КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
•абезахоціць,—см. под безахоціць. •абезнадзеіць,—<■«. под безнадзеіць. •абезнадзеіцца,под безнадзеіцца. •аб’езьдзіць,—< м. под езьдзіць.
•абёнаж, нареч.—обхватдв что-лйбо обенмн ногамй. (Бяльсл.) Сеў абенаж на Жэрдзь (рубель) Калёс. Гарэцкі: Песьні, 66. Ср. аберуч.
•аберн-уты-емы, абярненьне,—см. под вярнуць.
•аберуч, нареч.—обеймя рукамн. Ксл.; ЗСД 307; ПНЗ; Шсл.; Гсл.;Смол. уезд, Зьверавічы, Красьн. (Дсл.) Узяла я аберуч яго за галаву. Кулакоўскі: Дабрасельцы. Вазьмі МІСКу абе-руч. Ст. Вазьміся за работу аберуч. Патапенкі, Выс. (Ксл.) Аберуч бяручы дубіну ў рукі, у крыўду не даваўся вельмі дзед. Лойка: Л. Песьня. УхапІў аберуч. Глуск.(Янк. 1). Ашчаперылася аберуч, плача. Тм. с.ч. аберучкі.
•аберучкі, нареч.—обенмн рукамй. Абе-ручкі калыша калыбку. Mix. Аберучкі дзяржыся. Ст. См. аберуч.
• абесткя-ткі-тцы, ж. 1,— оповеіценйе. Нсл. 356. Абесткі ня даў, што паедзе. 2.—обьявленне.
3.—нзвеіденне, сообіценйе.
•аб’есьці, аб’ядаць, под есьці. •аб’есьціся, аб’ядацца,—см. под есьціся. •абетка-ю, дат., предл. абетцы, ж.. 1. обет. Абетку дала схадзіць да Кіева. Нсл. 356. 2.—обеіцанйе. Абетка толькі была, што дасьць, а даць ня даў. Нсл. 356. •абэхка-ткі-тцы, ж.—азбука.
•абецаваць-йўю-цўеш-цўе; nos. повел.-цуй-цуйма, несоверш.. перех.—обеіцать (давать обеіданне, С) Нсл. 356. Восьмі раёў табе абяцую і парсуну сваю ў раі ўказаці табе абяцую. Кіт. 4а2. Соверш. абяцаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, перех.—обеіцать (давать обеіцанне, С.). Нсл. 356; Ар.;Шсл.Лбяцаўпан кажух — слова яго цёпла. Послов. Нсл. Прачыстая Маці абяцала долю даці Зосечцы дзяцяці. Нз дер. песнн, Нсл. Я табе гэтага не абецаваў і не абяцую, а што абяцаў, тое дам. Нсл. 356. Тая абятніца, што абяцаў Праўдзівы табе, дойдзеш гэтай ночы да тае абятніцы. Кіт. І09а8.
Соверш. прыабяцаць—обеіцать. Прыа-бяцаў цесьць каня, але ня даў. Нсл. Прйч. прош. вр. прыабяцаны—обеіцанный. Нсл. 518. Прыабяцанага каня ня даў. Нсл. Отгл й.чя суіц. прыабяцаньне-ня, пред.і.-ню
—обеіцанне. Нсл. 518. Даў прыабяцаньне болей ня піць. Нсл.
•абецавацца-цўюся-цўешся; повел -цуйся-цуймася, несоверш. йз неопред. абецаваць. Ты заўсёды абецуешся паправіцца, але ня правішся. Нсл. 356. Соверш. абяцацца-аюся—абяцаць. Абяцаўся заехацца, але не заехаўся. Нсл. 356. Абяцаўся, а потым і забыўся. Ст. , х
•абечка—веко. Праціраў рукамі вочы, устрасаў палцамі нарэзаныя пылам абечкі. Дудзіцкі ("Бацьк.”, Но. 1-2/437-438) •аб’ядайла-ды, обіц.—обжора. мгсл.
•абязглузьдзіць,—см. под бязглузьдзіць.
