Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•блёда, нареч. к бляды—бледно. Навет месяц бледа-срэбны сьмяецца. Жылка, 79. •блёдасьць-ід, ж.—бледность. Нсл. 27; зсд, 394. Бледасьць у відзе паказалася. Нсл. •бледавіды-дая-дае—бледнолнцый.
• блёднуць-ну-неш-не; прош. вр. блед, бледла, бледлі, несоверш.—бледнеть. Со-верш. зблёднуць-ну-неш-не; прош. зблед, збледла-длі—побледнеть. Лямпачка пад стольлю збледла і ночная цемра сплы-вала з куткоў камэры. Сяднёў: Корзюк.
•блёдшы, ср. ст.(к блёды, бляды)—по-бледнее. Нсл. 729. См. блёды.
•блёды-дая-дае(Нсл. 27), бляды-дая-дое. Ар.; МГсл; Шсл.—бледный. Нсл. 27; Ар.; ЗСД. 167,231;Шсл.; МГсл. У яго заўсёдыбледы від. Нсл. Папсаваўся хлапец, пахудаў, стаў нейкі бляды. Ст. Мусіць яна хворая, што стала блядая. Ст. Сьміяўся старац ля дарогі, як я, бляды і малады. Кавыль: Ростань, 38. Ціж быў раней такім сухім я і
блекатаньне
137
блізір
блядым? Салавей: Сіла,89. Я НІКОЛІ НЯ бачыў места ў вагню, затым маё апісаньне блядое. Тат: Кво вадыс, 267. Ср. cm. блёдшы —побледнее. Нсл. 729. Твой від бледшы за мой. Нсл. Істужка твая бледшая за маю. Нсл. Прев. cm. найблёдшы—самый блед-ный, бледнейшнй.
•блекатаньне-ня, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц.(к блекатаць) 1. блеянне козы. Нсл. 27.
2. нескладная речь, днчь. Нсл. 27. Плюнь гэта блекатаньне. Нсл.
• блекатаць, блекачў, блякочам-ча, 1. блеять, свойственно козе. Нсл. 27.
2. говорнть нескладно шін нескромно. Нсл. 27. Блякоча ліха ведае што. Нсл.
•блёкці, блёкну-неш-не, несоверш.—блёк-нуть. Соверш. зблёкці(зблекнуць, БНсл.) —поблёкнуть. БНсл.
•блёкада-ды-дзе, ж.—блокада.
•блёкат, (Гсл.)-а»ту, предл.-аце, м.—белена, Растсл. белена. Шсл.; Нсл. 27; Ксл.; Дсл. 29. Блёкату наеўся. Нсл. Каля плоту шмат блёкату. Ст. Надабе на гародзе парваць блёкат, бо ён грады псуець. Азярэцк Сян. (Ксл.).
•блёкаваньне-ня, предл.-ню—блокнро-ванне.
• блёкаваць, -кую-куеш-куе, несоверш.
—блокнровать.
•блёкаць-й/о-аеш-ае, несоверш.. перех.—ру-гать непотребнымн словамн, черннть. Дсл. 29. Самы зачэпяцца, другіх блёкаюць. Дсл.
•блёўтаць-аю-аеш-ае, несоверш.—болтать воду. Шсл. Ня блёўтай там вады. Ст.
•бляха, бляхі, блясе, ж. 1. жесть. Гсл.; Ар.; Ксл.; Шсл.; Нсл. 28. Бляхаю пакрываюць царкву. Нсл. Дай імне кавалак бляхі. Азярэцк Сян. (Ксл.). Уменьш. блЯШКЯ-ШКІ-шцы—(небольшой, Янк. I.) кусок жестн. Нсл. 28: Шсл.; Ар. Далавах валяецца бляшка. Ст. Бляшка блішчусенькая. Янк. 1.
бляшячкя-чкі-чцы, уменьш. кбляшка. Нсл. 28.
2. протнвень. НК: Очеряі 79; Ксл. Давай бляху, будзем пірог садзіць. Застадольле Сян. (Ксл.).
