Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
Соверш. пераблытаць—перепутать. Прйч. пераблытаны, а) перепутанный. Ар. б) (перен.)—смешанный. Гукі аркестры спляліся зь пераблытаным гоманам. ЗСД 24.
2. сбнвать с толку, зводйть в заблужде-нне, путать.
3. (без доп.)—сбнваться в разговоре(гово-рнть, рассказывать, неточно передавая суть й последовательность событйй, путать, С.). Шсл. Калі пачаў блытаць, мусіць ты вінен. Скрыль Пух. (Шсл.).
4. смешйвать с кем-чем-лнбо, прйнймать одно за другое, путать.
•блытаны, 1. (прйч. к блытаць 1)
2. (прйч. к блытаць 2\ сбйвчнвый, неясный, нелогйчный. Ён разьвяжа й гэтае блытанае пытаньне. Цэлеш(Ярылаў агонь.).
• блытацця-аюся-аешся, несоверш.-пу-таться. Ар.; Ксл. Але што раз болый пачынаў блытацца, праклінаць у душы сябе за такі няўдалы пачатак. Няміга (Бацьк. Но. 36-37/115-116). Жыта блыталася й шастала нясьпелымі каласамі. Адамчык: Арж. Колас. Доўга блытаўся па лесе. Бараўляны Куз. (Ксл.). Соверш. заблытацца -—запутаться, спутаться. Бачу, што ты
запраўды заблытаўся. Макаёнак: Каб людзі ня журыліся.
•блюза-зы-зе, ж. 1. блуза. Уменьш. блюзка-зкі-зцы, ж.—блузка(кофточка, С.). Шсл. Марыля пашыла сабе крамную блюзку. Турэц Сьміл. (Шсл.).
2. гймнастёрка.
•блюзна-ны, ж.—блнзна, место в холсте, где прй тканье порванная нйтка, не будучй связана, оставляет пустое место. Нсл. 27; Сеўск. (Преобр.). Ср. славенск. блузна. Палатно з блюзною. Нсл.
•блюшч-чу, предл.-чу, м.. бот.—ПЛЮШЧ. Верас.
•блюваць,—см. под бляваць.
• брод-dy, предл.-дзе, м.—брод(мелкое место во всю шнрйну рекй, пруда, озера, через которое можно переходйть, пере-езжать, Ар.). Шсл.; Ар. Залезшы ў воду, ня шукай броду. Послов. Забалоцьце Сьміл. (Шсл.). •брождж-джр, предл. брожджу, м. Ідзі, ідзі, дожджу, я навару брожджу, пастаўлю пад елкай, накрыю талеркай. Нз песнн, Ар.
•броіць, брою, броіш, брое; повел.-ой-ойма, несоверш.—шалнть, Нсл. 34. шалнть, забавляться безобнднымй шалостямй, йграть. Гсл. Ня брой, паніч. Нсл. Пад ім конік брое, капыцікам зямлю крое. Нсл. Соверш. зброіць, яерм.ІНсл. 34)—СОВврШЙТЬ шалость, проказу. Ты тут нешта зброіў. Нсл. Соверш. наброіць—нашалнть, напроказнячать, накуролеснть. Гсл. Ты ўжо тут наброіў. Нсл. Соверш. наброіцца-оюся-оішся—нашалйться вдоволь. Нсл. Вы яшчэ тут не наброіліся. Нсл. Соверш. назброіць—напроказннчать. Нсл. Ты тут пэўне назброіў. Нсл. Соверш. паброіць, а) "броіць” немного, некоторое время. Паброілі троху й до. б) перех.—потрогать непозволнтельное. Нсл. 423. Паброіў сьмятану. Нсл. Вы тут штось паброілі. Нсл.
• брой, броя, предл. u team, брою, м.—шалу-нйшка, Гсл. шалун. Уменый. бройка—ша-лунок. Нсл. 34. Бройку надабе па руках біць. Нсл.
•бройка-кг 1. обіц.—шалун, шалунья. 2.—см. под брой.
•бройлівы-вая-вве—своевольный. Нсл. 34. Бройлівыя дзеці. Нсл.
