Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•бязмальчына-ны-не, 1. безделнца, ннч-тожность, веіць нестояіцая названня даже малостн. Нсл. 22. Дай якуюсь бязмальшчыну дый то папікае. Нсл.
2. немалость. Нсл. 22. Бязмальшчыну ўзараў сядні. Нсл.
•бязматкавіч-ча, предл.-чу, м.—ненмею-ІЦНЙ матерн. НК: Старцы, Но. 14.
•бязмэтна, нареч.(к бязмэтныу—бесцель-но.
•бязмэтнасьць-ш, ж.—бесцельность. •бязмэтны-ная-нйе—бесцельный.
• бязмлынны, -ная-нае —ненмеюіцнй мельннцы. Нсл. 22. Бязмлынная рака. Нсл. •бязногі-гая-гае—безногнй. Ар.; Ксл.
Бязногі ходзе на кавёлах. Гарывецк. Сян. (Ксл.).
•бязносы-сая-сае—безносый.
•бязнўдны-ная-нае—не скучный. Нсл. 22. Бязнуднае жыцьцё. Нсл. Нареч. бязнўдна —не скучно. Нсл. 22. Бязнудна правялі час. Нсл.
•бязрогі-гая-гае—безрогнй.
•бязрочны-ная-нае—бессрочный.
бязрадна
121
бязўля
•бязрадна, нареч.(к бязрадны)—беспо-моіцно. Бязрадна растапырыла рукі. Цялеш: Дзесяць, 64.
•бязрадасны, -ная-нае—безотрадный, МГсл. безрадостный.
•бязрадны-ная-нае—беспомоіцный.
•бязрэйкавы-вая-вае—безрельсовый.
•бязрукаука-гк/-іі/ы, ж.—жнлетка. Прыш-чапак в. Росл.
•бязрўк\-кая-кае—безрукнй. Ар.
•бязрўпатлівы, -вая-вае—беззаботный, беспечный, нестарательный. Нсл. 24.
Бязрўпатлівая галава. Нсл. Нареч. бязрў-патліва—беззаботно, Гсл. беспечно. Нсл. 24. Жывець бязрўпатліва. Нсл.
•бязрўпатны, -ная-нае—беззаботный, беспечный. Юрсл. Ён прывык бачыць яе заўсёды вясёлай, бязрупатнай. зсд. 37. Як ты будзеш жыць такім бярупатным? Юрсл. Нареч. бязрўпатна—беспечно, Гсл. беззаботно.
•бязрўпацьце-фг, предл.-цю, ср. 1. безза-ботность, беспечность. Бацька не з гультаёў, і матка працаўлівая, — адкуль жа ў цябе такое бязрўпацьце? Юрсл.
2. обш. — бязрупатны-ная(мужчына, жонка). Юрсл.
•бязводнік-і'кй, предл.-іку, м.—ангндрнд. БНсл.
•бязводны-ная-нае—безводный. БНсл.
• бязводзіца-і;ы-г/ы, ж.—безводье, недо-статок воды. Нсл. 18. Ня ўзяў у поле вады, будзем цярпець бязводзіцу. Нсл.
•бязвокі-кая-кае, 1. безглазый. Ка.Лепш бы бязвокаму НЯ ЖЫЦЬ. Лятоўшчына Куз. (Ксл.)
2. одноглазый. Нсл. 18. Бязвокую кабылу купіў. Нсл. Ён бязвокі. — He грашы Богу, ён / на абодва вокі нявісны. Нсл.
•бязвольны-ная-нае, 1. сделанный про-тнву желання, Нсл. 18. невольный, непро-нзвольный. Бязвольны выступак і Бог даруе. Нсл. Нареч. бязвольна—протнву желання, невольно. Нсл. 18. Бязвольна завініўся.
2. несвободный. Нсл. 18. Бязвольнае жыцьцё. Нсл. Я ў вусім бязвольны чалавек. Нсл.
•бязвосьцевы-гая-вае—безостный. БНсл.
•бязваднасьць-ф, ж.—безвредность. Ср. бязвадны 1.
•бязвадны-ндя-нае, 1. безвредный. Нсл. 18; БНсл. Бязваднае зельле. Нсл. С.м. беззавад-ны.
