Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 2
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
ЭЛЕКТРАМІЯГРАФІЯ (ад элекпіра+ гр. mys, myos = мышца + -графія) — метад даследавання органаў руху графічным рэгістраваннем біяэлектрычных патэнцыялаў шкілетных мышцаў.
ЭЛЕКТРАНАРКбз (ад электра+ наркоз) — наркоз, выкліканы дзеяннем электрычнага току на цэнтральную нервовую сістэму.
ЭЛЕКТРАОПТЫКА (ад электра+ оптыка) — раздзел фізікіу які вывучае ўплыў электрычнасці на аптьгчныя ўласцівасці рэчыва.
ЭЛЕКТРАбсМАС (ад электра+ осмас) — рух вадкасцей (вады, водпых раствораў) у капілярах пад уплывам прыкладзенай розніцы патэшрмлаў.
ЭЛЕКТРАПРАС (ад электра+ прас) — прас, які награваецца электрычнай энергіяй.
ЭЛЕКТРАРЭНТГЕНАГРАФІЯ (ад электра+ рэнпігенаграфія) — метад рэнтгенаграфіі з атрыманнем рэнтгенаўскага адлюстравання на заражанай паўправадніковай пласцінцы з пераносам яго на звычайную паперу.
ЭЛЕКТРАРЭТЬШАГРАФІЯ (ад электра+ лац. retina = сетка + -графія') — запіс пры дапамсзе асцылографа біяэлектрычных патэнцыялаў сятчаткі вока, што ўзнікаюць у час дзеяння на яе святла.
ЭЛЕКТРАСІГНАЛІЗАЦЫЯ (ад электра+ сігналізацыя') — сістэма сігналаў, якая перадаецца'пры дапамозе электрычнай энергіі.
ЭЛЕКТРАСІНТЭЗ (ад электра+ сінтэз) — атрыманне хімічных злучэнняў пры дапамозе электролізу.
ЭЛЕКТРАСІСТЭМА (ад электра+ сістэма) — сукупнасць электрастанцый, электрычных сетак і спажыўцоў электраэнергіі.
ЭЛЕКТРАСКОП (ад электра+ -скоп) — прыбор дая выяўлення электрычных зарадаў у якім-н. целе.
ЭЛЕКТРАСТАЛЬ (ад электра+ спіаль) — высакасортная сталь, выплаўленая ў электрапечы.
ЭЛЕКТРАСТАНЦЫЯ (ад элекпіра+ станцыя) — прадпрыемства, якое выпрацоўвае электрычную энергію.
ЭЛЕКТРАСТАТЫКА (ад электра+ статыка) — раздзел фізікі, які вывучае ўласцівасці электрычнасці, наэлектрызаваных цел у адаосна нерухомым стане (параўн. элекпірадынаміка).
ЭЛЕКТРАСТРЫКЦЫЯ (ад электра+ лац. strictio = сцягвалне) — фіз. змена аб’ёму дыэлектрыкаў пад дзеяннем на іх электрычнага поля.
ЭЛЕКТРАСТЫМУЛЯТАР (ад электра+ стымулятар) — медыцынскі прыбор дая электрастымуляцыі.
ЭЛЕКТРАСТЫМУЛЯЦЫЯ (ад элекпіра+ стымуляцыя) — узбуджэнне, аднаўленне электрычным токам жыццядзейнасці арганізма або яго органа.
ЭЛЕКТРАТАБЛО (ад электра+ піабло) — шчыт з электрычнымі
сігнальнымі сістэмамі інфармацыйнага прызначэння.
ЭЛЕКТРАТАКСІС (ад электра+ таксісы) — рух мікраарганізмаў, іх клетак і арганоідаў пад уздзеяннем электрычнага току; адна з форм — гальванатаксіс.
ЭЛЕКТРАТАЛЬ (ад электра+ таль') — тое, што і тэльфер.
