Замак пабудаваны з крапівы
Зміцер Вішнёў
Выдавец: Галіяфы
Памер: 298с.
Мінск 2010
40.
Я расчыніў дзверы. У калідоры ляжала вясёлка. Пазногцікі свяціліся маленькімі калодзежамі. Вочы спявалі песні.
— Учора быў дзень. Сёння — ноч, — сказала незнаёмая дзяўчына з флюсам. — Я не люблю рок.
— Вы, пэўна, не туды трапілі, — сказаў я. — Вясёлка па статусу мае лецішча на небе.
— Магчыма, — сказала дзяўчына. — Але ўсё роўна я не шкадую. Вы мне падабаецеся. У вас вельмі глыбокі рамантычны погляд. Вы падобны да льва.
— Так? — здзівіўся я і міжволі адступіў у глыбіню кватэры.
— Так, — сказала дзяўчына і падышла бліжэй да мяне. — Я люблю каўказскія вадаспады. Зоркі ў іх падаюць ядрамі. Яны і шыпяць, быццам скваркі на патэльні.
— Вы так не жартуйце, — сказаў я. — Я вельмі тэмпераментны. Mary няправільна зразумець. Зараз я выцягну бінокль і пагляджу на вас.
— Я спадзяюся.
— На што?
— На каго. На вас. На вашыя цягліцы — у іх губляецца ўся спякота маіх слоў. Ад вашага спакойнага подыху поўзае ветрык па вейках. Гэта тоіць у сабе наступствы. Давядзецца змываць туш. А вы ведаеце, якая цяпер дарагая туш? А памада?
Я ўважліва паглядзеў на дзяўчыну. Яе выразныя зялёныя вочы тапілі мяне ля самага берага. Я задыхаўся. Я выпускаў бурбалкі. Тануў, адным словам.
— Вы мяне топіце — ля самага берага, — сказаў я. — У вас моцныя рукі. Вы, пэўна, займаліся нейкім спортам. Цалкам магчыма, што вы плыўчыха.
— Пяць хвілінаў таму я вырашыла быць гімнасткай, — сказала дзяўчына.
— Навошта?
— У вас глыбокі рамантычны позірк. Мяне проста калоціць. Я так хачу...
— Чаго?
— He ведаю. Мне здаецца, вы можаце прапанаваць мне кубачак кавы. Ці давайце пакатаемся на ровары. Я не адмоўлюся, — сказала дзяўчына.
— Я ведаю. Таму я думаю прапанаваць вам кубак гарбаты. Вы любіце гарбату?
— 3 вамі — люблю.
— Тады я зраблю наадварот. Няхай вас сушыць смага, — сказаў я і пацёр правае брыво.
— Баліць? — запытала дзяўчына.
— He — я думаю, — сказаў я. — Учора вечарам я думаў пайсці ў парк і пазбіраць грыбоў.
— Дык у чым жа справа? — запытала дзяўчына.
— Сёння прыйшлі вы. I я не хачу збіраць грыбы. Я хачу кілішак гарэлкі.
— Так бы адразу і сказалі, — пагадзілася дзяўчына і разулася каля самага парога. — Да гарэлкі маласольныя агуркі будуць ?
— He. Толькі селядзец. Апошні раз маласольныя агуркі ў нашай краіне былі заўважаныя на выставе Артура Клінава.
У кухні мы селі на адзін зэдлік. Дзяўчына пацёрлася аб мяне. I я адчуў пах яловага леса. Было ў гэтым штосьці калюча-прыемнае.
— Ваш флюс патрабуе спіртнога? — запытаў я.
— Верагодна.
— Я зараз, — раптам сказаў я. — Буду рабіць забастоўку. На мяне раптоўна натхненне надышло. Я заўсёды ў такія хвіліны станаўлюся ў тазік
і лічу да тысячы. Зазвычай падчас гэтага нехта побач пачынае спяваць пра вялікі і бессмяротны пралетарыят. А я стаю і нагамі адчуваю тазікавы алюміній. Гляджу на белыя сцены і ўяўляю вакол псіхіятрычную лякарню, або краму для аматараў макулатуры, або камеру для смяротнікаў, або акварыум без рыбаў...
— Можа, туды акулаў запусціць? — прапанавала дзяўчына.
— Вядома. I трох сантэхнікаў, што распіваюць бутэльку чарніла. Ды выпадкова чарніла пераблыталі з бутылфталатам, разбаўленым вадкім шклом... і штосьці нядобра ім стала. Завылі яны вельмі самотна. I на іх кліч прыплыла акула і пакусала.
— Як злы сабака, — сказала дзяўчына.
— I пакусала бутэльку з вадкасцю. А потым...
Я замоўк, узяў пачатую пляшку гарэлкі і пстрычкай скінуў крывую накрыўку.
