КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Я чую, як паўстае ўва мне жахлівы, чорны цень, нібы ненгга бясформнае хапае мяне за сэрца; я чую шэпт як бы тысячаў шыпучых галасоўу маіх вушах: яе прыёмны бацька, ідыёцкі тачыльшчык — перашкода! Забі яго! Хто гэта ўбачыць? Баязлівец, чаго ты баішся? Афэлія выпускае мае рукі. Ёй знобка. Я бачу, што яе калоціць. Яна што? — адгадала мае думкі? Чакаю, што яна непгга скажа, нешта, штосьці, што будзе мне тайным знакам — што рабіць. Усё ўва мне ў чаканні: мозак, сэрца, кроў, шэпт у вушах моўчкі чакае, Чакае і слухае з д ябальскай пэўнасцю сваёй перамогі. I яна гаворыць — а я чую, як стукацяць яе зубы ад унутранага холаду — яна, бадай, мармыча, а не кажа: — Можа, ты пашкадуеш яго, Анёле Смерці? Чорны цень ува мне раптам робіцца белым, мярзотлівым полымем, яно запаўняе мяне з галавы да ног. Я ўскокваю і хапаюся за вёслы; быццам човен толькі і чакаў гэтага знаку, ён сам пайшоў хутчэй і хутчэй, і мы апынуліся пасярэдзіне ракі і плылі да берагу каля Пякарскай. Жарныя вочы дамоў зноў засвяціліся ў цемры. 3 парыўчай жвавасцю рака нясе нас да таго месца, дзе яна пакідае горад. Я вяслую на ўсю моц ўпоперак ракі да нашага дома. Белая пена кіпіць уздоўж чоўна. Кожны удар вяслом падвышае маю дзікую рашучасць! Скураны рэмень уключынаў рыпіць: забіць, забіць, забіць. Пасля я падчапіў слупок каля берагу і падымаю на яго Афэлію. Яна ў маіх руках лёгенькая, як перынка. Я ўспрымаю гэта як неакілзаную глыбокую радасць, што вось я адным разам ужо мужчына целам і душою, і нясу Афэлію подбегам у святле лятарні ў цемру пралёта. Там мы яшчэ доўга стаім і цалуемся ў захапляльнай, шалёнай жарсці. Цяпер яна зноў мая каханая, а не пяшчотная матуля. Нейкі шолах за намі! Я не зважаю: які мне клопат! I яна знікае ў сенях дома. У майстэрні тачыльшчыка яшчэ святло. Яно цьмяна сочыцца праз акно. Такарны варштат гудзе. Я бяруся за клямку, асцярожна націскаю. Праблісквае і тут жа знікае вузкая палоска святла, калі я зноў ціха пацягваю дзверы на сябе. Я крадуся да акна, каб падгледзець, дзе стаіць стары. Ён схіліўся над варштатам, трымае ў руцэ бліскучую жалезку, долата, і спаміж пальцаў у яго ападаюць у змрок пакоя тоненькія, як паперкі, стружкі і мёртвымі змейкамі кладуцца вакол труны. Страшныя дрыжыкі раптам набягаюць на мае калені. Я чую свіст свайго дыхання. Я мушу абаперціся плячом аб мур, каб не ўпасці наперад і не разбіць шыбу ў акне. «Няўжо я сапраўды павінен стаць забойцам?!» — гучыць нейкі крык жалю ў маіх грудзях. — «Забіць здрадніцкім ударам ззаду старога бедалагу, поўнага святой любові да маёй, да сваёй Афэліі, дзеля якое ён паклаў усё сваё жыццё ? » Нечакана варштат спыняецца. Гудзенне аціхае. Мяне агартае млявая смяротная цішыня. Тачыльшчык выпрастаўся, галава павернута крыху ўбок, быццам ён прыслухоўваецца, пасля адкладвае долата і павольным крокам падыходзіць да акна. Бліжэй, бліжэй. Вочы ў вочы з маімі. Я ведаю, што ён не можа бачыць мяне, бо я стаю ў цемры, а ён на святле; але нават калі б я ведаў, што ён бачыць мяне, я болып не мог бы ўцячы, бо мяне пакінула ўся мая сіла. Ён падыходзіць да самага акна і нерухома глядзіць у цемру. Паміж нашымі вачыма — не больш як рукой дастаць, я магу разгледзець кожную маршчыну на ягоным твары. Бязмежная стомленасць залегла на ім; пасля ён павольна дакранаецца рукою да лоба і ці тое здзіўлена, ці тое задуменна