КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
- He бойся за мяне. Сам не пападзіся, бо найперш пра цябе падумаюць, а я ж не магу цябе разграшыць, горка ўсміхнулася Адэля. Так што пра сябе думай. Багдана не пераканала яе суцяшэнне, але, што сказаць, не знайшоў. Адэля дапамагла накінуць сярмягу і прыладзіць торбу за плячыма. - Зараз я цябе выведу. Там твой конь-небарака. Калі няма надзейных сяброў, перасядзі нейкі час у пушчы. Тыдзень ці два вар'яцець будуць, усё перавернуць, шукаючы. Тут табе крыху грошай. - He трэба, пані Адэля. I так ужо... запярэчыў Багдан. - Бяры, сыне! голас яе ўздрыгнуў. Барані цябе Божа! Дай я цябе абдыму на дарогу. Пайшлі! Трымаючыся за рукі, ціха пракраліся сутарэннем і цераз гаспадарчы двор выйшлі ў закінутую частку сада. Вартаўнік недзе здалёк пару разоў грукнуў у сваю дошку, але гэта іх не трывожыла. - Конь там, прашаптала Адэля. Але не сядай адразу вершкі, адвядзі далей, параіла яна. Багдан укленчыў перад жанчынай і прыпаў вуснамі да яе рукі. - Да пабачэння... матуля, прашаптаў ён, ледзь стрымліваючы слёзы. Схіліўшыся, Адэля перахрысціла яго, пацалаваўшы ў лоб. - Ідзі, беражыся, паллятай пра бацьку... і пра мяне. Цемра праглынула яго постаць, але Адэля ўсё старалася яе разгледзець. Нарэшце глухі тупат капытоў па ўтравелай сцежцы апавесціў, што Багдан шчасліва ад'ехаў. * * * Такім чынам усе сумненні адпалі, падвёў вынік Бурскі. Што з ім будзем рабіць? - Можа сварка ды бойка між гайдукамі? Ён кінецца мірыць, разнімаць, выказаўся Чыж. - Але ён нам трох уходае, калі скеміць, запярэчыў Бурскі. - Такой бяды. Гэтага дабра хапае. А можна ж з першага Ўдару. - Бач, знаўца, не хаваючы кпіны сказаў Бурскі. Думаеш, ён будзе выбіраць горшых? А яны асвоеныя, амаль кожны на кручку. Ды якая бойка, калі ён пад арыштам? - Пан Сымон праўду кажа, падтрымаў Бурскага падсудак. Навошта нам некалькі нябожчьжаў, калі мы на аднаго не адважваемся. Падумаць трэба. Калі вырашым канчаткова, то лепш няшчасце на паляванні, ці з канём наравістым. У будзённае лягчэй павераць. Бурскі пацягнуў глыток віна. Прыцягваць увагу да Крушні незвычайнымі здарэннямі няварта, але з Багданам трэба вызначыцца. Так і крушнянскія справы могуць усплыць на якім сойміку. А Крушня немалы прыбытак, грунт вялікага гешэфту. - А ці не дапытаць нам яго зараз? запытаўся Бурскі. Раптам яго паводзіны падкажуць нейкае выйсце. Я, вашмосьці, не выключаю мажлівасці торгу: за пакаянне дараванне, а за жыццё-адданасць. Вядома з пісьмовым пацвярджэннем. Што вы на гэта? Пан Чыж паціснуў плячыма, бо не верыў нават сваім абяцанкам, не тое што чужым, хай сабе і пісьмовым. Але падсудак, замілаваны ў хітрыках, ахвотна падхапіў новае меркаванне. Найлепш навязаць пагрозу выяўлення нейкага ганебнага ўчынку, альбо злачынства, нечага такога, што будзе трымаць яго ў паслухмянасці. Ну,гэтаможназнайсці.Пазычымукагозгайдукоў,аддамо Багдану, заслляяўся Бурскі. - Няблага, пахваліў падсудак, хоць з гэтай брыдой ніколі няма пэўнасці. Нап'ецца і расплявузгае, што ягоную зухваласць іншы прысвоіў. Лішні клопат. А вось як вам такі ход: Багдан прызнаецца, што абрабаваў пана Хмялеўскага, а можа і параніў, і той не мог ані паехаць з выкупам, ані вярнуцца сюды, бо меў бы сорам за недатрыманне сяброўскага абавязку. А паверыць, што такога ваяра абрабавалі, ніхто б не паверыў. Пуцята павёў вачыма па суразмоўніках і быў здіўлены. Пан Антон ізноў паціскаў плячыма, хоць не так рашуча, а вось Бурскі быў выразна збянтэжаны. Падсудак гэта заўважыў: - Чымсьці мая прапанова не падабаецца? - He, чаму ж, няпэўна азваўся Бурскі. -1 так можа быць. Але ў каршэнь нас ніхто не папіхае з нейкім прысудам: аднаго вязня Крушня ўтрымаць здолее, не збанкрутуе. А вось дапытаць, ці, скажам так, пагутарыць з ім варта. Лепш, мяркую, зрабіць гэта далей ад вачэй, у тым пакоі.