Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 1
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
АЭРАЫЁЗ (ад аэра+ -біёз) — жыццё ва ўмовах прысутнасці атмасфернага кіслароду.
АЭРАБІЁНТЫ (ад аэра+ біёнты) — арганізмы, якія насяляюць сушу (параўн. гідрабіёнты).
АЭРАБІЯС (ад аэра+ ip. bios = жьпше) — сукупнасць арганізмаў, якія насяляюць сушу (параўн. гідрабіяс).
АЭРАБІЯСФЁРА (ад аэра+ біясфера) — прыземны слой атмасферы (да вьшіыні 6—7 км), у якім пастаянна прысутнічаюць жывыя арганізмы і дзе яны пры пэўных умовах здольныя нармальна жыць і размнажацца.
АЭРАВАКЗАЛ (ад аэра+ вакзап) — будынак для абслугоўваніія пасажыраў паветранага транспарту.
АЭРАВІЗУАЛЬНЫ (ад аэра+ візуальны) — звязаны з назіраннямі, якія праводзяцца з лятальных апаратаў.
АЭРАГЕЛІЯТЭРАІПЯ (ад аэра+ геліятэрапія) — лячэшіе сонечнымі прамянямі і павеірам.
АЭРАГЕННЫ (ад аэра+ -генны) — мед. які паходзіць з паветра, перадасцца праз паветра (напр. а-ая інфекцыя).
АЭРАГРАФІЯ (ад аэра+ -графія) — спосаб нанясеішя фарбаў на паперу, тканіну і інпіыя прадметы пры даііамозе аэрографа АЭРАДРбм (ад аэра+ -дром) — месца стаянкі, узлёту, пасадкі і тэхнічнага абслугоўваішя самалётаў.
АЭРАДЫНАМІКА (ад аэра+ дынаміка) — раздзел аэрамеханікі, які вывучае супраціўленне паветра і газаў пры руху розных цел. АЭРАЗблЬ (ад аэра+ золі) — безліч найдрабнейшых часцінак якіх-н. рэчываў, распыленых у газах або газападобным асяроддзі (параўн, арганазолі, гідразолі).
АЭРАЗОЛЬТЭРАШЯ (ад аэразолі + тэрапія) — удыханне аэразоляў лекавых рэчываў для прафілактыкі і лячэння захворваюіяў органаў дыхання.
АЭРАЮНАТЭРАШЯ (ад аэра+ іонатэрапія) — лячэнне іанізаваііым паветрам, якое змяшчае электрычна зараджаны аэразоль.
АЭРАІАНІЗАТАР (ад аэра+ іанізатар) — прыбор ддя іанізацыі паветра, які выкарыстоўваецца ў медыцыне.
АЭРАКЛІМАТАЛОГІЯ (ад аэра+ кліматалогія) — раздзел кліматалогіі, у якім вывучаюцца кліматычныя ўмовы свободнай атмасферы — пірапасферы і стратасферы.
АЭРАКЛУБ (ад аэра+ клуб) — грамадская арганізацыя, якая займаецца прапагандай ведаў па паветраіілаванні сярод насельніцтва. АЭРАЛІТ (ад аэра+ -літ) — каменны ліетэарыт.
АЭРАЛІФТ (ад аэра+ ліфт) — тое, шго і эрліфт.
АЭРАЛбгіЯ (ад аэра+ логія) — раздзел мепіэаралогіі, які вывучае фізічныя і дынамічныя працэсы ў высокіх слаях атмасферы.
АЭРАЛбЦЫЯ (ад аэра+ лоцыя) — дакладнае апісанне раёна дзеяння авіяцыі або авіялініі, якое змяшчае звесткі пра клімат, ландшафт, арыенціры, аэрадромы.
АЭРАМАГШТНЫ (ад аэра+ магніт) —звязаны з вывучэннем магнітнага поля Зямлі пры даламозе лятальных апаратаў (напр. а-ая здымка).
АЭРАМАГНІТОМЕТР (ад аэра+ магнітометр) — прыбор дая даследавання магнітнага поля Зямлі з лятальнага апарата.
АЭРАМЁТАДЫ (ад аэра+ метад) — метады даследаванняў будовы зямной паверхні, верхняга слоя зямной кары, атмасферы, геаграфічнага асяроддзя і прыродных рэсурсаў пры дапамозе лятальных апаратаў.
АЭРАМЕТРЫЯ (ад аэра+ метрыя) — спосабы вымярэння вагі і шчыльнасці газападобных целаў.
АЭРАМЕХАНІКА (ад аэра+ механіка) — раздзел механікі, які вывучае законы руху і адноснага спакою газаў і змешчаных у іх целаў; падраздзяляецца на аэрадынаміку і аэрастапіыку.
АЭРАНАВІГАЦЫЯ (ад аэра+ навігацыя) — навука аб ваджэнні лятальпых апаратаў па зададзеным курсе; паветраная навігацыя.
аэранАўт (ад аэра+ -наўт) — паветраплавальнік.
