Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 1
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
КІНАЛОГІЯ (ад гр. kyon, kynos = сабака + -логія) — раздзел заалогіі, якія вывучае сабак.
КШАМАНАПбліЯ (ад кіна+ манаполія) — аб'яднанне па вытворчасці кінафільмаў.
КІНАМАНТАЖ (ад кіна+ мантаж) — злучэнне асобна знятых частак кінафільма ў ірласны кінатвор.
КШАМУЗЫКА (ад кіна+ музыка) — інструментальная і вакальная музыка, якая выконваецца ў кілафільме.
КШАНАВЕЛА (ад кіна+ навела) — невялікі кінафільм з апавядальным сюжэтам.
КШАОПТЫКА (ад кіна+ оптыка) — аптычная кінаапаратура.
КШАПАВІЛЬЁН (ад кіна+ павільён) — пастаянная або часовая пабудова, прызначаная для кіназдымак.
КІНАПАНАРАМА (ад кіна+ панарама) — 1) панарамны кінафільм, пры дэманстрацыі якога ствараецца эфект прысутнасці гледача на месцы дзеяння; 2) кінатэатр для дэманстрацыі панарамных фільмаў; 3) кінафільм з шырокім і шматгранным паказам якіх-н. падзей.
КШАПРАЕКТАР (ад кіна+ праектар) — апарат, прызначаны праектаваць кінафільмы на экран.
КШАПРАЁКЦЫЯ (ад кіна+ праекцыя) — праектаванне кінафільмаў на экран пры дапамозе кінапраектара.
КІНАРАМАН (ад кіна+ pastern) — мастацкі кінафільм, які ахоплівае шырокае кола жыццёвых з’яў і падзей.
КІНАРЫНХІ (н.-лац. kinorhyncha) — клас нематгельмінтаў, чэрві з пляскатым целам даўжынёй да 1 мм, расчлененым на ўчас-
К
ткі, з венчыкам шыпоў або кручкоў і хабатком, якія жывуць у марскім грунце.
КШАРЭЖЫСЁР (ад кіна+ рэжысёр) — пастаноўшчык, рэжысёр кінафільма.
КІНАРЭПАРЦЁР (ад кіна+ рэпарцёр) — кінааперапіар, які працуе ў галіне кінарэпартажу.
КІНАСЕАНС (ад кіна+ сеанс) — час, на працягу якога дэманструецца фільм, а таксама сама дэманстрацыя яго.
КІНАСТУДЫЯ (ад кіна+ студыя) — прадпрыемства па вытворчасці кінафільмаў, дзе спалучаюцца мастацка-творчыя і вытворчатэхнічныя працэсы.
КІНАСЦЭНАРЫЙ (ад кіна+ сцэнарый) — літаратурны твор, на аснове якога ствараецца кінафільм.
КШАТРЫЛОПЯ (ад кіна+ трылогія) — тры кампазіцыйна самастойныя кінафільмы, звязапыя агульнасцю сюжэту.
КІНАТЭАДАЛІТ (ад кіна+ піэадаліт) — прыбор для кіназдымкі лятачьнага апарата, каб дакладна вызначыць траекторыю палёту.
КШАТЭАТР (ад кіна+ тэатр) — памяшканне для публічнай дэманстрацыі кінафільмаў.
КШАТ^КА (ад кіна+ -тэка) — збор, архіў кшафільмаў і іншых кінаматэрыялаў.
КШАТЭХШКА (ад кіна+ тэхніка) — галіна тэхнікі, звязаная з вытворчасцю і дэмансзрацыяй кінафільмаў.
КШАФАБРЫКА (ад кіна+ фабрыка) — прадпрыемства, якое займаецца вытворчасцю кінафільмаў.
КШАФЕСТЫВАЛЬ (ад кіна+ фестываль) — агляд твораў кінамастацтва, прысвечаных агульнай тэме або пэўнай падзеі.
КШАФІКАЦЫЯ (ад кіна+ -фікацыя) — разгортванне сеткі кінатэатраў ддя абслугоўвання насельншдва пэўнай тэрыторыі.
КШАФІЛЬМ (ад кіна+ фільм) — твор кінамастацтва, кінакарціна.
КПІ АХРОНІКА (ад кіна+ хроніка) — кінафільм або кіначасопіс пра падзеі бягучага грамадскага жыцця.
КШАЭІІАПЕЯ (ад кіна+ эпапея') — кінафільм, які апавядае пра вялікія гістарычпыя падзеі, стварае шырокую шматпланавую карціну грамадскага жыцця.
КІНГСТОН (англ. kingston) — клапан у падводнай частцы судна для набірання або вылівання вады. КІНДАРК (алб. kindark) — разменная манета Албаніі, роўная 1/100 лека.
-КШЕЗ, -КШЕЗІЯ (гр. kinesis = pyx) — другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае рух, перамяшчэнне.
