• Газеты, часопісы і г.д.
  • Вялікалітоўска - расійскі слоўнік  Ян Станкевіч

    Вялікалітоўска - расійскі слоўнік

    Ян Станкевіч

    Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
    Памер: 1329с.
    Нью Йорк
    626.59 МБ
    2.	мочу нспускать. Нсл. 35. Кажную ноч бруіш, пасьцель убруіў. Нсл. Соверш.
    убрўіць, перех.—замочнть, нспуская мочу. Нсл. 35.
    •бруіцца, 1. струнться. Краю родны, краю гожы! Што мілей у сьвеце Божым гэтых сьветлых берагоў, дзе бруяцца срэбрам рэчкі... Колас: Н. Зямля. Пад бярозкай бруіцца крыніца. Салавей: Сіла, 27. Рэчанька бруіцца. Нз песнн. Бруіцца песьня вольнаю ракой. Кавыль: Душы, 58. Соверш. забрушпа—стать ’бруіцца". Дзе пярун мне, там шчасьце забруіцца. Кавыль: Думы, 5. Крымсай граніт, яж забруіцца сок. Кавыль: Думы 37.
    2. нметь слабость, нспускать под себя мочу во время сна. Нсл. 35. Што ноч брўіцца, убрўіцца гэты быкус. Нсл. Соверш. убрўіцца—нспустнть мочу под себя.
    • бруй, брўя, обіц.—нмеюіцнй-іцая сла-бость, нспускать под себя мочу во время сна. Нсл. 35. Вялікі быкус, а бруй. Нсл. См. бруль, брулька.
    •брук I, бруку, на бруку, м.—мостовая. Ар.; Ксл. Па бруку ехаць, дык вельма трасе. Ст. Некаванаму каню цяжка йсьці па бруку. Нсл. 35. Во на месьце, як брук, дык ужо й суха.
    •брук II, брўку, пред.і.-ку, м. 1. самая быстрнна рекн. Нсл. 35. Ня едзь із човенам каля брўку. Нсл.
    2. песчаная отмель в реке. Дсл. 41.
    •	бруковы-вая-вае—относяіцнйся к мо-ш,енню(мостнльный, С.). Нсл. 35. Бруковы камень. Нсл.
    •брукар-ард, предл.-арў, зват.-äpy; ш. ч.-ры-роў-ром, мн. ч„ предл.-рох, м.—мостнль-пдак, мостовіцкк.
    •брукаваць \-кўю-кўеш-кўе, што, несо-верш.—МОСТНТЬ камнем, Бешанковічы (Ксл.); Шсл.; Гсл. мостнть. У Сьмілавічах бруку-юць вуліцы. Ст. Прйч. брукаваны—вымо-іценный камнем. Нсл. 35. Брукаваная вуліца. Нсл. У іх брукаванае дворышча. Ст. Отгл. ймя суш,. брукаваньне-ня, предл,-ню—настлланне камнем. Нсл. 35. Камень-не на брукаваньне. Нсл. Соверш. вьібрука-ваць. Нсл. 35. Вуліцы брукўюць, выбрука-валі. Нсл.
    •брукаваць ІІ-кре—ворковать по голу-бнному. Шсл. Брукуюць галубкі. Навасёлкі Пух. (Шсл).
    •брўлець-ею-ееш-ее—тоже, что "бруіць" 2,\ю более в среднем зн., Нсл. 35. нспус кать мочу. Соеерш. набрўіць—намочнть, нс-пуская мочу. Нсл. 35.
    •	брулі-лёу, едйнств. ч. нет.—МОЧа. Нсл. 35. Пусьціў брулі. Нсл.
    •бруль-ля, обш.—нмеюіцнй-іцая слабость нспускать под себя мочу во время сна. Нсл. 35. См. бруй.
    •бўўлькл-лькі-льцы, ж.—девочка, моча-іцаяся под себя во время сна. Нсл. 35. Біць трэба розкаю гэту брульку. Нсл.
    •брунэлька-лькг'-льцы, ж.. бот.—черно-головка. нтс.
    «брўнта-ma, мн. ч.-ты-таў, ср.—валёк, коротклй, круглый брусок, на который надеваются постромкн в конной упряжн. (Калосьсе, Но. 3, 16, стр. 174).