•абязглузьдзіцца,—см. под бязглузь-дзіцца.
•абязжыліць,—под бязжыліць.
•абязжыліцца,—<•«. под бязжыліцца.
•абязручыць-чр-чь/гг/-ча, соверш. —лн-шнться употреблення рук, сделаться калекой.. Акрывей, ахрамей, ашалей, адзервяней, абязручы. Ельн. (Дсл.)
• абязурнік-гко, предл.-іку, зват.-іча, м. —шалун, озорннк. Андрэй вялікі абязур-НІК. Сянно(Ксл.)
•абязурны-мая-нае—озорный. Дужа абязурны Ахрэмка — не прайці вуліцу. Сухарукава, Аз. (Ксл.)
•абязьдзеціць,—c.w. под бязьдзеціць.
•абязьдзеціцца,—см. под бязьдзеціцца.
•абязьверыцца,—см. под бязьверыцца. •абязьвеч-ыць-аны,—<-.м. под бязьвечыць. •абязьвечыцца,—см. под бязьвечыцца. •абязьвініць, см. под бязьвініць.
•абяліць,—<м. под бяліць.
•абярэмак-л*ка, предл. й Зват.-мку, м. —но-ша, сколько можна взять, обхватнть рукамн. Нсл. 346.—охапка. Абярэмаксена, дроў. Нсл. См. бярэма.
•абярненьне,—<•.«. под абарачаць.
•абярняся, нареч.—то н дело, очень часто. Ар. Абярняся ўходзяць і выходзяць, чыста вышвіндалі хату. Ар.
•абярнуць,—см. под вярнуць.
•абярнуцца,—<■.«. под вярнуцца.
•абяртня-w, ж.—ломоть хлеба, обре-занный кругом булкн. Mix. Бацька адкроіў абяртню хлеба. Mix. Уменьш. абярценька-/«. Mix.
•абяспамяціць,—см. под бяспамяціць.
•абяспамяціцца,—<«. под бяспамяціцца.
• абясьпечыць,-< м под бясьпечыць.
• абясьціць(й? аб-вясьціць), абяшчу, а-бесьціш-це, соверйД што каму) 1.—опо-вестать. Нсл. 356.—оповестнть, уведомнть. Чаму ты імне не абясьціў, калі хацеў ехаць? Нсл.
2 .—довестн до всеобіцего сведенйя, обьявйть, огласйть. Абясьціць рассудак cvdv.
абясьціцца 10
абзаводак
3 .—офнцняльным актом заявнть о на-чале какого-лнбо действня, положення; обьявнть. Абясьціць вайну. Несоверш.
аб яшчаць-аю-деш-ае.
• абясьціцца, абяшчуся, абесьцішся, 1.—отозваться, Растсл.—голосом дать знать о своем где-лнбо нахожденнн. пнз. См. аказацца (под казаць).
2.—нзвестнть, сообіцнть о чем-лнбо, относяіцнмся к самому себе. Фрэдрык прадаў чалнвеку мех солі, і вон услышаў, ажа ты не вялеў госьцеві з госьцям таргаваці, і абясьціўся табе, княжа. Пнсьмо Рнжан к внтебскому князю нз ок. 1280 г., напеч. в ’’Запісы Бел. Нав. Т-ва” 1, в Внльне 1938, стр. 36.
•абяшчаць,—<■«. под абясьціць.
•абятшца-І^Ь/, дат., предл.-цы; мн. ч„ род.-ЦЫ, ж. 1.—обет. Нсл. 356. Абятніцы свае ня выпаўніў. Нсл. Тая абятніца, што абяцаў Праўдзівы табе, дойдзеш гэтай ночы да тае абятніцы. Кіт. Ю9а8.
2.—обеіценная веіць. Нсл. 356. Абятніцы ня даў. Нсл.
•аб’явеньне, предл.-ню, ср.—откровенне. •аб’явіць, аб’яўлю, аб’явіш-ве, соверш. —открыть, сделать откровенне (о нзьяв-леннн Божественной волн). Несоверш. аб ’яў ляць-яю-яеш-яе.