2. не ссоряіцяйся нн с кем. Нсл. 18. Уважны й бязвадны чалавек, і вады не замуце нікому. Нсл.
бязвадна, нареч. 1. не прнчнняя вреда, безвредно. Нсл. 18; БНсл.
2. не ссорясь. Гсл.; Нсл. 18. Жывець ціха, бязвадна, нікому ня вадзе і ні зь кім ня вадзіцца. Нсл.
•бязвартасьць-ір, ж.—ннстожность. Нсл.
18. Кінуў, як бязвартасьць якую. Нсл.
•бязварты-ліая-імае—ннчего нестою-іцнй, Нсл. 18. неценный, нестояіцнй. Хіба ж мая работа бязвартая? Нсл.
•бязвыгада-ды-Эзе, ж.—невыгода, Нсл. 18. неудобство. Табе добра, а мнебязвыгада. Нсл. Зрабіў імне вялікую бязвыгаду. Нсл.
• бязвыгадзьдзе-дзя, предл.-дзю, ср.—от-сутствне выгод(удобств, С.) Нсл. 19.
Цяжка жыць пры бязвыгадзьдзю такім, што ні лесу, ні вады. Нсл.
•бязвыгляднасьць-ір, ж.—бесперспек-тнвность.
• бязвыглядны. -ная-нае—бесперспек-тнвный.
•бязвызвалу, нареч.—не нмея освобож-дення. Нсл. 19. Служа бязвызвалу. Нсл.
• бязвылазу, нареч.—безвыходно. Нсл. 19; Гсл. Сядзіць там бязвылазу. Нсл.
•бязвылазны-ная-нае—без выхода нлн выезда(о пребыванню где-л.)
• бязвымоўны-ная-нае, 1. неговоряіцнй нн слова. Нсл. 19. Жывёлабязвымоўная, ня скажа, што есьці хоча. Нсл.
2. беспрекословный, Нсл. 19. тот, который не отговарнвается, безотговорочный. Бязвымоўны дзяцюк, робе, што ні загадаеш. Нсл.
3. даваемый сверх условня, наградный. Нсл. 19. Вось табе бязвымоўныя боты, рукавіцы за праўдзівую службу. Нсл. Ср. вымаўляцца. Нареч. бязвымоўна, а] не говоря нн слова, безмолвно. Нсл. 19. Церпіць бязвымоўна. Нсл. 6] не делая отговорок, беспрекословно. Нсл. 19. в] не делая условнй. Нсл. 19. Год служыў бязвымоўна, а на другі валёй умовімся. Нсл.
• бязужыўны-няя-няе, 1. неужнвчнвый. Нсл. 24; БНсл. Ня дай Божа бязужыўнага суседа! Нсл.
2. неупотребнтельный. Нсл. 24. Бязужыў-ная каса, сякіра. Нсл.
• бязуломны-няя-нае, 1. неповрежден-ный, здоровый. Нсл. 24. Бязуломны дзяціна. Нсл.
2. упрямый, ненсправнмый. Нсл. 24. Бязуломнага не пераломіш на свой лад. Нсл.
•бязўла-лы, o6uf.—бездельннк(бран., о дряном, негодном человеке? С.) Ксл. Пашоў ты ад нас вон, бязула! Ст. Беліца Сян. (Ксл.).
•бязуладны-ндя-нае—безвластный; ана-рхнческнй. БНсл.
• бязуладзьдзе-дзя, предл.-дзю, ср.—без-властне, анархмя. БНсл.
• бязўлець-лею-леб’ш-лее, несоверш.—ша-лнть, поступать без прнлнчня. Нсл. 24. Нічога добрага ня робіш, толькі бязу-лееш. Нсл. Ср. бязула.
• бязўля-лі-лг, обіц. 1. шалун-нья, свое-вольннк-ннца. Нсл. 24.
2. развратннк-ннца. Нсл. 24. Зьдзяржаць цяжка гэтую бязулю. Нсл.
