Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 2
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
ФОТАГРАВЮРА (ад фота+ гравюра) — тое, што і геліягравюра.
ФОТАГРАММЁТРЫЯ (ад гр phos, -otos = святло + gramma = запіс + -метрыя) — вызначэнне формы, памераў і размяшчэння розных аб’ектаў у прасторы на аснове вымярэнняў іх фатаграфічііых відарысаў, што атрымапы наземным шляхам або з лятальных апаратаў (гл. аэрафотаграмметрыя).
ФОТАДАКУМЁНТ (ад фота+ дакумент) — фатаграфія, якая адлюстроўвае рэальны факт і мае гістарычнае, юрыдычнае, навуковае значэнне.
ФОТАДЫЁД (ад фота+ дыёд) — двухэлектродны паўправадніковы прыбор, дзеянне якога грунтуецца на выкарыстанні фотаэфекпіу.
ФОТАІАШЗАЦЫЯ (ад фопіа+ іанізацыя) — іанізацыя газу, выкліканая электрамагнітным выпрамяненнем.
ФОТАІЛЮСТРАЦЫЯ (ад фота+ ілюстрацыя) — ілюстрацыя чаго-н. у выглядзе фатаграфічнага здымка.
ФОТАІНФАРМАЦЫЯ (ад фота+ інфармацыя) — інфармацыя, якая ажыццяўляецца сродкамі фатаграфіі, прадстаўлепая ў фотаздымках.
ФОТАКАДР (ад фота+ кадр) — асобпы здымак на фотаплёнцы. фотакАмера (ад фота+ камера) — 1) частка фотаапарата, якая з’яўляецца святлонепранікальнай каробкай з аб’ектывам: 2) тое, іігго і фотаапарат.
ф —
ФОТАКАРЭСПАНДЭНТ (ад фота+ карэспандэнт) — фатограф, які робіць здымкі для якоган. перыядычнага выдання.
ФОТАКАРЭСПАНДЭНЦЫЯ (ад фота+ карэспандэнцыя) — карэспандэнцыя для часопіса або газеты ў выглядзе фатаграфічных здымкаў.
ФОТАКАТбД (ад фота+ Kamod) — катод фотаэлемента, які выпраменьвае электроны пад дзеяннем святла.
ФОТАКЕРАМЖА (ад фота+ кераміка) — упрыгожанні на керамічных вырабах, нанесеныя спосабам фатаграфіі.
ФОТАКОШЯ (ад фота+ копія) — копія дакумента, рукапісу, зробленая фатаграфічным спосабам.
ФОТАКСІЛАГРАФІЯ (ад фота+ ксілаграфія) — гравюра на дрэве, выкананая шляхам перанясення малюнка на паверхню дошкі фатаграфічным спосабам з далейпіым гравіраваннем пггрыхоў ад рукі.
ФОТАЛАБАРАТОРЫЯ (ад фота+ лабараторыя) — лабараторыя, дзе робіцца апрацоўка фатаграфічных пласцінак, плёнак, фатаграфій.
ФОТАЛІНАТЬШ (ад фота+ лінатып) — фотанаборная машына, пабудаваная як лінатып, у якой адліўны апарат заменены фатаграфічііым устройствам.
ФОТАЛГГАГРАФІЯ (ад фота+ ліпіаграфія) — літаграфія, заснаваная на выкарыстанні фатаграфіі.
ФОТАЛЮМШЕСЦЭНЦЫЯ (ад фота+ люмінесцэнцыя) — люмі-
несцэнцыя, якая ўзнікае пры асвятленні некаторых рэчываў (гл. флюарэсцэнцыя, фосфарасцэнцыя).
ФОТАМАНТАЖ (ад фота+ манпіаж) — мантаж фатаграфічных здымкаў, аб’яднаных агульнай тэмай.
