КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Развар’яваны Сакары нястомна званіў і званіў. Людзі здзіўлена азіраліся і непаразумела глядзелі на слыннага прапаведніка. — Гэта я званю! — растлумачыў ім Сакары і працягваў тузаць за вяроўку.— Нават уначы не сплю, a стукаю і грукаю, а калі не дапамагае, дык б’ю ў званы, каб кожны прачнуўся. Людзі не адразу здолелі даўмецца, пра што кажа Сакары, але нарэшце ўцямілі, што ён мае на ўвазе абуджэнне да веры. Сэрцы гэтых простых людзей напоўніла радасць. Дбаць у такую пару пра выратаванне грэшных душ, званіць сярод ночы ў звон і казаць людзям словы суцяшэння мог толькі сапраўды святы чалавек. Так пачалася яшчэ адна славутая казань Сакары Колістая, якая ўвайшла ў гісторыю пад назваю начной. Трэба прызнацца, што людзей бесклапотных і абыякавых да веры ў натоўпе было болей, чым вернікаў, аднак паслухаць казань засталіся ўсе. * — Калі гадзіннік праб’е дванаццаць разоў, надыходзіць поўнач! — прапаведаваў Сакары.— Тады ўсе засынаюць, і некаторыя спяць так моцна, што храпам замінаюць бліжнім сваім. Яны спяць, як птушкі на галінах. Стамлёныя працаю і змораныя, як дзеці, яны засынаюць у ложку і проста на голай зямлі. Але я не сплю! Гэта было так цудоўна і чулліва! Поўнач, бязмежны спакой, у якім заснулі нават зоркі, і ў мігатлівым святле ідзе па зямлі нястомны чалавек з вандроўніц- кім кіем у руцэ і з неўтаймаванаю прагаю абуджаць людзей — у сэрцы. — I тут я пачьшаю біць у звон! — казаў далей Сакары.— У гэтую сціхотную пару, калі спяць лясы і засынаюць рэкі, я цягну за вяроўку і званю быццам перад канцом свету. Слухачы зразумелі з гэтых слоў, што набліжаецца вялікае няшчасце. — Нават калі звон разляціцца на тысячу кавалкаў, я ўсё адно буду званіць! I слухачы здагадаліся, што іхні духоўны настаўнік не адыдзе ад звона і тады, калі неба абрынецца на зямлю. — Прыйдзе бяда! — натхнёна прапаведаваў Сакары.— 0 людзі, маленькія небаракі! Некаторыя нават не паспеюць зпайсці штаны і выскачуць целяшом. Нібы бязгрэшныя напалоханыя дзеці, кінуцца яны шукаць дапамогі ў начной цішыні. А дапамогі не будзе! Ніхто не прыйдзе, каб уратаваць іх. Толькі непраглядная ноч і маўклівыя цёмныя воды будуць панаваць навокал. I тады ў гэтай глухой цемры пачуецца зычны голас пастарскага звона, які разарве цемру промнем святла праўдзівай веры. Няшчасныя людзі адусюль пойдуць на гэты заклік і, сабраўшыся вакол звона, убачаць свайго вернага пастара. Яны зразумеюць, што небяспека мінулася, і ўздых палёгкі вырвецца з іхніх слабых грудзей. — I тады...—голас Сакары звінеў, як напятая струна.— Тады я скажу: глядзіце! Глядзіце і слухайце ўсе! Вось перад вамі мудрасць зямная! Вось перад вамі гэтая фанабэрыстая, але бясплодная жанчына, што кладзецца з першым сустрэчным! Яна рыхтуе сабе ложа ў вашых галовах і раскашуе там, як пыхлівая дачка Ерусаліма. Яна жыве там у страшэннай распусце, але нарадзіць дзіця яна не можа. Цудоўна! Ад такіх параўнанняў на слухачоў павеяла біблейскім духам. — Фінскі народ вядомы сваёй дурасцю. Абвясціўшы сябе найразумнейшым у свеце народам мудрага Вяйнямёйнена фіны нагадваюць цяпер саган з бобам або гаршчок з гарохавым супам. Але гэты гаршчок толькі кіпіць ды булькоча пра мудрасць, карысці ж ад яго — адна лужынка супу, што вылілася на падлогу. Праўду пра сябе фінскі народ можа сказаць толькі вуснамі вар’ята! Таму што падступны мудрэц спрытна схавае сваё зло і ўбоства пад кошык і будзе казаць