    •брус-с<7, предл.-ce; мн. ч.-сы~соў-сом-сы-самі-сох, м. 1. четырехгранное отесанное бревно, Гсл.; Ксл.; Шсл. брус. Гарасім вычасаў брус. Ст.
    2.	четырехгранный кол. Ксл.
    3.	брусок(предмет, нмеюіцнй форму продолговатого четырехгранннка, С.). Гсл.
    4.	кусок мыла в внде бруска. Гсл. •брусьсе-ся, предл.-сю, собйр. к брус 1, 2, 3.
    4.	Крча брусься. Нсл. 35. Вось крэпкая хата'. зроблена з гэт ’кага брусься. Ст. •брусок-ска, предл.-скў, мн. ч.-кі-коў-ком, мн. ч.. предл.-КОХ, 1. уменьш. к "брус" во всех знач.
    2.	поперёчная часть граблей. Юрсл. Сена сьпярша заграбаюць, а тады ссовуюць брускамі.
    •брусок,—см. под брус.
    •брусаваць, -сўю-сўеш-сўе—обтёсывать бревна гранямн, Беліца Сян. (Ксл.) обтёсы-вать гладко одну сторону бревна для дома нлн другой постройкн, Шсл. тесать брёвна с двух нлн 4-ех сторон. Нсл. 35. Брусуюць бярвеньне на хату. Ст. Бруса-ваць бярвеньне да будынку. Нсл. Прйч. брусаваны—сделанный нз бревен, обте-санных нагладко с одной стороны, Шсл. тёсанный. Нсл. 35. У дзядзькі хата брусаваная. Ст. Брусаваны будынак. Нсл. Отгл. ймя суіц. брусавЙНЬНе-НЯ, предл,-ню—граненне бревна, обтесывая с четы-рех сторон. Нсл. 35.
    •брусянёньне-ня, предл.-НЮ, отгл. ймя суіц.(к брусянець, брусянецца)—опуханне. Юрсл. Брусяненьне пашло на назе ўгару ледзь не да калена.
    •брусянёць-«’, несоверш,—ПуХНуТЬ, ОПу-хать. Юрсл. Схадзі к дохтару: даланя брусянее, не палягае. Юрсл. Ср. брусьнець. •брусянёцца-ёецца, несоверш. — брусянець. Юрсл. Ад зубоў брусянеецца ўся шчака. Юрсл. Здаецца малюсенькую скабачку загнала, а палец брусянеецца. Юрсл.
    брускі
    149
    брыдкі'
    •брускі-коу, мн.ч.. дат.-КОМ, мн. ч., предл.-кох, м.—кушанье, прнготовляемое нз разваренного гороха й боба, кон пропус-каются через решето для очнсткн от шелухн. Полученный кнсель, охладнв-шнсь, густеет н тогда разрезается на квадратнкн.
    •брусьлён-ё'ну, предл.-ёне, м.—бружмень. Верас.
    •брусьнёлы-лая-яае, 1. красноватый. Нсл. 35. Брусьнелая ягада. Нсл. Ня шуміць бруснелае вІНО. Кавыль: Думы, ю.
    2.	загорелый. Нсл. 35. Брусьнелы від. Нсл.
    • брусьнёць-ёю-ёеш-ёе; повел.-ёй-ёйма, несоверш. 1. краснеть(до цвета брусннкн, Гсл.) подобно брусннке. Нсл. 35. Ягада брусьнее. Нсл.
    2.	загорать. Нсл. 35. Bid брусьнее. Нсл. Соверш. забрусьнёць—загореть. Нсл. 35. Bid забрусьнеў ad сонца. Нсл.
    пабрусьнёць а) покраснеть. Нсл. б) загореть. Нсл. Bid ad сонца пабрусьнеў. Нсл.
    •брўсьнік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м.—ша-фер. Шсл. А брўсьнік упіўся, аж языка не паверне. Ст.
    •брусьні'цы-^аріодна брусьніца)—бруснн-ка. Вядрэнь Чаш.; Мікалаева Куз. (Ксл.); Шсл. Дзеўкі пашлі ў брусьніцы. Ст. Одна брусьнічыніна. НК: Очеркн, Но. 902. См. брушніцы.
    •брусы-соў, мн. ч. 1. прнспособленне для снованья тканья: две пластннкн с ко-лышкамн, прнбнтые к стене по углам. Шсл. Прыбіце к сьцяне брусы: Будзем кросны снаваць. Крамяні Пух. (Шсл.).