АЭРАНАЎТЫКА (ад аэра+ -наўтыка) — навука аб перамяшчэнні ў паветры на лятальных апаратах; лётная справа.
АЭРАйбміЯ (ад аэра+ -номія) — навука аб атамных і малекулярных узаемадзеяннях у высокіх слаях атмасферы.
АЭРАПЛАН (фр. aeroplane, ад гр. аег = паветра + лац. planum = плоскасць) — уст. лятальны апарат, цяжэйшы за паветра; самалёт.
АЭРАПЛАНКТОН (ад аэра+ планктон) — сукупнасць умоўна хваробатворных і сапрафітных мікраарганізмаў у атмасферы.
АЭРАПОНІКА (ад аэра+ -поніка) — вырошчванне раслін без глебы ў вільготаым паветры (параўн. гідрапоніка).
АЭРАПОРТ (ад аэра+ порт) — вялікі аэрадром разам са службовымі будынкамі, прыстасаваннямі, абсталяваннем.
АЭРАРЫЙ (ад гр. аег = паветра) — пляцоўка, прыстасаваная для прыняцця паветраных ванлаў.
АЭРАСАЛОН (ад аэра+ canon) — выстаўка, дзе дэманструюцца лятальныя апараты новых мадэляў.
АЭРАСАЛЯРЫЙ (ад аэра+ салярый) — пляцоўка, прыстасаваная для прыняцця сонечных і паветраных ваннаў.
АЭРАСІНУСІТ (ад аэра+ сінусіпі) — запаленне слізістай абалонкі прыдаткавых пазух носа пры перападах бараметрычпага ціску.
АЭРАСТАТ (ад аэра+ -спіапі) — лятальпы апарат, напоўнены лягчэйшым за паветра газам; паветраны шар.
АЭРАСТАТЫКА (ад аэра+ статыка) — раздзел аэрамеханікі, які вывучае законы раўнавагі паветра і газаў.
АЭРАСФЕРА (ад аэра+ сфера) — сукугшасць наземнай атмасферы, глебавага і падглебавага паветра (падземнай трапасферы), адна з абалонак Зямлі.
АЭРАТАКСАЦЫЯ (ад аэра+ таксацыя) — ацэнка лясоў пры дапамозе аэрафотаздымкі або вокамернай здымкі з самалёта ці верталёта.
АЭРАТАКСІС (ад аэра+ таксісы) — перамяшчэнне мікраарганізмаў або рухомых клетак мнагаклетачных арганізмаў да крыніцы кіслароду або ад яе.
АЭРАТАНК (ад аэра+ танк) — рэзервуар для ачысткі сцёкавых водаў прадзіманнем паветрам (параўн. метапіанк).
АЭРАТАР (ад фр. aeration = аэрацыя, ад гр. аег = паветра) — машына для праветрывання парашковых рэчываў.
АЭРАТОП (ад аэра+ гр. topos = месца) — частка прыземнаі а слоя паветра, састаў і рэжым якога знаходзяода пад уздзеяннем унутраных кампанентаў экасістэмы і знешніх атмасферных працэсаў.
АЭРАТОРЫЯ [ад аэра+ (тэры)пюрыя] — паветраная прастора над аэрадромам і прылеглай да яго мясцовасцю ў радыусе каля 50 км. АЭРАТРАШЗМ (ад аэра+ гр. tropos = паварот) — роставыя рухі каранёў і сцёблаў раслін да крыніцы кіслароду.
АЭРАТЭРАПІЯ (ад аэра+ тэрапія) — лячэнне паветрам (дазіра-
A
ваныя паветраныя ванны, прабыванне на адкрытым паветры і інш.).
АЭРАФАГІЯ (ад аэра+ -фагія) — глытанне паветра (звычайна ў час яды), заліпшяя колькасць якога расцягвае страўнік і можа быць прычынай розных недамаганняў.
АЭРАФАТАГРАФІЯ (ад аэра+ фатаграфія) — раздзел фатаграфіі, які ахоплівае тэорыю і практыку фатаграфавання мясцовасці з лятальных апаратаў, а таксама фотаздымак, атрыманы такім спосабам.
АЭРАФІЛЬТР (ад аэра+ фільтр) — біялагічны фільтр для ачысткі сцёкавых водаў пры аэрацыі 2.
АЭРАФІТЫ (ад аэра+ -ф/ты) — расліны, якія атрымліваюць пажыўныя рэчывы толькі з паветра.
АЭРАФЛОТ (ад аэра+ флот) — тое, што і авіяцыя 2.
АЭРАФОБІЯ (аэра+ -фобія} — хваравітая боязь паветра і яго руху, напр. скразняку, ветру і інш.
АЭРАФОН (ад аэра+ -фон) — духавы музычны інструмент, у якім крыніцай гуку з’яўляецца дрыжанне слупка паветра (напр. арган, кларнепі, флейта).
АЭРАФОТААПАРАТ (ад аэра+ фопіаапарат) — прыбор для фатаграфавалня мясцовасці з лятальных апаратаў.
