Клетка для івалгі
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 360с.
Мінск 2015
Табе падабаецца? спытала яна.
Гэта лепшая кветка, якая заквітнела ў маім садзе.
У цябе ёсць што выпіць? прытулілася да яго Ала. Хоць бы кавы.
Мужчына пайшоў на кухню, і неўзабаве спальня напоўнілася водарам кавы. Ён з’явіўся голы з падносам у руках, паставіў паднос з двума кубачкамі на край ложка.
Кава ў ложак любімы капрыз многіх жанчын, весела сказаў Пуленка.
* Траешчына непрэстыжны жылы раён Кісва.
Л ў цябе іх было сапраўды шмат?
Трохі было, усміхнуўся ён.
Значыць, твае пацалункі і пацалункі пакаёўкі запланаваў Мендэль?
А што?
Як што? Ты цалаваў мяне за грошы?! кінулася на яго з кулачкамі.
Мужчына абняў яе і не даваў біць.
Асцярожна вывернеш каву, засмяяўся ён. Я не думаў, што знайду тое, што шукаў.
А я думала, укусіла яго жанчына.
He кусайся!
Буду кусацца, бо як толькі цябе ўбачыла з шаблямі, то падумала, што адбіла б цябе ў любой іншай.
Яна не магла растлумачыць, чаму так лёгка і свабодна стала на душы, быццам з яе звалілася гара, што прыціскала яе ўсе гады, калі стала дарослай. Упершыню ў жыцці Ала адчула сябе шчаслівай каля гэтага чалавека і падумала, што не варта трымацца за сваю сям’ю дзеля Насцечкі. Нават калі яна пачне думаць, што ў яе жыцці ўсё склалася, як у Зосі Бабелі.
Яны дапілі каву і ляжалі побач.
А ў цябе ёсць тэлефон таго тоўстага рэжысёра, што арганізаваў вар’яцкую ноч у маёнтку Тарноўскіх?
Навошта ён табе?
Хачу даведацца, як скончыла жыццё жанчына, што ўмела выкарыстоўваць мужчынаў.
Я дам табе яго нумар, пашукаў у мабільным тэлефоне.
Ала набрала нумар і гіачула ў трубцы іуллівы голас:
Хто мяне хоча?
Мяне клічуць Ала. Памятаеце баль у Качаноўцы?
У вас вельмі выразныя вочы, і ўсё астатняе таксама, засакатаў у тэлефон Бэй.
Мяне цікавіць, як скаотаюць жыццё такія жанчыны, як Марка Ваўчок.
Калі мы сустрэнемся, я раскажу вам гэтую дзіўную гісторыю.
Дык раскажыце цяпер, а калі сустрэнемся, то нагаворым лепш пра каханне.
Пра каханне я гатовы з вамі размаўляць усю ноч, сказаў Бэй і адпусціў Лле такі салёны камплімент, што нават голая і ў абдымках Дзяніса Пуленкі япа пачырванела ла кончыкаў вуіпэй. Але калі вам так хочацца лаведацца пра гэта цяпер, то слухайце, але дайце слова, што са мной абавязкова сустрэнецеся.
Даю слова.
Тослухайце, прыцмокнуў Бэй. На піку сваёй славы праз уплывовых фрапцузскіх налюбоўнікаў аповесць Маркі Ваўчок «Маруся» атрымала прэмію Французскай акадэміі і была рэкамендавана для вывучэння ў французскіх школах. I дзе? У Францыі, дзе за многія стагоддзі так і не змаглі заіюмніць, што такое Украіна, лічачы яе асобным рэгіёпам ці то Румыніі, ці то Расеі, ці то Руанды. Талстой, Тургенеў, Герцэн, Мендзялесў, Боткін, Флабер, Жуль Верн, Праспэр Мэрымэ пускалі сліну і шалелі ад Маркавічанкі. А жанчыны не маглі ёй дараваць, што яна разбурае сем’і, выкарыстоўвас мужчынаў і разбівае ім сэрцы. Яе цярпелі, пакуль ускружвала галовы старэйшым мужчынам, а калі яна ўзялася за маладзейшых, піто па ўзросце падыходзілі ёй у сыны, і тыя пачалі праз яе страляцца, атручвацца, вешацца, супраць яе ўзбунтаваліся ўсе інтэлігентныя жанчыны Расійскай імперыі.