    •брушшцы,(одня брушніцарцы—бруснн-Ка. Ар.; Нсл. 35; Гсл.; Вел. Куз. 190. Ямалаба, ЯК брушніца. Дсл. Па лубцы брушніцаў прынёсьлі. Нсл. См. брусьніцы. Уменьш. брушнічка-чкі-чцы—мелкая брусннка. Нсл.729; Ар. Зялёпеці брушнічкі НЯ ірві. Нсл. •брушшчнік-г^а, м.—стеблн брусннкн. Брушнічнік топяць і п ’юць ad ламоты ў касьцёх. Дсл. 41.
    •бруштын-ынў; мн. ч.-ны-ноў-ном, мн. ч„ предл.-НОХ, м.—янтарь. НК: Очеркн, 131; Гсл.; Нсл. 36; БНсл.; Ксл. Кралі 3 бруштыну. Нсл. •бруштьінавы-вая-вае—нз янтаря сде-ланный, янтарный. Нсл. 35; БНсл. Бруш-тынавыя кралі. Нсл. См. бруштынны.
    •	бруштынка-нк-г-нцы, ж.—веіцнца нз янтаря, а более зерно янтарного оже-релья. Нсл. 35.
    •бруштынны-ная-нае—янтарный. Нсл. 35. Бруштынны колер. Нсл. Бруштынная нітка. Тм. См. бруштынавы.
    •	бручкоўнік-гка, предл.-іку, м.—стеблн брюквы. Ар.
    •брўчка-W, дат., предл. бручцы, ж.—брюк-ва, Нсл. 35; Гсл.; Ар.; АзярэцкСян. (Ксл.)брюква огородная. Шсл. Урабзіла бручка. Ст. См. грыжанка.
    •брыд-dp, предл.-дзе, м. 1. нечнстота. Нсл. 34; Растсл. Ha due застаўся брыд. Нсл.
    2.	броженне, горечь от броження в заквашнваемых веіцествах. Нсл. 34. 3 капусты яшчэ брыд ня вышаў. Нсл.
    3.	острота, горечь в воздухе, дым нлн чад, гарь, нспарення. Вят., Вост., Пск. (Даль). У лазьні страх які брыд. Даль.
    •брыда, (брыда, Нсл.)-дьг, ж. 1. мерзость, МГсл.; Ар.; Ксл.; Нсл. 34; Шсл. гадОСТЬ. МГсл.; Ар.; Шсл. Хто баў базвол ставіць гэггіую брыбу? Мрый: Запіскі Самасуя(Бацьк., Но. 31-32, 1953). He глядзі на гэту брыбу. Нсл.
    2.	обіц.—пакостннк, замарашка. Нсл. 34. Хто пойбзе за гэткага брыбу? Нсл. Чаго ты чэпішся da мяне, брыда ты! Ст. Ах, ты брыба/Ьешвнковічы (Ксл.). Уменьш.
    брыдачка-кі, обіц.—замарашка малень-кнй-кая, говор. о малых заслюннвшнхся детях. Нсл. 34. Дай мне брыдачку гэтага. Нсл.
    •брыдасны, -ная-нае—отвратнтельный. Ксл. Ай, які ён брыбасны, ажно зь ім пацалавацца ня можна. Сянно (Ксл.).
    •брыдасьць-ф, ж.—гадость, то, что непрнятно разнт чувство, НК: Старцы, Но. 66. пряторность, ПРОТНВНОСТЬ. НК: Очеркн, —предмет возбуждаюгцнй отвраіценне. Нсл. 34. Якая ты брыбасьць! Рыбчына Сір. (Ксл.). Кінь бзяцятка, гэту брыбасьць. Нсл. Брыдасьць, а ня d3eÜKa. Нсл. Бры-dacbnb нейкая! Ст.
    • брыдка, нареч. 1. некраснво. Ар.; Гсл. Брыдка пашыта. Нсл. 34. Гэтак брыдка рабіць. Ст.
    2.	дурно, отвратнтельно, Нсл. 34. гадко, протнвно. Ксл. Брыдка слухаць, што ён гавора. Нсл. Дужа брыбка глябзець. В.Летцы Куз. (Ксл.)
    3.	стыдно. Ар.; Шсл. Брыбка яму стала, аж ня eedae, куды бзецца. Ст.