пра сябе ўсякую небывальшчыну, а калі прыйдзе дзень расплаты, ён збярэ пастару дарункі і заплоціць госпаду дзесяціну мякінаю, а чысты хлеб зжарэ сам. Гэта розум — бацька ўсіх хітруноў і самахвалаў, гэта розум — сейбіт тых атрутных думак, ад якіх гіне вера і хістаецца пасад Хрыстовы. Праўду кажу вам! Толькі веру і сухую скарынку могуць разгрызці твае зубы, о фінскі народзе! Мудрасць для цябе — занадта цвёрды арэх. Дрыжы, фінскі народзе! Дрыжы і калаціся! Ты абвясціў сябе народам мудрага Вяйнямёйнена, ты назваў сябе самым мудрым народам на свеце, але я асвятлю тваю жахлівую мудрасць святлом слоў сваіх! На агні слоў сваіх падсмажу я цябе за твой лішні розум, бо калі мудрасць выйшла з цябе ў свет жабрачкаю, дык няхай скіне і астатнія рызманы, каб паказацпа людзям ва ўсім сораме і шукаць сабе паратунку, як, ратуючыся ад ката, шукае дзірку нявзчасная мышына. Дрыжы і ўздыхай у жалобе, народ мой! Вераю ператварыў ты цудоўны і святы град Веліял у боскі град Ерусалім. 3 цэглы і жалезабетону, з гліны і з цэменту ты пабудаваў яго і паставіў там тэлефонныя слупы і слупы для ліхтароў, падобныя на велічныя сіёнскія калоны. Ты нацягнуў правады і развесіў там 1 Герой карэла-фінскага эпасу «Калевала». цудоўныя электрычныя лямпы і дугавыя свяцільні, яркія, як зоркі ў кароне Казерога. Тьі зрабіў пляцы і бульвары, пасадзіў сады і пабудаваў выгбы, вакзальі і іпадромы, падобныя да віфлеемскіх, каб Веліял прыпадобіўся да града Давідава і каб, граючы на арфах, дзяўчаты славілі госпада, каб прыгожыя жанчыны сядзелі з кантэле 1 на каленях, а сам ты граў на цымбалах і на фартэпіяна і каб усе гукі зліваліся ў велічны хваласпеў. Дзеля гэтага ты з вераю ў сэрцы і пабудаваў святы Веліял, град веры. Дзеля гэтага ты падрыхтаваў грамафоны, дудкі, жалейкі і віяланчэлі, ты падрыхтаваў катрынкі з Рыма і з Капернаума і гармонікі са святога града CapaTasa. Ты прагнуў, каб твой Веліял быў святы і велічны, каб там, хвалячы госпада, гучалі толькі твае жалейкі і арганы. Ты прагнуў гэтага, але розум здрадзіў табе. Здрадзіў, бо розум фінскага народа, як той злы бык з завязанымі вачыма, да якога ты, о фінскі народзе, пайшоў у цяжкую хвіліну прасіць парады і шукаць разумення. Таму ты і не можаш жыць бязгрэшна, як і не можаш жыць без баб. А калі ты просіш парады ў мудрасці, гэтая падступніца раіць табе: «Ідзі ў той вялікі град Веліял, ідзі да ягоных гожых дачок, да кірпатых дэвотак з бліскучымі вачыма, ідзі і скажы ім: ясачкі вы мае, галубкі вы мае». Гора табе, о фінскі народзе! Гора табе, бо ты, пагарджаючы верай маёй, ідзеш прасіць параду да мудрасці, да гэтага быка з завязанымі вачыма! А калі ты з вераю ў сэрцы яшчэ будзеш сумнявацца ў гэтай парадзе, ён падступна шапяне табе: «Глядзі, жаночая пяшчота табе даражэй за мёд і бярозавік!» I ты, фінскі народзе, паверыўшы свайму грахоўнаму розуму, пабег да бабы ў горад Веліял. Ты пабег туды, а ў Веліяле авечкі былі цнатліва пастрыжаныя, і бараны злегча- 1 Фінскі музычны інструмент. ныя, як і вымагае вера, і валасы твае былі прычэсаныя; для жарабкоў там стаялі стайні, а для парабкаў — хаціны, зусім як у часы патрыярхаў. Ты прыйшоў, бо ўлада веры ў Веліяле была яшчэ магутная, як Іакаў у час барацьбы. Ты прыйшоў і з вераю ў сэрцы пабудаваў на вуліцах Веліяла піўніцы і корчмы, дзе быў парадак, нібыта ў саборы ў старога біскупа. Ты славіўся дабрадзейнасцю і вераю, о небясны фінскі народзе, і вера твая была чароўнаю, як