•бромы-маў, мн. ч.—зданне торговых рядов. Ксл. У бромахпераначавалі. Віцебск. (Ксл.).
•брОНХІ-хаў(одйн бронх), анат.—брОЙХЙ. •бронхгт-гтр, предл.-іце, м.—бронхнт.
• бросьнь-ні; мн. ч., род.-няў, ж.—плеснь. Віленшч.; Горадзенш.; Нсл. 34. Ср. брасьнець, брасьнелы.
бровар
142
брахлі'вы
• бровар-ру, предл.-py, м„ област. 1. ВОДОЧ-ный йлй пйвоваренный завод. Ар.; Ксл. См. провар. Тады кажны пан меў свой бровар. Навікі Віц. (Ксл.).
2. (род.-ра)—пнвовар. Нсл. 34. Папрасі ў бровара брагі. Нсл.
•брага, брагі, бразе, ж. 1. барда. Нсл. 32. Ад брагі статак сыцее. Нсл. Брагі бы ты хапіў, а не гарэлкі. Тм. Укарміў парсюка брагаю. Ст.
2. (перен.)—прокйслое кушанье. Нсл. 32. Мы ня сьвіньні, што ты нам брагі падала.
Нсл.
•браха-схі-асё, ж.—лай. Нсл. 33. Сабачая браха чутна. Нсл. См. брэх.
•брахала-лы, обш.—ругатель, Ксл. клевет-ннк, доносчйк. Дсл. 40. Які ж ты стаў брахала! Рыбчына Сір. (Ксл.). Брахалам, войтам быць не хачу. Дсл.
•брахатня-ні-ні, ж.—клевета. Нсл. 33. Ня слухай ты брахатні благіх людзёў. Нсл. •брахаць, брашў, брэшаш, брэша, несо-верш. 1. лаяТЬ. Ар.; Шсл.; Гсл.; Нсл. 33; Вят., Вост. (Даль); Дсл. 40; Ксл. I сабакі не брахалі, і піпку ўкралі. Послов. Демнд: Веров. 110. Сабака брзша, вецер носе. Послов. Ст. Сабакі не брахалі. Кіт. Ю8а5. Сабака брэша, а дваранін едзе. Послов. Нсл. Соверш. забрахаць—залаять. Ар.; Нсл. 729. Забрахаў сабака. Ар. У кустох забрахаў дзікі казёл. Шакун: Сьлед, 10. Прыданкі запяялі, ЯК сучкі забрахалі. йз свад. песнн, Нсл.
2. говордть неправду, Шсл. врать. Дсл.;
Глядзі, ці ня брэшаш. Нсл. 33. Слухай, што людзі брэшуць. Ст. Мала што людзі брэшуць. Ст. (Шсл. под мала што). Калі ня брэша, дык праўду кажа. Послов. Рапан. 146. Ну й пракляты ж сядні мароз! Новы кажух прабірае. Брэша, ня зломе старога жаўнера. Гарун; Варажба. Няхай людзі брэшуць. Дсл. 40. А ты не брашы. Шм.
брахана, безлйч.—врано. Нсл. 33. Соверш. збрахаць—сказать неправду, соврать. Ксл. Можа збрахаў, як сабака. Нсл. 33. Збрахала Іванішка праз усё гэта. Андрукі Беш. (Ксл.).
3. говорвть вздор, пустякн; болтать. Ар.
4. (каму, на каго)—клеветать. Нсл. 33. Мала што людзі брэшуць, набрахалі табе. Нсл. Няхай людзі брэшуць, няхай пагавораць, дажджэм тыя гадзіначкі, што ІХ пераломе. Красновічы Сур.(Сержп: Отчет, 13).
аббрахаць, (Шсл.; Дсл ), абрахаць, (Ар.) 1. облаять. Дсл. Калі стары ўдварэ, ня надабе сабакі дзяржаць — ён усіх аббрэша. Дсл.
2. оговорйть, оклеветать. Шсл.; Ар. За маё добрае ды ён яшчэ мяне абрахаў. Ар. Ужо ўсьпеў аббрахаць ты мяне. Ст.
