Слоўнік іншамоўных слоў
У 2 т. Т. 2
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя
Памер: 736с.
Мінск 1999
МІЦГІЫ (н.-лац. micella, ад лац. mica = крошка, крупінка) — вельмі дробныя крышталічныя часцінкі ў складзе калоіднага рэчыва.
МІЦ^НА (н.-лац. mycena) — шапкавы базідыяльны грыб сям. радоўкавых, які расце ў лясах на драўніне і подсціле; неядомы.
МІЦЭНАСТРУМ (н.-лац. тусеnastrum) — базідыяльны грыб сям. міцэнастравых, які расце на глебе ў лясах, на палях, лугах.
МІЦЭТАЛОГІЯ (ад гр mykes, -etos = грыб + -логія) — навука, якая вывучае грыбы.
-МІЦЭТЫ (гр. mykes, -etos = грыб) — другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццю «грыбы».
МІЧМАН (рус. мнчман, ад англ. midshipman) — воінскае званне або першы афіцэрскі чын у флоце некаторых краіп.
МШІУРА (рус. мншура, ад ар. mozavvir = падробка) — 1) пазалочаныя і пасярэбраныя металічныя ніткі, з якіх вырабляюць парчу, галуны, а таксама ёлачныя ўпрыгожанні і інш.; 2) перан. знешні бляск, паказная раскоша.
МІШЭНЬ (рус. мншень, ад тур. nisan = знак) — прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай стральбе; 2) перан. той, хто з’яўляецца прадметам нападак.
МІЭЛА[гр. myelos = (касцявы) мозг] — першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае папяцце «касцявы мозп>.
МІЭЛАГРАФІЯ (ад міэла+ -графія) — метад рэнтгеналагічнага даследавання спіннога мозгу пасля ўвядзення кантрастнага рэчыва.
МІЭЛАЦЫТЫ (ад міэла+ -цыты) — клеткі крывятворнай тканкі касцявога мозгу, з якіх утвараюцца ўсе формы зярністых лейкацытаў (гранулацытаў).
МІЭЛІН [ад гр. myelos = (касцявы) мозг] — сумесь тлушчападобных рэчываў, якія знаходзяцца ў абалонцы нерва і ў некаторых іншых тканках жывёльных арганізмаў.
МІЭЛІТ [ад гр. myelos = (касцявы) мозг] — запаленне спіннога мозгу.
МІЭЛОЗ |гр. myelos = (касцявы) мозг] — з’яўленне празмернай колькасці міелацытаў у перыферычнай крыві.
МТЭЛОІДНЫ (ад міэла+ -оід) — крывятворны; м а я т к а н к a — крывятворная тканка касцявога мозгу, у якой утвараюцца гранулацыты.
МІЭЛбМА (ад міэла+ -ома) — паражэіше касцявога мозгу, пры якім узнікаюць у адной або многіх касцях пухлінападобпыя вузлы.
МІЯ(гр. mys, myos = мышца) — першая састаўная частка склада-
ных слоў, якая выражае паняцце «мьппца».
МІЯБЛАСТЫ (ад мія+ -бласты) — маладыя мышачныя клеткі ў беспазваночных і пазваночных жывёл і чалавека.
МІЯГЁН ( ад мія+ -ген) — група раствораных бялкоў у мьппцах, якая выконвае значную ролю ў вугляводным абмене арганізма.
МІЯГЛАБШ [адл«я+ (гема)глабін] — складаны бялок, які назапашвае ў мышцах чалавека і большасці жывёл кісларод; блізкі па ўласцівасцях да гемаглабіну крыві.
МІЯГРАФІЯ (ад мія+ -графія) — графічная рэгістрацыя скарачэнняў мышцаў, якая робіцца пры дапамозе міёграфа.
МІЯЗІН (ад гр. mys, myos = мышца) — бялок, які з’яўляецца асновай мышачнага валакна.
МІЯЗІТ (ад гр. mys, myos = мышца) — запаленне шкілетных мышцаў.
МІЯЗМЫ (гр. miasma = забруджванне) — 1) паводле ўстарэлых уяўлешіяў, ядавітыя выпарэнні, якія ўтвараіоцца пры гніенні і нібыта выклікаіоць заразныя хваробы; 2) перан. негатыўныя грамадскія або бытавыя з’явы, якія атручваюць свядомасць чалавека.
МІЯЗЫ (ад гр. туіа = муха) — захворванні чалавека і жывёл, якія выклікаюцца лічынкамі некаторых мух і аваднёў.
МІЯКАРД, МІЯКАРДЫЙ (ад мія+ гр. kardia = сэрца) — мышачііы слой сэрца, які складае яго асноўную масу.
МІЯКАРДЬІТ (ад мія+ гр. kardia = сэрца) — запаленне міякарда.
МІЯКАРДЫЯДЫСТРАФІЯ (ад мія+ гр. kardia = сэрца + дыспірафія) — агульнае абазначэнне незапаленчых паражэнняў міякарда.
