Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•выжлапаць,—см. под жлопаць. •выжлукціць,—см. под жлукціць.
•выжыл-ішме-яць-яцца-іць-іцца.—см. под жыліць.
•выжарыць,—см. под жарыць.
•выжывёньне-ня, ср. 1. прожлтле, пропн-танле. Гсл.
2. лзбавленле от болезнл, лсцеленле. Гсл. •вьпсьціць,«-.« под ісьціць.
•вьгісьцііша, см. под ісьціцца.
•выйма, нареч.—ЛСКЛЮЧая. Смоленіц •выймаваць-мўю-мўёш-мўе; повел.-мў-муйма, несоверш., nepex. 1. ВЫКЛЮЧатЬ (лсключать, С.) Нсл. 83. Выймуючы тое, што дадзена. Нсл.
2. (выключать, С.), освобождать. Нсл. 83. Семдзясят год таму, а з прыгону ня выймуюць. Нсл.
•выймаць-аю-дегп-ае, повел-ай-айма, несо-верш., перех.—ВЫНЛМатЬ. Гсл.; Нсл. 83; Вост., Тв.(Даль). Лёстачкамі душу выймае. Нсл.
выняць, выйму-меш-ме, повел.-мі-міма, перех, соверш. к выймаваць, выймаць—вы-нуть. Нсл. 83; Гсл.; Ар.; Вост., Тв. (Даль). Нехта з кішані грошы ў мяне выняў. Нсл. Прйч. вьіняты—вынутый. Ар.; Нсл. 83. Хлеб выняты зь печы. Нсл.
•выйстр-аны-ыць,— см. под істрыць.
•выйстрыць,—cm. nod істрыць.
•выйсьце-ця, предл.-цю, ср.—выход. Знай-сьці выйсьце. Варсл.( под загадаць II). Нам былр адно толькі выйсьце — капітуляца, прылучыцца да іх, уцячы. Попкаў лісьце. Ср. прыйсьце, увойсьце(увыйсьце\ •выйсь-ці-ірся,—под хадзіць.
• выйшаўшы, см. под хадзіць.
•выйшлы-лая-лае, npw. 1. вышедшлй. Нсл. 83. Выйшлыя із заграніцы людзі. Нсл.
2. лздержанный. Нсл. 83. Выйшлыя грошы. Нсл.
•вык-ку, предл.-ку, зват. вЫЧа, м.—ВОЙ. Гсл.; МГсл.
•выкоўзавацца, выкаўзнуцца,—см. под каўзаць.
•выказ-азу, предл.-азе, м.—выраженле. Ср. выказаваць( под казаць).
•выказ-аваць-аць,— см. под казаць.
•выказавацца,—см. под казацца.
•выказацца,—см. под казацца.
• выказка-зкі, дат., предл. выказцы, ж. —открытне тайны. Нсл. 83. Згубіш ты нас сваей выказкаю. Нсл.
•выказьнік-іка, предл.-іку, зват.-іча, м.
—выразнтель.
•выказьніца-і(ы-цы, ж.—выразнтельнн-ца.
•выкалантырыць,—см. под калантырыць.
•выкаль вока—выколй глаз. Гсл.
•выкапаць,—см. под капаць.
•выкараняць—яскоренять. МГсл.
•выкараніць, (Скар. Ц.)—нскореннть. Гсл.
•выкараскацца, -аюся-аешся,—выбрать-ся, нз беды(выкарабкаться, С.); Растсл., с большнм трудом выбраться(нз непрнят-ного положення). Гсл.
•выкарыст-анызв-аны-аць-ацца,— см. под карыстаць.
•выкасоваваць,—см. под касаваць.
•выкасав-акы-йньне-аць,—см. под каса-ваць.
•выкаціцца, с.м под каціцца.
•выкіданка-нк;-ні(ы, ж.—ставная однос-тенная нлн трехстенная сеть. Спорава Бярэзаўск. р.(Крнв. Полесье, 167).
•выкідавацца,—см. под кідацца.
•выкідаць,—под кідаць.
•выкідацца,—см. под кідацца.