— Ну, што, за знаёмства? — прапанаваў я. — Гэтак таксама прынята баставаць.
— Я — Уліса, — прадставілася дзяўчына з флюсам.
— Я — Сафа, — прадставіўся я.
Мы выпілі і закусілі селядцом. Рыба была нейкая салодкая. Ад гэтага ў мяне чамусьці ўзнікла вострае жаданне выпіць яшчэ. I мы зноўку выпілі. А калі пачуўся рып раскладанкі, я зразумеў, што прачнулася Нато, і ад гэтага мне захацелася выпіць яшчэ. Я моцна пацалаваў Улісу ў вуха, потым у пухнатую шчаку і сказаў слова-прадвеснік:
— Птушкі.
Яны і сапраўды былі.
Апошнім часам я заўсёды раблю нешта дурное. Мне здавалася, што менавіта такі лад жыцця і дапамагае выкручвацца з цяжкіх сітуацыяў. Візіты цудоўных дзяўчат і падазроных сантэхнікаў мяне асабліва не здзіўлялі. Хутчэй за ўсё, я прызвычаіўся да іх. Мая праца над раманам зайшла ў тупік. Але здарэнне з кактусам у гародзе мяне палохала.
Я паглядзеў на дзяўчыну з флюсам, яна ап’янела і штосьці з задавальненнем распавядала:
—... а потым я ўшчыкнула яе, і разам мы бегалі вакол царквы. А калі да нас выйшаў бацюшка Андрэй, мы сказалі яму, што ў нас нарадзілася дзяўчынка a трох галовах.
— Добры вечар, — сказала Нато, заходзячы на кухню.
— Сёння змрочны, — адказаў я.
— Гэта з якой нагоды? — запытала дзяўчына з флюсам.
— Як цудоўна, — сказала Нато. — Я так марыла, каб ты завёў каханку. Мне надакучыла мыць посуд. Гэтыя гідкія конікі, што намаляваныя на талерках, мне пачалі ўжо сніцца. Наогул, афіцыйная каханка — гэта вельмі зручна.
— Ты так лічыш?
42.
— Сёння мы паспрабуем залезці ў хату, якая стала прытулкам для фетышыстаў, — сказаў я.
Нат усміхнулася. Ейная ўсмешка аддзялілася ад твару. Але Нат паспела схапіць здрадніцу і таму добра яе страсянула і запхала замест цукру ў каву. Адпіла глыток. I прыцмокнула ад задавальнення.
— Няўжо смачна? — запытаўя.
— Так. А ты не каштаваў?
— He, — сказаў я. — Сёння я харчуюся ў асноўным грымасамі. Сёння я люблю салёнае ды вострае.
— А я сёння люблю салодкае. I па панядзелках таксама люблю. I па аўторках. I па серадах. I па пятніцах. I па суботах. Магчыма, толькі ў чацвер мяне цягне да вострага.
— Калі ў апошні раз ты была ў гэтай хатцы? — раптам запытаў я.
— Шмат гадоў таму. Мне тады было тры гады. У тыя цудоўныя часы ў мяне быў надзіманы ружовы кот. У бабулі яшчэ не было склерозу, і я магла слухаць ейныя аповеды пра радыску. Яна вельмі любіла радыску. Так, каву мне тады забаранялі.
— Так, — сказаў я, — чаму б табе не ўзяць плед? Ты ўся дрыжыш.
— Гэта не ад холаду. Мне страшна.
— He бойся — я побач.
— Але ён такі страшны, — сказала Нат, — я баюся.
— I сапраўды, — сказаў я. — Таракан.
— Таракан, тараканішка, — сказала Нат.
Таракан паварушыў вусамі. I хутка-хутка пабег на палубу вельбота, які пакачваўся на хвалях трускалковага сіропу. Бег ён упэўнена. Быццам быў непераможны. На яго няшчасце я штурхануў лыжку, і кур-
сант марской вучэльні пачаў захлынацца. Праўда, не адразу. Ён яшчэ доўга балохтаўся.
— Ты — жорсткі, — сказала Нат.
— He заўсёды, — сказаўя, пакусваючы аловак.
— Ты гэта робіш, каб мяне раззлаваць?
— He. Я грызу аловак, таму што ён жоўты, нібы сонца. А я люблю гэты шар. Ён нагадвае мне вінаград, якім мы аб’ядаліся ў Гаграх.
— Банальна, — сказаў кіроўца аўтобуса.
— А вы не падслухоўвайце, — сказаў я. — Круціце сваю баранку і не перашкаджайце нам піць каву.
— Як цікава, — сказала Нат.
— Мы едзем у мікрааўтобусе, — сказаў я, — хіба ты не заўважыла?
— Я думала, мы на кухні.