аббрэхаваць-хую-хуе; повел.-хуй-хуйма,
1. лаять вокруг кого-л. Дсл. Сабакі медзьвядзя аббрэхуюць. Дсл.
2. оговарйвать, возводнть клевету. Шсл. Давай яны, бабы, нявестку аббрэхаваць. Дсл. Толькі бегае па сяле ды аббрэхуе суседзяў. Ст.
адбрахаць—выругать в ответ на ругню. Ксл. Адбрашы за мяне ёй. Княжыцы Куз. (Ксл.). Несоверш. адбрэхаваць.
набрахана, безлйч.—наврано. Нсл. 33.
набрахаць, соверш. 1. налгать(наврать, С.). Сёмка набрахаў, а ты яму веры дала. Лук’янова Сян. (Ксл.).
2. насплетннчать. Шсл.; Ар. Чаго толькі не набрэшуць людзі! Ст. Нічога б ня было, калі б ты не набрахаў на мяне. Нсл.
3. наклеветать. Нсл. 299. Прйч. набраханы, а) навранный. Нсл. 298. Гэта ўсё набрахана на мяне табе. Нсл. б) наклеветанный.
пабрахаць, соверш. на каго.ы без don. 1. полаять. Ар.; Шсл. Сабака пабрэша ды сьціхне. Ст.
2. наговорйть ругательств, Нсл.; Шсл. побраннть, поругать. Ты маўчы валёй; ён пабрэша ды пойдзе. Ст.
перабрахаць, соверш., перен. 1. превзойтн в лаянйй. Нсл. 398.
2. превзойтн в ругательстве. Нсл. 398. Зьбяру ўсі ізь сяла сучкі, ты й тых перабрэшаш. Нсл.
3. ябеднйческй пересказать, передать. Нсл. 398; Дсл. 580. Ты ўсе гэта пану перабрэшаш. Нсл.
•брахацца, брашуся, брэшашся, несоверш. зь кім—ругаться между собою. Нсл. 33; Ксл. Няхай сабе яны брэшуцца мяжсобку, не мяшайся да іх. Нсл. Соверш. адбрахацца(йд каго, НК; Старцы, 74,—на сьмех)—отбйться от нападаюіцйх с ругательством йлй упрекамй, Нсл. 371. дать ответ(отпор, Дсл.) в споре с кем-л. Ксл.; Ар. Ледзь адбрахаўся ад іх. Нсл. Баба зубатая, ад усіх сучак на сяле адбрэшацца. Нсл. А ўсё-ткі ён зумеў адбрахацца. Вейна Сян. (Ксл.). Соверш.
перабрахацца—перессорнться. Нсл. 398. набрахацца, набрашуся, набрэшашся,
1. полаять вдоволь.
2. налгаться. (наврать вдоволь, нагово-рнть неправды, С.) Нсл. 299. Шмат людзі ліхія набрахаліся на мяне. Нсл.
3. набраннться(вдоволь побраннть, С.) Нсл. 299. Яшчэ ты не набрахалася? Нсл. Пакінь іх, няхай набрэшуцца. Нсл.
•брахло-лгі, обіц.—болтун, пустомеля. Ар. Брахло, што ты ўсё брэшаш бесьпера-станку! Ар.
• брахлі'васьць-ір, ж. (Гсл.)—свойство "брахлівага" во всех значенйях. Ар.
•брахлівы-вая-вае, 1. склонный лаять. Ар. Брахлівага сабаку здалеку пачуеш. Послов. Рапан. 138.
2. болтлйвый, пустобайлнвый. Ар. Брах-лівы нікому ня спускае. Нсл. 33.
брахня
143
бразкаць
3. нмеюшйй страсть без стыда говорйть вздор. Нсл. 33. Брахлівы дужа, па сабаку з роту скача. Нсл.
4. лжйвый. Дсл. 40. Грышка брахлівьг. яму ня вер. Дсл.
