Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 2
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
МІКРАГАМЕТЫ (адмікра+ гаметы) — мужчынскія палавыя клеткі ў спаравікоў, звычайна рухомыя і больш дробныя, чым жаночыя (параўн. макрагаметы).
МІКРАГЕАМЕТРЫЯ (ад мікра+ геаметрыя) — геаметрыя трохвымернай прасторы, мінімальныя памеры якой абмежаваны малымі велічынямі.
МІКРАГЛАСАРЫЙ (ад мікра+ гласарый) — слоўнік з адной вузкай галіны, напр. тэхнікі, навукі. МІКРАГЛІЯ (ад мікра+ гр. glia = клей) — адна з форм нейрагліі, якая выконвае ахоўную функцыю (параўн. макраглія).
МІКРАГЛОСУМ (н.-лац. microglossum) — сумчаты грыб сям. геаглосавых, які трапляецца на мокрай глебе ў лясах.
МПОРАДЫНА (ад мікра+ дына) — адзінка сілы, мільённая частка дыны.
МІКРАДЫСЕКЦЫЯ (ад мікра+ лац. dissectio рассячэнне) — тое, што і мікрургія.
МПСРАЗАЎРЫІ (н.-лац. microsauna) — атрад вымерлых земнаводных, якія лічацца зыходнымі формамі сучасных атрадаў хвастатых і бязногіх.
МІКРАЗОНД (ад мікра+ зонд) — зонд (прыбор для даследавання свідравін) невялікага памеру.
МІКРАІНДЫКАТАР (ад мікра+ індыкатар) — прыбор для дакладнага вымярэння даўжынь і для праверкі правільнасці формы і ўзаемнага размяшчэння дэталей машын.
МІКРАШТЭРФЕРбМЕТР (ад мікра+ інтэрферометр) — прыбор для каіггролю дакладнасці апрацоўкі паверхняў, вымярэння таўшчыні плёнак і інш.; спалучэнне мікраскопа і інтэрферометра.
МІКРАШФАРКТ (ад мікра+ інфаркт) — дробнаачаговы інфаркт міякарда.
МІКРАКАЛЬКУЛЯТАР (ад мікра+ калькулятар') — невялікі прыбор з электронна-вылічальным устройствам, разлічаны на выкананне арыфметьгчных дзеянняў.
МПСРАКАМАНДА (ад мікра+ каманда) — код адной або некалькіх мікрааперацый, якія выконваюцца на працягу аднаго элементарнага такта работы электроннавылічальнай машыны.
МІКРАКАПСУЛІРАВАННЕ (ад мікра+ лац. capsula = каробачка) — стварэнне тонкай трывалай абалонкі вакол асобных цвёрдых часцінак або кропель вадкасці; выкарыстоўваецца пры вытворчасці лякарстваў, каталізатараў і інпі.
МІКРАКАРАТАЖ (ад мікра+ каратаж) — метад даследавання геалагічнага разрэзу ў буравой свідравіне шляхам вымярэння электрычнага супраціўлення горных парод.
МІКРАКАТАР [ад мікра+ (інды)катар] — прыбор ддя вымярэння кантактаым метадам лінейных памераў вырабаў.
МЖРАКШЕМАТАГРАФІЯ (ад мікра+ кінематаграфія) — кіне-
матаграфічная здымка з выкарыстаннем мікраскопа.
ШКРАКЛІМАТ (ад мікра+ клімат) — 1) клімат невялікага ўчастка пэўнага геаграфічнага ландшафту, абумоўлены асаблівасцямі мясцовасці (параўн. макраклімат}, 2) перан. узаемаадносіны, умовы працы ў невялікім калектыве, у сям’і.
МЖРАКЛІМАТАЛбпЯ (ад мікра+ кліматалогія) — раздзел кліматалогіі, які даследуе мікраклімат.
МЖРАКЛІН (ад мікра+ гр. kliпо = нахіляю) — пародаўіваральны мінерал групы палявых шпатаў белага, ружовага, буравата-жоўтага колеру; выкарыстоўваецца ў керамічнай прамысловасці.
МІКРАКбкі (адмікра+ кокі) — шарападобныя бактэрыі, пашыраныя ў вадзе, глебе, харчовых прадуктах, некаторыя выклікаюць гнойныя захворванні.
МПСРАКбЛЕУС (н.-лац. microcoleus) — ніткаватая сіне-зялёная водарасць сям. шызотрыксавых, якая пашырапа ў марскіх, саланаватых і прэсных вадаёмах, на вільготных скалах, у глебе, слізі інціых водарасцей.
MIKPAKOCM, MIKPAKdCMAC (ад мікра+ космас) — свет малых велічынь (атамаў, малекул) ў адрозненне ад свету велічынь планетнага і зорнага характару (параўн. макракосмас).
МІКРАКТЬІНГУМ (н.-лац. micractinium) — каланіяльная зялёная водарасць сям. мікрактыніевых, якая трапляецца ў планктоне розных вадаёмаў.