I вось знайшлася сваячка Лпанаса Марковіча, якая ўвасобіла бліскучы нлан знішчэння і без таго небездакорнай рэпутацыі Марка Ваўчка. Калі Маркавічанка адкрыла часопіс, у якім друкавала пераклады замежных пісьменнікаў, дык наймала бедных дзяўчат, якія за капейкі рабілі ёй пераклады, а япа падпісвала іх сваім імсм. Каб адпомсціць за Ананаса Марковіча, дзяўчыпа перапісала чужы пераклад Андэрсена. Марка Ваўчок падпісала яго сваім імем, а ёй не заплаціла. Неўзабаве ў літаратурных колах разгарэўся скапдал, і Маркавічанку абвінавацілі ў плагіяце. Яна не магла прызнацца, што на самай справе на яе працаваў гурт літаратурных наймітаў, якім яна недаплочвала ці зусім не плаціла. Факт плагіяту быў даказапы канчаткова. I ўсе пакрыўджаныя Маркавічанкай мужчыны і
жанчыны, якія занздросцілі ен чорнан занздрасцю, сваю нянавісць выплюхнулі на яе, і яна ад сораму ўцякла ў глыбінку, дзе схавалася ад скандалу.
Каб падтрымаць сваю маці, да яе прыехаў сын са сваімі аднагодкамі, сярод якіх быў Міхаіл Лобач-Жучэнка, што пасля Апанаса Марковіча стаў другім яе афіцыйным мужам. Старасць Марка Ваўчок правяла ў Нальчыку далёка ад літаратурных салонаў сярод нецалаваных хлопчыкаў, якіх вучыла замежным мовам, свецкім манерам і мастацтву заваёўваць жаночыя сэрцы. Нарэшце слава пра ўменне Маркавічанкі выкарыстоўваць мужчынаў з найбуйнейшых літаратурных салонаў Еўропы дайшла да Каўказа, і кожная маці хацела бачыць свайго хлопчыка калі не паспяховым палюбоўнікам, дык хоць бы мужчынам, які не стане ахвярай распусных жанчын.
Адны з яе платных заняткаў былі прысвечаны паэзіі мужчынскага ўчынку, на іх яна вучыла будучых кавалераў, што хоча пачуць ад іх жанчына і што яны павінны рабіць, каб стаць заваёўнікамі, а не ахвярамі прыгожага полу.
Скажы, мой маленькі Серж, звярталася яна да аднаго хлопчыка, якія ты ведаеш шляхі да заваёвы жаночага сэрца?
Яна сядзела ў цяжкім крэсле з чорнага дрэва, мажная, у пашытай у лепшых мадыстак Тбілісі цёмнай сукенцы, што хавала ўзрост і паўнату. Яе твар быў схаваны пад вэлюмам, a ўся прастора вакол яе была напарфумленая дарагімі духамі і ўсё яшчэ адчувальнымі жаночымі флюідамі.
Есць два шляхі для заваёвы сэрца дамы, адказаў хлопчык. Шлях грошай і славы і шлях жарсці і безразважнага ўчынку. Жанчыны любяць учынкі на мяжы паэзіі і вар’яцтва.
Выдатна, мой хлопчык, какетліва сказала Марка Ваўчок. Проста бліскуча! А зараз падыдзі бліжэй і пакажы іншым кавалерам, піто ў сапраўднай дамы схавана пад сукенкай. He бойся, грудным голасам сказала яна.
Серж, падобны да маладзенькага козліка, у якога яшчэ толькі прабіваліся рожкі, прыўзняў край сукенкі, і ўсе ўбачылі поўныя ногі і дарагую бялізну з карункамі. Ад хвалявання ў хлопчыка натапырыліся штонікі, ён пачырванеў і поўнымі любові вачыма глядзеў на сваю настаўніцу.
Ах, Серж, Серж, гулліва наківала пальцам яна.
Вакол яе стаялі чырвоныя, як вараныя ракі, хлоггчыкі і хавалі рукамі сваю ўзбуджаную дзіцячую плоць.
Раман Бэй замоўк, і ў трубцы пачулася яго далёкае сапенне:
Дык калі мы сустрэнемся?
Некалі абавязкова сустрэнемся.
Я вырашу вашыя інтымныя праблемы, забуркаваў ён.
А я ўжо іх вырашыла, засмяялася Ала.
3 Дзянісам Пуленкам?
Чытаеце чужыя думкі?
У такім выпадку жадаю вам шчасця! раздражнёна абарваў размову Бэй.
Ала адчула, што зноў хоча кахання, і накінулася на мужчыну. Яны доўга і ненаедпа кахаліся, а потым яна ў знямозе адкінулася на падушцы, а мужчына ляжаў на ёй і злёгку пакусваў ёй спіну.
Што ты там ўва мне так глыбока шукаеш? млява сказала яна. Думаеш знайсці скрынку з цукеркамі?
Шукаю ключ да твайго сэрца.
Але сэрца не з таго боку, засмяялася яна. Павінна прызнацца, што за адзін дзень з табой я мела болып кахання, чым за ўсё жыццё.