— Напачатку так і было. Але потым з’явіўся таракан, і я падумаў, што ў мікрааўтобусах не водзяцца тараканы. I таму вырашыў ехаць адразу!
— Неадкладна!
— Прэч прыметнікі і даклады! Даеш гантэлі і сусвет глытацельны!
— I ўсё ж я звяртаю вашую ўвагу на дарогу, — сказаў кіроўца. — Паглядзіце, якая жудасная траса. Ані слупкоў табе, ані ўказальнікаў, адно грыбнікі і рыбаловы расселіся ўздоўж дарогі.
— Ім хочацца грошай, — сказаў я.
— He, — сказаў кіроўца, — яны хочуць атрымаць па шыі.
Я паглядзеў на шыю кіроўцы. Вялікая, чырвоная, яна магла б служыць дадатковай трасай для дальнабойшчыкаў. I мне паверылі. Літаральна адразу
на чырвоным даляглядзе ўзнік вялікагруз. Ён гудзеў і пыхкаў. Ён ішоў на ўсіх парах. 3 ягоных наздрынаў вылятаў дым. Ягоныя фары гарэлі, нібы вочы сабакі Баскервіляў.
— Гэта як па Шэрлаку Холмсу, — дадала Нат.
Вялікагруз ляцеў. Ён гэта ўмеў.
Але раптоўна вылецела вялізная валасатая рука і забіла муху.
— He будзе рыбнай поліўкі, — сказаў я. — А рыбкі варта было б набыць.
— Так, — сказаў кіроўца. — Паглядзіце, якія акуні. Вялікія. Укормленыя. Адзін да аднаго. Вочы вогненныя. Напружаныя. Нават раты яшчэ разяўляюць. Зрэдчас хвастамі б’юць. Цалкам верагодна, што іх вылавілі пяць хвілінаў таму з Тэмзы.
— Як так?
— Там спякота.
— У нас таксама спякота.
— Але там кухары лепшыя. Іх смажаніна не ідзе ні ў якае параўнанне з нашай.
Кіроўца выцягнуў цыгарэту і запаліў. Клубы дыму ахуталі нас туманам. За пяць сантыметраў было цёмна.
— Здаецца, набліжаецца навальніца, — сказаў я. — Перадай мне парасон.
Нат выцягнула свой складны кітайскі.
Хіба не зразумела? Яна выцягнула па-ра-сон. Вядома, парасон.
Я нацэліў яго ў шыю кіроўцы і стрэліў. Так аквалангісты страляюць з падводных ружжаў ці матросы гарпуняць кіта. Гэтак бальшавікі адстрэльвалі контру.
Лямант звера-самца страсянуўлес. Туман рассеяўся.
Пападалі яблыкі. Заспявалі птушкі. Адна рыбіна гаўкнула і сплыла да Тэмзы.
Мікрааўтобус крэкнуў і спыніўся. I нас выплюнула ля нашага дома.
— Я не люблю курцоў, — сказала Нат. — Яны заўсёды адхаркваюць. Гэта так гідка.
— Каму цяпер лёгка? — сказаў я вядомую фразу.
— He для ўсіх.
— Для індзейцаў і мурынаў нашай краіны, — удакладніў я.
— Шчаслівай дарогі, — сказаў кіроўца і ўсміхнуўся, з ягоных зубоў тырчэла цыгарэта.
— Беражыце здароўе з маленства, — сказаў я.
— Усе будзем там, — сказала Нат.
I мы пайшлі дадому.
— Паглядзі, гэта не дом, — сказаў я.
— Гэта сапраўдны замак, — сказала Нат.
— Прыгожыя вежы. Зубчыкі. Люблю чырвоную цэглу, — сказаў я.
— У мяне ў такіх месцах добрыя сны здараюцца, — сказала Нат.
— У мяне прыпаўзаюць, — сказаў парцье (гэта, вядома, быў ён), расчыняючы дубовыя дзверы і шчоўкаючы абцасамі.
Ад парцье ішоў пах таннага мыла. На ягоных руках варушыліся валаскі. Пот пацеркамі ўпрыгожваў ягоны лоб. Тонкія вусны прасавалі рудыя вусы і ціха казалі «ш-ы-ы-ыззз». На ягоных майтках вісела павуцінне, у якім няшчасна блытаўся вялізны павук. Ён круціў вачыма і прасіў нас хутчэй праходзіць.
— Мы не перашкаджаем.
— На кухні замешваюць цеста.
— Будуць пячы булачкі.
— Правялі расследаванне.
— Вы з гэтай нагоды?
— Мы без нагоды.
— Так, сабака ходзіць без намордніка.
— Трэба на хару рашпіль. Гэта ад слова «харкаць».
— Вы паелі ўжо?
— He, мы толькі вазніцу за кучары цягалі.
КНІГІ ОНЛАЙН