ЭЛЕКТРАТОН (ад электра+ гр. tonos = напружанне) — стан узбуджанасці нервовай тканкі цела ў месцы дотыку электродаў у час прапускання пастаяннага току.
ЭЛЕКТРАТРАЛ (ад электра+ трал.) — электрычнае ўстройства, якое выкарыстоўваецца пры прамысловай лоўлі рыбы.
ЭЛЕКТРАТРАНСПАРТ (ад элекпіра+ транспарт') — транспарт, які працуе на элекзрацязе.
ЭЛЕКТРАТРАПІЗМ (ад электра+ гр. tropos = паварот) — роставыя рухі органаў раслін (сцябла, лісцяў і інш.), абумоўленыя ўздзеяннем электрычнасці.
ЭЛЕКТРАТРАУМА (ад электра+ траўма) — траўма ад электрычнага току ад нязначных болевых адчуванняў да абвуглівання тканак і смерці.
ЭЛЕКТРАТЫНТА (ад электра+ іт. tinta = колер, каларыт) — разнавіднасць гравюрнага друку, які грунтуецца на выкарыстанні электрычнага току ддя траўлення пласцінак.
ЭЛЕКТРАТЫПІЯ (ад электра+ -піыпія) — тое, што і гальванапластыка.
ЭЛЕКТРАТЭЛЬФЕР (ад электра+ ппльфер') — механізм для ўнутрыцэхавага транспартавання грузаў падвешанай манарэйкай пры дапамозе электраэнергіі.
ЭЛЕКТРАТЭРАПІЯ (ад электра+ тэрапія) — выкарыстанне электрычнага току, электрычных і магнітных палёў для лячэння; электралячэнне.
ЭЛЕКТРАТЭРМІЯ (ад электра+ -тэрмія') — галіна электратэхнікі, якая вывучае выкарыстанне электраэнергіі для награвання і расплаўлення розных матэрыялаў. ЭЛЕКТРАТЭХНІКА (ад электра+ тэхніка) — галіна навукі і тэхшкі, звязаная з выкарыстаннем электраэнергіі для практычных мэт.
ЭЛЕКТРАФАКС (ад электра+ лац. fax = святло, полымя) — электрафатаграфічны спосаб капіравання і друку, пры якім праяўленае адлюстраванне замацоўваецца непасрэдна на фотапаўправадніковым слоі, нанесеным на паперу, цынк і інш.
ЭЛЕКТРАФАРбз (ад электра+ гр. phoros = які нясе) — 1) перамяшчэнне зараджаных калоідных часцінак пад уздзеяннем знешняга электрычнага поля; выкарыстоўваецца ў хімічнай прамысловасці, фізіятэрапіі (параўн. анафарэз, катафарэз), 2) тое, што і іонтафарэз.
ЭЛЕКТРАФАТАГРАФІЯ (ад элекпіра+ фатаграфія) — спосаб фатаграфічнага ўзнаўлення адлюстраванняў, заснаваны на ператварэнні прамянёвай энергіі ў электрычную.
ЭЛЕКТРАФІЗІЯЛОГІЯ (ад электра+ фізіялогія) — раздзел фізіялогіі, які вывучае электрьгчныя з’явы, што адбываюцца ў жывым арганізме.
ЭЛЕКТРАФІЛЬТР (ад электра+ фільтр) — апарат дая ачысткі газаў ад пылу і шшых цвёрдых
прымесей пры дапамозе электрычнасці.
ЭЛЕКТРАфбн (ад электра+ -фон) — устройства для ўзнаўлення гуку, запісанага на грампласцінках.
ЭЛЕКТРАФбР (ад электра+ -фор) — прасцейшы электрастатычны прыбор для атрымання электрычных зарадаў шляхам індукцыі.
ЭЛЕКТРАФТАЛЬМІЯ (ад электра+ -афтальмія') — запаленне вочнага яблыка, выкліканае вельмі яркім штучным святлом, напр. у час павольных кіназдымак і электразваркі.