КШЕМА (гр. kinema = pyx) — 1) лінгв. аргыкуляцыйная прымета фанемы'. 2) структурная адзінка мімічнай (жэстыкуляцыйнай) мовы.
КШЕМАТАГРАФІЯ (ад гр. kinema, -atos = pyx + -графія~) — галіна культуры і прамысловасці, якая выпускае кінафільмы і паказвае гледачам.
КШЕМАТОГРАФ (ад гр. kinema, -atos = pyx + -граф) — 1) комплекс апаратаў і метадаў, якія забяспечваюць здымку і паказ на экране Ki-
нафільмаў; 2) відовішча, якое з’явілася на аснове тэхнікі кінематаграфіі.
КІНЕМАТЫКА (ад гр. kinema, -atos = pyx) — раздзел механікі, які вывучае геаметрычныя асаблівасці руху цел без уліку іх масы і ўздзеяшія на іх пабочных сіл.
КІІІЕСІКА (ад гр. kinesis = pyx) — сукупнасць рухаў цела (жэстаў, мімікі), якія выкарыстоўваюцца ў працэсе чалавечых зносін, а таксама навука, якая вывучае гэтыя сродкі зносін.
KIHECKdn (ад гр. kinesis = pyx + -скоп) — прыёмная трубка тэлевізара, якая ператварае электрычныя сігналы ў адлюстраванне.
КІНЕТАБЛАСТ (ад гр. kinetos = рухомы + -бласты) — арганоід, размешчаны ля асновы жгуціка або раснічкі.
КШЕТАДЭСМЫ (ад гр. kinetos = рухомы + desmos = звязка, сувязь) — вельмі тонкія фібрылы, якія бяруць пачатак ад базальнага цельца і выконваюць у прасцейшых апорную функцыю.
КШЕТАКАРДЫЯГРАФІЯ (ад гр. kinetos = рухомы + кардыяграфія) — метад электрычнай рэгістрацыі нізкачастотных ваганняў грудной сценкі, абумоўленых скарачэннямі сэрца.
КШЕТАСКбп (ад гр. kinetos = рухомы + -скоп) — апарат для разглядання фотаздымкаў, якія хутка змяняюцца і ствараецца ўражанне, што зпяты аб’ект рухаецца; адзін з папярэднікаў кінематографа.
КІНЕТАСОМА (ад гр. kinetos = рухомы + сома) — асобае ўтварэнне ў плазме клеткі, ад якога ў прасцейшых адыходзіць жгуцік або раснічка.
КШЕТАСТАТЫКА (ад гр kinetos = рухомы + спіатыка) — раздзел механікі, у якім разглядаюць спосабы рашэння дынамічпых задач пры дапамозе аналітычных або графічных метадаў статыкі.
КШЕТАТЭРАШЯ (ад гр kinetos = рухомы + тэрапія) — лячэнне фізічпымі практыкаваннямі, масажом і пры дапамозе спецыялыіых апаратаў і прыстасаванняў.
КШЕТЫЗМ (ад гр. kinetikos = рухомы) — мастацгва, якое стварае складаныя рухомыя канструкцыі, дзе спалучаюцца і выкарыстоўваюцца ўласцівасці і якасці архітэктуры, скульптуры, жывапісу, часам кіно, а таксама гук і пераменнае святло.
КШЕТЫКА (гр. kinetikos = рухальны) — раздзел тэарэтычнай механікі, які ўключае дынаміку і статыку.
КІНЕТЫЧНЫ (гр. kinetikos) — 1) які мае адносіны да кінетыкі^ 2) звязаны з рухам; к-ая э н е р г і я — энергія цела, якое рухаецца, энергія механічнага руху.
КІНЖАЛ (рус. кннжал, ад тур., кр.-тат. chandzar < ар. chandzar) — халодная зброя ў выглядзе вострага з двух бакоў клінка.
КІНІКІ (гр. kynikoi) — старажытнагрэчаская філасофская школа, якая мела пэўныя матэрыялістычныя тэндэнцыі, зняважліва адносілася да ўсякіх сацыяльных сувязей, звычаяў і набыткаў культуры. КПЖАН (яп. kinkan) — пладовае дрэва або куст сям. рутавых, пашыраныя ва Усх. Азіі.
КШО (ням. Kino, ад гр. kineo = рухаю) — 1) род мастаіггва, творы якога ствараюцца з дапамогай кіназдымкі падзей рэчаіснасці; кіна-
мастацтва; 2) тое, што і кінафільм,
3) тое, што і кінатэатр.
КШОЛАГ (ад кіналогія) — спецыяліст у галіне кіналогіі.
КШ (лаоск. kip) — грашовая адзінка Лаоса, роўная 100 атам.
КША (польск, кіра, ад ням. Кіере) — 1) стос якіх-н. прадметаў (напр. к. газет); 2) упаковачная мера сыравіпы (напр. к. гіянькі).