•выкінуць,—см. под кідаць.
•выкінуцца,—™. под кідацца, кідацца.
•выкіраваць,—см. под кіраваць.
•вьікіравацца, -см. под кіравацца.
•выклад-dy, предл. й зват.-дзе, м. 1. выгрузка. Нсл. 83.
2. нзложенне, нзьясненне. Нсл. 83. Выклад Сьвятога Пісьма. Нсл. Выклад сну ня добры. Нсл. Ізь сьмеху-плачу яго выклад: адны кафіра ест(араб. нявернікі), a другія — Божыя мілосьнікі. Кіт. 13161.
3. нсчнсленне. Нсл. 83. Па выкладу яго ня выходзе. Нсл.
•выкладаньне,—см. под класьці.
•выкладаньнік-ка, м.—преподаватель. МГсл.
•выкладаны,—под класьці.
•выкласьці,—см. под класьці.
•выклік-аць-аць,—см. тд клікаць.
•выкалуп-аны-аць,—под калупаць.
•выкрат-аны-аваць-аць,— см. под кра-таць.
•выкрут—увертка. Гсл.
•выкрутас—увертка, ”па” в танцах. Гсл, •выкруціцца-чавацца,—см. под круціцца. •выкрышаны,—см. под крышыць.
.1227
вымагчы
выкрышавацца
•выкрышавацца,—см. под крышыцца.
•выкрышыцца,—<■«. под.
•выкрўчаваць,—см. под круціць. •выкруціцца-чавацца,— см. под круціцца. •выкрышаны,—см. под крышыць.
•выкрышавацца,—см. под крышыцца.
•выкрышыцца,—см. под крышыцца. •выкукаб-ены-гць,—с«. под кукобіць. •выкул-ены-іць,—см. под куляць.
•выкупеньне-ня, предл.-ню, ср.—выкуп. Стт. 1529, сл.
•выкуліцца,—см. под куляцца.
•выкір(выкнуць)-кну-кнеі«-кне, несоверш. —прнвыкать. Гсл.
абвыкаць-аю-äeui-äe; повел.-ай-айма —прнвыкать(свыкнуться с чем-л., С.) Гсл.
звыкаць-аю-äeiu-äe; повел.-ай-айма, несо-верш.—прнвыкать. Нсл. 200; Шсл. Трэба звыкаць і к добраму і к благому жыцьцю. Нсл. Соверш. звыкпі-кну-кнеш-кне—прн-выкнуть. Нсл. 200. Звыкнеш з моладу працаваць, і пад старасьць будзеш рупатлівы. Нсл. Звык, каб яму падалі ўсё гатовенькае. Ст. Звык хадзіць па сваей волі, ня слухае бацькоў. Гсл.
•выладзіць-гша, — см. под ладзіць. •выла-яны-яць,—см. под лаяць.
•вылягацца-аюся-аешся, повел.-айся-аймася, несоверш. 1. вылежнваться, быть в бездействнн. Нсл. 85. У сьвята выляжым-ся, а цяпер няма калі вылягацца. Нсл.
2. отдыхать(в лежачем положеннн, С.) Нсл. 85. Ты ўсе вылягаешся на печцы. Нсл. Отгл. ймя суіц. выляганьне-ня, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, 1. долгое н частое отдохнове-нне. Нсл. 85.
2. перен.—уклоненне от работы. Нсл. 85. Хоць і здароў, а любе выляганьне. Нсл. Соверш. выляжыцца-жуся-жышся, 1. достаточно, много пролежать. Выляга-ецца, выляжыўся ў татавай хаце. Нсл. 85. 2. отдохнуть(лежа, С.). Нсл. 85. Калі ты выляжышся? Нсл.
•вылягацца-аеода, прош. вр. вылягаўся, безлйч.—о хлебах, льне, клевере на пне. Прнпав, опустнться к земле от ветра, дождя, града, оставаться в таком поло-женнн. Ар. Жыта вылягаецца. Соверш. вылегчыся, вылажацца, прош. вр. выляг-лася-ліся. Ар. Канюшына выляглася. Ар. Ляны вылягліся. Ар.