•бляхар-рл, предл.-py, зват.-ру; мн. ч., род.-раў, м—жестяннк, Гсл.; Шсл.; Ксл. жестяной мастер, лнтейіцнк н кровелыцнк. Нсл. 28. Трэба яшчэ зайсьціся да бляхяра купіць кварту. Азярэцк Сян. (Ксл.). Вядро трэба аддаць бляхару, каб паправіў, бо цячэць. Ст.
• бляхарня-нг-ш', ж.—мастерская жестя-ных нзделнй.
•бляхавы-вая-вае—жестяной, к жестн относяіцнйся. Нсл. 28. Бляхавыя абрэзкі. Нсл.
•блЯДуН-^НЙ, предл.-унў, зват.-ўне; мн.ч., .dam.-HOM, мн. ч., предл.-НОХ, м.—разврат-ный мужчнна. Шсл. У каго радкія зубы, той будзе блядун. Ст.
•бляды,—CM. nod блёды.
•бляяць, бляёць, несоверш.—блеять(об овцах). Шсл. Авечкі галодныя бляюць у хлеве. Ст.
•блякласьць-ф, ж.—блёклость.
•бляклы-лая-лае, 1. блёклый, слабый цветом, не яркнй, не жнвой. Нсл. 27. Купіў бляклую істужку. Нсл.
2. вялый, завянувшнй. Нсл. 27. Бляклае лісьце. Нсл. Бляклыя краскі. Нсл.
• блякці, блякнуць-ну-неш-не; прош. вр. бляк, блякла, бляклі, несоверш. 1. блёкнуть, увядать, чахнуть. Нсл. 28. Краскі бляк-нуць. Нсл.
2. нзменять цвет, лннять, Нсл. 28. утра-чнвать яркость окраскн. Істужкі ад сонца блякнуць. Нсл. Соверш. заблякці —пожелтеть, поблекнуть. Нсл. 159. За-бляклі шчокі, лісьцё. Нсл. Соверш. зблякці —совершенно лншнться свежестн, увя-нуть.
паблякнуць, паблякці, \.(соверш. кблякці 1.)—поблёкнуть, лншнться свежестн, увянуть. Краскі пабляклі. Нсл. 28.
І.ісоверш. к блякці 2.)—поблёкнуть, утра-тнть яркость краскн. Істужкі пабляклі. •блянка-нкі-нцы, ж.—бланк.
•бляшанік-wa, предл.-іку, м.—мера, сде-ланная нз лнстового железа. Нсл. 28. Два бляшанікі ўсыпаў жыта. Нсл. Вазьмі гарцовы бляшанік. Тм.
•бляшанка-нл7-ішб/, ж. 1. жестяная ко-робка(банка, С.) Янк. і.;Ар., жестянка. Гсл.; Ксл. Бляшанка(газы) поўная. Янк. I.
Поўная бляшанка газы. Бабінічы Віц. (Ксл.).
2. жестяная кружка. Шсл.; Нсл. 28. Набраў бляшанку вады. Ст. Падай бляшанкаю вады. Уменьш. бляшянячкя-чкі-чцы. Шсл. —жестяная баночка. Нсл. Будзе добрая бляшаначка. Ст.
•бляшаны-ная-ное—сделанный нз жес-ТЯ, жестяной. НК: Очеркн, 91, Но. 195; Ар.;Шсл.; Ксл. Цячэць бляшанае вядро. Ст.
•бляшка,—см. под бляха.
•блявота-ты-це, ж.—рвота. Дсл. 29. •бляваць, блювяць-аю-аеш-ае, несоверш. —нзвергать ртом прннятую пшцу, рвать.(безл.). Дсл. 29. Ня пі саматужкі, бо блюваць будзеш. Ст. Сяло Куз. (Ксл.). Ён пачаў блюваць. Бабінічы Віц. (Ксл.). Соверіа. збляваць. Шсл. Дзяцё зблявала. Ст.
• блявўзганьне-ня, предл.-ню, ср.—бого-хульство.
•блявўзганьнік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м.—богохульннк.
•блявўзганьніца-цы-цы, ж.—женіцнна богохульннца. •блявўзгаць-аю-аеаі-ое, • блявўзгаць-аю-аеш-ае, несоверш.—бо-гохульствовать, См. плявузгаць.