МІЯКАРДЫЯСКЛЕРОЗ (ад мія+ кардыяскпероз~) — тое, што і кардыясклероз.
МІЯЛОГІЯ (ад мія+ -логія') — раздзел анатоміі, які вывучае будову мышцаў і мышачнай сістэмы.
МІЯЛЬГІЯ (ад гр. mys, myos = мышца + algos = боль) — боль у мышцах у выніку працяглага ахаладжэння, парушэння абмеііу рэчываў, інфекцыйных хвароб.
МІЯМЁРЫ (ад мія+ -мер) — парныя мышачныя метамеры, размешчаныя на падоўжнай восі цела ў зародкаў ланцэтніка, пазваночных жывёл і чалавека.
МІЯНЁМЫ ( ад мія+ гр. nema = нітка) — скарачальныя бялковыя ніткі ў цытаплазме некаторых аднаклетачных арганізмаў.
МІЯПАТЫЯ (ад мія+ -па~ тыя) — спадчыннае захворвалне, звязанае з парушэннем абмену рэчываў у мышачнай тканцы.
МІЯПІЯ (гр. myops, -opos = блізарукі) — мед. блізарукасць.
МІЯРЭЛЯКСАНТЫ (ад мія+ рэляксанты) — лекавыя рэчывы, якія выклікаюць расслабленне шкілетпых мышцаў чалавека.
ШЯСАРКбМА (ад мія+ саркома) — саркома мышцаў жывёл і чалавека.
МІЯСЁПТЫ (ад мія+ лац. saeptum = агароджа) — злучальнатканкавая праслойка паміж парнымі мышачнымі лйямерамі.
МІЯСТЭНІЯ (ад гр. mys, myos = мышца + астэнія) — захворванне
чалавека, якое характарызуецца аслабленнем і хуткім стамленнем мышцаў.
МІЯТАНІЯ (ад мія+ -танія) — прыроджаная мышачная слабасць ад парушэння абмену рэчываў і пашкоджанняў спіннога мозгу.
МІЯТОМЫ (ад мія+ гр. tome = разрэз, сячэнне) — аддзелы самітаў, з якіх у зародкаў хордавых развіваюцца зачаткі мускулатуры, а таксама падскурнай злучальнай тканкі і шкілета.
МІЯФІБРЫЛЫ (адлня+ фібрылы) — мікраскапічныя валаконцы скарачальнага рэчыва, якія праходзяць уздоўж мышачнага валакна.
МІЯЦЫТ (ад мія+ цыты) — мышачная клетка.
МІЯЦЭН (ад гр. meion = меншы + -цэн) — ранняя эпоха неагенавага перыяду (гл. неаген) у геалагічнай гісторыі Зямлі, якая пачалася каля 25 млн. гадоў назад і цягнулася Kana 14 млн. гадоў.
МІЯЦЭПАВЫ (ад гр. meion = меншы + -цэн); м-ая э п о х a — тое, што і міяцэн.
МНЕМАНІЧНЫ (ад гр. mnemonikon = мастацтва запамінання); м. в е р ш — вершаваны твор практычнага ці павучальнага характаРУ-
МНЕМАСХЕМА [ад мнемо(ніка) + схема] — умоўная выява кіруемага аб’екта (машыпы, працэса, сістэмы) пры дапамозе сімвалаў і індыкатараў, размешчаных на панэлях, якое наглядна паказвае стан аб’екта або ход вытворчага працэсу.
МНЕМАТЭХНІКА (ад гр. mneme = памяць + тэхніка) — 1) тое, што і мнемоніка', 2) эстрадна-цыркавы
жанр, які заключаецца ў адгадванні лічбаў, назваў прадметаў, імёнаў пры дапамозе адпаведнага шыфра.
МНЕМбМЕТР (ад гр. mneme = памяць + -метр) — апарат, які ўжываецца псіхолагамі для даследавання памяці.
МНЕМОШКА (гр. mnemonika = майстэрства запамінання) — сукупнасць правіл і прыёмаў, якія маюць на мэце аблягчыць запамінанне як мага большай колькасці звестак і фактаў.
МНІЁБРЫЙ (н.-лац. mniobryum) — лістасцябловы мох сям. брыевых, які трапляецца па берагах рэчак, ручаёў, канаў, на балотах.
МШЙ (н.-лац. mnium) — лістасцябловы мох сям. брыевых, які расце на глебе, гнілой драўніне, камянях.
МНІХ (польск. mnich < чэш. mnich, ад гр. monachos) —уст. манах.
МІПШКА (польск. mniszka) — уст манашка.
МОДА (фр. mode, ад лац. modus = спосаб) — 1) непрацяглае панаванне пэўнага густу ў якой-н. сферы жыцця або культуры; 2) узор адзення, туалету, які прапануецца на пэўны час; 3) звьгчка, спосаб паводзін.
