Жыць не страшна
Барыс Пятровіч
Выдавец: Медысонт
Памер: 256с.
Мінск 2008
ты ляжыш на спіне
травы і кветкі люляюць цябе формула шчасця:
шчасце не фармулюецца
старасць не сталасць а вяртанне ў будучыпю
* * *жыта ад жыць
доўгая
спякотпая дарога
ў самлелым
спелым
жыце
не дарога дзве сцяжынкі роўналежна пратаптаныя спачатку коламі
затым пагамі
з усходу на захад
з ранку на вечар
мы йдзем поплеч
кожны па сваёй сцяжыпе
жоўтай між жоўтага жыта мы сям’я
заўтра ранкам пас стане болей
мажліва, пават удвая
мне добра йсці так
я пе хачу спяшацца
жыць
мне хочацца прымружыць павекі
і слухаць жаваропка
а потым расплюшчыць вочы
і доўга шукаць спевака ў небе
і пе знаходзіць яго
суполыіа
сулесна
сулужна
жылі мы з суседзямі
покуль ім не захацелася
231 Жыць не страшна
232 Барыс ПЯТРОВІЧ
жыць не сумежна а сумесна ім спадабалася
пашае поле
наш лес
наш луг ім хацелася жыць упойна
уесна
уежна.
* * *жыццё
круглы лісток
чырвонаю манеткаю
упаў людзям пад ногі:
то была плата за жыццё бабулькі, якую толькі што
збіў трамвай
* * *грэх
з кожнае кнігі
вытыркаюцца цвікі думак вожыкі кніжак
колюцца і выпадаюць з рук калечаць зямлю, калечаць сябе
не хадзіце па кпігах -
гэта грэх
пе засявайце кпігамі поле нічога не вырасце не паліце кпігі —
дым выесць вам вочы
чытайце кнігі ўголас неба і зоркі любяць слухаць вас парапеныя пальцы адразу загояцца параненыя душы пародзяць...
повыя...
* * *страхі: цень-сабака-вуж
1.
могілкі за дарогаю страшна ісці паўз іх кажуць:
адтуль вылётваюць белыя цені нябожчыкаў
і ганяюцца за жывымі а калі дагоняць, накідваюцца і душаць...
ніхто ніколі іх не бачыў, але ўсе ведаюць пра гэта, і вераць, што яны ёсць
ты ідзеш па дарозе
паўз могілкі
і ўвесь час табе здаецца, што за табою цікуе, ляціць услед белы цень той самы—
і вось-вось дагопіць...
але азірнуцца, сустрэцца з ім вачыма ты баішся
і прыспешваеш хаду
233 Жыць не страшна
234 Барыс ПЯТРОВІЧ
увечары ты кладзешся спаць згадваеш, як удзень ішоў паўз могілкі, бачыш сябе ў цемры па столі павек
і сочыш за белым ценем, які крадком рухаецца за тваімі плячыма: страшпа!
але ты засыпаеш
стомлены,
каб рапкам прачпуцца
і пе згадаць нічога -
а проста
жыццё сваё
працягнуць ці прадоўжыць?
2.
сабака укусіў мяпе:
дагпаў і цапнуў за лытку з кропачак выцякла кроў памачыла штаны, але па зямлю не ўпала
не памятаю, балела мне ці не памятаю жах, ад якога валасы падымаюцца на галаве таму і шапка зляцела: я ўжо дабег да кворткі зачыпепая
тут ёп мяпе і дагнаў, хапануў за калашыпу і сам спалохаўся адбег моўчкі, віпавата
відаць, пазнаў, бо завіхляў хвастом, быццам прабачэішя просячы,
і кажучы:
навошта ж ты ўцякаў ад мяне?
што мне цяпер адказаць яму?
пага даўпо загаілася
штаны зашытыя-закрэплепыя, знасіліся толькі памяць не гоіцца
і пе зношваецца заплюшчу вочы і спінаю адчуваю: даганяе...
вось зараз укусіць
3.
вуж за мною пагпаўся на Узвіжанне
ляснуў хвастом, як пугаю але ног маіх не дастаў я на пень ускочыць паспеў
па-царску, з высока узпятаю галавою нібыта на ёй і сапраўды была карона адпоўз вуж
поўны уласнае годнасці...
а я ўсяго толькі хацеў грыб зрэзаць які ёп знайшоў
і абпяў сваім целам
235 Жыць не страшна
236 Варыс ПЯТРОВІЧ
***nacmyx
тры возеры пасвіў пастух
з малаком, з віпом
і з простаю вадою
заснуў неўпрыкмет, а калі прачнуўся педалічыўся аднаго возера
каго здзівіш сёішя віпом?