ФОТАМЕТРЫЯ (ад фота+ -метрыя) — раздзел фізічнай оптыкі, які займаецца вымярэннем светлавых велічынь (асветленасці, яркасці, сілы святла, светлавога патоку) і энергетычных характарыстык электрамагнітнага вылучэння.
ФОТАМЕХАШКА (ад фота+ механіка) — сукупнасць спосабаў атрымання рэпрадукцый у паліграфіі з дапамогай фатаграфічных і хімічных працэсаў.
ФОТАНАСТЫЯ (ад фота+ настыі) — рух органаў раслін, выкліканы зменай інтэнсіўнасці асвятлення (напр. раскрыванне або закрыванне вяночка кветак).
ФОТАШМОГРАФ (ад фота+ гр. onyma = імя + -граф) — фотанаборная машына для набору асобных радкоў подпісаў, загалоўкаў, надпісаў на картах і інш.
ФОТАОПТЫКА (ад фота+ оппіыка) — аптьгчныя прылады, якія выкарыстоўваюцца ў фатаграфіі. фотапанарАма (ад фота+ панарама) — фатаграфія, якая характарызуецца вялікім вуглом поля зроку ў гарызантальным напрамку.
ФОТАПАНО (ад фота+ nano) — фатаграфія вялікіх памераў, якая мае дэкаратыўнае прызначэнне.
ФОТАПЕРЫЯДЬІЗМ (ад фота+ перыяд) — фізіялагічныя змяненні ў жывёл і раслін, звязаныя са зменай дня і ночы.
ФОТАРЭАКТЫВАЦЫЯ (ад фота+ фр. reactif = які процідзейнічае) — аслабленне шкоднага ўплыву ультрафіялетавых прамянёў пры дзеянні на арганізм бачнага святла.
ФОТАРЭАКТЬІЎ (ад фота+ рэактыў) — рэчыва, якое выкарыстоўваецца для хімічнай апрацоўкі плёнкі і фотапаперы.
ФОТАРЭАЛІЗМ (ад фота+ рэалізм) — тое, што і гіперрэалізм. ФОТАРЭЗІСТАР (ад фота+ рэзістар) — паўправадніковы прыбор, праводнасць якога змяняецца ў залежнасці ад яго асветленасці.
ФОТАРЭЛЕ (ад фота+ рэле) — рэле, якое дзейнічае пры дапамозе фопіаэлемента.
ФОТАРЭПАРТАЖ (ад фота+ рэпартаж) — рэпартаж у выглядзе фотаздымкаў.
ФОТАРЭПАРЦЁР (ад фота+ рэпарцёр) — фатограф, які займаецца фотарэпартажам.
ФОТАРЭПРАДУКЦЫЯ (ад фота+ рэпрадукцыя) — узноўлены фатаграфічным спосабам відарыс плоскаснага арыгінала (малюнка, чарцяжа і інш ).
ФОТАРЭЦЭПТАРЫ (ад фота+ рэцэптары) — святлоўспрымальныя ўтаарэнні (спецыяльныя клеткі, органы), здольныя паглынаць святло і выклікаць фотабіялагічныя працэсы ў арганізмах (фотаперыядызм, фотатаксіс, фотатрапізм, зрок і інш ).
ФОТАРЭЦЭПЦЫЯ (ад фота+ рэцэпцыя) — успрыманне святла фотарэцэптарамі.
ФОТАСЕНСІБІЛІЗАЦЫЯ (ад фота+ сенсібілізацыя) — наданне несвятлоадчувальным рэчывам здольнасці да фотахімічных пераўтварэнняў
ФОТАСЕТЕР (ад фота+ англ. setter = рэгулюючае прыстасаванне) — фотанаборная машына, пабудаваная як радкаадлівальная мапіына інтэртып.
ФОТАСШТЭЗ (ад фота+ сінтэз) — працэс утварэння зялёнымі раслінамі арганічных рэчываў з вуглякіслага газу і вады пры дапамозе светлавой энергіі, якая паглынаецца хларафілам.