•аб’явіцца, аб’яўлюся, аб’явіцца, тверш. —открыться (о Божественной волн). Аб’явілася ў тых словах праўда. Кіт. І24а4. Несоверш. аб’яўляцца-яецца.
•аб’яўляць,—<«. под аб’явіць. •аб’яўляцца,—под аб’явіцца.
• абяцанка-ю, дат., предл. абяцанцы, ж. 1.— обеіцанне. Ар.; Ксл.; Шсл.; Нсл. 356. Абяцанка-цацанка, а дурному радасьць. Послов. Ст.
2.—обеіцанная веіць. Нсл. 356. Вось табе абяцанка мая! Нсл.
•абяц-аць-дэдд,—под абецаваць.
•абячаек-айка, предл.-айку, м.—ободок, образуюіцнй края снта, решета, кузова нлн ”векд”для "дзяжы". Шсл.; Ар. Загбаў арэшневы абячаек. Турэц, Сьміл. (Шсл.) •абячайка (Ар.; Нсл. 346), бячайка (Нсл. 26)-йкі-йцы, ж. 1.—лубочный (не только лубочный.С.) обод у решета н у мельннч-ного камня (н т. п., С.) Нсл. 346—дере-вянный обод решета. Ксл. Абячайка карбатая. Нсл. 347. У века паламалася абячайка. Ст. Было б добрае рэшата, каб не паськяпалася абячайка. Абрэзкава, Сян. (Ксл.)
2.— круглая дырка в верхнем ручном жернове, куда сыплют зерна. Ксл. Ня сып поўную абячайку. Сянно (Ксл.). Ср. бічай. •ябячэйкя-йкі-йцы, ж.—абячаек. Шсл. У века трэба новая абячэйка. Голацак, Сьміл. (Шсл.)
•абдзень, нареч.—за день, в теченнн дня. Ксл. Я зьехаў туды абдзень. Карма, Куз. (Ксл.) Ср. абудзён.
•ябдз-еріў-іраць,—см. под дзерці.
•абдз-ерціся-грбэда,—см под дзерціся.
•абдзець—обмануть. Ксл. Ён яго абдзеў.
Баравыя, Куз. (Ксл.)
•аЬдз&рка-ркі-рцы, ж.—мука co снятой на мельннце шелухой. Юрсл.; Ксл. Змалоў абдзёркі пудоў шэсьць. Юрсл. 3 абдзёркі хлеб смачнейшы. Марчоню, Сур. (Ксл.) •абдзёўб-аваць-дчь,—см. noä дзяўбаць. •абдзяжыць,—см. под дзяжыць.
•абдзял-яць-й^ь,—см. под дзяліць.
• абдзяўб-аць-аньг,—см. под дзяўбаць. •абдзімаць,—под дзьмуць.
•абдзірош-ша, предл. й wam.-шу; мн. род.-шаў, м.—порванная одежда, отрепье. Шсл. Ськінь ты гэты абдзірош. Дукарка, Сьміл. (Шсл.)
• абдзірала—беруіцнй нлн требуюіднй непомерной цены, платы. Ці ў яго дакупішся? Абдзірала гэты скуру хоча зьдзерці, а ня то што. Міцькаўшчына, Імсьц. (Бяльсл.)
•абдзіраньне-ня, предл.-ню 1.—обднранне 2.—абдзёрка, шатроўка. Юрсл. Абдзі-раньне ссыпім у бочку, а сьвіньням няхай у мяхох. Юрсл.
3 .—сннманне на мельннце шелухн с зерна. Юрсл. На абдзіраньне радоўка вялікая, змалоў упроста. Юрсл.
•абдзіркі-кар, мн. ч.—поношенная, пот-репанная одежда, обувь; обноскн. Малыя дзеці абдзіркі носяць большых. Палуж. Краснап. (Бяльсл.)
•абдзьмух-аць-ань;,—см. под дзьмуць.
• абджогаць-аю-аеш-ае, повел.-ай-айма, соверш.—отхлестать. Абджогалі хлапца розачкамі. Дзіснакіта, Імсьц. (Бяльсл).
