КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Апазнаўшы і фармалізаваўшы ў Метафары наяўнае існае. чалавек праз механізм рытуалу (фігуратыўнага ды моўнага) напрацаваў архіў гэтай Метафары. які пакрысе апазнаўся як Міф. Міф — каталагізаваны архіў Метафары, а яшчэ ён — буйнамаштабная мапа тагачаснага быцця і разам з тым займеннік тады ўтоенага ад ведання часу. Спакваля запанаваўшы. Міф патроху перайначыў татэмнага чалавека ў чалавека міфалагічнага, гэта значыць такога. які ўжо перастаў быць уцялесненым непасрэдна ў цела існага. бо паміж ім ды існым паўстаў намыслены вобраз свету як уводзіны ў а-рэальную перспектыву рэальнага бытавання, — і тым самым адасобіў міфалагічнага чалавека ад усяго астатняга існага. У міфалагічную эру адлюстраванні існага ў а-рэальнасці набылі пэўную структуру і нават сваю архітэктоніку. Міфалагемы той пары (Сусветнае Дрэва і да таго падобныя) іерархізавалі касмалогію бытавання. аднак у гэтай іерархіі я-чалавеку пакуль не знайшлося асобнага, тым болей адметнага месца. Сусвет Міфа быў касмічна шырокі, але паколькі ўся яго ўніверсальная разлога апынулася заціснутай у адну нерухомую праекцыю міфалагічнай мапы, то там нічога, акрамя статычных метафараў, не змяшчалася. Да таго ж персаналізаваны чалавек тады не меў патрэбы шчыміцца ў абрыс Міфа, паколькі семіятычных магчымасцяў рытуалу і артыкуляцыі. якімі ён валодаў, хапала адно на фіксацыю і рэтрансляцыю найбольш заўважных знакаў быцця (да апошніх я-чалавек сябе пакуль не залічваў). У такой сітуацыі я-чалавеку нічога не заставалася. як адно атаясамліваць сябе з універсальным агульным і. наадварот, — тоесніць універсальнае агульнае з самім сабой, пры гэтым ніяк не прэзентуючы самога сябе... Вымкнуты Міфам з магмы вітальнасці. я-чалавек усяго толькі выконваў у целе Міфа справу ферменту. якім гэтае цела ініцыявала працэсы свайго росту. Але, разам з тым. менавіта з гэтай прыкладной функцыі і пачалася гісторыя чалавека, як нечага, што ёсць не толькі як ёсць, а ёсць як можа быць. бо ўжо было аднойчы, чаму сведчаннем Міф пра гэтае было. Татэмны чалавек не ведаў іншых праекцыяў часу акрамя су-часнасці, ён увесь адбываўся ў кантынууме ёсць. Міф сфармаваў у прасторы а-рэальнасці было, як дадатковую да ёсць форму рэальнасці, тым самым шматкроць павялічыўшы прастору бытавання я-чалавека. Аднак папярэдняе вымагае ўдакладнення: хаця татэмны чалавек меў адно часовае вымярэнне (ёсць), ён заставаўся вылучна чыннікам прасторы, бо ёсць у адсутнасці апазіцыі было і будзе хавалася ўтоеным ад чалавека і не апазнавалася з самога сябе як тое. што маецца ў наяўнасці. Міфалагічны чалавек, намацаўшы былое, разам крануў утоенае ёсць, і гэтым унаявіў для сябе час як новую форму рэальнасці. але — зноў жа ўдакладнім — час. які міфалагічны чалавек дадаў да татэмнай прасторы, выглядаў яшчэ не як уласна час, а як панятак паўторнасці і. тым самым. множнасці таго, што адбываецца цяпер у прасторы рэальнасці. 3 гэтага і пэўны прастора-часавы сінкрэтызм міфалагічнага чалавека. які пераадолеецца адно са з’яўленнем Тэксту, што раскладзе змест прысутнасці чалавека ў быцці на дзве разлогі: час і прастору. ЭРА ТЭКСТУ Міф ведаў час як прасторава паслядоўную множнасць адной той самай падзеі, — Тэкст пераняў у Міфа сюжэт множнасці. толькі пераніцаваў яго ў множнасць бясконца розных падзеяў, якія апазнаюцца не адно ў наяўнасці ёсць-цяпер. але і рэтраспектыўна, у наяўнасці былі да таго, як сталася ёсць. Тэкст. зафіксаваўшы прастору было. вылучыў ідэю часу як а-рэальную і ў сваёй а-рэальнасці цалкам самадастатковую праекцыю быцця існага. з чаго на месцы статычнай а-рэальнасці Міфа паўстала дынамічная а-рэальнасць Часу, і гэтая перамена дазволіла павялічыць аб'ём быцця да той меры, якая ўжо змясціла ў сабе і адзінкавае