разумная гаспадыня ў прыгожым фартуху. О зачараванне веры! Калі ты прыйшоў у Веліял, вера цвіла там, як вясновая вішня, і ўсе вуліцы былі чыста падмеценыя. Але вось прыйшоў ты. Ты з’явіўся з розумам, з гэтым д’яблавым рогам Вельзевула, якога тры разы судзілі за распусту і за гандаль віном. Ты прыйшоў, і ў Веліяле скончылася доўгая эпоха веры і пабожнасці, калі краты ціха жылі па сваіх норах, а ты, фінскі народзе, зберагаў святасць і сурова караў распусных дачок тваіх, калі яны нараджалі байструкоў, калі ты не рабіў злачынстваў і суровасць, з якой ты спаганяў з ліхадзеяў, дапамагала табе пазбегнуць вечных пакутаў. Пад зоркаю веры зямля твая квітнела, дабром поўніліся храмы і свірны твае. Гора табе, бо тыя часіны незваротна мінуліся! Гора табе, бо ты паверыў у мудрасць сваю, зрабіўся распуснікам у Веліяле і пайшоў да прыгожай жанчыны, а душы сваёй сказаў: «Будзь жа разумная, душа, і гэтая жанчына падаруе табе асалоду». Гора табе, фінскі народзе, бо ў вялікім градзе Веліяле трапіў ты ў абдымкі да выляжанкі, якая падступна злавіла цябе ў нерат свой. Вялікі плач і лямант яшчэ будзе праз гэта, і безліч грэшнікаў будзе з’яўляцца між нас, бо, наслухаўшыся мудрасці, паслухаўшыся д’яблавай парады, ты шукаў асалоды ў распуснай дачкі Веліяла, ты цешыўся з ёю ўдзень і ўначы, і яна была табе і ясачкай, і галубкаю, і, забыўшыся на веру і на святое слова, ты шаптаў ёй на вуха: «Золатка маё, адчыні мне дзверы і сагрэй мяне сваёй незямной пяшчотаю. Адчыні мне дзверы, анёлак мой, і падаруй мне жаночую ласку ў гэтым нябесным горадзе Веліяле...» Гора табе! Гора табе, о фінскі народзе! Хоць ты і навучыўся скакаць, быццам горны казёл, і бегаць хутка, як заяц, ты не ўцячэш ад залішняга розуму, ты не збяжыш ад выляжанкі з Веліяла і не паспееш збегчы ад граху, бо ён здагоніць цябе, як аэраплан, як вялізны цэпелін, што лётае па небе, грэх здагоніць цябе, і ўсе твае рэкорды і ўся твая вера ў цудадзейную сілу ног знікне, нібы ранішні туман. Як насмеліўся ты ў гэты час думаць, што ■лэлькі ногі выратуюць цябе? Як адважыўся ты казаць: «Калі пагражае зло і злыбеда, калі насоўваецца на мяне голад і шугае вакол полымя пажараў, мяне выратуюць ногі мае?» 0 фінскі народзе! Мазольнай працаю ты зарабіў сабе толькі пару бязгрэшных ног, як гасподзь атрымаў у ахвяру двух галубкоў. I гэта ўвесь твой набытак. Каб не заблукалі ногі твае, калі бяжыш ты, гнаны сваёй грахоўнай мудрасцю, ты збудаваў ім круглыя ахвярнікі і стадыёны, але яны не ўратуюць цябе ад празмернага розуму. He, не ўратуюць, бо калі ты прыбег на сваіх хуткіх нагах да жанчыны ў Веліял, твае ногі сталі ватнымі і ты прыпадобніўся да Самсона, якога Даліла зрабіла слабым, як дзіця. I нічога болей у цябе не засталося, апрача падступнай мудрасці тваёй. Ты аддаўся гэтай жанчьіне Веліяла і ў тумане сладастраснасці не бачьіш падзення свайго. Ты жывеш з мудрасцю, як з жонкаю, і пыхліва абвяшчаеш пра свой грэх: аэраплант. Гора табе! Гора табе, о фінскі народзе, бо ў Веліяле ты сустрэў жаночую ласку і забыў пра веру. Ты пачаў пасвіць чэрава сваё і пхаць у трыбух салодкую ежу Веліяла. Ты выдзьмуваеш з трубы непрыстойныя зямныя гукі, а духоўныя інструменты адкінуў прэч. I няма табе паратунку, бо, як толькі ты ўспамінаеш пра дабрыню і веру, злы розум шэпча табе: «Паглядзі, старая жонк^ робіць тваё жыццё пякельнаю пакутай, і ад тваёй праведнасці і пабожнасці адно растуць жываты ў папоў, твой жа жывот высыхае».