Беларуская Адысея
Андрэй Чэмер
Памер: 375с.
Мінск 2006
Да гэтага хачу дабавіць толькі адзіную думку-пажаданне. Ад усяе душы жадаю цьверда трымацца свае рэлігіі. Тры разы падчас майго удзельніцтва ў дабравольнай абароне Варшавы ў апошняй вайне на 10-15 мэтраў ад мяне разрываўся артэлерыйскі снарад і я быў толькі кантужаны. Пасьля гэтага перастаў іх баяцца зразумеў, што мяне беражэ вышэйшая сіла!..
ДАДАТАК
ФАКСІМІЛЕ I ВОДГУКІ СПЕЦЫЯЛІСТАЎ ДЫ КРЫТЫКАЎ АДНОСНА АНДРЭЯ ЧЭМЕРАIЯГО ЛІТАРАТУРНАЙ ТВОРЧАСЬЦІ
“Вельмі Дарагому Сябру Ал. Анішчыку на памятку і з найлепшымі пажаданнямі далейшых посьпехаў у выдатнай беларускай літаратурнай дзейнасьці і асабістым шчасьці.
■’ ~~А 070^0 */
Заўсёды ўдзячны за цудоўную кнігу “Выбраныя Богам”!..”
Акадэмік др. Барыс Кіт Франкфурт-на-Майне, 03. 02. 2002 г.
Кацярына Главінская педагог: “Дарагі і глыбока Паважаны Аляксей Сьцяпанавіч! Я ня ведаю, як Вам дзякаваць за кніжку “Наваградзкая Беларуская Гімназія”. Як толькі атрымала яе, не магла адарвацца!.. I сьмяялася, і плакала, і цешылася... Я вам бясконца
АКАДЁМКЯ ьаук ссср
СОВЕТСКАЯ АРХЕОЛОГНЯ
«ОТДЖДЬМЫа ОТТНСЮ
ўдзячная! Няхай Вас благасловіць Усявышні... Вы прынясьлі радасьць ня толькі мне, але і нашаму пакутнаму сялянскаму народу. Я ізноў чытаю і перачытваю вашую кніжку, і не хапае ў мяне слоў падзякі...”
Карэлічы Палужжа, 1997 г.
Мікола Ермаловіч гісторык (надпіс на кнізе “Старажытная беларусь”): “Вельмі Шаноўнаму Аляксею Сьцяпанавічу Анішчыку з падзякай на яго патрыятычную дзейнасьць.”
Маладэчна, 23. III. 1991 г.
Аляксандар Вавішчэвіч праф. Брэсцкага Унівэрсытэту:
“Паважаны Аляксей Сьцяпанавіч! Зусім нядаўна пашчасьлівіла мне Вашу кнігу атрымаць (“Наваградзкая Беларуская Гімназія”). Адразу кідаецца ў вочы яе прывабны, эстэтычны выгляд, а таксама добрая якасьць ілюстрацыйнага матар’ялу. Вялікае падзякі заслугоўвае аўтар гэтага дасьледавання. Выхад вашай кнігі успрымаецца з вялікім задавальненнем.”
Дэдыкацыя на кнізе “Повязь часаў”:
“Глыбока паважанаму знаўцу нашага краю, Аляксею Сьцяпанавічу Анішчыку, з пашанай.
Каханоўскі. 7. IV. 1995 г.
“Вельмі Шаноўны Аляксей Сьцяпанавіч! Дарагі мой Настаўнік!
Сардэчна вітаю Вас і шчыра з днём Нарадзінаў!.. Дай Божа, каб вашы творчыя планы і прыродны талент прыносілі шчодры плён Бацькаўшчыне, выклікалі бадзёрасьць і сілу душы, радасьць, спадзявання і здзяйсьнення ў дзейнасьці ўсіх патрыётаў беларусі!..”
Акадэмік Аляксандар Раковіч Менск.
“Дарагому другу Аляксею Анішчыку з любоўю і ўдзячнасьцю за яго парады ў цяжкую хвіліну жыцця”.
Максім Танк Менск, 1979 г.
Надпіс на кнізе “Вока Тайфуна”:
“Роднай душы Аляксею Сьцяпанавічу Анішчыку на добры ўспамін аб нашых сустрэчах. Аўтар.”
Уладзімер Караткевіч Менск, 1974 г.
“Сп. Аляксею Анішчыку, высокашанаванаму мною змагару за Беларускую Ідэю, таленавітаму журналісту і цудоўнаму чалавеку на добры ўспамін аб нашых сустрэчах у старажытнайВільні.”
Ганна Сурмач,
25. 03. 1994 г.
УЛАДЗІМІР КАРАТКЕВІЧ
ВОК.А ТАЙФУНА
Васіль Быкаў (надпіс на кнізе): “Рыцару Беларушчыны Аляксею Анішчыку аб віленскіх сустрэчах”.
10. XI. 1994 г.
Сымон Белы (надпіс на кнізе “На бацькоўскай зямлі”):
“Паважанаму адраджэнцу беларускай культуры сп. Аляксею Анішчыку на ўспамін сустрэчы на З’ЕЗЬДЕ БЕЛАРУСАЎ СЬВЕТУ”.