ці кінецца хто красці малако? а вада крынічная а крынічная празрыстая вада ўвабрала ў сябе дрэвы, леба
і хмаркі траву ўвабрала
і кветкі ў ёй: пчолкі сонныя мёд збіраюць...
увабрала вада сябе ў сябе і згубілася сама ў сабе свая сярод свайго
пакуль спаў пастух
* * *Лета
паром скрозь ноч вязе нас у туман у сон, у мрою, дзе жыццё падмап
ты кшжку не чытаеш, а глядзіш паузверх перад табой стаіць на лапах доўгіх звер ў вачах ягоных пробліскі агшо жыццё вас маніць, я ж вам не маню у праўды рот шырокі як Дпяпро такіх яшчэ пе бачыў ты звяроў «адкуль ты? хто прыслаў сюды цябе?» і чуеш голас стомлены ў журбе: «я плакала пакуль ты быў ўва мне...» усё мінецца, й гэты соп міпе: ты знойдзеш лёс і шпурлянеш мапету на дно ракі, што Летай клічуць, Ле...
* * *верш
Вольны верш
Метастазы метафараў Парабалы гіпербалаў Парад парадаў парадоксаў
А я шукаю ў ім музыку ...і не зііаходжу
***анг...
сто ды сто ды сто ды сто стоды стоды стоды сто...
ангіна
апглія
туман тумап туман ту
ту ман ту ман ту мап ту...
237 Жыць не страшна
апгіна
апглія
MO ВЫ? MO ВЫ? MO вы? мовы! мовы! мовы!
апгіпа
апг...
* * *глыбока
медпая лыжка алавяны грош на дне крыніцы ляжаць як жывыя павялічаныя блізка
а не дастаць: рукі не хапае так глыбока
кіну і я да іх срэбпы крыжык хай нацюрморт стане інсталяцыяй
* * *паслухай, брат
брат, скажы, брат, не маўчы, брат, выпі, брат, жыццё праходзіць, брат, кампутар завіс, брат, брат, а што мне таксама павесіцца?
брат?
hiaOdlKU ^ndv^ 8£S
пе маўчы, брат, скажы, брат як жыць? брат? паслухай, брат: жыццё пра-хо-дзіць,
брат.
* * *дома
па лясной дарозе ідзе мой цень
а я
назіраю за ім
седзячы ў менскай кватэры
вось абмінуў ёіі дуплісты счарпелы дуб вось спыніўся ля заімшэлага зялёнага валупа пастаяў на мосце гледзячы
ў пеглыбокую плынь і ловячы позіркам малькоў на дне...
вёска блізка за хвалямі жыта, але я
пе спяшаюся
мне хочацца
расцягпуць
за-да-ва-ль-пен-не ад спаткаппя з Радзімай
239 Жыць не страшна
* * *малако
пыл лезе ў вочы, нос і горла слепіць і душыць месяц дажджу пе было статак з пашы прайшоў пыл пахне сырадоем і гпоем
я пе магу ў вёсцы піць малако
япо пахне тым пылам, які душыць і слепіць яно пахне гноем, які смярдзіць малаком
я зрабіўся зусім гарадскім
еду ў краму
купляю малако ў пакеце
страшпа сказаць: пастэрызаванае без паху, без смаку
і п’е мяне малако
240 Барыс ПЯТРОВІЧ
***але
трое вачэй сочыць за мною
і ў кожным воку па тры зрэпкі
адное вока бачыць мяне ўдзень другое поччу, а трэцяе заўсёды
трое вушэй ловіць кожнае маё слова
першае вуха ўдзепь другое поччу, а трэцяе заўсёды
ужо сорак гадоў я не сплю сорак гадоў я пе выходжу з дому пе пішу, пе размаўляю, не рухаюся ужо сорак гадоў, як я памёр
але
кожпы дзень, кожную хвілю трое вачэй сочыць за мпоіо трое вушэй
прыслухоўваецца да мяне
* * *помста
я быў большым мяпе карміў воўк ты быў мепшым цябе карміла ваўчыца у яе вочы добрыя і малако цёплае а воўк злы быў і прыносіў мне толькі абгрызеныя косткі
ёп думаў я не выжыву ён баяўся саперніцтва ён бачыў далёка паперад ёп ніколі не памыляўся
ваўчыца не была мпе маці воўк не быў бацькам табе,
241 Жыць не страшна
242 Барыс ПЯТРОВІЧ
майму брату
але япы не далі „ам памерці япы памерлі самі, калі мы падраслі
так Бог вырашыў:
ваўкі жывуць мепш за людзей
а я і не збіраўся ім
помсціць
за смерць пашых бацькоў
* * *маркота
змрок
шызы і ўпэўнепы ў сабе
накурапы