•блізіня-нг-ні, ж.—блнзость. Ар. Блізіня мучыла яго. Сядаёў: Корзюк.
•блізір-рг, м.—внешннй внд, лоск, Гсл. 2. внд, образец. Hoc.; Дпсл. Пан гэта даў табе дзеля блізіру, каб ты так зрабіў. Hoc.; Дпсл.
блі'зка
138
блін
•блізка, нареч. 1. блйЗКО. Шсл.; Ар. Блізка, як рукою падаць. Ср. cm. бліжэй. Ар.; блІЖШЫ, Віц.; Смл.—блйже. Прев. cm.
набліжай. Нсл. 298, найбліжэй. Ар. — а) весьма блнзко. Сюды набліжай ехаць. Нсл. б) прялйчнее, лучше, Нсл. 298. скорее всего. Набліжай табе памаўчэць, чымся яму. Нсл.
2. прйблйзйтельно. Шсл.; Дсл. Блізка сказаць, яму год сто. Дсл. 29. Зарабіў блізка рублёў дзесяць. Ст. Ужо за сьпінаю Іры стала блізка дзесятку чалавекаў. Дзьве Душы, 136. Перапускі мы не выдаем ужо блізка месяца. Тм. 138.
блізка ШТО—ПОЧТЙ. Гсл.; МГсл.; Ксл.
Блізка што толькі сама. АзярэцкСян.(Ксл.). Блізка таго, а) прйблнзйтельно. Гсл.; Ар.; МГсл.; Ксл. Аўсу блізка таго, што й летась пасеялі. Азярэцк Сян. (Ксл.) б) правдоподобно, может быть. Гсл.; Ар. Ласкат. блГзенька. Сядзь блізенька. Ст.
блізенечка, уменый. к блізенька. Туды ж сусім блізенеЧка. Ст. Увелйч. блізюсенька. Ар.; Мокрае. Увелйч. блІЗЮТКа—блйзёхонь-ко. Шсл.; Смл. (Даль). Сусім блізютка схадзіць туды. Ст.
•блізкі-кая-кое—блнзкйй, Ар. блнжннй (находяіцййся неподалеку, С.). мгсл.; Шсл. I блізкія, і далёкія — усе зьберліся. Ст.
блізкі' сьвет—весьма дальнее расстоя-нне. Ар.; ПІсл. Гэта ж ня жартачкі-. ісьці блізкі сьвет пехатой. Ст.
за блізга сьвет—в большую даль. Шсл. Ніхто ня пойдзе туды за блізкі сьвет. Ст. Куды я пайду за блізкі сьвет? Ст. Ср. cm. бліжшы—блнже, более 6лйзкйй.
бліжшы к прысязе—нмеюіцйй большее право на употребленйе этого рода доказательства(на суде). Гордз.,Ак. ХУП, стр. хххуі. Туша бліжшая дарога. Hoc.; Донсл.І. Прев. cm. наблІЖІПЫ, (Нсл. 298), найбліжшы, (Ар.)—блнжайшйй, Нсл. 298. самый блнзкйй. Набліжшая радня, дарога. Нсл. Ласкат. блІЗЁНЬКІ. Ар. Увелйч. блізюсенькі—блйзёхонькйй. Ар.
•блізказначнік-гка, предл.-іку, м.—сйно-НЙМ. НТ. 2(БНсл.)
•блізказначны, -ная-нае—сйнонймйчсс-Кйй. БНсл.
•блізна,—см. под балізна.
• блізьнятая—роднвшая блнзнецов; с блнзнецамй всй блнзнечаты. п.п. 4:2(3 12 кннг. Б.)
•блізў, нареч. 1. ПОЧТЙ. Н.
блізу ШТО—ПОЧТЙ. Ар.
2. недалеко, недалече, смежно, подле, возле. Тмб. (Даль).
•блізьнё-няір, твор. блізьнём; мн. ч.
блізьняты, ср.—блнзнец. Ар. Еўкарадзіла блізызяты. Ст. Увелйч. блізьнётка, мн. ч. блізьняткі. Ар. Гэта нашы блізьняткі. Ст. Ісхаку два сыны наралзіліся: Эзаў старшы, Якуб малодшы, блізьнята былі. Кіт. 99а17.