глядзіць на свае пальцы, нібыта ўбачыўшы на іх кроў, і не разумее, як такое можа быць. Лёгкі пробліск надзеі і радасці праступае раптам у ягоных рысах, і ён нахіляе галаву, цярпліва і пакорліва, як пакутнік, чакаючы смяротнага ўдару. Я разумею, што гэта ягоны дух гаворыць з маім! Яго тупы мозак не ведае, што яго прымушае рабіць гэта. Яго цела — толькі жэст ягонай душы, якая шэпча: «Збаў мяне дзеля маёй любаснай дачкі!» Цяпер я ведаю: так яно ж і мае быць! Нават літасцівая смерць падасць мне руку! Ці павінен я хавацца за яе дзеля кахання да Афэліі? Толькі цяпер я прачуў да найі'лыбейшых прорваў майго нутра, што мусіла трываць Афэлія кожны дзень ад пажыральнай мукі спачування яму, самаму годнаму спагады з усіх няшчасных; але яна раздзірае на кавалкі і мяне самога, і мне здаецца, што я згараю, як у кашулі кентаўра Нэса. Як гэта зрабіць? Я ж не здольны прыдумаць нічога. Раструшчыць яму галаву тым долатам? I глядзець у пагаслыя вочы? Выцягнуць ягоны труп і шпурнуць у раку? А тады рукамі ў крыві ўсё астатняе жыццё абдымаць Афэлію? I цалаваць яе? Я вылюдак, забойца, павінен буду кожнага дня глядзець у добры твар майго дарагога, дарагога таты! He! Я адчуваю: я ніколі гэтага не змагу. Павінна адбыцца мярзотнае, і я зраблю гэта, ведаю; але разам з трупам забітага я і сам утаплюся. Я ўскокваю і крадуся да дзвярэй, спыняюся, перш чым бяруся за клямку, с ціскаю рукі і хачу крыкам заклікаць у сва ё сэрца просьбу: «Божа, Усёдаравальны, дай мне сілы! Умацуй мяне! Але іубы не вымаўляюць гэтых слоў. I хоць мой дух не мог бызагадацьіміншага, янышэпчуць: «Госпадзе, калі магчыма, хай абыдзе мяне чара гэтая!» I туг жалезны звон расшчапляе мёртвую цішыню, і словы застываюць на маіх вуснах. Паветра вібруе, зямля дрыжыць, ударыў гадзіннік на званіцы кірхі св. Марыі. Ва ўсім жыцці вакол мяне і ўва мне, здаецца, як бы цемра стала белай. I як з далёка-далёкай далечы, з гор, якія я ведаю з маіх сноў, я чую голас Белага Дамініканца, які канфірмаваў мяне і адпусціў мне ўсе мае грахі — мінулыя і будучыя, — голас кліча мяне: «Хрыстофэр! Хрыстофэр!» Цяжкая рука апусцілася на маё плячо. — Хлопчык-забойца! Я ведаю, гэта грымучы бас актора Парыса, які там, глуха і зацята, поўны пагрозы і нянавісці, грыміць у маіх вушах, але я не адважваюся на адпор. Бязвольна даюся цягнуць мяне ў святло лятарні. Хлопчык-забойца! Я бачу, як сліняцьягоныя губы; набрынялы нос алкаголіка, адвіслыя шчокі, мокры, заслінены падбародак, усё скачаўім ад трыумфу і сатанінскай радасці. — Хлопчык-за-бой-ца! Ён хапае мяне загрудкі і трасе, як ахапак пустой вопраткі, пры кожным складзе, які вымаўляе. Мне і ў галаву не прыходзіць супраціўляцца альбо вырывацца і ўцякаць; я аслаб, як маленькі, да смерці стомлены звярок. Ён прымае гэта за прызнанне маёй віны, — гэта я бачу па ім, — але я не магу нават слова вымавіць! Язык як адняло. Нават калі б хацеў, не змог бы паказаць яму перажытае ашаламленне. Як ён крычыць на мяне, пасля зноў зацята брэша мне ў вушы, як шалёны, на губах шум, перад тварам кулакі — я чую і бачу ўсё, — але гэта не кранае мяне; я здранцвеў, я загіпнатызаваны. Я разумею, што ён усё ведае, — што ён бачыў, як мы выходзілі з чаўна, — як мы цалаваліся, — ён здагадаўся, што я хачу забіць яго — «каб абабраць», як ён крычыць. Я не баранюся, я нават не палохаюся таго, што ён ведае нашу таямніцу. Так можа быць толькі птушцы, якая ў пятлі