Пакліч Васіля, папрасіў Чыжа. - Навошта, адгукнуўся той, там жа Далмат ды нас трое. - Ну калі ты з намі, то страху няма, здзекліва кінуў пан Сымон, кіруючыся да дзвярэй. Далмат, стомлены няспынным чуваннем, адразу павярнуўся тварам да пана і яго суправаджэння. - Малайчына, Далмат, паляпаў па плячы вартавога пан Бурскі. Адчыняй! Далмат моцнай далонню налёг на дзверы, але тыя не варухнуліся. На твары гайдука адмалявалася здзіўленне, і ён грукнуў кулаком. Прыслухаўся і загрукатаў, як у бубен. Устрывожаны Бурскі ірвануў свісток з грудзей Далмата. На пералівісты посвіст куляй падляцеўхлапец. - Бяжы вакол дома, схапі драбіну і зірні ў вакно. Што там з ім? Але маланкай, загадаў хлапцу, а сам стукнуў разы два ў дзверы і пазваў: Адчыні, Багдан, гэта я! 3-за дзвярэй не адгукнуліся. Далмат гэпнуў у дзверы плечуком, яны уздрыгнулі, наколькі дазваляла засаўка, але не паддаліся. Бурскі здзіўлена глянуў на Пуцяту. - Няўжо налажыў на сябе рукі? He падобна, каб быў такі ўражлівы. Падсудак, незнаёмы з Багданам, толькі паціснуў плячыма. - Вам лягчэй меркаваць. Я ж яго так і не пабачыў. Задыханы хлапец мала што праясніў: - Нікога не відаць, пане. У абодва вакны зазірнуў. Хіба што пад ложак схаваўся. Ён учора казаў, што баіцца спаць, як дзверы незарыгляваныя. Бурскі глянуў на прасцяка, але стрымаўся: стараецца як можа. А вось пан Касьян, навыкшы да ўліку дробязяў, чамусьці запамятаўгэтузабаўнуюасаблівасцьдужага,пасловахБурскага, гайдука. - Бяжы, хлопча за кавалём, распарадзіўся Бурскі. Хай возьме, што трэба, каб дзверы ўзламаць, альбо краты ў вакне. Што яму лягчэй. Скеміў? - Бягу, пане! Думкі Бурскага круціліся ліхаманкава вакол аднаго: - Як жа ўцёк? Калі Далмат выпусціў, то хто зарыгляваў дзверы? Каваль з'явіўся бегма, звонячы сваім жалезным прыладдзем. Стаў задыханы перад панам. - Ламі! загадаў той, паказаўшы на дзверы. Упораліся хутка. Пакой быў пусты. Мэбля на месцах, шыбы і краты ў вокнах цэлыя, пад ложкам нікога няма. - Такога не бывае! -прамовіў нібы самсабе Бурскі, і пачаў тупаць па масніцах падлогі. Загадаў адсунуць ложак, камоду, куфар. Апошні не паддаўся а н і кавалюз Далматам, ані агульным намаганням чатырох мужчын. Века таксама не адчынялася. Ламі! загадаў Бурскі. Каваль завагаўся. Шкада было стараннай, адмысловай работы. - Можа замок як-небудзь, пане,... ключ?... няпэўна запытаў ён. - Ламі ды хутчэй! падагнаў Бурскі. He хацеў да пары розгаласу: ключ, беганіна, крыкі... Крэкнуўшы, каваль падсунуў невялікі ломік пад века, і яно з ціхім скрыгатам замковых жалезак і трэскам дрэва паддалося. Як толькі выкінулі стос абрусоў і посцілак, усё стала зразумелым. Ключ ад парожняй каморы ў сутарэннях быў у звязцы, даступнай амаль кожнаму. Хто адчыніў уцекачу, той і замкнуў, а ключ павесіў на месца. Вось тут і загадка. He прыпаміналася, хто б так быў з Багданам запрыязнены, каб рызыкаваць? He сварыўся, але і не сябраваў. 