Земляробчы каляндар
Абрады і звычаі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 405с.
Мінск 1990
Дзяды
Крывіч. Коўна, 1927. № 12. С. 66—69. Зап. у Дзісенскім п.
Восеньскія Дзяды ў Нежкаўскай воласці Магілёўскага павета
Шейн. Матерналы... С. 608 -612. Зап. настаўнік народнага вучылішча П. Рачкоўскі.
Пер. з рус. У. А. Васілевіча.
Вар.: Шейн. Матерналы... С. 598—600. Зап. М. Я. Нікіфароўскі.
БАН. Аддзел рукапісаў, 45.8.36, л. 3 адв. Зап. у 1910 г.
Пер. з рус. У. А. Васілевіча.
3. Б. [3. Бядуля] Дзень ураджаю//Сав. Беларусь. 1924. № 238. С. 2.
У 20-я гады XX ст. Дзень ураджаю адзначаўся штогод восенню 14 кастрычніка.
Змітраўскія дзяды ў мястэчку Заслаўе Мінскага павета
Шейн. Матерналы... С. 602—603. Зап. свяшчэннік Ф. I. Смародскі.
Пер. з рус. У. А. Васілевіча.
Bap.: Tyszkiewicz Е. Opisanie powiatu Borysowskiego. Wilno, 1847.
S. 378—379; Шейн. Матерналы... C. 606—608. Зап. настаўнік Лешчанка.
СУЦЭЛЬНЫЯ АПІСАННІ АБРАДАЎ I ЗВЫЧАЯЎ ГАДАВОГА КОЛА
Пра звычаі Піншчыны
Zienkiewicz R. О uroczyskach і zwyczajach ludu pinskiego oraz o charakterze jego piesni//Biblioteka Warszawska, 1853. T. 1.
Пер. з польск. В. I. Скідана.
Вар.: Юзэфіна О. (Ю. Асіпоўская). Звычаі і абрады люду ў Запушчанскім//Магазын Повшэхны. 1838. С. 178, 186, 194, 202, 213, 220; Kaminski М. Kilka slow о zwyczajach ludu w gubernii Minskiej//Tygodnik Ilustrowany. 1867. № 422; Waclawa. Jeszcze slow kilka o zwyczajach i piesniach ludu w gubernii Mihskiej//Tygodnik Ilustrowany. 1869, № 84 —85.
Земляробчы каляндар
Гнльтэбрандт П. Сборннк памятннков народного творчества СевероЗападного края. Внльна, 1866. Вып. 1 (з прадмовы да зборніка).
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Апісанне «жніва» зроблена I. В. Катовіч у в. Косічы Брэсцкага п.
Bap.: С. С. Б. Сельскія нарысы. Павер’і і прыкметы. Сельскі каляндар// Могнлев. губерн. ведомостн. 1865. Часть неофнц. № 29, 34. С. 193—194, 235; Кучынскі Е. М. Звычаі і павер’і ў некаторых мясцовасцях Рагачоўскага п.//Могнлев. губерн. ведомостн. 1868. Часть неофнц. № 22. С. 150— 151; Сердзюкоў I. Сялянскае жыццё і звычаі ў Мсціслаўскім п.//Могнлев. губерн. ведомостн. 1868. Часть неофяц. № 22. С. 146—148; Слупскі A. I. Паўночна-Заходні каляндар на 1892 высакосны год. Мн., 1891. С. 3—22; Невяровіч В. Аб святах, павер’ях і звычаях у сялян беларускага племені, якія насяляюць Смалеыскую губ.//Памятная кннжка Смоленской губерннн на 1859 г. Смоленск, 1859. С. 135—169.
Абрады і звычаі сялян
Дмнтрнев М. А. Собранне песен, сказок, обрядов н обычаев крестьян Северо-Западного края. Внльна, 1869. С. 221—264. Зап. М. А. Дзмітрыеў у Вілейскім п. Віленскай губ.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Гэтыя ж матэрыялы спачатку былі надрукаваны М. Дзмітрыевым у газеце «Гродненскне губернскне ведомостн» за 1867 г. у № 30—40, 42—43 пад загалоўкам «Абрады і звычаі заходнерускіх сялян». У «Гродненскнх губернскнх ведомостях» за 1868 г. (№ 30—36) пад загалоўкам «Норавы і звычаі заходнерускага народа» М. Дзмітрыеў апублікаваў вялікую колькасць беларускіх народных песень розных жанраў, запісаных ім у Віленскай губ.
Нарысы народнага абраду, звычаю і ўсяго быту
Бессонов П. Белорусскне песнн с подробнымн об"ьясненяямн ях творчества, языка, с очеркамн народного обряда, обычая н всего быта. М., 1871.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Хваўды — тут: фалды, зборкі.
Каляндар паводле народных паданняў
Зап. НРГО по отд-нню этнографнн. СПб., 1873. Т. 5. С. 1—43; Берман 14. Календарь по народным преданням в Воложннском прнходе Ошмянского у. Внленской губ.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Оруд — тут: засек.
Дзесятнічак — тут: грыўна.
Гардовіца, гарда, гардоўка — расліна, дзейнічае, па словах мясцовых жыхароў, супроць нарываў, коклюшу і інш.
Сляды язычніцтва ў святах, абрадах і песнях
Кнркор A. К Белорусское Полесье: Следы язычества в празднествах, обрядах н песнях//Жнвопнсная Россня. СПб., 1882. Т. 3. С. 249—277.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Ляды паліць — ачышчаць поле ад зарасніку (заўв. збіральніка).
Некаторыя звычаі, павер’і, прыкметы і прымхі
Радченко 3. Гомельскяе народные песнн. СПб., 1888. С. XIV—XLI1 (Введенне: Некоторые обычан, прнметы н суеверья, песнн н связанные с ннмн обряды).