гадзюкі забылася пра страх... VII. Чырвоная кніга У скроні малатком б'е гарачка. Унутраны і вонкавы светы перамяжоўваюцца, як мора і паветра. Я бяссіла аддаюся хвалям маёй крыві, то зрываючыся ўраззеўраную прорву, поўную цемры глыбокай непрытомнасці. то лунаючы ўсляпучай светлыні, шпурнуты да бела-расплаўленага сонца, якое спапяляе мае пачуцці і розум. Чыясьці рука моцна сціскае маю руку; калі мой позірк спаўзае з яе і, стомлены мноствам маленькіх пецелек на карункавай манжэце, лезе вышэй па рукаве, да маёй свядомасці даходзіць: гэта бацька, сядзіць каля ложка. Альбо-такі гэта толькі сон? Я больш не магу адрозніць, што рэальнасць, а што галюцынацыя, але за кожным разам, перахопліваючы на сабе яго позірк, я змыкаю павекі ў пакутлівым усведамленні сваёй вінаватасці. Як яно ўсё сталася? — Я больш не магу ўспомніць; ніткі маёй памяці парваліся на тым моманце, калі я япічэ ведаў, што актор крычыць на мяне. Ясна мне толькі адно: дзесьці, калісьці пры святле лямпы пад ягоны загад я напісаў пазыковы вэксаль і падпісаў яго сфалыпаваііым подпісам бацькі. — Гэты подпіс быў настолькі падобны, што, прыгледзеўшысяда яго, першчым ён склаўпаперыну і схаваў яе, я нават на нейкае імгненне быў падумаў, што бацька зрабіў гэта сваёй рукою. Чаму я так зрабіў? — Гэта здаецца мне такім само сабой зразумелым, што нават цяпер, калі ўспамін пра ўчыненае раздзірае мяне, я не мог бы не зрабіць гэтага. Ці толькі адна ноч прайшла з таго часу: а ці цэлае чалавечае жыццё? Цяпер мне здаецца, што актораў шал выліваўся на мяне цэлы год, а не некалькі хвілін майго жыцця. Пасля па няздольнасці супраціўляцца ён, відаць, зразумеў, што няма ніякага сэнсу бушаваць і ятрыцца далей, і нейкім чынам пераканаў мяне, што сфалыпаваным подпісам я ўратую Афэлію. Адзіны прасвет у маёй пакутлівай гарачцы гэта — што я ведаю напэўна: толькі каб вызваліцца ад падазрэння ў запланаваным забойстве, я гэтага не ўчыніў бы. Як я тады вярнуўся дамоў, ці тое было ўжо раніцай, а ці яшчэ ноччу, тое цалкам сцерлася з памяці. Як бы з замглення ўва мне паўстае, што я сядзеў каля нейкай магілы, плачучы і ў роспачы, а мяркуючы па паху ружаў, які цяпер, калі я думаю пра гэта, зноў авявае мяне, амаль пэўны, што гэта была магіла маёй маці. Альбо, можа, пах ідзе ад букета там на коўдры майго ложка? Але хто ж мог пакласці яго, букет? «Божа, мне ж пара ісці тушыць лятарні, — як удар плёткай прабягае раптам па маіх нервах. — Ці ж бо ўжо не ясны дзень?!» Хачу ўскочыць, але я яшчэ такі слабы, што не магу і паварухнуцца. Бяссіла ляжу далей. «Не, яшчэноч», — суцяшаю сябе, бо ў вачах раптам зноў пацямнела. Але адразу ж пасля зноў бачу светлыню і сонечныя прамяні на белай сцяне; і зноў на мяне наплывае дакор за занядбанне свайго абавязку. «Гэта зноў хваля гарачкі адкінула мяне назад у мора мроення», — кажу сабе; але я безабаронны супроць таго, што нейкія рытмічныя, як бы наплылыя з царства мрояў, даўно мне знаёмыя воплескі ўсё болып выразна і гучней б'юць у вушы. 3 іх тактам, усё хутчэйшым і хутчэйшым, змяняюцца адначасова ноч і дзень, дзень і ноч без пераходу, і я мушу бегчы... бегчы..., каб паспець запальваць... тушыць... тушыць... запальваць лятарні. Час гоніцца за маім сэрцам і хоча злавіць яго, але яно заўсёды на адзін удар пульсу на крок выпярэджвае. «Цяпер, вось цяпер я ўтану ў патоку крыві, — адчуваю я, — яна цячэ з раны на галаве майстра-тачылыпчыка Му-