Вянок беларускіх танцаў

Вянок беларускіх танцаў

Выдавец: Беларусь
Памер: 88с.
Мінск 1994
28.62 МБ
ХУТКА
«НА КАЛЯНА> — полька, у якой у час полсчных вярчэнняў партнёр, не адпускаючы партнёрку, на «раз» жвава апускасцца на калсна і гэтак жа жвава падымасцца з яго. Мелодыя полькі запісана ў Карэліцкім раёне Гродзснскай вобласці:
«РАХ-Ч АХ-Ч АХ» («Рам-ся-ся») — полька, у час выканання якой танцоры ў канцы кожнага правядзсння мслодыі крычаць: «рах-чах-чах» або «рам-ся-ся!». Мслодыя запісана ў Пінскім раёнс Брэсцкай вобласці:
«ШАЛЁНАЯ» («Вінтом») — полька.
На «раз-і» — крок на паўпальцы выцягнутай правай нагі з паваротам на 180°.
На «два-і» — крок на паўпальцы выцягнутай лсвай нагі з паваротам на 180°. Пры дастатковай спрытнасці абаіх партнёраў вярчэннс пары ў гэтай польцы мае імклівы, віхравы характар. Музыка запісана ў Шчучынскім раёнс Гродзснскай вобласці:
«КІВУХА» — звычайная полька, у якой на кожную чвэрць такта выканаўцы, танцуючы ў парах, робяць рэзкас нахілсннс корпусам то ўлсва, то ўправа, нібы ківаюцца.
«СВІСТУХЛ». У гэтай польцы танцоры ў канцы кожнага правядзсння мслодыі рэзка свішчуць. Мелодыя запісана ў Карэліцкім раёнс Гродзснскай вобласці:
«ПОЛЬКА ДРОБНА». Гэтая полька папулярная ў многіх раёнах Беларусі і мас мноства варыянтаў музыкі і рухаў. Полсчныя павароты складаюцца з розных дробных рухаў-падскокаў, удараў, псрабораў нагамі, дробату. Характар яс магчыма ўявіць са слоў П. Бяссонава, які пісаў аб той уласцівай бсларусам «смтлой, дробной, мслкой прнпляскс, которая будто толчстся на мсстс, оборачнваясь на осп маленькпм колссом». Мелодыю дробной полькі дас М. Фсдароўскі:
Прывядзём яшчэ дзвс мслодыі полск, запісаных М. Фсдароўскім.
Іх назвы — «ТРАМБЛЯ» і «ПАВАЖНА»:
ЖВАВА
Сярод папулярных на Бсларусі мслодый полск, якія могуць быць выкананы ў дзіцячым рэпсртуары, — «011РА», «КАКЕТКА», «ГОПСЯ-СІОСЯ», «ВЯЗАНКА»:
HE СПЯШАЮЧЫСЯ
1.	БАЛАНСЕ (ад франц. balancer — гойдаць, калыхацца, хістацца) — танцавальны рух, у якім псраступаннс з нагі на нагу чаргуецца з dcniplie (паўпрысяданне) і падыманнсм на паўпальцы. Суправаджасцца нахілсннсм корпуса з боку ў бок, што стварас ўражаннс мсрнага гойдання.
Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 3-яя пазіцыя ног, правая нага напсрадзс.
На «раз» — крок правай нагой управа, корпус нахілясцца ўправа. Лсвую нагу аддзяліць ад падлогі.
На «і» лсвую нагу падцягнуць унутраным бокам ступні ззаду да правай нагі і паставіць на паўпальцы, правую нагу аддзяліць ад падлогі.
На «два» правую нагу паставіць напсрадзс лсвай нагі на ўсю ступню.
На «і» — паўза.
2.	ГАЛОП (ад франц. galop) — танцавальны рух, які выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3	ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 6-ая пазіцыя ног.
На «раз» — коўзкі крок управа на нізкія паўпальцы правай нагі.
На «і» шчыльна падвесці лсвую нагу да правай, быццам выбіваючы правую нагу, паставіўшы яс на нізкія паўпальцы.
На «два-і» — тос ж самас, што і на лік «раз-і».
Рух выконвасц,ц,а імкліва.
3.	ДО-ЗА-ДО (ад франц. deux a deux) — малюнак танца. Выконвасцца на два такты музыкі. Памср 4/4.
Выканаўцы стаяць парамі тварам адзін да аднаго.
1-ы т а к т
На «раз-і» — крок правай нагой уперад (выканаўцы сустракаюцца правымі плячамі).
На «два-і» — крок лсвай нагой упсрад (выканаўцы праходзяць з правага боку адзін ад аднаго).