МІКРАЛАЙНЕР (ад мікра+ лайнер) — невялікі пасажырскі самалёт.
МІКРАЛІТЫ (ад мікра+ -літ) — 1) найдрабнейшыя крышталікі асноўнай масы эфузіўных горных парод; 2) дробныя каменныя прылады першабытнага чалавека; былі пашыраны ў эпоху мезаліту (параўн. макраліты).
МТКРАМАНШУЛЯТАР (ад мікра+ маніпулятар) — прыбор, пры дапамозе якога пад кантролем мікраскопа праводзяць складаныя аперацыі над вельмі дробнымі аб’ектамі, пераважна над клеткамі арганізма.
МІКРАМАНОМЕТР (ад мікра+ манометр) — прыбор для вымярэніія малых розніц ціску.
МІКРАМАРКЕТЫНГ (ад мікра+ маркетынг) — арганізацыя дзейнасці прадпрыемства, накіраваная на стварэнне арыентаванай на рынак вытворчасці і збыту тавараў, якія задавалыіяюць патрэбы пакупнікоў.
МІК'РАМАТА (н.-лац. micrommata) — павук сям. sparassidae, які папіыраны ў Еўропе і Зах. Сібіры; жыве ў разнатраўі на ўзлесках.
МІК'РАМАШЫНА (ад мікра+ маійына}, м. электрычн а я — спецыялыіы тып электрычнай машыны магутнасцю ад доляў вата да соцень ватаў.
МІКРАМЕРЫ (ад мікра+ гр. meros = частка) — дробныя бластамеры (параўн. макрамеры).
МІКРАМЕТР (ад мікра+ -метр) — адзінка даўжыні, роўная мільённай частцы метра.
МПСРАМЕТРЫЯ (ад мікра+ -метрыя) — раздзел фізікі, які
м
займаецца дакладным вымярэннем лінейных велічынь.
MIKPAMUIIMETP (ад мікраміліметр) — тое, што і мілімікрон.
МПСРАМППЯЦЮРЬВАЦЬІЯ (ад мікра+ мініяцюрызацыя) — значнае памяншэнне памераў і масы апаратаў, прыбораў, радыётэхнічных элементаў і інпі., што грунтуецца на дасягненнях мікраэлектронікі.
МІКРАМІЦЭТЫ (ад мікра+ -міцэты) — зборная група грыбоў мікраскапічных памераў; мікрагрыбы (параўн. макраміцэты).
МІКРАМОДУЛЬ (ад мікра+ модуль) — блок радыёэлектроннай апаратуры ў мініяцюрным выкананні.
МІКРАМОНАСПАРАЦЫІ (н,лац. micromonosporaceae) — сямейства аюпынаміцэтаў пашыраны ў глебе, гноі, сене, азёрным іле і інш.
МІКРАНЁЗІЯ (ад мікра+ гр. nesos = востраў) — група дробных астравоў у Акіяніі, пераважна на поўнач ад экватара.
МЖРАНЕКТРЫЙЛА (н.-лац. тіcronectriella) — сумчаты грыб сям. нектрыевых, які развіваецца пераважна на злакавьгх.
МІКРАІПВЕЛІР (ад мікра+ нівелір) — вымяральны прыбор для вельмі дакладнага вызначэння перавышэнняў пунктаў або нахілу апорных плоскасцей розных установак
МІКРАІІАЛЕАНТАЛдпЯ (ад мікра+ палеанталогія) — раздзел палеанталогіі, які вывучае мікраскапічныя выкапнёвыя рэшткі арганізмаў.
МПСРАПАРЬІТ (ад мікра+ nopa) — сілікатны дробнапорысты цеплаізаляцыйны матэрыял.
МІКРАПІЛЕ (ад мікра+ гр. руіе = вароты) — 1) адгуліна ў абалонцы яец насякомых, павукападобных, некаторых малюскаў, рыб і іншых жывёл, праз якую сперматазоід трапляе ў клетау; 2) адтуліна ў семязавязі болыпасці кветкавых раслін, праз якую пры апыленні пранікае пылковая трубка са сперміямі.
МПСРАПРАГРАМА (ад мікра+ праграма) — паслядоўнасць мікракаманд для электронна-вылічальнай машыны.
МІКРАПРАЁКТАР (ад мікра+ праектар) — аптьгчны апарат мініяцюрных размераў.
МІКРАПРАЁКЦЫЯ (ад мікра+ праекцыя) — спосаб адлюстравання прадметаў малой велічыні на плоскасці.
МІКРАПРАЦ^С (ад мікра+ працэс) — працэс, які мае невялікае пашырэнне і нядоўга трывае.
МІКРАПРАЦІСАР (ад мікра+ працэсар) — устройства апрацоўкі інфармацыі, якое праграмна кіруецца і прымяняецца ў мікраЭВМ, сістэмах аўтаматычнага кіравання.
МЖРАПРЫНТАВАННЕ (ад мікра+ англ. print = друк) — паліграфічнае праяўленне мікраадлюстраваіпіяў (адлюстраванняў, утвораных фатаграфаваннем праз мікраскоп).
