КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Урэшце твая душа за доўгія гады распусты і бессэнсоўнасці выкарыстала ўсе назапашаныя сілы. I ты паспешліва пачынаеш шукаць хоць якое-небудзь духоўнае спакмеўкі. I ўтэты складаны для цябе часты зноўуспамінаеш пра Айчыну, якая заўсёды прыме цябе, нават пастарэлага і спустошанага. Супакоены ды акрыялы, ты зноў задаеш сабе тое важнае пытанне. Дык што ж такое ўрэшце Айчына? Маці ці мачаха, прытулак ці дом, жыццё ці смерць, дамавіна ці купель? I як у дзяцінстве, ты зноў аніяк не можаш зрабіць правільны выбар. Агэты выбарты мусіш зрабіцьтолькі сам, сам і ніхго болей. Ды толькі часу для гэтага выбару, на жаль, у цябе ўжо зусім мала... АЛЬБОМ Стары сямейны альбом нагадвае мудраца, які шмат ведае, але мала гаворыць. I толькі заахвочвае думаць і ўспамінаць, думаць і ўспамінаць. Шэрая вокладка альбома як старое вынашанае адзенне, якое ўжо немагчыма ні зацыраваць, ні перашыць. Загнутыя вуглы, падобныя на стомленыя ад цяжкай працы рукі. Пажоўклыя, ледзьве распазнавальныя здымкі, як пякучыя авадні, учапіліся ў пашкуматанае цела. Надпісы, пакінутыя на здымках іх былымі гаспадарамі, амаль што не чытаюцца, ды і самыя воблікі на іх за шмат гадоў сталі для цябе чужымі. Усё засталося ў далёкім мінулым. Хто яны, жыхары твайго старога альбома, сябры, што на працягу жыцця сталі тваімі ворагамі, ці ворагі, што дапамаглі ў цяжкую хвіліну? А можа, проста знаёмыя, якіх ты бачыў толькі выпадкова. На большасці здымкаў ты не можаш пазнаць нават сябе самога. А супрацоўнікам ці выпадковым гасцям, што трапілі да цябе ў хату, ты доўга тлумачыш, колькі жтабетутбыло гадоў... Іншы раз гэтыя старыя здымкі абуджаюць глыбока ў тваёй душы цяжкія ўспаміны. На жаль, дрэннае памятаецца даўжэй, a бывае, што і цэлае жыццё. Былая крыўда, як старая рана, што ные і ные, не даючы забыцца пра сябе ніколі. Урэшце госці разыходзяцца, і твой стары сямейны альбом зноў займае сваё належнае месца на запыленым бацькоўскім куфры. Усімі забы- ты ды нікому болей непатрэбны. I толькі адзінае, што так і не здолелі разгледзець абыякавыя госці, дык гэта тваё прыхаванае за старонкамі і выцвілымі здымкамі дзяцінства, якое пасялілася тут яшчэ ў далёкім-далёкім мінулым. I гэта яго дом, які ты мусіш берагчы, як сваё жыццё, аж да часу апошняга прагляду... ТАПОЛЯ Таполя здрыганулася, нахілілася набок і, шаснуўшы лістотаю, павалілася на брукаваную шашу, куды заўсёды паглядала зверху. Так, як глядзяць на сваіх брыдкіх састарэлых бацькоў падрослыя дзеці. I толькі сівавалосы, трохі нязграбны лесаруб, нібы касміт з фантастычнага трылера, хадзіў каля загінулага дрэва, ацэньваючы, колькі ж будзе з яго спажытку. Гэтага безразважлівага чалавека, здаецца, зусім не цікавіла, што адчувала загубленае ім дрэва. Таполя, відаць, памятала многае і росквіт мястэчка, і яго перадваенны заняпад. На шляхотных дамаў ды вясковых бабаў, на гжэчных кавалераў і спітых калгаснікаў, як і на брукаваную шашу, яна заўсёды глядзела з паднябесся, але тое жыццё ўжо засталося ў далёкім мінулым. А ўспаміны трывожаць толькі душу таго, хто на іх здольны. I толькі датрэсеная някемлівымі гаспадарамі механічная піла і лаянка ўсё таго ж лесаруба давалі зразумець наваколлю, што не ўсё яшчэ скончана. А смерць састарэлай таполі гэта толькі коска, ласля якой, як у складаным сказе, жыццё зноў будзе працягвацца. На жаль, у ім ужо не будзе болей месца ні прыгожым летуценням, ні захаванай яшчэ з даўніх часоў хоць якойсьці шляхотнасці. Надыходзячая будучыня жорсткая і разліковая дама, якую цікавяцьтолькі рэальныя вынікі і