•абджыгаць,—под джыгаць.
•абджынджарыць, соверйі.,перех.,област.
—высечь. Дсл. Абджынджарыла яго матка розкаю. Дсл.
•абзой-оя, предл.-ою, м.—плосковыпуклая доска, крайняя нз бревна; горбыль. Бяльсл. На мост дошка з абзоям пойдзе, далоў яго можна павярнуць. Імсьціслаўе (Бяльсл.). См. аполак. Ср. абза.
• абзя-зы-зе, ж.—ннжннй слой коры дерева. Ксл. На кажнай цалёўцы ёсьць абза — чаму так чысьціў? Храпавічы, Куз. (Ксл.) Пад гэбаль лучыла жывая смала, ды к на дошцы абза асталася. Чашнікі (Ксл.) Перш абчашы абзу на дошцы, а тады будзем яе спушчаць. Варсл.
• абзадачьіць й язядачыць-чу-чыш-ча, несоверш.,перех.'йлй чаго—дать задаток прн покупке. Шсл. Паеду, каб дзе хлеба абзадачыць. Слопішча, Шацк. (Шсл.) Нашы ўжо азадачылі пасеку.
• абзаводак-дку, л.—обзаведенне (жн-вотнымн, С.) мГсл.; Нсл.347. Памажы на абзаводак. Нсл. Цяліцу даў на абзаводак. Нсл.
абздацца
11
абкусаць
•абзпацца-амся-асіся, абздасца, абзда-мося, абздасьцеся, абздадуцца, соверш. —обдаться (облйть себя водой, С.) Ксл. Абздайся сьцюдзёнай вадою. Храпавічы, Куз. (Ксл.)
•абз-ерыць-іраць,—см. под зерыць.
• абзначыць, -< « под значыць.
•абзывацца,—<м под звацца.
•абжалеваць-люю-люеш-люе; повел.. каго, што—обвйнять, обносйть кого жало-бою. Нсл. 346. Сам быў у вусім вінен, дый мяне абжалюеш, абжаліў перад панам. Нсл. Соверш. абжалйуь-лю-ліш-ле; повел.-ль-льма. Нсл. 346. Прйч. прош. вр. абжале-ны—обвнненный жалобою перед кем. Нсл. 346. Нявінна я абжалены перад панам. Нсл. Ср. жаліцца, жалаваць.
• абжаняць-яю-яеш-яе; повел.-яй-яйма, несоверш. каго, што—отгонять. Нсл. 346. Абжаняць вераб’і ад пшонкі. Нсл.
•абжарыць,—под жарыць.
•абж-аць-ынаць,—см. под жаць.
•абжэрціся,—<л. под жэрці.
•абжыгаць,—см. под жыгаць.
•абжьіНКІ-К'оў, едйнств. ч. нет—КОНец жатвы. Ксл. У няс сядні абжынкі. Нов.Сяло, Беш. (Ксл.)
• абібок-ка, предл.-ку, зват. абібоча, м. —лежебок. Гсл.; лентяй, лодырь. Mix. Ах ты гультаіна, абібок! Ст. Ад гэтага абібока няма чаго спадзявацца работы. Mix. Едйнств. ч. абІбочына-Wbf, дат., предл-не, обш. Абібочына гэты толькі ведае ляжаць цэлы дзень. Ст.
•абібока-ю, обір.—лентяй. Бяльсл. абібок Войш. Абібока гэты нічога ня робе, a толькі па суседах бегае. Яна — абібока вялікая. В. Хутары, Краснап. (Бяльсл.) •абібочына,—<л. под абібок.
•абізгал-лй, предл.-лу, зват.-ле, област., м.—дурак. Ксл. Абізгал ты бязмозгі! Азярэцк, Сян. (Ксл.)
•абірок-рка, м.—остаток чего-лйбо. Бяль-сл.. Я купіла абірок матэрыі, мо ’ выйдзе блюзка. Шумячы (Бяльсл.)
•абіраньнік-ка, предл.-ку, зват. абірань-ніча, м.—выборіцйк. Гсл.