АЭРАФОТАГРАММЕТРЫЯ (ад аэра+ фотаграмметрыя') — раздзел фотаграммезрыі, які pacrtpaцоўвае мегады вызначэння формаў, памераў і становішча аб’ектаў
A на мясцовасці на аснове фотаздымкаў з лятальных апаратаў.
АЭРАФОТАТАПАГРАФІЯ (ад аэра+ фотатапаграфія) — раздзел тапаграфіі, які распрацоўвае метады стварэння тапаграфічных карт па фотаздымках, што зроблены з лятальных апаратаў.
АЭРІЦЫЯ (фр aeration, ад гр. аег = паветра) — 1) насычэнне паветрам, праветрыванне;, а. г л е б ы — газаабмен грунтавога паветра з атмасферным; 2) узбагачэнне вады паветрам праз аэрафільтр.
АЭРОБІКА (ад гр. аег = паветра + bios = жыццё) — праграма фізічнага аздараўлення на аснове фізічных практыкаванняў пераважна цыклічнага характару (хадзьба, бег, плаванне і інш.).
АЭРОБУС (фр. aerobus) — транспартны самалёт для перавозкі пасажыраў на кароткія і сярэднія адлегласці.
АЭРОБЫ (ад гр. аег = паветра + bios = жыццё) — арганізмы, якія не здольныя жыць без свабоднага кіслароду (параўн. анаэробы).
АЭРОГРАФ (ад аэра+ -граф) — прыбор ддя нанясення фарбы на паперу, тканіну і іншыя прадметы шляхам яе распылення сціснутым паветрам.
АЭРОМЕТР (ад аэра+ -метр) — прыбор, пры дапамозе якога вымяраюць вагу і шчыльнасць газападобпых цел.
АЭРбн (ад гр. аег = паветра) — 1) лекавы процірвотны сродак, які ўжываецца пры марской і паветранай хваробах; 2) лёгкі сплаў алюмінію з меддзю, крэмніем, а часам з прымессю літыю; выкарыстоўваецца ў самалётабудаванні.
АЭРЭНХІМА (ад гр. аег = паветра + -энхіма) — тканка рыхлай будовы, характэрная для вадзяных або плаваючых па паверхні вады раслін.
БАА (лац. baa) — 1) змяя сям. удававых, якая водзіцца ў лясах трапічнай Амерыкі; 2) жаночы шаль з футра або пёраў, напр. страусавых. БААБАБ (афр. baobab) — гіганцкае дрэва сям. бамбаксавых, што расце ў афрыканскіх саваннах.
БАБЕЗІЁЗЫ (ад бабезііды) — заразныя хваробы буйной рагатай жывёлы, коней, свіней, авечак і сабак, якія вьіклікаюцца бабезіідамі.
БАБЕЗІІДЫ (н.-лац. babesiidae) — сямейства паразітных прасцейшых атрада піраплазмідаў', кровапаразіты пераважна млекакормячых.
БАБЕЗІЯ (ад рум. V. Babes = прозвішча рум. вучонага) — прасцейшае сям. бабезіідаў, паразітуе ў крыві кароў, коней, свіней, авечак і сабак.
БАБІЗМ [ад перс. Bab = псеўданім Саід Алі Мухамеда, іранскага
рэлігійнага дзеяча (1819—1850) < ар. bab = вароты (да пазнання боскай праўды)] — грамадска-рэлігійны рух у Персіі ў 19 ст., накіраваны суіграць мусульманскага фанатызму, паііавання законаў, заснаваных на Каране і Шарыяце.
БАБІНА (фр. bobine) — барабан або піпуля, на якія намотеаюць пражу, ніткі, канаты, дрот, стужкі і інш.
БАБІРУСА (н.-лац. babyrousa babyrussa, ад малайск. babi = свіння + rusa = алень) — парнакапытная жывёла сям. свіней, якая водзіцца ў балоцістых лясах вострава Цэлебеса і некаторых суседніх астравоў.
БАБІТЫ [англ. I. Babbit = прозвішча амер. вынаходцы (1799— 1862)] — металічныя сплавы на свінцовай або алавянай аснове з нізкім каэфіцыентам трэння; выкарыстоўваюцца для вырабу падшыпнікаў і рухомых частак машын
БАБУВІЗМ [фр. babouvisme, ад G.Babeuf = прозвішча фр. камуніста-утапіста (1760—1797)] — філасофская тэорыя утапічна-камуністычнага кірунку, распрацаваная ў канцы 18 ст. у Францыі Г. Бабёфам, паводле якой сацыяльнай роўнасці можна дасягнуць шляхам рэвалюцыйнага перавароту сіламі змоўніцкай арганізацыі.
БАБУВІСТЫ [фр. babouvistes, ад G. Babeuf = прозвішча фр. камуніста-утапіста (1760— 1797)] — прыхільнікі бабувізму.
БАБУІН (фр. babouin) — малпа роду павіянаў, якая водзіцца ў Афрыцы
КНІГІ ОНЛАЙН