• блізьнюк-юка, предл.-юкў, Зват.-юча, мн.ч., дат.-КОМ, мн. ч.. предл.-КОХ, м.—блйЗ-нец. Гсл.; Шсл. Адам Данілаў дык блізьнюк.
Ст.
•бліжаньне-ня, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц.(к бліжаць, бліжацца)—прйблнженйе. Юрсл. • блі'жаць-д/о-аеш-ае, (Полсл.), несоверш. —прйблнжаться. Юрсл. См. бліжэць.
•бтжаіцз,а-аюся-аешся, несоверш.—прй-блйжаться. Юрсл. Хмара бліжаецца, борзда. Юрсл.
•бліжэньне-ня, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, отгл. ймя суіц.(к бліжэць) 1. прйблйженне.
2. сблнженйе. Гсл.
•бійнкзць-эю-эеш-эе, несоверш.—стано-вйться блйже к чему, Нсл. 27. становйться 6лйзкйм по временн; 6лйзйться, прн-блйжаться. Човен бліжэе да берагу. Нсл. Што гадзіну бліжеэм да сьмерці. Нсл. Нейкая падвода тама, ці яна бліжэе, ці на месцу стаіць. Юрсл. Соверш. пабліжэць —стать блнже к чему, Нсл. 27. стать 6лйзкйм по временн, прйблйзйться.
•б.пжнасьць-u/, ж„ област.—блнзость. Дсл. 29. Ён жывець на бліжнасьці—жнвет недалеко. Дсл.
•блі'жшы, ср. ст.(к блізкі)—блнже, более 6лйзкйй. Нос.;Допсл. Тут блгжшая дарога. Hoc.; Дспл. См. блІЗКІ.
• &лтыць-жу-жыш-жа; повел.-ж-жма, несоверш.—прйблйЖЭТЬ. Нсл. 27; Юрсл.; БНсл. Дабро кажны к сабе бліжыць. Нсл.
Большы вяхў ня бліжы, няхай так стаіць. Юрсл. Соверш. дабліжыць—прн-блнзйть. Соверш. пабліжыць—подвннуть блнже. Нсл. 422. Пабліж да мяне сьветач.
Нсл.
•бліжыцца-жуся-жышся, несоверш.. возвр.
1. прйблнжаться, Нсл. 27; Гсл.; Юрсл.
блнзйться. Куды ты бліжышся? Гэта не табе. Нсл. Човен бліжыцца да берагу. Нсл. Соверш. дабліжыцца—прнблйЗйться. Нсл. 135. Соверш. пабліжыцца—подвннуться блйже. Нсл. 422. Пабліжся да столу. Нсл. Пабліжся толькі да мяне, то й абачыш. Нсл. 2. сблйжаться. Гсл.
набліжацца, -аюся-аешся, несоверш. —подходйть блнзко(о предметах в большом колнчестве). Шсл. Набліжаецца войска. Ст. Соверш. наблі'жыцца—несколь-ко прйблнзйться.
•блімянё-ня, ср„ област.—МОЛНЙЯ. Дсл. 29. Блімяне мыгціць—молнйя сверкает. Дсл. 29.
•блІН, бліна; мн.ч., дат.-НОМ, мн. ч.. предл.~ нох, м.—блнн. Ар. Першы блін сабаку —первый блнн комом. Ар. Скачком бліны!—обычное прнветствйе новопрн-шедшего прн печеньй блннов, НК: Очеркн, Но. 510. прйветствйе кушаюіцему блнны. Даўгое Беш. (Ксл.). Уменьш. блінёц-нца, предл-нцу-нцом, мн. ч„ предл.-НЦОХ, м.-блйНОК, Нсл. 729. блйнчнк. Гсл. Дай дзяцём па блінцу. Нсл.
бліноўка
139
блудзяга
гарэлы блін, перен.—о вялом, плохом работняке ялн хозянне. Дсл. 29. Hi то, ні сё, як гарэлы блін. Дсл.
•бліноўка-ўкі-ўцы, ж.—кадка, в которой прнготовляют тесто для блннов. Бешанко-вічы (Ксл.). См. бліньніца.
КНІГІ ОНЛАЙН