павылягацца, несоверш.— ’’вылегчыся” мнопім. Усі канюшыны павылягаліся. Ар. •вылазіць,—см. под лазіць.
•выляжанка-нкі-нцы, ж. 1. лентяйка. Нсл. 85. He выляжанка, а работніца трэба. Нсл.
2. непотребная женіднна. Нсл. 85. Да выляжанак ходзе. Нсл.
•выляч-аны-эньне-ыць-ыцца,— см. под лячыць.
•ВЬІЛІваК-JKa, предл. й зват.-ўку, м.—яйцо без скорлупы. Янк. I; Ар. Прадаць трэба гэту куру, адны выліўкі ільле. Янк. I.
•выліваць,—см. под ліць.
•выл\ч-ашме-аны-аць-эньне- ыць, —см. под лічыць.
•вылуз-аваць-аць-ацца-аны,— см. под лу-заць.
•вылупак-пка, предл. й зват.-пку, м. 1. франт(презр. С.) Ксл. Ах ты, вылупак бяздушны! Луб’ева Аз. (Ксл.).
2. обіц.—тот, та, который-ая "вылупля-ецц", набрасывается с крнком. Ар.
•вылуп-аць-аада,—см. под лупіць.
•вылупіцца, -™ под лупіць.
•вылупка-пкі-пцы, ж.—франтнха(презр.) Ксл. Адзелася, як вылупка якая. Сухарукава Аз. (Ксл.).
•вылуч-аньне, -аны-аць-ацца-эньне-ыць -ыцца,—см. под лучыць.
•вылучна, нареч.—нсключнтельно.
•ВЫЛЮДЗЯЦЬ,—CM. nod людзяць.
•вымова-вы-ве, ж. 1. выговор, пронзно-шенне. Нсл.; Ксл. Цікавая ў іх там вымова — усё цюкаюць! Сянно (Ксл.).
2. условленная веіць сверх платы. Нсл. 86. Вымовы пояса ня даў. Нсл.
вымаука-ўкі-ўцы, І.тоже, что "вымова” в 1-ом зн. Нсл. 86. Вымаўка ягоная не харошая, ня ясная. Нсл.
2. тоже, что "вымова” в 2-ом зн. Нсл. 86; Сакуны 78. Вымаўка рукавіцаў. Нсл.
3. выговор, упрек. Нсл. 86. Ня слухаю я тваіх вымавак. Нсл. Пліваю на твае вымаўкі. Нсл.
4. отговорка(увёртка, С.) Нсл. 86. Бяз жаднай вымаўкі зрабі, дай. Нсл.
•вымоўнасьць-ф, ж.—выразнтельность в речн(красноречнвость, С.) Нсл. 86, нзобра-знтельность(на словах). Гсл. Вымоўнасьці ня мае. Нсл.
•вымоўны-ная-нае, 1. оборотлнвый в словах(выразнтельный, красноречнвый, речнстый, С.) Нсл. 86. О, ён вымоўны чалавек! Нсл. Нареч. вымоўна—выразн-тельно, красноречнво. Вымоўнавучанаш сьвятар. Нсл. 86.
2. условленный, следуемый по договору. Нсл. 86. Вымоўныя рукавіцы. Нсл.
3. попрекательный. Нсл. 86. Мне й хлеба кусок вымоўны, Нсл.
•в ыма, нареч.—МНМО. НК: Сбягн, Но. 16. Калі можа й выма па старцох пайду, дык пэўна сюды не зайду. НК: Сбягн, 11.
•в ымаганьне-ня, предл.-ню, ср. 1.—требо-ванне. Гсл.
2. вымогательство.
•вымагаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, несоверш., каго-чаго, 1. требовать. Шсл.;Гсл. Гародніна вымагае добрае зямлі. Ст.
2. брать вымогательством. Шсл. Толькі ведае вымагаць гасьцінцы. Апошнюю капейку вымаглі, вымагаюць. Нсл. 86. Соверш. вымагчы-гў-жаш-жа, 1. вытре-бовать.
2. вынуднть. Нсл. 86. Ня вымажаш у яе слова. Нсл.