бязўліцца
122
бязуці'на
•бязўлІЦЦа-ЛЮСЯ-Л/ІПСЯ, несоверш.—пор-тйться от шалостн, Нсл. 24. шалйть, баловаться, дураччться. Дсл. Дзяцюк ні на шта, толькі бязуліцца, сусім зьбязу-ліўся. Нсл. Досыць табе бязуліцца. Дсл. Соверш. зьбязўліцца—нспортнться. См. бязуліцца. Соверш. перабязўліцца—пере-беснться, нашалнться. Нсл. 398. Дзяцюк, як перабязуліцца, будзе добры. Нсл. Соверш. разьбязуліцца—разбаловаться. Нсл. 545. Хлапец разьбязуліўся, ні за шта ня прыгоніш яго да работы. Нсл.
•бязўлства-ea, ср. 1. шалость. Нсл. 24; Дсл. 2. дурное поведенйе, Нсл. 24. разврат. Дзеўка ў бязулства пусьцілася. Нсл.
• бязўлстваваць, -вую-вуеш-вуе—посту-пать безнравственно, Нсл. 24. развратнн-чать. Уп’юцца дый бязулствуюць. Нсл. •бязўльлівы-вая-вае—шаловлнвый. Нсл. 24. Бязўльлівы хлапец. Нсл. 24.
• бязўльнік-гкд, предл.-іку, зват.-іча, м.
—шалун. Дсл. Які ты бязульнік! Дсл. •бязўльны-ная-нае—беспутный, Нсл. 24. развратный. Бязульны малец. Нсл. Нареч. бязўльна, 1. шаловлчво, без прнлнчня. Нсл. 24.
2. беспутно, развратно. Бязульна жы-вець, робе. Нсл.
•бязўм-лп’, м.—безрассудство. Дсл. Розум кажа, што пара да драва, а бязўм кажа-. яшчэ пасядзім, на людзёў паглядзім.
•бязумоўны-ная-нде, 1. необязанный условнем. Нсл. 24. Бязумоўны работнік. Нсл. Бязумоўная плата, служба. Нсл.
2. безусловный, категорнческнй. НТ4 (БНсл).
бязумоўна, нареч. а) без условнй. Нсл. 24; Ксл. Зрабілі ўсё бязумоўна — іх сіла. Труханавічы Чаш. (Ксл.). Служа бязумоўна. Нсл. 24. б) безусловно. БНсл.; Ксл.
•бязўмлівы-вйя-sae—йррацйональный.
•бязумысьльны, -ная-нае—неумышлен-ный. Нсл. 24. Безумысьльнае слова. Нсл. Нареч. бязумысьльна—без умысла, (Нсл. 24) неумышленно. БНсл. Безумысьльна ска-заў. Нсл.
•бязушчышчны, -ная-нае—несопровож-даемый упреком, безупречный. Нсл. 24. Бязупічышчны хлеб. Нсл. См. беспапі-чышчны, беспапічны. Нареч. бязупічыш-чна—без упрека. Нсл. 24. Дай, ды каб гэта было бязупічышчна. Нсл.
• бязупынку, нареч.—безостановочно, безпрерывно. Ар. Перастань жа, вётру, дзьмуці бязупынку. Гарун: Песьня.
•бязўпынны, -ная-нае—беспрерывный, мгсл. безостановочный. Ногі пачалі прыставаць ад бязупыннае хадні. Гарун: Пан Шаб. Нареч. бязупьінна—безостано-вочно, МГсл.; Гсл. беспрерывно.
• бязурадны, -ная-нае—анархнческнй. БНсл.
• бязурадзьдзе-дзя, предл.-дзю, ср.—без-властне, анархня. БНсл.
•бязурйзны (от без уразу)-ная-нае, 1. нераздражнтельный, неоскорбляюіцйй-ся. Нсл. 24. Бязуразная галавсг. яго б’юць, a ён сьмяецца. Нсл.
2. безобчдный, (МГсл.); БНсл. неоскорбй-тельный. Нсл. 24. Безуразнае слова. Нсл. Няма чаго злаваць: слова ж маё бязу-разнае. Гсл. Нареч. бязуразна—безобндно, Гсл.; БНсл. неоскорбнтельно.
•бязўрасьць-ц/, ж. НК: Старцы. Но. 53—ОЗОр-ство. Ср. бязуры.