    4.	горько,(Дсл.), едко, ПНЗ. едко, протнв-HO. Растсл.
    5.	тошннт. Нсл. 34. Брыбка на сэрцу, на душы. Нсл.
    •брыдкасьць 1-ці, ж. 1. гадость, нечнс-тота Нсл. 34. Якаясь брыбкасьць у вабзе. Нсл.
    2.	непрнятность для вкуса. Нсл. 34. Брыдкасьць якаясь у капусьце. Нсл.
    •брыдкасьць ІІ-ф, ж. 1. острота. Дсл. 41. Тапор мае вялікую брыбкасьць- Дсл.
    2.	способность к работе, рвенне, успех. Дсл. 41. Вялікую брыбкасьць мае ў рабоце. Дсл.
    •брыдкі"(брыдкі, Нсл.; НК; ДрпЗ-кая-кое, 1. некраснвый, Ар.; Шсл.; Вят., Вост. (Даль) безобразный. Вуй! якое брыбкое бзеця-нё. Ст.
    2.	гадкнй. НК: Старцы, Но. 66; Шсл. (мерзкнй, Нсл.), отвратнтельный, гадкнй (протнв-ный, Ксл.). Нсл.; Ксл. Які ты брыдкі хлапец! Зямковічы Сян. (Ксл.).
    3.	прнторный, протнвный, НК: Очеркн, Но. 63. невкусный. Нсл. 34.
    брыдлівы
    150
    брызкаць
    •брыдлі'вы-вая-вае—брезглнвый, нме-юіцнй отвраіценне. Нсл. 34. Брыдлівае дзецянё; чужое цыцкі ня возьме. Нсл.
    •брыдны-ндя-нде—мерзкнй, отвратн-тельный, гадкнй. Нсл. 34. Брыднае дзяцё. Нсл.
    •брыды-доў, мн. ч.—концы клепок около дна кадкн н т.п. Ксл. Калі згніюць брыды, дык дзежку цяжка паправіць. Ходцы Сян. (Ксл.).
    •брыдзець, 3 лйцо ед. чйсла'. брыдзГць; прош. вр. брыдзела, 1. слегка зудеть. Шсл.
    Нешта на целе брыдзіць. Крамяні Пух. (Шсл.).
    2.	ідшіать(говорнтся о действнн мыла на глаза. Растсл.).
    •брыдзіць-джу-дзіш-дзе, несоверш., каму, што, 1. внушать отвраіценне,
    2.	пнтать отвраіценне. НК: Старцы, Но. 66; НК: Очеркн, 63.
    збрыдзіць каму, а) прнйтн в омерзенне, Нсл. 196. внушнть отвраіценне; опротн-веть. (Ксл.). Ты імне збрыдзіў сваею дакукаю. Нсл. Во ён імне збрыдзіў, што я на яго і глядзець не хачу. Мокавічы Чаш. (Ксл.),
    б)	(каго)—почувствовать отвраіценне к КОМу-Л. Ар. Я яго збрыдзіў. Ар. Безлйч. збрыдзіла. Як пабачыў я гэта, — дык мяне збрыдзіла. Хведараўка Краснап.(Бясл.). •брыпзіцца-джуся-дзішся, кім-чым, несо-верш.—брезгать, мгсл. гнушаться, мгсл. пнтать отвраіценне, НК: Старцы, Но. 66; НК: Очеркн, Но. 63. нметь отвраіценне. Нсл. 34. Соверш. збрьідзіцца, а) получнть отвраіце-нне от чего-л. Еў, смакаваў а цяпер збрыдзіўся. Нсл. 196. б) (каму)—прнйтн в омерзенне. Нсл. 196. Хлапец збрыдзіўся сусім, ніхто яго ня любе. Нсл. Соверш. пабрыдзіцца—погнушаться. Нсл. 423.
    Пабрыдзіўся дзяўчынаю. Нсл. Пабры-дзіўся маею работаю. Нсл.
    абрыдзіцца, еоверш.—прнйтн в омерзе-нне. Нсл. 352. Абрыдзіўся мне гэты хлапец. Нсл. Несоверш. брыржацца-аюся-аешся; повел.-айся-аймася. зь кім—нметь непрн-ятностн с людьмн, нажнвая себе недоб-рожелателей. Ар. He хачу з усімі абры-джацца. Ар.