ФОТАСКУЛЫТГУРА (ад фота+ скульптура) — скульптура, выкананая паводле фатаграфічных здымкаў, якія паказваюць прадмет з розных бакоў.
ФОТАСТАТ (ад фота+ -стат) — апарат для капіравання дакументаў, малюнкаў, чарцяжоў, тэкстаў фатаграфічным спосабам.
ФОТАСФЁРА (ад фюта+ сфера) — ніжні слой сонечнай атмасферы, які ўтварае бачную паверхню Сонца.
ФОТАСХЕМА (ад фота+ схема) — група аэрафотаздымкаў, сумешчаных па агульных контурах і зманціраваных на агульнай аснове.
ФОТАТАКСІС (ад фота+ таксіс) — рухальная рэакцыя раслінных і прасцейшых жывёльных арганізмаў у адказ на дзеянне святла (гл. таксама геліятаксіс).
ФОТАТАПАГРАФІЯ (ад фота+ тапаграфія) — спосаб стварэння тапаграфічных карт на аснове апрацоўкі фотаздымкаў мясцовасці
ФОТАТРАНЗІСТАР (ад фота+ транзістар) — паўправадніковы прыбор транзістарнага тыпу, заснаваны на выкарыстанні ўнутранага фотаэфекта.
ФОТАТРАНСФАРМАТАР (ад фопіа+ трансфармапіар) — прыбор для атрымання фотаплана мясцовасці ў пэўным маштабе ў час аэрафотаз дымкі.
ФОТАТРАПІЗМ (ад фота+ трапізмы) — змена напрамку росту органаў раслін у адносінах да святла, якое падае з аднаго боку (гл. таксама геліятрапізм).
ФОТАТРОФЫ (ад фота+ -трофы) — тое, што і аўпіатрофы
ФОТАТРЫЯНГУЛЯЦЫЯ (ад фота+ трыянгуляцыя) — метад вызначэння становішча апорных пунктаў шляхам вымярэння аэрафотаздымкаў на фотаграмметрычных прыборах.
ФОТАТЫПІЯ (ад фота+ -тыпія) — 1) спосаб плоскага друку са шкляной або металічііай пласціны, на якой фатаграфічным шляхам нанесены тэкст; 2) адбітак, атрымаііы такім спосабам.
ФОТАТЫРЫСТАР (ад фота+ тырыстар) — магутны тырыстар, перавод якога з аднаго ўстойлівага стаііу ў другі ажыццяўляецца ў выніку ўздзеяніія на яго светлавога струменю.
ФОТАТЭАДАЛГГ (ад фота+ тэадаліпі) — геадэзічны інструмент, прызначаны для фотаздымкі
мясцовасці з мэтай складання гіланаў, профіляў.
ФОТАТЭКА (ад фота+ -тэка) — сістэматызаваііы збор, архіў фатаграфій або фатаграфічных негатываў.
ФОТАТЭЛЕГРАМА (ад фота+ пплеграма) — тэлеграма, перададзеная фотатэлеграфам.
ФОТАТЭЛЕГРАФ (ад фота+ тілеграф') — апарат, пры дапамозе якога перадаюць на адлегласць фатаграфіі і іншыя відарысы.
фотатэлегрАфія (ад фота+ тэлеграфія) — сістэма дакументальнай электрычнай сувязі, якая забяспечвае ўзнаўленне на адлегласці нерухомых адлюстраванняў (чарцяжоў, фатаірафій і інш.) ФОТАТЭРАШЯ (ад фота+ тэрапія') — выкарысталне з лячэбнай мэтай інфрачырвоных, бачных і ультрафіялетавых прамянёў; святлолячэнне.
ФОТАФІЛЫ (ад фопіа+ -філ) — святлалюбныя жывёлы, актыўнасць якіх звязана з пэўнай ступенню асветленасці.
ФОТАФІЛЬМ (ад фота+ фільм) — фільм, які складаецца з нерухомых кадраў-фатаграфій.