•б рахня-нг-нг; мн. ч. брэхні-няў, ж. 1. поклепная молва, пересуд, Шсл. клевета. Ксл. Сабачая брахня да неба не даходзе. Послов. НК: Старцы, 84. Распусьцілі людзі на дзеўку брэхні. Ст.
2. вранне, вздор. Усе гэта людзкая брахня. Нсл. 23. Усё гэта твая брахня. Азярэцк Сян. (Ксл.).
(Ксл.).
«брахўн-уна, предл.-унё; мн. ч.-ны-ноў-ном-ны-намі-нох, м. 1. сторожевой пёс.
дамовы брахун—собака дворняжка. За пса дамовага брахуна ■— тры капы грошай. Стт. 473.
2. (мн. ч.-унў)—врун. мгсл. Брахун, дык і брэша абы што. Ст. Брахуну гэтаму нельга верыць. Дсл. Уменый. брахунёц-рнда, предл.-унцў, зват.-ўнча; мн.ч., дат.-НЦОМ, мн. ч„ предл.-нцох, м. Шсл. Бачыш, які брахунец знайшоўся! Ст.
3. болтун, пустомеля. Жываты парваць, слухаўшы гэтага брахуна. Нсл.
4. насмешлнвое названйе адвоката в судопроязводстве. Нсл. 33; Дсл. Выграў справу, добрага меў брахуна. Нсл. Па-жджы — брахуна найму. Дсл.
5. сплетнвк, Нсл. 33; Дсл. 40. клеветнйк. Паслухаў брахуна. Нсл.
•брахуцкі-кага, в знач. суш,., м.—шутлйвое названне человека болтаюіцего всякйй вздор, разные шуткй й прнбауткн. Нсл. зз. Брахуцкаму ўсё можна гукаць. Нсл.
•б рахва-вы-вё, ж. 1. лаянйе. Нсл. зз. Гэта брахва ня нашага сабакі. Нсл.
2. клеветанне. Нсл. зз. Брахвою сваею сьвет павадзіў. Нсл.
3. ругательство. Нсл. 33. За брахву гэту зубы выб’ю. Нсл.
•брахўха, (Шсл.уухі-vce, ж. кбрахун 2, 3, 4, 5.
•браднік-гко, предл.-ікў; мн. ч.-кі-коў-ком, мн. ч„ предл.-кох, м.—бредень(вяд рыбо-ловной сетй). Ксл. Я браднік дастаў. Воўсішча Лёз. (Ксл.).
•брадзіна,—см. под брэд II.
•бразголіць-лю-ліш-ле; повел.-ль-льма, несоверш., чым. 1. бйть, стучать чем-л. звонкохрупкйм. Нсл. 36. He бразголь шклянкаю, разбразголіш. Нсл. Соверш. разбразголіць, перех.—разбнть, говор. одлйчно о чем-л. хрупком й ЗВОНКОМ. Нсл. 545. Разбразголіць шклянку. Нсл. Разбраз-голіць сабе галаву аб лёд. Нсл.
2. звонйть шаля. Нсл. 36. Бразголіць ключамі. Нсл.
•бразготка-пжг-тць/, ж.—побрякушка, погремушка. Ксл. Дзяцяці купілі браз-готку. Мішкава Куз. (Ксл.). См. бразгаўка, бразкалка.
«бразкатаць, -ачў-очаш-оча, несоверш. —пройзводлть продолжйтельное бря-канье звонкймй предметамн; шаллть звонкймй предметамй, Нсл. 36. стучать, греметь чем-л., Шсл. брякать, бряцать. Перастань бразкатаць шклянкамі, ключамі, званком. Нсл. однкр. бразкат нўнь-нў-нёш-нёць-нём-ніцё-нўць, а) бря-кнть, б) болтнуть. Был’і бразкатнуўшы па сяле, што жэніцца, жэніцца, а ён і ня думае жаніцца. Юрсл. Соверш. забразка-таць, Нсл. 36—начать брякать, бряцать. •бразкаўка-ўкі-ўдбг, ж.—побрякушка, погремушка. Азярэцк Сян. (Ксл.). См. браз-готка, бразкалка.
КНІГІ ОНЛАЙН