На «тры-і» — крок правай нагой управа (выканаўцы стаяць спінай адзін да аднаго).
На «чатыры-і» прыставіць лсвую нагу да правай у 6-ую пазіцыю.	.
2-і т а к т
Рух пачынасцца з лсвай нагі, і выканаўцы вяртаюцца на свас зыходныя мссцы.
4.	«ЗОРАЧКЛ» — малюнак танца. Выканаўцы становяцца па крузе адзін за адным. Правыя або дсвыя рукі выцягнуты і злучаны ў цэнтры круга. Свабодныя рукі раскрыты ў бок або знаходзяцца на таліі.
5.	«КОШЫК» — малюнак танца. Стварасцца з двух кругоў (дзяўчаты — унутраны, юнакі — знсшні) з аднолькавай колькасцю ўдзсльнікаў у кожным. Стоячы тварам у цэнтр, выканаўцы ў кожным крузе трымаюцца за рукі. Юнакі падыходзяць да круга, які знаходзіцца ў сярэдзіне, з паднятымі ўгору рукамі і апускаюць іх, псракрываючы рукі дзяўчат. Такім чынам рукі выканаўцаў псраплятаюцца, нагадваючы пляцсннс кошыка.
6.	КРОК ПОЛЬКІ (сцэнічны). Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 6-ая пазіцыя ног.
На затакт падскочыць на паўпальцах лсвай нагі, а правую аддзяліць ад падлогі.
На «раз» — крок упсрад на паўпальцы правай нагі, а лсвую аддзяліць ад падлогі.
На «і» псраступіць на паўпальцы лсвай нагі, ставячы яс побач з правай нагой, якую злёгку аддзяліць ад падлогі.
На «два» — крок упсрад на паўпальцы правай нагі.
На «і» выканаць тос ж, што і на затакт.
Рух выконвасцца лёгка, ногі спружыняць на кожным кроку.
7.	КРОК ПОЛЬКІ (у фальклорных танцах). Выконвасцца на адзін такт музыкі. Музычны памср 2/4.
3	ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 6-ая пазіцыя ног.
На «раз» — шырокі крок уперад з выпадам і прысяданнсм на правую нагу, корпус пачынас паварот управа.
На «і» падцягнуць лсвую нагу да правай з малснькім падскокам, завяршаючы паварот корпуса на 180°.
На «два» — шырокі крок назад з выпадам на лсвую нагу, корпус прадаўжас паварот.
На «і» правая нага падцягвасцца да лсвай з малснькім падскокам, завяршаючы паварот корпуса на 360°.
8.	ПА-ДЭ-БАСК (ад франц. pas de basguc — крок баска) — танцавальны рух, які выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3	ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: — 3-яя пазіцыя ног, правая Ha­ra спсраду.
На затакт злёгку прыпадняць правую нагу ўпсрад і правссці яе па паўкрузс ўправа.
На «раз» псраступіць на лсвую нагу, злёгку сагнуць яс ў калснс і паставіць управа на нсвялікай адлсгласці ад правай нагі, якую прыпадняць упсрад.
На «і» пераступіць на лсвую нагу, ставячы яс спсраду правай нагі, якую аддзяліць ад падлогі.
На «два» псраступіць на правую нагу, ставячы яс ззаду лсвай нагі ў 3-юю пазіцыю.
На «і» злёгку прыпадняць лсвую нагу ўпсрад і правссці яс па паўкрузс ўлсва.
9.	ПАДБІЎКА— танцавальны рух. Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с становішча: правая выцягнутая нага адвсдзсна ў правы бок і злёгку прыпаднята ад падлогі.
На затакт падскочыць на лсвай назс і стукнуць у час падскоку абцасам правай нагі аб абцас лсвай (падбіць яе), апусціцца на паўпальцы правай нагі, а лсвую аддзяліць ад падлогі.
На «раз» псраступіць на паўпальцы лсвай нагі, а правую аддзяліць ад падлогі.
На «і» псраступіць на паўпальцы правай нагі, а лсвую аддзяліць ад падлогі.
На «два» псраступіць на паўпальцы лсвай нагі і адвссці прамую правую нагу ў бок, злёгку аддзяліўшы яе ад падлогі.
На «і» выканаць тос ж, што і на затакт.
10.	АСНОЎНЫЯ ПАЗІЦЫІ I ПАСТАВЫ НОГ У ТАНЦЫ. У бсларускім танцы ў адрознснне ад класічнага дапускаюць няпоўны выварат.
1-ая пазіцыя: ступні, кранаючыся пяткамі, раскрыты наскамі вонкі.
