Зваротныя дарогі
Проза беларускай эміграцыі XX стагоддзя
Алесь Пашкевіч
Выдавец: Беларускае літаратурнае аб’яднанне “Белавежа”
Памер: 243с.
Беласток 2001
Проза эміграцыі першай паловы 40-х гадоў (а таксама нешматлікія творы пісьменнікаў метраполіі), у якіх выяўлялася адмаўленне ад услаўлення савецкай палітычнай сістэмы сталінскага ўзору, у якіх абуджаліся ідэі аб неабходнасці змагання супраць таталітарна-дыктатарскай улады (згаданыя раманы, аповесці і апавяданні У.Сядуры, Л.Савёнка-Крывічаіна, Ант.Адамовіча, a таксама блізкія ім малавядомыя раманы Р.Мурашкі “Насуперак лёсу” і “Таварышы”) істотна пашыраюць ранейшыя ўяўленні аб нашай прозе перыяду другой сусветнай вайны, узбагачаюць яе ідэйна-праблемныя і жанрава-стылёвыя абсягі.
Маштабны і аб'ектыўны аналіз прозы беларускай эміграцыі XX стагоддзя дае падставы гаварыць пра яе як пра значную старонку нашага нацыянальнага прыгожага пісьменства са сваімі адметнымі ідэйна-мастацкімі заканамернасцямі, праблемна-тэматычнымі і жанрава-стылёвымі напрацоўкамі, якія, аднак, гарманічна кладуцца ў агульны беларускі літаратурны кантэкст.
ПАКАЗАЛЬНІК ІМЁНАЎ*
Адамовіч Ант. (В.Бірыч, Н.Недасек, Р.Склют і інш.) 39, 41, 77, 192, 193,224—229.
Ажгірэй Зм. 131
АлехнікА. 138
Аляхновіч Ф. 145—151
Вальтар В. 19,32,139—145
Вароніч Л. 149
Германовіч Я. (В.Адважны) 10, 33, 46, 118,204.
Грывіч В. 22
Гуцька У. (Дудзіцкі У.) 24, 33, 135, 204 '
Даніловіч А. (Я.Золак) 23,204
Езавітаў К. 14, 19—21, 129, 131, 148, 154, 156.
Жамойда С. 24, 33, 205
Ільяшэвіч Хв. 23, 33, 45, 93, 193, 194
Кавалеўскі А. 23, 24, 29, 33, 84— 86,191
Калубовіч А. 157,158
КіпельЯ. 64, 132
Коўш С. 24,33,45, 83
Ластоўскі В. (Власт і інш.) 8, 14, 18, 21, 27, 32, 37—39, 57—82, 95, 119, 123, 129, 133, 144, 152, 154, 195, 197, 202, 203,212, 229,230, 234
Лешчанка Я. (М.Кавыль) 24, 26, 27, 33. 45,92, 135, 136
Матач А. 40
МіскоЯ. 134
Міцкевіч М. (А.Галіна) 131
Папліска А. 28, 205
(Пісар) 22
Попка Ю. (Ю.Жывіца) 10
ПясэцкіС. 134, 146, 148
Радзюк А. (А.Салавей) 24, 26, 31, 33,44,71, 130
Рытар I. (А.Саковіч ) 8, 10, 24, 33, 42,134,189, 194—203, 233
Савёнак Л. (Л.Свэн, Л.Крывічанін) 188, 204, 206—224
Стома В. (В.Сініца) 68,137—139
СычП. 10,33, 134
Сяднёў М. 8, 10, 24, 27, 33, 42, 45, 71, 102, 129, 179—188, 190, 191, 198, 230, 232
Сядура У. (У.Глыбінны) 8, 10, 20, 24, 33, 42, 45, 83, 151—153, 170, 187, 188,230,233
Уласаў А. 13,135, 136
Урбан П. (П.Вазёрны) 28, 29, 33, 45, 83, 86—91
Хмара С. 24, 28, 67, 135, 139, 192
Цэлеш М. (М.Лагода, М.Люціч, М.Лясун) 8, 10, 24, 33, 42, 45, 47, 83, 139, 159, 163—179
Шнэк У. (У.Случанскі) 10, 31, 33, 59,83, 91—100,123,139, 231, 232
Шпакоўскі Л. (Л.Случанін) 137
Шчарбакоў Ю. (Ю.Віцьбіч, Ю.Стукаліч) 8, 10, 23, 25—-27, 33, 43—45, 83, 100—123, 132, 134, 155, 169, 177, 224, 230
Юхнавец Я. 8, 24, 27, 33, 45, 83, 137, 230
Яцэвіч А. (А.Змагар) 10, 24, 27, 33, 45, 83,129, 135
*У “Паказальнік” уключаны найбольш значныя празаікі беларускай эміграцыі XX стагоддзя (у алфавітным парадку курсівам падаюцца прозвішчы, у дужках псеўданімы).