ЭЛЕКТРАХІМІЯ (ад электра+ хімія) — раздзел фізічнай хіміі, які вывучае сувязь паміж электрычнымі і хімічнымі працэсамі.
ЭЛЕКТРАШОК (ад электра+ шок) — метад лячэння псіхічных расстройстваў шляхам раздражнення мозгу дазіраванымі разрадамі электрычнага току.
ЭЛЕКТРАЭНЕРГЕТЫКА (ад электра+ энергетыка) — галіна энергетыкі, якая ахоплівае генерацыю, перадаванне і выкарыстанне электрычнай энергіі.
ЭЛЕКТРАЭНЕРГІЯ (ад элеюпра+ энергія) — энергія электрычнага току.
ЭЛЕКТРАЭНЦЭФАЛАГРАМА (ад элекпіра+ энцэфалаграма') — графічнае адлюстраванне біятокаў галаўнога мозгу, зробленае электраэнцэфалографам.
ЭЛЕКТРАЭНЦЭФАЛАГРАФІЯ (ад электра+ энцэфалаграфія') — метад даследавання дзейнасці галаўнога мозгу, які грунтуецца на графічным запісе электрычных патэнцыялаў мозгу, што ўзнікаюць у
нервовых клетках у працэсе іх жыцця дзейнас ці.
ЭЛЕКТРАЭНЦЭФАЛОГРАФ (ад электра+ энцэфалограф') — прыбор для запісу электрычных патэнцыялаў мозгу, якія ўзнікаюць у нервовых клетках у працэсе іх жьпшядзейіасці.
ЭЛЕКТРАЭРОЗІЯ (ад электра+ эрозія) — разбурэнне правадніка пад дзеяннем электрычных токаў.
ЭЛЕКТРОБУС [ад электра+ лац. (omni)bus = для ўсіх] — аўтобус, рухавік якога жывіцца электрычным токам ад акумулятарных батарэй.
ЭЛЕКТРОГРАФ (ад элекпіра+ -граф) — прыбор дая рэгістрацыі электрычнага стану атмасферы, які ўяўляе сабой самапісны электрометр.
ЭЛЕКТРбд (ад электра+ гр. hodos = дарога) — 1) праваднік, якім канчаецца які-н. участак электрычнага ланцуга; 2) састаўная частка гальванічнага элемента, матэрыял якога непасрэдна ўдзельнічае ў электрахімічнай рэакцыі; 3) праваднік у выглядзе сеткі або пласціны, змешчаны ўнутры электрычнай лямпы з мэтай стварэння электрычнага поля і ўздзеяішя на ток, напр. анод, катод.
ЭЛЕКТРОЛІЗ (ад элекпіра+ -ліз) — хімічны працэс распаду рэчыва на састаўныя часткі пры праходжанні праз яго электрычнага току.
ЭЛЕКТРОМЕТР (ад элекпіра+ -метр) — прыбор для вымярэння электрычнага напружаніія, электрычнага патэнцыялу.
ЭЛЕКТРОН (гр. elektron = янтар) — 1) элементарная часціца атама з адмоўным зарадам; 2) сплаў алюмінію з магніем, які мае
вялікую трываласць і пластычнасць; выкарыстоўваецца ў авіябудаванні.
ЭЛЕКТРОНАГРАФІЯ (ад элекпгрон+ -графія) -— метад даследавання будовы рэчыва, заснаваны на дыфракцыі электронаў, якія пранізваюць рэчыва.
ЭЛЕКТРбН-ВОЛЬТ (ад электрон+ вольт) — адзінка энергіі ў атамнай і ядзернай фізіцы, роўная энергіі, якую набывае электрон, праходзячы розніцу патэнцыялаў у 1 вольт.
ЭЛЕКТРОНІКА (ад электрон) — раздзел фізікі, які вывучае электронныя працэсы ў вакууме, газах, цвёрдых целах; галіна тэхнікі, якая займаецца распрацоўкай, вытворчасцю і выкарыстаннем электронных прыбораў.