2-ая пазіцыя: пяткі ног, знаходзячыся на адной лініі, пастаўлсны адна ад адной на адлсгласці ступні, наскі раскрыты вонкі.
6
3-яя пазіцыя: пятка адной нагі прыстаўлсна спсраду да сярэдзіны ступні другой нагі.
4-ая пазіцыя: ступні. знаходзяцца паралсльна адна адной на адлегласці даўжыні ступні.
5-ая пазіцыя: адна ступня шчыльна закрывас другую, пятка адной нагі дакранасцца да наска другой (у фальклорным танцы практычна нс сустракасцца).
6-ая пазіцыя: ступні пастаўлсны паралсльна і шчыльна прымыкаюць адна да адной, насок адной нагі дакранасцца да наска другой нагі, пятка— да пяткі.
11.	АСНОЎНЫЯ ПАЗІЦЫІ I ПАСТАВЫ РУК У ТАНЦЫ.
Падрыхтоўчая пазіцыя: апушчаныя ўніз рукі акруглсны ў локцях і кісцях, злёгку аддзслсны ад корпуса.
1-ая пазіцыя: акруглсныя рукі падняты на ўзроўні дыяфрагмы.
2-ая пазіцыя: акруглсныя рукі развсдзсны ў бакі на ўзроўні плячэй.
3-яя пазіцыя: акруглсныя рукі падняты над галавой.
Пастава рук у танцы «Лявоніха». Выканаўцы стаяць побач, дзяўчына з правага боку ад юнака. Юнак правай рукой трымас правую руку дзяўчыны, лсвай—лсвую. Рукі скрыжаваны ўпсрадзс, левая рука дзяўчыны знаходзіцца над правай рукой юнака. Локці прыпадняты, рукі адвсдзсны ад корпуса.
Пастава рук у танцы «Крыжачок». Выканаўцы стаяць побач, дзяўчына з правага боку ад юнака, юнак трошкі ззаду. Юнак правай рукой трымас правую руку дзяўчыны, рукі ўзняты ўгору. Кісці знаходзяцца над правым плячом дзяўчыны. Лсвай рукой юнак трымас левую руку дзяўчыны, рукі падняты на ўзровснь дыяфрагмы і адведзены ўлсва.
Вальсавая пастава. Выканаўцы стаяць тварам адзін да аднаго. Правай рукой юнак трымас дзяўчыну за талію, а лсвай правую руку дзяўчыны, рукі выцягнуты ў бок, лсвая рука дзяўчыны пакладзсна далонню на правас плячо юнака.
Полечная пастава. Выканаўцы стаяць правымі плячамі адзін да аднаго. Правыя рукі, сагнутыя ў локцях, счэплсны. Левыя — на таліі.
12.	ПЕРАМЕННЫ КРОК— танцавальны рух. Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 3-яя пазіцыя ног, правая нага напсрадзс.
На «раз» — крок напсрад правай нагой.
На «і» — крок напсрад левай нагой.
На «два» — крок напсрад правай нагой.
На «і» — паўза.
13.	ПРЫСТАЎНЫ КРОК — танцавальны рух. Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 6-ая пазіцыя ног.
На «раз-і» — крок правай нагой управа.
На «два-і» прыставіць лсвую нагу да правай у 6-ую пазіцыю.
14.	«РУЧАЁК» — малюнак танца. Выканаўцы становяцца ў адну калону і злучаюць увсрсс рукі (дзяўчаты — лсвую, юнакі — правую), утвараючы «вароты». Псршая пара паварочвасцца тварам да другой пары і праходзіць праз «вароты» у кансц калоны, дзс становіцца на мссца апошняй пары. Адначасова ўся калона рухасцца ўперад. Затым «нырас ў вароты» другая пара і становіцца апошняй, пасля трэцяя і г.д., пакуль усс пары нс всрнуцца ў зыходнас становішча.
У другім варыянцс «ныраннс ў вароты» пачынае апошняя пара калоны, якая праходзіць напсрад і становіцца на мссца першай, астатпія пары ў гэты час адыходзяць спінаю назад і г. д.
15.	ТРАЙНЫ, АБО ДРОБНЫ, КРОК — танцавальны рух. Выконвасцца на адзін такт музыкі. Памср 2/4.
3 ы х о д н а с с т а н о в і ш ч а: 6-ая пазіцыя ног.
На «раз» — удар правай нагой з прасоўваннсм напсрад. Лсвую падняць на ўзровень шчыкалаткі правай нагі.
На «і» — удар лсвай нагой побач з правай, правую нагу аддзяліць ад падлогі.