3 кім сутыкаўся вязень за час свайго кароткага зняволення? Кароткае распазнанне на мігі з Далматам, прадоўжылася роспытам пакаёвага хлапца. - Ты прыносіў вядро ў пакой? - Але. Далмат мне свістаў, пане. - А ў вядры нічога не было? He заўважыў? - Як сюды нёс, дзве конаўкі вады плюснуў, пане. А назад, то ўсё, што належыць, як чалавек добра пад'есць. - Тфу, дурань, плюнуў Бурскі. Добра ўжо! Ён разумеў, што не гэты хлопец дапамог Багдану. Самае большае, мог нешта перадаць. Ну хоць бы ключ ад таго куфра, ці якую паперку. Багдану, як падказкі, і ключа хапіла б. Але наўрад ці гэты недарэка здолеў бы абдурыць Далмата. Заставалася ахмістрыня. - Пойдзем уніз. А вы напраўце ўсё як было. Люк забіць і не балбатаць лішняга, а лепш забыцца, што бачылі! загадаў Бурскі. - Так, пане, паслухмяна пакланіліся дваровыя. Калі пані Адэля ўвайшла ў пакой, Бурскі прапанаваў ёй прысесці. - Слухаю, пане, у голасе жанчыны не чулася аніякага хвалявання. - Колькі разоў вы кармілі Багдана? - Адзін раз, як і загадвалі. А што? Пані Адэля разумела, да чаго прывядзе размова і не хацела аддаваць поле бітвы ў рукі Бурскага. Той не адказаў на пытанне. - Ясна. А хто насіў ежу? - Сама, як і загадвалі. Сама і посуд забірала. - Ці заўважылі што нязвыклае ў яго паводзінах? Хто б ні дапамагаў Багдану, не магло прайсці міма яе ўвагі, а хутчэй за ўсё і дапамогі. I ключ магла пакінуць, і ўсё астатняе падказаць. Але прама хітрая дворка нічога не скажа, хіба што прагаворыцца выпадкова. - Нічога такога. Ды я і не прыглядалася. Пакуль ён еў, мы з Далматам абрус дасталі. Той, што вашмосьці застольнікі ўчора засвінячылі, удакладніла яна незадаволена. - Ну-ну! Без знявагі! заўважыў Бурскі. Дык кажаце абрус даставалі? 3 куфра? злосна ўдакладніў ён. Было відаць, што ён ледзь стрымліваецца,каб не раз'юшыцца, не кінуцца на жанчыну з кулакамі. Усведамляў, што толькі праз Адэлю можа дабіцца нейкай яснасці. -Тамунасусеабрусы захоўваюцца,-павялаянапрыгожымі плячыма. - А ці замкнулі вы яго пасля гэтага? - Пэўна што замкнула, наморшчыўшы лоб, прыпомніла ахмістрыня. -Так, бо прасіла Далмата прыціснуць века. - А ключ? - Што ключ? перапытала пані Адэля. Ключ на месцы, звязка ў шуфлядзе ў сталовым. - А як жа яго Багдан адамкнуў? Бурскі ўжо не хаваў з'едлівага тону. - He ведаю. А навошта яму было адмыкаць? Бурскі адчуваў, што без яе ва ўцёках не абыйшлося, што ахмістрыня будзе выдурвацца хоць бы з прычыны свайго характару, каб лішні раз дапячы яму. - Як жа ён тады ўцёк? - Хто? - Хто, хто! перадражніў яе Бурскі. He кот і не сабака нейкі. Багдан як уцёк? - Як пашэнціла. Уцёк то і добра. А як зловіце запытаеце. - Запытаем! -злавесна паабяцаў Бурскі. - Груганам сокала не злавіць, пасміхаючыся, сказала ахмістрыня. Яна ўвачавідкі цешылася разгубленасцю і злосцю Бурскага, не сумнявалася, што здабыча была вартаснай. - Ці не дапамагла яму пані, што так весяліцца? упікнуў пан Чыж. - А калі і так, то не бачу граху. За што хлопца са свету зжыць хацелі? выгукнула Адэля, ўкладаючы ў вокліч усю сваю крыўду. - Ніхто такога і не думаў. Сама пані выдумала і таму дурню натрындзіла, сказаў Чыж. - Ат! Маўчы хоць ты, хлюндра бруковая! бліснула вачамі жанчына. - Дык як жа ён уцёк на вашу думку? I куды? злосна лаўтарыў сваё пытанне Бурскі. Лепш адказваць, сама лані разумее. Самі па сабе ўцёкі Багдана пана Сымона не трывожылі. Пабег, ну і хай бяжыць. Іншая справа, што хлопец кемлівы, магчыма што-нішто вынюхаў і можа нарабіць клопату разам з тымі Турамі ды Храптовічамі. А гэта лішняе, калі такая мэта з'явілася!