колькасныя здабыткі. Ёй, халоднай і разважлівай, недаступныя чыесьці больальбо радасць, веліч мінулага ці шэрасць і безвыходнасць сучаснага. Яны з’яўляюцца толькі вызначальнымі адзнакамі так незаўважна збеглага часу. Яшчэ некалькі гадзін, і ад паваленай панскай таполі ўжо нічога не засталося, і толькі падобны на гасцінны стол пень застаўся на тым жа месцы. На яго яшчэ не зусім астылым целе раскладалі свой сціплы полудзень узбуджаныя лесарубы. Пад позывы восеньскага дажджу яны адкаркавалі пляшку самагонкі. Падняўшыся з намошчанага галля, яны стукнуліся гранёнымі шклянкамі і, падзякаваўшы адзін аднаму за плённую працу, старанна ўзяліся паглынаць закусь. А халодны восеньскі вецер разносіў па мястэчку і ваколіцах прамоклае тапалінае лісце і гучную, не зусім разборлівую лаянку лесарубаў. Праз месяц ужо нават старажылы мястэчка з цяжкасцю ўспомняць, ці была тут калісьці панская таполя. I толькі брукаванка, якая цягнецца з мястэчка ў далёкі хваёвы лес, выглядае вечнай і непарушнай... ДУМКІ-ЛЕТУЦЕННІ Mae думкі, мае вольныя легкакрылыя птахі, ляцяць, куды ім захочацца. Яны то ўздымаюцца ўзавоблачныя вышыні.то, нібы камяні, падаюць на зямлю. Прызнаюся, толькі сам-насам з імі я магу быць да канца шчырым. Як можа быць шчырым вернік, што прыйшоў на першую споведзь, альбо юнак, закаханы ў прыезджую красуню. Так сталася, што за многія гады жыцця думкі сталі маімі самымі ўважлівымі і чулымі слухачамі, ім ніколі не надакучвае мая ціхая, неразборлівая гаворка. Толькі мае патаемныя летуценні-думкі, прыхаваныя ў глыбінных лёхах маёй душы, з’яўляюцца самымі дарагімі для мяне. Наватдзеці, якіх я вельмі люблю, не могуць належаць толькі мне, бо яны найперш належаць усемагутнаму Богу, і толькі ён можа лічыць іх дарэшты сваімі. I каханне, якому я аддаваўся цалкам, не з’яўлялася толькі маім здабыткам, яно заўсёды належала нам. А думкі заўсёды, у любых варунках, належаць толькі аднаму. Бо нават смерць, якая заўсёды таўчэцца дзесьці побач, не ўладная забраць іху мяне. Яны сталі часткай майго разбэшчанага жыццём цела, як рука альбо галава. Думкі часта збыткуюць з мяне, але ж і я магу пасмяяцца з іх, праўда, я гэтага ніколі не раблю, 6о толькі дурань жартуе з самога сябе. Я і думкі самыя даўнія і верныя сябры на ўсім свеце, колькі я сябе памятаю, яны заўсёды побач са мною, як дзённае святло і начная цемра. Разам з імі я вырас, а потым і пасталеў. Яны адзіныя былі сведкамі маёй сапраўднай радасці і смутку. I чым болей я жыву на гэтай няшчаснай зямлі, тым болей я разумею, што такіх сяброў, як яны, у мяне ўжо не будзе ніколі. А нядаўна думкі зрабілі мне найпрыемнейшы падарунак. Яны пракруцілі ў патаемным кінатэатры маёй душы бязгучнае сгарое кіно. Праглядваючы гэтую кінастужку, я ўбачыў сябе і немаўлём, і дарослым, і шчаслівым, і няшчасным. Лепшага фільма не мог бы зняць ніводзін знакаміты рэжысёр свету, бо сцэнарый ддя гэтага фільма пісала само жыццё. Але, як і ўсе фільмы, гэтае кіно таксама калісьці скончыцца. I я ўпэўнены, мае думкі сканаюць разам са мной. Бо яны не змогуць жыць без мяне, як і я без іх. I толькі ў магільных цітрах на звычайным помніку нас узгадаюць ужо як адзінае цэлае. I толькі Бог на небе будзе сачыць за ўсім гэтым, разумеючы, наколькі мы яшчэ цёмныя і недасканалыя, хоць і зрабіў ён нас па сваім вобразе і падабенстве. сляды На аркушы заснежанай дарогі я ўбачыў чыесьці сляды. Яны беглі наперадзе мяне, як паляўнічыя сабакі, што адшукваюць звера, альбо як звер, што ўцякае ад паляўнічых сабак. Сляды спатыкаліся і прыспешваліся, разыходзіліся і збліжаліся, нібы ройста. Я