КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
- Магчыма, разгадку трэба шукаць у гісторыі з Карлам Ляндштайнэрам. Згадайце, што Дыба й Бруна ведаюць лёс некаторых наперад. Магчыма, і вашыя дзеці ўжо, крый Божа, у іхным чорным сьпісе. - Крый Божа. Пан Эдмунд падняўся, падышоў да вакна й, зрабіўшы мне знак рукой маўчаць, на хвілю зьнерухомеў: Усё здаецца, што чую той піск. Хаця пакуль ехаў сюды, ня чуў ані разу. Дома ж здараецца. Але найчасьцей ня ў хаце. Ён, пане Антоне, як прадвесьце. Запішчэла чакай нядобрага. - Як вашая рука? - Дзякуй, нічога, ён раскруціў насоўку й прыгледзеўся, гоіцца. У Дзяржынскіх заўсёды ўсё добра гоіцца. Вось толькі мае сухоты не здаюцца... Але й тут канец не за гарамі. Сьмерць ужо паставіла пад маім жыцьцём свой подпіс... Вы не запыталіся, а я чакаў, што вас зацікавіць мой адказ на імя Ўладыслаў. - Мы абодва чакалі. Вы пытаньня, а я шчырасьці. - Ну, дык і маеце... Мая жонка сапраўды паўтарала гэтае імя ў сьне, і мы вырашылі, што яно нейкі Боскі знак. Калі вы нечакана й недарэчы сказалі: Уладыслаў, мне здалося, што вы разгадалі й скралі нашую таямніцу, уварвалі- ся ў нашае жыцьцё... Цяпер Уладзіку шэсьць месяцаў... Ён такі сьмешны, усім цікавіцца... Думаеце, ёсьць нейкая сувязь паміж ягоным імем і тым, што адбываецца? - Думаю, ёсьць. Думаю гэта той самы подпіс, пра які вы толькі што казалі. Мы тут гаворым, прыгадваем, складаем у адзінае. Мы тут паўтараем: Дыба, Бруна, Дыба, Бруна... Але ж Дыба таксама Ўладыслаў... Што вы кажаце?! A то. - Па-вашаму, мой сын названы ў гонар гэтага Дыбы!? - I зь ягонае задумы, як і Фэлікс. За вокнамі стаяла глухая ноч. Але ў ейнай цемры ўжо жыло прадчуваньне барвянага ўсходу гэтулькі нябачнае крыві было ў паветры. Каб неяк зьняць напругу, я падышоў да стала, наліў па чарцы: Цяжкаватая ноч, але ж і Каляды. — Каляды, — сумна ўздыхнуў пан Эдмунд, трэба ехаць. Са сьвятам. I няхай усё будзе добра. Мы чаркануліся й адным дыхам асушылі кілішкі. А што, пане Эдмундзе, ад лекара Шванскага засталіся якія-небудзь паперы? Калі нешта й засталося, дык ў сьледчых архівах, бо нашчадкаў, здаецца, у яго не было... Мы апрануліся й выйшлі ў двор. Дзе, думаеце, мой хурман? запытаўся пан Дзяржынскі. Ды дзе ж яму быць у Хведара. У таго самага, што мусіў нам прынесьці гарбаты? О, я пра гарбату й забыўся. Ну, нічога, наступным разам. Хведар! пагрукаў я ў дзьверы вартоўні, якія адразу ж адчыніліся. Нядобрае прадчуваньне зачапіла душу, калі за палавінкай, заміж звычнай постаці вартаўніка, згледзеў глухую цямрэчу. Хведар! У пакоі было ціха, як у магільным склепе. Пан Эдмунд запаліў агарак: Андрэй! На стале ляжала пустая пляшка, валяліся рэшткі ежы. Дзяржынскі як запраўдны сьледчы ўзяў бутэльку, нюхнуў рыльца: П’юць розную брыду. Андрэй! Куча рызьзя на ляжанцы зварухнулася, і з-пад яе вытыркнулася калматая галава хурмана: Што, ужо едзем? Скраем вока я заўважыў, як Дзяржынскі прытлуміў абурэньне: Едзем. Праз момант з таго самага рызьзя высунулася галава Хведара, і я падзякаваў Богу, што мае прадчуваньні ня спраўдзіліся. Мы вярнуліся на панадворак. Амаль сьледам выйшаў Андрэй: - Даруйце, пане Эдмундзе. - Што ўжо там. Па дарозе пагаворым, а пакуль тое, забяры журавачку. Бярданку я пакідаю на памяць пану Антону. - Як загадаеце, кінуў хлопец ды шпарка пашыбаваў па коней і стрэльбу. - Вось вам і ваш народ, не стрываўся да мяне Дзяржынскі. - А то палякі ці