МОДЛЫ (польск. modly) — уст. малітвы.
мбдуль (лац. modulus = мера) — 1) назва важнага каэфіцыента, мерка якой-н. велічыні ці ўласцівасці (напр. м. пругкасці); 2) мат. пастаянны множнік, на які трэба памножыць лагарыфм адной сістэмы, каб атрымаць лагарыфм другой сістэмы; 3) умоўная адзінка даўжыні, якая ўжываеода для
каардынацыі памераў збудаванняў і іх частак; 4) частаа (вузел) складанай сістэмы, якая выконвае самастойную функцыю ў розных тэхнічных канструкцыях; 5) частка касмічнага карабля, якая можа самастойна ажьшцяўляць палёт.
МОДУС (лац. modus = мера, спосаб) — 1) разнавіднасць, праяўленне, норма; 2) філас. мінучы стан або мінучая ўласцівасць матэрыі; 3) лог. разнавіднасць сілагізму.
МОДУС ВІВЭНДЗІ (лац. modus vivendi = спосаб жыцця) — 1) часовы дагавор па якім-н. міжнародным пытанні, заключаны бакамі ў разліку на яго канчатковае ўрэгуляванне ў наступным; 2) фактычны стан адносін, які прызнаецца зацікаўленымі бакамі.
МОДЫЙ (лац. modius) — старажытная мера аб’ёму вадкасцей і сыпкіх цел, роўная ў старажытнарымскай сістэме мер прыблізна 9 л, у старажытнаарабскай — каля 40 л.
МОЙВА (рус. мойва, ад фін. maiva дробная рыба) — марская рыба сям. корушкавых з падоўжаным і сплюснутым з бакоў целам; з’яўляецца аб’ектам промыслу.
МОКА (ар. Mokka = назва порта ў Йемене) — адзін з лепшых гатункаў кавы.
МОЛ (іт. шоіо, ад лац. moles = насып) — агараджальнае збудаванне ў выглядзе доўгага вала, якое засцерагае караблі ў порце ад марскіх хваль.
МОЛЬ ' (іт. molle = мяккі) — тое, што імінор 1 (проціл. дур) МОЛЬ 2 (лац. moles = маса) — адзінка колькасці рэчыва ў Міжна-
роднай сістэме адзінак (СІ), якая змяшчае столькі атамаў, іонаў ці малекул, колькі атамаў змяшчаецца ў 0,012 кг вугляроду-12.
мбМАНТ (лац. momentum) — 1) імгненне, міг, вельмі кароткі прамежак часу; 2) этап у развіцці чаго-н., у жыцці каго-н. (напр. бягучы м.); 3) асобны бок якой-н. з’явы (напр. дадатны м.).
МОНА-, МАНА(ад гр. monos = адзін) — першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцці «адно», «адзіна».
МОНААКСІГЕНАЗЫ (ад мона+ аксігеназы) — тое, што і гідраксілазы.
МОНАГАТАРЫ (яп. monogataгі) — агульная назва жанраў японскай апавядальнай літаратуры 9— 14 ст.
МОНАГЕНЕЗ (ад мона+ -генез) — адна радаслоўная, супольнасць, аднолькавасць паходжапня.
МОНАГЕНЕІ (н.-лац. monogeпеа) — клас плоскіх чарвей; арганізмы з прадаўгаватым целам даўжынёй ад 0,02 мм да 3 см, на заднім канцы якога ёсць прымацавальны дыск з кручкамі і прысоскамі; зктапаразіты рыб, эндапаразіты земпаводных, чарапах, бегемотаў. смактуны-мнагавуснікі.
МОНАГЕШЗМ (ад мона+ гр. genos = род, паходжанне) — тэорыя ў антрапалогіі, паводле якой усе расы чалавека маюць агульнае паходжанне і ўяўляюць сабой адзін від у біялагічным сэнсе (проціл. полігенізм).
МОНАГІБРЫД (ад мона+ гібрыд) — арганізм, які паходзіць ад бацькоў, іігто генетычна адрозніва-
юцца паміж сабой толькі адной прыметай (параўн. полігібрыд).
МОНАПДРАТ (ад мона+ гідрат) — бязводная серная кіслата, бясколернае алеістае рэчыва.
МОНАГЛЯЦЫЯЛІЗМ (ад мона+ лац. glacies = лёд) — гіпотэза аднаразовасці покрыўнага абледзянення ў чацвярцічным (антрапагенавым) перыядзе (параўн. палігляцыялізм).
МОНАКАРГПЧНЫ (ад мона+ гр. karpos = плод); м ы я р а с л і н ы — расліны, якія цвітуць і пладаносяць адзін раз у жыцці, пасля чаго гінуць; м-ымі з’яўляюцца ўсе аднагадовыя і двухгадовыя расліны, а таксама пальма, агава, бамбук (параўн. полікарпічны).
КНІГІ ОНЛАЙН