вымярэнне індывідуальнага. персаналізаванага чалавека. Тэкст — прарадзіма персаналізаванага чалавека. Тэкст апазнаў я-чалавека ў існым. вылучыў яго адтуль і знайшоў яму месца ў прасторы а-рэальнасці. — а тым самым пазначыў яго каардынаты і ў рэальнай прасторы. Праўда. напачатку эры Тэксту чалавек Тэксту быў болыл падобны да героя Міфа. — аднак з цягам часу ён усё болей таясаміўся з падзеямі ўласнага лёсу. хаця. заўважым. толькі ў той меры. якая была закладзена ў выяўленчыя магчымасці Тэксту. (Апошняе досыць істотна. бо сучасны чалавек ёсць такім, якім ён ёсць. не таму. што ён насампраўдзе. паводле "адпрыроднай задумы" менавіта такі, а таму. што ў магчымасці Тэксту была адно такая магчымасць фармавання чалавека.) Здольнасць Тэксту вымыкаць я-чалавека з наяўнага рэальнага ў а-рэальнае найперш праявілася інфарматыўна. Вось чаму першапачаткова чалавек Тэксту — гэта чалавек сваёй біяграфіі, зафіксаванай эстэтычна. (Эстэтыка пакладзеная ў саму падставу тэхналогіі Тэксту і таму яна не магла ў той ці іншай меры не прысутнічаць у Тэксце заўсёды.) Біяграфія я-чалавека як фактаграфія ягоных дзеяў. патрапіўшы ў сіло Тэксту, пачала мацаваць было ў ёсць, з чаго было паўстала ў новай якасці — было як ёсць цяпер, што і прадвызначыла феномен рэфлексіі: спачатку — спробу вытлумачыць факт падвоенай наяўнасці быцця чалавека (адно быццё ў ёсць, другое — у было), да чаго пакрысе дадалося і жаданне звесці нічым не ўтаймаваны вэрхал адзінкавых біяграфічных падзеяў у нейкі агульны сэнс, у нейкую ідэалогію, у нейкую дэтэрмінацыю ўсяго з усім. Міф не ведаў рэфлексіі. міфалагічны чалавек адно фіксаваў наяўнае ў вобразна-метафарычных малюнках, што паходзілі з яго ўяўлення аб наяўным. У пэўным сэнсе міфалагічны чалавек яшчэ не мысліў, а толькі бачыў і пераказваў бачанае намінатыўным ці метафарычным словам. Спрашчаючы, міфалагічнага чалавека можна параўнаць з люстэркам, якое люструе карціну, сфакусаваную ў міфалагеме свету. Ён. як люстэрка, яшчэ ні на чым не акцэнтуе ўвагу, нічога не вылучае, не дадае, не адымае, тым болей — не асэнсоўвае, не тлумачыць. Каб апошняе сталася магчымым, трэба было, каб сфармавалася тэхналагічна інакш арганізаваная роўніца люстравання быцця. Такой інакш арганізаванай роўніцай і стаўся Тэкст, які мог вымыкаць з ёсць ці было тыя альбо іншыя актуаліі, гуртаваць іх і замацоўваць у якасці стала прысутных. 3 чаго паступова, праз механізм параўнання сістэмна прысутных знакаў актуальнасці. сталася магчымай аналітыка як самога наяўнага, так і ўяўленняў чалавека пра гэтае наяўнае. Тэкст дадаў да зместу чалавечага бытавання два найістотныя моманты: час як час і мысленне як мысленне, — і гэтым завяршыў распачатае Міфам стварэнне чалавека ў быцці. Тэкст канчаткова падзяліў быццё чалавека на прысутнасць у быцці і рэфлексію над быццём, на наяўнае і намысленае. на рэальнае як змест таго, што было і ёсць, і а-рэальнае як змест рэфлексіяў над тым, што было і ёсць. у тым ліку і рэфлексіяй над усімі папярэднімі і самымі апошнімі рэфлексіямі. I яшчэ: Тэкст пачаў намацваць тэарэтычныя падставы для пашырэння ўласна часавай прасторы а-рэальнасці ў наступную праекцыю — у будзе. Зусім верагодна, што менавіта ў гэтым палягаў сэнс даўмення аб гістарычнай скаардынаванасці чалавека ў часе, адкуль лагічна (кожнае ёсць гістарычна стасуецца з кожным было) і была выснаваная спачатку магчымасць, а затым і абавязковасць будучага. якое яшчэ толькі цяпер. напярэдадні Тэхнагеннай эры, пачынае ставацца канструктыўна вызначальнай рэальнасцю зместу а-рэальнасці. Татэмны чалавек быў тым, што ёсць. Міфалагічны чалавек быў тым. што ёсць і было. Тэкставы чалавек быў тым. што ёсць, што было і што. магчыма, будзе. Але ці быў пры гэтым сам чалавек як нехта, акрамя таго. што нараджаецца. апладняецца