расейцы ня п’юць. - На жаль, на жаль. - I ўсё ж, пане Эдмундзе, вы можаце разьлічваць на мяне... Ня так ужо й ведаю ў чым, але ў разе патрэбы... - Я напішу вам, пане Антоне. А калі што якое жонка напіша. Ды й вы пішэце, як нешта новае... А яшчэ даруйце за начное ўварваньне. - I вы даруйце. Мы парукаліся, і ён ускочыў у санкі: - Як надумаеце сказаць пра мой прыезд сямейным перадавайце паклон. А вы сваім, сказаў я наўздагон, a потым яшчэ доўга глядзеў на апусьцелую дарогу, нібыта прадчуваў, што неўзабаве яна станецца маёй і выведзе мяне зусім на іншы жыцьцёвы прастор. ФЭЛІКС I Прайшло дзесяць гадоў... Тэлефонны званок... Божа! Які тэлефонны званок?! Я азірнуўся й добрую хвіліну прыходзіў да сябе... Ага... Гэта быў толькі рукапіс, а тэлефон тут і цяпер. Ен вырваў мяне з майго дзевятнаццатага... Няможна быць такім упартым... Я не хачу ніякіх званкоў! Ды мой тэлефон і ня мае званка. Ён павінен граць Манюшку! Ага... Ну, вось цяпер Манюшка. Але я не хачу ні з кім размаўляць! Ну, гэта ўжо занадта. Так непрыстойна не чапляюцца нават апошнія прастытуткі. “Прайшло дзесяць гадоў... Прайшло дзесяць гадоў!” Я працягваю чытаць... вось толькі дзе мой рукапіс?! Напэўна, трэба ўзяць слухаўку. Калі ласка! О, нарэшце. Я быў упэўнены, што ты дома! Хто гэта? — He пазнаеш? Вядома, я пазнаў гэтага нечаканага знаёмца, аматара-вудаля, які выпадкова зьявіўся ў нашай экспэдыцыі за некалькі дзён да канца. Ды й хто б не пазнаў яго, зь ягоным саладжава-расейскім вымаўленьнем пры добрай лексыцы. Я па тэлефоне нікога не пазнаю! Ды кінь ты! Гэта ж я Жора! - Рады цябе чуць. Як маесься? - Еду да шэфа. Ты ўжо гатовы? Хвілінаў празь пятнаццаць выходзь падкіну. - Праз пятнаццаць не пасьпею. - Добра, давай праз паўгадзінкі. - Давай. Я паклаў слухаўку й зірнуў на гадзіньнік. Да сустрэчы ў археоляга Z. заставалася яшчэ пару гадзінаў. Нават пры найгоршым раскладзе мы будзем мець у запасе каля гадзіны. Гэта значыць, што каля гадзіны я буду слухаць байкі гэтага нецікавага мне чалавека... Выйду хвілінаў праз сорак. Хай чакае... Стоп. Што значыць хай чакае? Дзе? Я яму свайго насылу не даваў... Тэлефону, здаецца, таксама. Зрэшты, тэлефон ён мог дастаць, а вось адрас, які ведаюць толькі найлепшыя сябры... Цікава, цікава. Да археоляга Z. мы заўсёды прыходзілі звычайна. Я расчыніў шафу й ужо пацягнуўся да шэрай ваўнянай вязанкі, як раптам на вочы трапіліся тры плястыковыя пакеты, пад якімі вісела самая ненавісная мне вопратка гарнітуры. Усе яны трапілі ў мой гардэроб, можна сказаць, выпадкова. Два зь іх я нават ніколі не апранаў, але сёньня... Сёньня мне хацелася эпатажу ў сабе. Спадзяюся, ні рука часу, ні зубы молі не кранулі гэтага непатрэбнага скарбу... Чорная тройка будзе якраз. Недзе тут была яшчэ белая кашуля... Будзем сёньня прыкра афіцыйнымі. Дзе мае блішчастыя пантофлі? “Гарнітур трэба заўсёды апранаць перад люстэркам”, вучыла некалі мама, і я, як слухмяны сын, апранаўся перад люстэркам, у якім з кожнай новай адзежынай зьяўляўся новы, усё менш і менш падобны да мяне, чалавек. Апошняя дэталь чорны, зь бел-чырвона-белай паласой пасярэдзіне, стужбк зрабіла мяне хоць крыху пазнавальным. Цікава, які быў бы малюнак, каб я меў кіёчак альбо кійковы парасон? Напэўна, сьмешны... Яшчэ чвэрць гадзіны, і можна выходзіць. Можна выходзіць, пачуўся раптам недзе за сьпінай голас. Я глянуў у люстэрка. Ззаду нікога не было. Дзьверы былі