вымагацца
1228
выпацкаць
•вымагацца-й/ося-дешся, несоверш.—вы-ходнть йз сйл. Нсл. 86. Ня вымагайся, бяручы над сілу. Нсл. Соверш. вымагчыся-гуся, выможашся—выйтй йз сйл. Нсл. 66. Жыў, пакуль вымагся. Нсл.
•вымазаць,—см под мазаць.
• вымал-л^, предл. й зват.-ле, м.—мель, обмелевшее место; коса. Узьбіўся наш човен на вымал. Гсл.
•вымантачыць,—см под мантачыць.
•вымавіць,—см. под мовіць.
•вымавіцца, -см под мовіцца.
•вьімаўка,—см. под вымова.
•вымаўлены,—см. под мовіць.
•вымаўл-яньне-яць, —ом. под мовіць.
•вымаўляцца,—см. под мовіцца.
•вымаць,—см. под імаць.
•вымацца,—см. под імацца.
•выменав-аны-аць, —см. под менаваць.
•выменка-нкг-нцы, ж.—названйе по йме-нй. Нсл. 86. Мяне там выменкі ня было. Нсл.
•вымерхацца-аюся-аешся, повел.-айся-аймася, соверш.—йзмотаться.
•вымеркав-аньне-дны-а^ь,— см. под мер-каваць.
•вым-ерці-гроць,— см. под мерці.
•вымкнуць,— CM. под МКНуЦЬ. •ВЫМ-ЫТЫ-ЫЦЬ,—см. под мыць.
•ВЬІМудры-роў, едйнств. ч. нет. 1. ВЫДуМКй, затей. Гсл.
2. хятростй. Гсл.
•вымул-яны-яць,— см. под муляць.
•вымурав-аны-аг^ь,— см. под мураваць.
• ВЬІМЫСЬЛІЦЬ, соверш., (Скар. Ц.)—ЙЗОб-рестд. Нсл. 87.
•вымы-ты-ваг<ь-^ь,—см. под мыць.
•выносіць,—см. под насіць.
•выносіцца,—см. под насіцца.
•вынахОД-др, предл. й зват.-дзе, м.—йзоб-ретенне.
• вынаходзіць-джу-дзгш-дзе; повел.-дзь-дзьма, несоверш., перех. 1. йзвлекать(добы-вать, прйобретать, С.) Нсл. 88. Чалавек рознымі спосабамі вынаходзе сабе хлеб. Нсл.
2. йзобретать. Нсл. 88. Вынаходзіць, вынайсьці спосаб выгубляць мышы. Нсл.
3. выдумывать. Нсл. 88. Яшчэ новую прычэпку вынаходзіш, вынайшоў да мяне. Нсл.
вынайсьці, вынайду-дзеш-дзе, повел.-дзі-дзіма, соверш. к вынаходзіць 1, 2, 3. Прйч. вынайдзены—нзобретенный, открытый. Нсл. 87. Вынайдзены спосаб. Нсл.
•вымя-яя, (Шсл.), вымені, таор. вымям; мн. ч. вымі(вымены)—вымя. Ксл.; ІПсл. Карова адпусьціла вымя (зн. напоўнілася мала-ком перад цяленьням). Ст.
•вымкнуцца,—см. под мкацца.
•вымкнуць,—см. под мкаць.
•вымыкаць,—см. тд мкаць. •вымыкацца,— см. под мкацца.
•вынайдав-аньне-аць,—см. под найдаваць. •вынайдавацца,—см. под найдавацца.
•вынайдзены,—ш под вынаходзіць.
•вынайсьцГ,—см. под вынаходзіць.
•вынасіць,—см. под насіць.
•вынега-гі-зе, ж.—нега.
на вынёзе—в неге. Расла на ведамай вынезе. Дуб. ("Кляновыя лісты”). Ня ўсім далося ўзрасьці на вынезе духовай. Юст. ("Безруч”).
•вынесьці,—см. под насіць.
•вынесьціся, вьінешся,—см. под насіцца.
КНІГІ ОНЛАЙН