МІКРАРАЁН (ад мікра+ раён) — структурная адзінка сучаснай забудовы горада, дзе акрамя жылых будынкаў, размешчаны гандлёвыя пункты, устаповы культурна-бытавога абслугоўвання на-
сельніцтва і інш. (параўн. макрараён).
МЖРАРЭЛЬЁФ (ад мікра+ рэльеф) — дробныя формы рэльефу зямной паверхні з ваганнямі вышынь у некалькі меграў (пагоркі, купіны і інш.); параўн. макрарэльеф, мегарэльеф, мезарэльеф.
МЖРАСАЦЫЯЛбГІЯ (ад мікра+ сацыялогія) — раздзел сацыялогіі, які вывучае структуру і функцыяніраванне невялікіх сацыяльных груп (сям’і, школьнага класа і інш ).
МПОРАСЕЙСМІЧНЫ (ад мікра+ сейсмічны) — звязаны з ваганнямі зямной паверхні, якія можна выявіць толькі пры дапамозе сейсмографа (параўн. макрасейсмічны).
МЖРАСЁЙСМЫ (ад мікра+ гр. seismos = землетрасенне) — ваганні зямной паверхні нязначнай амплітуды, абумоўленыя пераважна атмасфернымі працэсамі (дзеяннем цыклонаў, тайфунаў і інш.)МЖРАСІСТ^МА (ад мікра+ сістэма) — сістэма з вельмі малымі памерамі (параўн. макрасістэма).
МІКРАСКАЙНЕР (ад мікра+ англ. scan = хутка пераглядаць) — партатыўпы апарат для чытання мікрафатаграфічнага здымка тэксту і ілюстрацый кнігі, брашуры.
МІКРАСКАШЧНЫ (ад мікраскоп) — 1) вельмі малы, бачны толькі ў мікраскоп (параўн. макраскапічныу, 2) зроблены пры дапамозе мікраскопа.
МІКРАСКАПІЯ (адлііура+ -скапія) — сукупнасць метадаў назірання мікрааб’ектаў з дапамогай мікраскопа.
МІКРАСКОП (ад мікра+ <коп) — аптычпы прыбор, які дазваляе бачыць прадметы і іх дэталі, нябачныя простым вокам.
МІКРАСОМЫ (ад мікра+ сома) — субмікраскапічныя бялковаліпоідныя цельцы клетак, якія змяшчаюць ферменты.
МІКРАСПАРАНГІЙ (адмікра+ спарангій) — мнагаклетачны орган, у якім у вышэйшьгх раслін развіваюцца мікраспоры.
МІКРАСПАРАФІЛ (ад мікра+ спарафіл) — відазменены ліст вышэйшых раслін, на якім развіваюцца мікраспарангіі.
МІКРАСПАРАЦЫТ (ад мікраспора + -цыты) — мацярынская клетка, з якой у вьшіку меёзу ўтвараецца тэтрада мікраспор.
МІКРАСПАРЫДЫЕЗЫ (ад мікраспарыдыі) — інвазійныя хваробы жывёл, якія вьіклікаюцца мікраспарыдыямі.
МІКРАСПАРЫДЫІ (н.-лац. microsporidia) — атрад прасцейшых класа кнідаспарыдый', унутрыклетачныя паразіты беспазваночных (чарвей, ракападобных, насякомых) і рыб.
МПСРАСПАРЫЯ (ад мікра+ спора) — заразная грыбковая хвароба скуры чалавека і жывсл, выкліканая патагеннымі грыбамі; стрыгучы лішай.
МІКРАСПОРА (ад мікра+ спора) — дробная спора ў разнаспоравых вышэйшых раслін, якая развіваецца ў мікраспарангіі (параўн. мегаспора).
МІКРАСПОРАГЕНЁЗ (ад мікраспора + -генез) — развіццё мікраспор у рознаспоравых папарацепадобпых і насенных раслін.
МІКРАСГЮРУМ (н.-лац. microsporum) — сумчаты грыб сям. гімнааскавых, які развіваецца на скуры, валасах і часам пазногцях чалавека, а таксама жывёл.
MIKPACTOMA (н.-лац. microstoma) — сумчаты грыб сям. саркасцыфавых, які трапляецца на гнілой драўніне ў ліставых і мяшаных лясах.
МПСРАСТРУКТУРА (ад мікра+ структура) — будова цвёрдых рэчываў (металаў, горных парод і інш.), якую можна ўбачыць толькі пад мікраскопам (проціл. макраструктура).
МІКРАСТЭРЫЯС (н.-лац. micrasterias) — аднаклетачная зялёная водарасць сям. касмарыевых, якая трапляецца ў азёрах, рэках, ручаях, канавах, сажалках і іншых прэсных вадаёмах.
МПСРАСФЕРА (н.-лац. microsphaera) — сумчаты грыб сям. мучністарасяных, які развіваецца на лісці дрэў і кустоў, узбуджальнік мучністай расы.