ФОТАФІНШІ (ад фота+ фініш) — прыбор, які складаецца з секундамераў і кіназдымачнаіа апарата, прызначаны для дакладнага вызначэііня фінішу ўдзельнікаў спаріыўных спаборніцтваў.
ФОТАФОБІЯ (ад фота+ -фобія) — павышаная адчувальнасць вока да асвятлення; святлабоязь.
ФОТАФОБЫ (ад фота+ -фоб) — ценялюбныя жывёлы (напр. глебавыя беспазваночныя).
ФОТАФОРЫ (ад фота+ -фор) — органы свячэння (галоўным чынам у глыбакаводных жывёл).
ФОТАХІМІЯ (ад фота+ хімія) — раздзел хіміі, які вывучае хімічныя працэсы ў рэчывах пад уздзеяннем светлавой энергіі.
ФОТАХРАМІЗМ (ад фота+ гр. chroma = колер) — здольнасць рэчыва абарачальна набываць або змяняць афарбоўку пад дзеяннем аптычнага выпрамянення.
ФОТАХРОМІЯ (ад фота+ -хромія) — каляровая фатаграфія, якая перадае натуральную афарбоўку прадмета.
ФОТАХРОНАМЕТРАЖ (ад фопіа+ хронаметраж) — адзін са спосабаў вывучэння затрат рабочага часу на выкананне асобных элементаў вытворчай аперацыі.
ФОТАХРОНІКА (ад фота+ хроніка) — хроніка падзей, якая знайшпа адлюстраванне ў фатаграфіях.
ФОТАЦЫНКАГРАфіЯ (ад фота+ цынкаграфія) — фотамеханічігы спосаб прыгатавання цынкавых клішэ дпя друку.
ФОТАЭКСПАНОМЕТР (ад фота+ экспанометр) — тое, што і экспанометр.
ФОТАЭЛЕКТРОННЫ (ад фота+ электрон) — звязаны з працэсам пераўтварэнпя слабага святла ў электрычныя сігналы або імпульсы дастатковай велічыні (напр. ф-ыя прыборы).
ФОТАЭЛЕКТРЬІЧНЫ (ад фота+ электрычны) — звязаны з працэсам непасрэднага пераходу
светлавой энергіі ў электрычную (напр, ф. эфект).
ФОТАЭЛЕМЁНТ (ад фота+ элемент) — прыбор, які ператварае светлавую энергію ў электрычную.
ФОТАЭМГТЭР (ад фота+ лац emittere = вылучаць) — тое, што і фотакатод.
ФОТАЭМУЛЬСІЯ (ад фопіа+ эмульсія) — святлоадчувальны слой на фотаматэрыялах (фотапласцінках, плёнках, паперы).
ФОТАЭФЕКТ (ад фота+ эфект) — з’ява непасрэднага пераўтварэння светлавой энергіі ў электрычную.
ФРА (іт. fra, ад лац. frater = брат) — часціца, якая ўжываецца перад іменем каталіцкага манаха ў Італіі.
ФРАГІЛЯРЫЯ (н.-лац. fragilaгіа) — каланіяльная дыятомавая водарасць сям. фрагілярыевых, якая пашырана ў бентасе, планктоне прэсных, саланаватых і марскіх вадаёмаў.
ФРАГМАПЛАСТ (ад гр. phragmos = перагародка + -пласт) — унутрыклетачная пласцінка, зачатак клетачнай сценкі, які ўзнікае пры дзялеігні клетак болыпасці раслін.
ФРАГМЕНТ (лац. fragmentuni = абломак, кавалак) — часіка твора мастацтва (карціны, скулытгуры), урывак тэксту, музычнага твора.
ФРАГМЕНТАРНЫ (ад фрагмент) — 1) які складаецца з фрагментаў, з’яўляецца фрагментам чаго-н.; 2) перан. адрывачны, няпоўны.
КНІГІ ОНЛАЙН