ЭЛІКТРУМ (лац. electrum, ад гр. elektron = янтар) — мінерал класа самародных металаў, прыродны цвёрды раствор золата і серабра.
ЭЛЕКТРЫЗАВАЦЬ (фр. electriser, ад н.-лац. electricus = электрычпы) — 1) перадаваць якому-н. целу электрычны зарад; 2) перан. даводзіць каго-н. да ўзбуджанага стану (напр. э. аўдыторыю).
ЭЛЕКТРЫЗАЦЫЯ (ад фр electriser = электрызаваць, ад н.-лац. electricus = электрычпы) — 1) перадача якому-н. целу электрьгчнага зараду; 2) лячэнне электрьгчным токам; 3) змена якасці, стану чаго-н элекірычным токам (нагтр. э. він).
ЭЛЕКТРЫК (н.-лац. electricus = электрычны) — спецыяліст у галіне электрапіэхнікі.
ЭЛЕКТРЫК (фр. electrique, ад н.-лац. electricus = электрычііы) — блакітны колер з шэрым адцеішем (напр. сапфір колеру э.).
ЭЛЕКТРЫКА (н.-лац. electricus = электрычны, ад гр. elektron = янтар) — разм. элекірычнасць; элекгрычнае асветленне.
ЭЛЕКТРЫНА [ад элек(пірон) + (ней)пірына] — гіпатэтычная элементарная часціца з электрычным зарадам, што роўны зараду электрона, і нулявой масай спакою.
ЭЛЕКТРЫФПСАЦЫЯ [ад электры(чнасць) + -фікацыя] — 1) шырокае прымяненне электрычнай энергіі ў вытворчасці і ў побыце; 2) перавод чаго-н. на электрычную энергію (напр. э. чыгуначных ліній).
ЭЛЕКТРЬІЧНАСЦЬ (ад н.-лац. electricus = электрычпы) — 1) фіз. сукупнасць з’яў, у якіх выяўляецца існаванне, рух і ўзаемадзеянне элекірычных зарадаў (напр. атмасферная э.); 2) раздзел фізікі, жі вывучае электрьвпіыя з’явы; 3) энергія электрьгчнага току, жая выкарыстоўваецца ў гаспадарчых і бытавых мэтах.
ЭЛЕКТРЫЧНЫ (н.-лац. electricus) — 1) жі мае адносіны да электрычнасці, уласцівы ёй (напр. э. зарад, э. ток); 2) жі выпрацоўвае электрычнасць, перадае яе (напр. э-ая станцыя); 3) жі дзейпічае пры дапамозе электрычнасці (напр. э. матор); 4) жі выкопваецца пры дапамозе электрычнасці (напр. э-ая зварка); 5) які служыць для вырабу апаратуры, што працуе на электрычнасці (напр. э-ая прамысловасць); 6) жі мае орган, што ўтварае разрады электрычнасці (напр. э. скат).
ЭЛЕКТРЭТ (англ. electret) — дыэлекпірык, даведзепы да васковага стану і зацвярдзелы ў электрычным полі, які здольны сам ства-
раць электрычнае поле і пасля спынення электрызацыі.
ЭЛЕКТЫЎНЫ (фр. electif, ад лац. electus = выбраны) — выбарчы.
ЭЛЕМЕНТ (лац. elementum = стыхія, першапачагковае рэчыва) — 1) простае рэчыва, жое хімічнымі спосабамі ўжо нельга раскласці на больш дробныя; 2) састаўная часгка чаго-н.; дэталь якога-н. механізма; 3) доля чаго-н. у чым-н. (напр. усходнія элементы ў паэзіі); 4) член сацыяльнай групы (напр. прагрэсіўныя элементы грамадства, злачынныя элементы).
КНІГІ ОНЛАЙН