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Абрады, прыкметы, варожбы, забабоны, павер'і і прымхі пінчукоў
Зап. НРГО по отд-нню этнографнн. Т. 13. Вып. 3; Булгаковскнй Д. Г. Пннчукн: Песнн, загадкн, пословнцы, обряды, прнметы, предрассудкн, поверья, суеверья н местный словарь//Этнограф. сборннк. СПб., 1890. С. 178— 185.
Аграрныя абрады і звычаі, як і наогул увесь апублікаваны ў зборніку матэрыял, зап. Д. Г. Булгакоўскі ў 70-х гадах XIX ст. у Пінскім п. Мінскай губ.
Пер. з рус. A. I. Гурскага.
Нататкі па беларускай этнаграфіі
Жнвая старнна. СПб., 1893. Вып. 2. С. 283—296; Довнар-Запольскнй М. Заметкн по белорусской этнографнн.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Каляды і Купала на Беларусі
Этнограф. обозренне. М., 1908. № 1—2. С. 158—165. Зап. А. Петрапаўлаўскі.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Жамеры — жмыхі, высеўкі з тоўчанага канаплянага семя.
Павер’і, абрады і звычаі
Камннскяй В. Белорусы Ново-Александровского уезда: Поверья, обряды н обычан//Фнлол. запнскн. Воронеж, 1910. Вып. 5. С. 759—769.
Пер. з рус. В. I. Скідана.
Вар.: Бядуля 3. Беларускі тэатр. II. Жывы каляндар беларускага гадавога круга//Вестннк Народного комнссарната просвеіцення ССРБ. 1922. Вып. 9—10.
ЗМЕСТ
Каляндарныя абрады і звычаі 5
Зіма 13
Вясна 40
Лета 55
Восень 63
Апісанні свят земляробчага календара 71
Суцэльныя апісанні абрадаў і звычаяў гадавога кола . 281
Беларускі народны каляндар 369
Каментарыі 383
Научное нзданне
БЕЛОРУССКОЕ НАРОДНОЕ ТВОРЧЕСТВО
ЗЕМЛЕДЕЛЬЧЕСКНЙ КАЛЕНДАРЬ
ОБРЯДЫ М ОБЫЧАМ
Мннск, нздательство «Навука і тэхніка»
На белорусском языке Навуковае выданне
БЕЛАРУСКАЯ НАРОДНАЯ ТВОРЧАСЦЬ
ЗЕМЛЯРОБЧЫ КАЛЯНДАР
АБРАДЫ I ЗВЫЧАІ
Загадчык рэдакцыі Л. /. Пятрова
Рэдактар М. А. Вячорка
Мастак Вікт. В. Саўчанка
Мастацкі рэдактар В. В. Саўчанка Тэхнічны рэдактар В. I. Кручонак Карэктар Я. У. Марціновіч
1Б № 3629
Друкуецца па пастанове РВС АН БССР. Здадзена ў набор 05.04.90. Падпісана ў друк 06.09.90. Фармат 60X84 /,6. Папера афс. кн.-час. Гарнітура літаратурная. Афсетны друк. Ум друк. арк. 23,7. Ум. фарб.-адб. 23,93. Ул.-выд. арк. 25,6. Тыраж 2700 экз. Зак. № 666.
Цана 2 р. 60 к.
Выдавецтва «Навука і тэхніка» Акадэміі навук БССР і Дзяржаўнага камітэта БССР па друку. 220600. Мінск. Жодзінская, 18. Друкарня імя Францыска Скарыны выдавецтва «Навука і тэхніка». 220600. Мінск. Жодзінская, 18.
Земляробчы каляндар: Абрады і звычаі / Уклад., 3-53 класіф., сістэм. матэрыялаў і камент. A. I. Гурскага;
Уступ. арт. A. I. Гурскага, A. С. Ліса; Рэдкал.: A. С. Фядосік (гал. рэд.) і інш.— Мн.: Навука і тэхніка, 1990.— 405 с,— (БНТ: Беларус. нар. творчасць / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору).
ISBN 5-343-00464-4.
Земледельческнй календарь: Обряды н обычан.
Упершыню найбольш поўна дадзены апісанні традыцыйных абрадаў і звычаяў гадавога кола беларускага земляробчага календара. Матэрыялы, уключаныя ў том, запісаны этнографамі і фалькларыстамі ў асноўным у XIX і XX стст.
Разлічана на этнографаў, фалькларыстаў, гісторыкаў, філолагаў, работнікаў культуры і ўсіх, хто цікввіцца беларускай народнай творчасцю.
4702120105-146
М316(03)—90
ББК 82.3 Бел-6
У выдавецтве
«НАВУКА I ТЭХНІКА»
у 1991 г. выйдзе кніга
Васілевіч У. А. Збіральнікі. Аб’ём 10 л.
На беларускай мове. Арыенціровачная цана 1 р. 50 к.
Прысвечана жыццю і дзейнасці дзесяці малавядомых беларускіх фалькларыстаў — Кольберга, Глогера, Бермана, Троіцкага, Пшчолкі, Біруты, Яленскай-Дмахоўскай, Вярыгі, Пяткевіча, Машынскага. На падставе шматлікіх архіўных дакументаў прадстаўлены творчыя партрэты збіральнікаў, публікатараў і даследчыкаў беларускага фальклору. Кніга раскрывае новыя старонкі беларускай навукі пра народную творчасць і разлічана на шырокае кола чытачоў.
Заказы накіроўвайце па адрасу:
220600, Мінск, Ленінскі пр., 72.
Магазін «Акадэмкніга».
2 p. SO к.
КНІГІ ОНЛАЙН