10. II. 1993 г.
Паважаны Дружа Сп. Адзінец!
Згодна з дагаворнасьцю, крыху шлю вам арыентацыйных матар’ялаў.
Паясьню, што я не прасіў у нашых літаратараў іхніх ацэнаў. Проста яны пісалі свае заўвагі згодна з іх уражаннямі. Дагэтуль яшчэ ніхто не ацэньваў нэгатыўна. Калі б у Вас было жаданне (ці магчымасьць) выдаць на Захадзе кнігу “Эпапея” маю трохгадовую работу, дакументальную працу з ілюстрацыямі, то гарантую, што не прай-
Шаваэ/саны сЛлякое^. С^танабіі,
<^д імя QTaaawnSa ^юйфуоі ў Літбе nfruMiife саммл іныя віншаванні 3 наыЬы наЗыхоЗЗ^Іых (Кмяда^ і Но&ма
Няхаіі 3997 гфмнясв ЗВач і Hawaii сям'і н^це, да^абмт, ^адмуь надЗен і послехаў-
Зыіым новых іасягненняў у atyajh/сзнні і Захаванні yckan maHVbiHw на літ^скаіі Зямлі
39 на^леншымі ііаэісаданнямі, ЗІасол
гралі б. На адвароце сьведчаць аб гэтым ацэнкі самых аўтарытэтных спецыялістаў гісторыі і літаратуры.
Пры гэтым, я далучаю нямала фотаздымкаў. Як журналіст, Вы добра гэта разумееце. I яшчэ немалаважна мінімальная цана. Гэта ўжо будзе ад вас належаць.
Калі ўлічыць гістарычны фактар і невялікі кошт і рэкляму, то мне думаецца справа для Вас прыемлема. А можа і выгадна, бо можа быць пачаткам публікацыі іншых папулярных намі выданых кніг. Як ніяк за межамі Беларусі жыве болып двух мільёнаў беларусаў.
Паўтараю, Вам выгадна было б наведаць Вільню з транспартам. Гэта, бязумоўна, пакрыла бы ўсе выдаткі. Тым больш адносна з рэдкаснай кнігай, падобна папярэдняй “Выбраная Богам”.
Напамінаю, што мной выдана адну на расейскай і другой на польскай (лірыка), згодна з клясычнымі правіламі.
Шчыра жадаем для вас добрага здароўя і посьпехаў у творчай працы.
Вільнюс, жнівень 2005 г.
Аляксей Анішчык
ЗМЕСТ
АД РЭДАКЦЫІ 3
CREDO 4
КРЭДО 5
ЗА ТВОРАНАЕ ЗЛО НАС ЧАКАЕ ПАТОП! 7
ПАЗАРАСТАЛІСЬЦЕЖКІ-ДАРОЖКІ 7
БЕЖАНСТВА 18
ВОБРАЗЫ ДЗЯЦІНСТВА 23
ГІМНАЗІЯ 27
НА ЛІТАРАТУРНАЙ НІВЕ 35
УНІВЕРСЫТЭТ 37
КАХАННЕ 41
САМАСТОЙНАСЬЦЬ 52
ШЛЁНСК ЦЕШЫНЬСКІIГОРНЫ 54
ХВАСТЫ 62
ДОМ, ШКОЛА, МЕНСК 90
САВЕЦКІЯ ЛЮДЗІ 97
АПАЛА 98
МЫ ВЫРЫВАЕМСЯ 3 “КАТЛА” 118
“ЧЕЛОВЕК С РУЖЬЕМ” 119
ПРЫ НЯМЕЦКАЙ АКУПАЦЫІ 137
ВА ЎСЕЛЮБЕ 144
“ПАРТЫЗАНЫ” 149
У МЕНСКУ 158
НОВЫЯ ШЛЯХІ 172
У ЦЭНТРЫ РАКАСОЎШЧЫНЫ 199
ПЕРАСЫЛКА 213
ЗАПАЛЯРНАЯ КАТАРГА 219
Я-ДОКТАР 222
ЛАГЕР АДВАРОТНАЯ СТАРАНА ГРАМАДЗТВА 228
ПАЛІТЫЧНЫЯ ВЯЗЬНІI... ПАЛІТБЮРО 232
ЛАГЕРНЫЯ ТЫПЫ 237
КАНЕЦ “ІДЫЛП” 242
У “САМАЙ СПРАВЯДЛІВАВАЙ” ЧЫРВОНАЙ ІМПЕРЫІ 254
ГРАБАЎКА 263
СТАРШЫНЯ КАЛГАСА-ПАХОЛАК 268
ПРАЦА Ў НОВАЙ ПОЛЬШЧЫ 284
ДЗЕЙНАСЬЦЬ У АДРАДЖЭННІ НАЦЫІ 307
НАРАЧАНСКІ КРАЙ IАЛДОНА ПАПОВА 322
ЗНАЁМЫЯ БЕЛАРУСЫ 334
НЯМА ДРЭННЫХ НАРОДАЎ 351
ЗАМЕСТ ЭПІЛОГУ 364
ДАДАТАК 365
КНІГІ ОНЛАЙН