КШАРЫС (гр. kyparissos) — вечназялёнае хвойнае дрэва сям. кіпарысавых, пашыранае ва ўмерана цёплых зонах Еўразіі, Паўн. Амерыкі, Паўн. Афрыкі; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўнае.
КШРЭГЕЛЬ (ням. Kippregel, ад kippen = перакідаць + Regel = лінейка) — геадэзічны вугламерны інструмент, які прымяняецца разам з мензулай для тапаграфічных здымкаў на мясцовасці.
КШУ (кечуа kipu = вузел) — вузельчыкавае пісьмо старажытных народаў Паўд. Амерыкі; уяўляла сабой вяроўку з прывязанымі каляровымі матузамі (колькасць і форма вузельчыкаў на Lx мелі пэўны ўмоўны сэнс).
КІРАВАЦЬ (польск. kierowac, ад ням. kehren) — 1) рэгуляваць рух, работу чаго-н. з дапамогай прыбораў, рычагоў і інш.; 2) рабіць уплыў на ход якога-н. працэсу; 3) быць на чале, накіроўваць дзейнасць каго-н., чаго-н.
КІРАСА (фр. cuirasse) — металічныя латы, якія даўней надзявалі кавалерысты на грудзі і спіну для засцярогі ад халоднай і агнястрэльнай зброі.
КІРАСІР (фр. cuirassier) — коннік цяжкай кавалерыі ў еўрапейскіх арміях 17 — пач. 20 ст. (насіў Kipacy і каску).
КІРЗА (ням. Kirsei, ад англ. kersey) — шматслойная баваўняная тканіна, насычаная асобым саставам для засцярогі ад вільгаці; выкарыстоўваецца як заменнік скуры.
КГРМАШ (польск. kiermasz, ад ням. Kirchmesse) — 1) святочны базар, які даўней рабіўся звычайна ў пэўную пару года і суправаджаўся народным гуляннем, забавамі; 2) перыядычны масавы продаж тавараў, звычайна ў пэўным месцы (напр. пераднавагодні к.); 3) перан. шумнае зборышча (напр. птушыны к.).
КІРУНАК (польск. kierunek, ад с.в.ням. kerunge) — 1) лінія руху; бок, у які накіраваны рух, дзеянне; напрамак; 2) перан. пілях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы; 3) грамадская, навуковая, літаратурная або іншая плынь, групоўка.
КІРХА (ням. Kirche = царква) — лютэранскі храм.
КІРХНЕРЫЕЛА (н.-лац. Kirchneriella) — каланіяльная зялёная водарасць сям. сцэнадэсмавых, якая пашырана ў прэсных вадаёмах.
КІРЭНАІКІ (гр. kyrenaikoi, ад Кугепа = назва горада ў Стараж. Грэцыі) — старажытнагрэчаская філасофская школа, заснаваная ў 4 ст. да н.э. Арыстыпам з Кірэны; развівала прынцыпы вучэння Сакрата ў напрамку паслядоўнага геданізму.
КІСЕТ (рус. кнсет, ад перс. kisa = кашалёк) — тое, што і капшук.
КІСТА (гр. kystis = пузыр) — полая пухліна ў органах і тканках чалавека і жывёл, напоўненая вадкай масай.
КІСЦЕНЬ (тат. kistan = кій) — даўнейшая зброя ў выглядзе кароткай палкі з металічнай гірай на адным канцы і пятлёй на другім.
КІСЯЙ (рус. кнсея, ад тур. kasi = раскроеная матэрыя) — тонкая празрыстая баваўняная тканіна.
КГГ1 (кр. ketos) — 1) вялікая марская млекакормячая жывёліна; 2) перан. адна з галоўных асоб у якой-н. справе (напр. кіты сучаснай фізікі).
КГГ2 (польск. kit, ад ням. Kitt) — вязкае рэчыва для замазвання шчылін паміж шыбамі і рамай у вокнах.
КГГАБ (ар. kitab) — рэлігійная кніга, напісаная на беларускай мове арабскім пісьмом; ствараліся татарамі, якія пасяляліся на Беларусі з 14 ст.
КІТАЙБЕЛІЯ (н.-лац. kitaibeІіа) — травяністая расліна сям. мальвавых з зубчастым лісцем і буйнымі белымі кветкамі, пашыраная ў Паўн. Амерыцы; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўная.
КІТАЙКА (ад тат. Kytai = Кітай) — гладкая шаўковая тканіна, якую прывозілі з Кітая, а пазней і баваўняная тканіна мясцовых вырабаў.
КІФАРА (гр. kithara) — струнны шчыпковы музычны інструмент, падобны да ліры.
КІФОЗ (гр. kyphos = згорблены) — мед. скрыўленне хрыбта, пераважна груднога аддзелу, выпукласць назад пры некаторых захворваннях касцявой, мьппачнай і нервовай сістэмы.
КНІГІ ОНЛАЙН