•бязўрны-ная-нае—озорной. Ксл. Бязўр-ны хлапец урадзіўся. Саўчоню Гар. (Ксл.)
• бязўры-ряя-рае—озорннк, НК: Старцы, Но. 53. озорный.
•бязўрЫЦЬ-рг-/?Ыій-ра(НК: Старцы, Но. 53) —озорнйчать. Ср. бязуры.
•бязурыцця-руся-рышся, несоверш.(НК: Старцы, Но. 53)—озорннчать, шалять. Ксл. He бязурся там! Цяпіна Чаш. (Ксл.). Соверш. абязўрыцца—потерять стыд. Ксл. Яму ня сорамна — ён ужо абязурыўся. Сьвярдлы Беш. (Ксл.)
•бязустанку, нареч. 1. не вставая с места. Нсл. 24. Бязустанку тчэць. Нсл. 24.
2. беспрестанно.
•бязустанны-ная-ное, 1. невстаклцнй с места, неоставляюіцйй своего дела. Нсл. 24. Бязустанны работнік. Нсл.
2. беспрестанный, Нсл. 24. беспрерывный. Бязустанны дакучнік. Нсл.
•бязусьці'шна, нареч.—безумолчно, мгсл. неумолчно.
• бязушчўкны, -ная-нае—неумолчный (безумолчный, С.). Нсл. 24. Бязушчукнае дзяцё. Нсл. Бязушчукная птушка. Нсл. Нареч. бязушчўкна—безумолчно(неумол-чно, С.). Нсл. 24. Бязушчукна крычыць, гавора, плача. Нсл.
•бязуважліва — бязуважна. БНсл.
•бязуважлівасьць — бязуважнасьць. БНсл.
•бязуважлівы — бязуважны. БНсл.
•бязуважна, нареч. 1. невннмательно, без вннмання. Нсл. 24. Папсаваў, бо бязу-важна рабіў.
2. бестрастно, (МГсл.; Гсл.) равнодушно.
3. без сннсхождення.
• бязуважнасьць-ір, ж. 1. невннматель-НОСТЬ. БНсл.
2. бесстрастне, равнодушне. Пачуўся спакойны, адзервянелы ў сваёй бязуваж-насьці голас. ЗСД. 373.
• бязуважны, -ная-нае 1. невннматель-ный. Нсл. 24; Ксл. Бязуважнага нічога не навучыш. Селядцова Беш. (Ксл.). Бязуваж-наму што ні дай, папсуець. Нсл.
2. сделанный без вннмання. Нсл. 24. Бязуважная работа. Нсл.
3. бесстрастный, равнодушный.
4. без сннсхождення.
•бязуці'на, нареч.—непрерывно, Ксл. безо-становочно. Бязуціна крычыць а кры-ЧЫЦЬ. Гарадок (Ксл.)
бязьбёдзіца
123
бязьвёрак
•бязьбёдзіца-і/ы-цы, ж.—безбедное сос-тоянне. Нсл. 18. Сёлета бязьбедзіца; якто Бог дасьць налета. Нсл.
• бязьдзёяльнасьць-ф, ж.—бездеятель-ность.
•бязьдзёяльны-ная-нде—бездеятельный. •бязьдзеяньне-ня, предл.-НЮ, отглй'мясуіц.(к бязьдзеіць)—бездействне.
•бязьдзёяць-ёю-ёеш-ёе, несоверш.—без-действовать. мгсл.
•бязьдзёйнасьць-ф', ж.—пасснвность.
•бязьдзёйны-коя-нае—пасснвный, без-действенный.
•бязьдзётна, нареч.—не нмея(свонх, С.) детей. Нсл. 20. Ня вёсела жыць бязьдзет-на. Нсл.
•бязьдзётнасьць-ід, ж.—бездетность.
•бязьдзётнік-wa, предл.-ІКУ, зват.-іча, м. —ненмеюіцнй(свонх, С.) детей(бездет-ный, С.) Нсл. 20. Удавец бязьдзетнік. Нсл. •бязьдзётніца-ды-г<ы, ж. к бязьдзетнік. Нсл. 20. Удава бязьдзетніца. Нсл.
КНІГІ ОНЛАЙН