адчыненыя, а званок у цябе не працуе. Хочаш, папраўлю? Я азірнуўся й нарваўся на шырокую шчырую ўсьмешку. - Праходзь, Жора. Сядай. - Ды я як бы ўжо прайшоў. А вось расьседжвацца часу няма. - Адкуль ты ведаеш, дзе я жыву? - Адтуль, ягоны палец узьняўся ўгору, і я нечакана для сябе спытаўся: - Ад КГБ? - Ад Бога. - А калі сур’ёзна? - Сур’ёзьней не бывае. Патэлефанаваў шэфу спытаць дарогу, а ён мне й кажа: маўляў, будзеш ехаць ля хаты Шуляка захапі. Але Z. ня ведае... хацеў быў сказаць я, ды стрымаўся. Лавіць чалавека на хлусьні было не да месца, не лавіць маім законам. Злоўлены, ён станавіўся асьцярожны й далей хлусіў болып абачліва. - Ты гатовы? Жора прайшоўся па пакоі так, нібыта быў тут ужо неаднойчы. - Едзем, адказаў я, здымаючы зь вешака палітон, у кішэні якога ўжо ляжала пляшка Stock 84. Ад пачатку ехалі моўчкі. Калі б мяне зьнянацку закінулі на адну з гэтых вуліцаў, я ўсё адно пазнаў бы, што гэта Менск, думаў я, пазіраючы на сумныя шэрыя будынкі “тыповай забудовы” за вакном Жоравага “Мэрсэдэсу”. Цікава, кім ён працуе? Зрэшты, якая розьніца. У гэты момант ён, безумоўна, аўтагоншчык. Няўжо на дарозе няма ніводнага ДАІшніка? - У нас яшчэ ёсьць добрая гадзіна часу, можа па кілішку, дзеля разьмінкі? - Можна й па кілішку, згадзіўся я. Жора адразу зьвярнуў налева. 3 разгону запаркаваў легкавік: - Люблю Траецкае... Тут жылі мае продкі. Здаецца, і твае? - Mae з-пад Полацку. - Во як! Таксама сталіца. Я ў тыя месцы на рыбу езьдзіў. Возера Моліна. Можа чуў? - He, ня чуў, схлусіў я, там шмат вазёраў. - Мясцовыя дзядзькі казалі, што яно бяздоннае. А яшчэ казалі, што ёсьць зь яго падземны канал у нейкую рэчку. Толькі я ня веру. Калі малы быў верыў, а цяпер не. Мы зайшлі ў бар. Па дарозе да стойкі Жора прывітаўся зь некалькімі наведнікамі, усьміхнуўся ў бок размаляванай дзяўчыны, якая прытулялася да старэйшага ад яе разы ў тры дзядзькі, памахаў некаму рукой. Барнік хударлявы здыхляк зьявіўся імгненна: Хотнте что-ннбудь выпнть, Георгнй Алексанч?* — Порцыю віскі і? — Жора запытальна паглядзеў у мой бок. *Ці хочаце што-небудзь выпіць, спадар Георгі? - Брэндзі. - Кальвадос? Мэтакса? Фэрэйра? - Mirabel Reserve. Бармэн запытальна глянуў на Жору. - Ну што стаіш? Просяць Мірабэль, значыць Мірабэль, сказаў той і, глянуўшы ў мой бок, дадаў: А ты не абышто, арыентуесься. На маё здзіўленьне, гэта было сапраўды празрыстае сьлівовае брэндзі, зробленае паводле старажытнага эльзаскага рэцэпту. - Падабаецца? запытаўся Жора. Я хітнуў. А мне ня надта. Іншая рэч сьлівы, цёмна-жоўтыя, з чырвонымі крапінкамі, а вось брэндзі не. Дарэчы, колькі ў ім? Мусіла б быць сорак пяць. А было... А было. - Вось і добра, едзем! Толькі ў машыне я падумаў, што ў бары ніхто не плаціў, але ўпэўненасьць неспадзяванага кампаньніка супакоіла. Зрэшты, ніхто й не пытаўся пра грошы... * * * У археоляга было цеснавата. Апрача нашых, прыйшлі ягоныя калегі, пара мастакоў, некалькі творчых, невядомага кірунку, асобаў ды кампазытар, які выпадкова завітаў, але зусім не выпадкова застаўся. Жора адразу ж кінуўся знаёміцца, пачаў пацяшаць публіку нейкімі гісторыямі, здаецца, нават сьпяваў. Я скарыстаўся агульнай увагай да новага блазна й хацеў высьлізнуць на кухню. Трэба было нечага зьесьці. Мірабэль, ці не ўпершыню ў маім жыцьці, усё ж спрацаваў напоўніцу... He пасьпеў я зрабіць пары крокаў, як гамана за сьпінаю сьціхла. Я азірнуўся. Усе глядзелі на мяне.