атуліў зямлю
шэрым шыпэлкам тумапу
сыра і брыдка -
пават ля вогнішча сядзець
дымна і думпа
можна толькі марыць
што „едзе цяпер ужо ранак і поч адступіла пасуплепа
добра, калі зловіцца рыбіпка
і цябе пакліча звапочак вуды
а то ў цішыііі толькі русалкі плёхаюць хвастамі
разганяюць маркоту
і насылаіоць не страх, а надзею
***бо
дрэва без лістоты
спіць да вяспы, каб вяспою і летам харчавацца сабою і расціць новую лістоту
але піць сваю кроў каб спатоліць смагу толькі вуспы склейваць
бо
расці з самога сябе
не чытаючы чужых думак
значыць дэградаваць
таму дрэвы і пе лятаюць
* * *музыка
трывожна паблісквае музыка
з усіх вачпіцаў-байпіцаў гарматы маўчаць, музы мыюць бялізпу: біптоў пе хопіць на ўсіх парапеных цымбаламі
«до» меч, «сі» ядзерная бомба: клавесіп рэжа ўсіх, як фрэза, напалам піяніна забівае, нібы цвікі, целы ў зямлю па шыю гітары спавіваюць і душаць, як анаконды мандаліпы адшчыкваюць мужчынам яйцы, жанчынам грудзі
243 Жыць не страшна
роспачпы спеу над храмам-дзяржаван матчынай песняй калыханкай -
лунае
і сцішвацца ў нетрах зямлі...
Чарнобыль пе дапаможа.
* * *лебенсраум
маю хату апанавалі мурашы вялізпыя, чорпыя, бы з фільмаў жахаў іх сківіцы няспыіша рухаюцца пагрозліва-пагражаючы перагрызці і знішчыць
любую перашкоду на іхпяй дарозе...
да сёння я не ведаў
колькі жывых істотаў
жыве побач са мноіо:
шпакі
краты чмялі матылькі
hiaodllfu zndv^ ns
і вось цяпер мурашы...
да сёішя я не адчуваў, што нехта прэтэндуе
па маю жыццёвую прастору
што камусьці не хапае «лебенсраум»
я і не думаў, што магу
камусьці замінаць жыць
я і пе думаю, што камусьці тут я лішні,
але
мпе стала жыць цяспей
па гэтым свеце
матылькі і шпакі няхай,
яны да мяне ўжо даўно прывыклі а вось крот точыць і точыць зямлю пада мною
і ўсё бліжэй і бліжэй да мяне клацаюць сківіцамі
мурашы
* * *вароты
вароты стаяць пасярод ракі варта нікога не пускае на бераг плыві куды хочаш хоць да мора-акіяну толькі на бераг не вылазь высахнеш і засохнеш
кажуць вартаўнікі
і на беразе стаяць вароты варта ў ваду не пускае нікога ідзі куды хочаш хоць на край свету толькі ў раку не скачы змокнеш і згніеш кажуць вартаўпікі
а той, хто нас разгарадзіў хто паставіў варту ля варотаў хоча купаецца, а хоча скача
і не баіцца засохнуць
і не баіцца згніць
пройдуць вякі
не стане мяне і цябе знікне ў часе той, хто падзяліў нас
згніюць вароты ў рацэ і сплывуць
245 Жыць не страшна
засохнуць вароты па беразе і рассыплюцца аднак
цяпер вашыя дзеці мокнуць у рацэ цяпер нашыя дзеці сохпуць па беразе
і дзеці вартаўнікоў вартуюць іх
* * *любоў
асліпая сківіца ў тваіх руках -
мацпей за гіпер-зброю
дым вогпішча майго
сыта зліваецца з аблокамі
пас стала мепей удвая так трэба:
у кожпым яйку адзін жаўток
ды толькі -
за любоў і жыць не страшпа
246 Барыс ПЯТРОВІЧ
* * *сыйдзі
правілы змяніліся сыходзь
нікому не дадзена перамагчы ў гэтай гулыіі
сам-насам з -
тым, хто змяняе правілы падчас твайго жыцця
* * *суніцы
Лета. Лес. Спякотная прахалода. Двое ідуць побач.
Япы думаюць пра адно. I тое ж.
На адлегласці выцягнутай рукі прыцягпенне целаў неймавернае Настолькі, што адштурхоўвае іх на адлегласць выцягнутай рукі.
Япы даўно ідуць моўчкі, мроячы пра адпо. I тое ж. Нарэшце, ён бачыць сунічную палянку і прапануе збочыць са сцежкі. Яны пахіляюцца да ягадаў, а потым разам да адной і той жа ягадкі і жар іх целаў зліваецца.
КНІГІ ОНЛАЙН