і памірае? АКТУАЛЬНАСЦЬ ЧАЛАВЕКА Натуральна, што ў эру Татэма (ды і ў эру Міфа амаль гэтаксама) пытанне хто я, чалавек? — не магло паўставаць. Чалавек быў адно як быў і з гэтага не мог пытацца ў сябе: хто я? Татэмны чалавек дык і ўвогуле роўніў сябе з усім астатнім. радніўся — улучваў сябе ў радавод іншых істотаў. сцвярджаючы гэтым сваю прынцыповую таясамасць з усім існым. Пазней, у эру Міфа. чалавек ужо заакцэнтаваў сябе ў касмалогіі іс- нага. але і тады перад ім не ўзнікала, бо не было скуль і дзеля чаго ёй узнікаць, — праблема чалавека. Прысутнасць чалавека прымалася ў значэнні прысутнасці. як і ўсё іншае, чаму знайшлося месца ў міфалагічным бачанні рэальнасці. Праблема чалавека з'явілася ў эру Тэксту, яна выспела сярод складак інтэлігібельнага ландшафту а-рэальнасці. куды з універсалісцкіх пагоркаў сплывалі і дзе збіраліся рэшткі рэфлексіўных імпрэсіяў з нагоды быцця існага. Уласна, напачатку гэта яшчэ таксама не была праблема чалавека, а толькі асноведнае для яе паўставання ўсведамленне. што існаедля-чалавека ёсць нагэтулькі існым, наколькі чалавек можа ўспрыняць яго ў гэтым значэнні. Таму, калі Пратагор кажа. што "чалавек ёсць мера ўсіх рэчаў, існуючых — што яны існуюць. неіснуючых — што яны не існуюць”, то мы мусім разумець. што тут гаворка пакуль ідзе не пра чалавека, а пра магчымасці спасціжэння формы, зместу і сутнасці быцця праз чалавека як інструмент гэтага спасціжэння. У рэфлексійных практыках першых эпохаў Тэкставай эры (эпохі антычнасці ў прыватнасці) яшчэ панавала неабходнасць асэнсавання ўніверсальнага цэлага ў яго анталагічнай ісціне, бо без вызначанасці ў агульным не знаходзіла свайго сэнсавага месца кожнае асобнае. У кантэксце такога падыходу да праблемы. чалавек выдаваў на адно з безлічы следстваў татальнай ісціны ўніверсальнага цэлага і нічым не актуалізаваўся ў нешта такое. што правакавала б на сябе інтэрвенцыю інтэлектуальнай увагі. Прыкладам тут можна спаслацца на Платона, які сцвярджаў. што не існуе ведання аб тым, што ўзнікае, мяняецца і гіне, як і ўвогуле не існуе ведання для адзінкавых рэчаў — толькі ідэі (эйдасы) маюць вечна трывалыя параметры і таму вартыя быць вылучанымі ў аб'ект спазнання. Зрэшты. у гранічнай абыякавасці да праблемы чалавека з "ідэалістам" Платонам роўніліся "матэрыяліст” Дэмакрыт, “сафіст" Пратагор. “натураліст" Арыстоцель. “эстэтык” Плоцін... На першы погляд з гэтага шэрагу выпадае Сакрат. які быццам скептычна паставіўся да актуальнасці праблемы субстанцыянальнай фізіялогіі існага і, наследуючы дэльфійскі заклік "Спазнай самога сябе", звярнуўся да чалавека як да найбольш вартай рэфлексіяў падзеі быцця. Але хаця філасофская традыцыя “чалавекаведы" (улучна з Кіркегарам і. пазней, з астатнімі экзістэнцыялістамі) амаль у кожным выпадку разгортваецца з сакратычнага досведу “чалавекаведання”, зазначым, што ў ракурсе абранай для гэтых накідаў тэмы. увага Сакрата да праблемы чалавека прынцыпова не адрозніваецца ад няўвагі да гэтай праблемы Геракліта, Піфагора. Парменіда... I справа тут не ў Сакраце ці некім іншым, а ў тым, што ў модусе антычнага мыслення. як і ўвогуле — мыслення першых эпохаў Тэкставай эры. не было месца для персаналізацыі быцця і інакш. як па-за асобай, не мог мысліць быццё ні варвар-нявольнік, ні геніяльны філосаф. Для Сакрата чалавек зусім яшчэ не чалавек як праблема быцця. а форма змесціва этычных, эстэтычных, сацыяльных. светаглядных ды іншых адцягненых ідэяў. Трохі спрошчваючы, можна сказаць: у заяўленым тут сэнсе Сакрат ад Платона розніцца адно тым, што эйдасы Платона месцяцца ў космасе. ці недзе яшчэ далей. і распаўсюджваюць сваю татальную прысутнасць на ўвесь свет. не прамінаючы сацыяльны космас чалавека. а "эйдасы" Сакрата месцяцца ў чалавеку і абмяжоўваюць та-