размаўляў з імі, а яны маўчалі, я радаваўся ім, а яны радаваліся дарозе. Чужыя сляды сталі часткай майго падарожжа, як вера, што становіцца часткай пілігрыма. Альбо пілігрым, што становіцца часткай дарогі. I вось сляды зніклі... Зніклі таксама, як і з’явіліся. I толькі заснежаная дарога, спяшаючы да небасхілу, не звярнула ўвагі на страту. ноч Ноч крадзецца ў горад праз шматлікія закуткі і прыгарадныя вулачкі. Увесь горад разам са сваімі насельнікамі ў адначассе стае яе доўгачаканай здабычай. I толькі самота адзіная кахае ноч і песціцца ў яе непрагляднай цямрэчы. Дый сама ноч чулая, кахаючая маці лашчыць самоту ды адорвае яе сваімі незлічонымі пяшчотамі. Што ж яднае самоту і ноч? Можа, адзінота, якая даўно пасял ілася ўтваім сэрцы, а можа, страх, які час ад часу суправаджае адзіноту. Яшчэ хвіліна, і ноч ужо паўсюль. Зладзейка, пракралася нават у лёхі тваёй душы. Туды, куды ты не вельмі хочаш кагосьці пускаць. Нават родную маці ці сваіх цікаўных сяброў. Ты баішся ночы, як баяцца невядомага немаўляты ці хворыя. Але што ты можаш зрабіць нічога, хоць да канца ўсвядоміць сваю недзеяздольнасць цяжка, а іншы раз і немажліва. I калі твае духоўныя высілкі падыходзяць да акрэсленай Збаўцам мяжы.ты раптоўна пачынаеш разумець, што патрабуеш яе, а калі б ночы не было, то куды б ты хаваў свае таямніцы? Самае прыкрае, што назапашанае табой за мінулы дзень ноч хавае у сваіх непраглядных схованках. Як хавае Нясвіж таямніцу згінулых залатых апосталаў, вырабленых па замове Радзівілаў, альбо як дуб у Шчорсах хавае мроі вялікага Адама. I толькі тады, калі ты не зможаш болей спакойна спаць, яна пераўтвараецца ў абрыдлую і невыносную спадарожніцу твайго жыцця. Іты.якстомлены вандроўнік, апантана пачынаеш шукаць хоць якога-небудзь святла. Але начное святло і само з’яўляецца часцінкаю ночы. Як зоркі з’яўляюцца часцінкамі неба, альбо як памяць з’яўляецца часцінкай тваіх летуценняў. У роспачы ты ўжо думаеш, што ноч бясконцая, як сусвет. Але ўсё мае свой пачатак і сваё завяршэнне, і вось, як і заўсёды, за ноччу зноў прыходзіць дзень са звыклай для яго пасрэднасцю ды ўсеагульнай бязладнасцю. Але цябе новы дзень ужо болей абсалютна не цікавіць, 6о ты зноў чакаеш ноч. I сумніву няма - яна абавязкова прыйдзе. Бо яна заўсёды прыходзіць ды тых, хто ночы вельмі прагне. Яна на працягу дня стаецца часткай тваіх думак, страхаў і так прыхаванага глыбока ў сэрцы адчаю. ВОСЕНЬ Хворыя людзі больш за ўсё на свеце чакаюць, калі за агіднымі дажджамі надыдзе зіма. Можа, таму, што з прыходам маразоў адступаюць іх вечныя прастуды ды болькі. Старыя чакаюць, калі на зямлі запануе вясна з яе мроямі і спадзяваннямі. Прастытуткі на шашы Брэст Масква з нецярпеннем чакаюць лета, каб спакойна зарабляць свае дзесяць даляраў, не зважаючы ні на зімовыя халады, ні на вясновую няпэўнасць. А мне дык даспадобы восень. Менавіта тая пара, калі прырода, стаміўшыся ад бязладнай летняй мітусні, супакойваецца і як быццам асэнсоўвае перажытае, абуджае ў душы глыбокія лірычныя пачуцці. Хаця перажыванне гэтае асабістае для кожнага чалавека, а прырода ўсяго толькі існуе, і яе зусім не цікавяць чалавечыя думкі альбо адчуванні. А восень у сілу сваіх асаблівасцяў толькі абвастрыла гэтыя чалавечыя якасці. Ды і які сэнс наракаць на яе за працяглы для кагосьці надакучлівы дождж ці на нечаканую прахалоду. Хаця, не зважаючы на ўсё, восень усё ж стала для мяне надзвычай чулай і разам зтымтаямнічай валадаркай. Валадаркай маіх мрояў і расчараванняў, думак і таямніц. Што застанецца ў душы пасля яе? Пажоўклае лісце, сумны халодны дождж...