Стрымаўіпы жарсць, яны ўзяліся за рукі, пайшлі на кухню і згаладала елі шпроты з чорным хлебам і пілі зялёны чай.
А дзе ліса, якую ты тады знайшоў?
На балконе.
Яна выйшла на балкон і ўбачыла ў клетцы лісу. У яе быў сумны і зацкаваны выгляд.
А ты вылсчыў яе?
Вылечыў.
Ала падышла да яго і паклала руку на плячо.
Зробіш для мяне тое, што папрашу?
- Што менавіта?
Я хачу, каб ты выпусціў лісу.
- Сёння?..
- Менавіта сёння.
Ён паглядзеў у яе іпчаслівыя вочы, дажаваў шпроты і кіўнуў:
Тады збірайся.
Было ўжо далёка за поўдзень, калі Дзяніс Пуленка паставіў клетку з лісой на задняе сядзеігне, а на пярэдняе пасадзіў Алу, і яны высхалі з Кіева. На Роменскім тракце была кволая плынь машын, і ён хутка гнаў аўтамабіль.
Перад Лльшапамі спыніўся.
Дзесьці тут яе збіў аўтобус.
Узяў з задняга сядзення клетку і аднёс ад дарогі.
Ну, вылазь.
Ліса высунула галаву з клеткі, панюхала паветра, асцярожна выйшла і трушком пабегла ў лес.
Бяжы! радасна запляскала ў ладкі жанчына.
Яны глядзелі, як аддаляецца ліса, узяліся за рукі і гіайшлі да «Опеля», які стаяў на збочыне. У машыне Ала азірнулася і ўбачыла, як зпікае за дрэвамі ярка-рыжая ліса.
Мпе здаецца, што гэта душа мая вырвалася на волю, сказала яна.
Ты не баішся пачынаць усё спачатку?
3 табою я нічога не баюся, прыхінулася да яго.
Нсйкую хвілю яны сядзелі, прытуліўшыся адно да аднаго, і жанчына слухала, як моцна б’ецца ў мужчыны сэрца. Ей падалося, што яна стаіць на краі скалы, над стромай, і рыхтусцца скочыць у пеністае мора. Пачуццё страху, казытлівас жаданне скачка і лёгкі голас, які нашэптваў ёй на вушка, што яна не разаб’ецца, выплывс, прымусілі паглядзець на засяроджаны твар мужчыны. Ён павярнуў кліоч запальвання, матор завуркатаў, і яны паехалі ў прыцемкі да цяжкіх аблокаў, якія паўзлі насустрач старэнькай патрапанай машыне.
АПАВЯДАННІ
ЗАЯЦ
Пад вечар, калі на грушы Мусія Скарахода трывожна закрычаў сыч, каля яго двара спынілася машына «хуткай дапамогі», і хударлявы лскар Мар’ян Пранюк у акулярах з залацістай аправай прыадчыніў дзверы яго дома.
Ёсць хто ў хаце?
Заходзьце, пачуўся слабы голас.
У хаце быў прыцемак. Лскар гіайшоў на голас і зачапіўся за крэсла.
Уключыце святло. Там, на сцяне.
Лекар намацаў уключальнік, запаліў у гасцёўні святло і бокам, каб не зачапіць на кухні вядро, прайшоў у спальню. Пры святле таршэра ён убачыў у ложку няголенага мужчыну, а ля яго вялізнага труса, які прыціснуў вушы, прытуліўся да гаспадара і насцярожана глядзеў на госця.
Сядайце.
Лекар падсунуў крэсла і дастаў стэтаскоп.
Холадна тут. А гэта вы што, трусікам грэецеся?
Гэта не трусік, закашляўся Скараход. Гэта заяц.
Лекар працёр насоўкай запацелыя шкельцы акуляраў і паглядзеў у спалоханыя вочы звера.
Скараход варухнуў галавой, стрымліваючы ў грудзях клёкат.
Даўно капіаль?
Ужо месяц.
Як вы сябе адчуваеце?
Як у грудзі хто снегу насыпаў.
Мужчына ляжаў у шарсцяным швэдры з загорнутым пад шыю каўняром. Лекар памераў яму тэмпературу.
Задзярыце швэдар і сядзьце, каб я мог вас паслухаць.
Скараход сеў у ложку, а лекар ставіў яму да грудзей і да спіны халодную мсталічную трубку.
Удыхніце. Глыбей.
Заяц зазіраў у вочы лекару і чмыхаў.
Чаго ён гэта?..
Перажывае, каб вы мне нічога дрэннага не зрабілі, закашляўся Скараход.
Лекар схаваў стэтаскоп.
Кашаль гнойны? У макроце ёсць кроў?
КНІГІ ОНЛАЙН