ЗМЕСТ
УСТУП 5
ЛІТАРАТУРНА-ГРАМАДСКІ РУХ БЕЛАРУСКАЙ
ЭМІГРАЦЫІ XX СТАГОДДЗЯ (1918-1990-Я ГАДЫ):
ЗГУРТАВАННІ, АСОБЫ, ВЫДАННІ 12
БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА XX СТАГОДДЗЯ ЯК ЦЭЛАСНЫ ПСТОРЫКА-КУЛЬТУРНЫ ПЕРЫЯД.
* Паняцце мастацкай мадэлі нацыянальнага быцця 31
ГІСТАРЫЧНАЯ ПРОЗА БЕЛАРУСКАЙ ЭМІГРАЦЫІ
* Гістарычная проза як сродак мастацкага ўвасаблення мадэлі нацыянальнага быцця 49
* Ідэя беларускай Крывіі (Творчасць Вацлава
Ластоўскага перыяду эміграцыі) 56
• Развіццё традыцый гістарычнай прозы Вацлава
Ластоўскага ў беларускай літаратуры 7 4
• Творчасць Паўлюка Вазёрнага як сведчанне ідэйна-мастацкай патэнцыі нацыянальнай гістарычнай прозы 86
* Проза Уладзіміра Случанскага
(Гістарычны раман “Драбы”) 91
• Формула супраціўлення (Творчасць Юркі Віцьбіча) 100
МЕМУАРНА-АЎТАБІЯГРАФІЧНАЯ ПРОЗА
БЕЛАРУСКАЙ ЭМІГРАЦЫІ
• Панарама мемуарнай і аўтабіяі'рафічнай літаратуры беларускага замежжа (агульны агляд) 12 3
• Беларуская планіда Віктара Вальтара (Невядомы
раман 20-х гадоў “Роджаныя пад Сатурнам”) 139
• Мемуарная проза Францішка Аляхновіча 145
• Раманы “Вялікія дарогі” Уладзіміра Сядуры-
Глыбіннага, “Змагарныя дарогі” Кастуся Акулы
і “На крыжовай дарозе” Аўгена Калубовіча 151
• Трылогія Кастуся Акулы “Гараватка” 15 8
• Таямніцы зазер'еўскага летапісца (Лёс і творчасць
Міколы Цэлеша) 163
• Проза Масея Сяднёва. Узмацненне лірычнага
пачатку ў аўтабіяграфічнай прозе эміграцыі 17 9
• Паміж Сцылай часу і Харыбдай лёсу
(Творчая асоба Аляксандры Саковіч) 194
САТЫРЫЧНАЯ ПРОЗ А БЕЛАРУСКАЙ ЭМІГРАЦЫІ 2 0 3
• Сатырычныя „дзённікі” Лявона Савёнка 206
* Сатырычная аповесць Антона Адамовіча “Трывога” 225
ЗАКЛЮЧЭННЕ 230
ПАКАЗАЛЬНІК ІМЁНАЎ 2 3 5
ISBN 83-85918-31-0