацца. Соверш. паплутацца—прнйтн в беспорядок. Соверш. пераплутацца—пере-путаться(сплестнсь между собою, спу-таться, С.). Ніткі, валяючыся, пера-плуталіся. Нсл. 407.
2. мешаться в словах. Злодзей плутаецца ў мове. Нсл. 419.
заплўтавацца-туюся-туешся, несоверш. к заплутацца,—запутываться. Ніткі зап-лутуюцца. Нсл. 179. Соверш. заплўтацца —запутаться. Юрсл. Маток заплутаўся. Нсл. 179. Коні заплуталіся ў вожкі, заплуталіся вожкамі. Тм.
расплутавацца-туеццд, несоверш.—рас-путываться. Ніткі ніяк не расплутуюц-ца. Нсл. 557. Соверш. расплўтацца-аюся-аешся—распутаться. Ніткі не расплу-туюцца. Нсл. 557. См. разблытацца( под блытацца).
сплўтацца-аюся-аешся, соверш. к плу-тацца, І.спутаться. Ніткі, тут лежачы, сплутуюцца. Нсл. 604. См. зблытацца( под блытацца).
2. сбнться в речн. Ён сплутаўся ў сваей мове. Нсл. 604.
выплўтавацца-туюся-туешся, несоверш., возвр.—выпутываться, освобождаться. Выплутайся, як хочаш, з даўгоў. Нсл. 90. Соверш. выплутацца—выпутаться. Ад бяды ня выплутаешся. Нсл. 90.
КНІГІ ОНЛАЙН
