КНІГІ ОНЛАЙН
Прыняць удзел у вычытцы распазнанага тэксту Падрабязней
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
жаным — падазронасць, што субяседнік — або субяссдніца — пешта хавае ад яго, тоіць, каб выкарыстаць ягояую слабасць, выкарыстаць у самы цяжкі момант так, як выкарыстоўваў ён сам, калі хацеў развітацца з дзяўчынай, напрыклад... А той, забойца, якога ён слухаў у Палацы тэкстыльшчыкаў, расказваў на судовым пасяджэнні, што ёп даўно выгледзеў тое месца на шыі жонкі, куды трэба ўсадзіць пож... Сяргей дурасліва расказваў ёй нейкія смешпыя выпадкі, жартаваў, так што ўрэшце і япа пачала смяяцца, успамінаючы забаўныя выпадкі з фабрычнага жыцця. Вакол штурхаліся, сварыліся — япы не чулі. Аўтобус падкідвала па дрогкай дарозе, Сяргей з Зінай не заўважалі гэтага, ажно пакуль машына не дацягнулася да канечнага прыпынку і, задрыжаўшы ўсімі сваімі металічнымі часткамі, пе стала перад драўляпай павеццю. Клубы пылу, што віліся пасля аўтобуса, пагналі яго, ахуталі, паплылі ў вокпы, у дзверы, што з ляскатам расчыніліся і аж затрашчалі ад магутнага людскога папору. Сяргей падаў Зіне руку, яна саскочыла і, калі адышлі ўбок, адразу пачала чхаць. — Пра-пра-бач,— ледзь выгаварыла япа і зноў чыхпула. Зарагатала. Зарагатаў і Сяргей, схапіў яе за руку, і яны пабеглі ад прыпынку, ад пылу, ад людзей, якія таксама, здаецца, уцякалі — да ракі, свежага паветра, соснаў, якія розпіліся зелянінай і пезалежпасцю, вольнасцю рухаў ад тых шэрых, што раслі каля шашы. Тут была ўскраіна. Справа бялелі карабкі буйнапанельвых дамоў, злева пачыпаўся лос. Далёка ваперадзе блішчала рака. — Пойдзем валева,— прапанавала Зіна.— Пройдзем далей, a то на гэтым пляжы пароду, што бобу. Блізіўся поўдзень. Сцяжыпка то гублялася ў вы- сокіх травах, то ўзнімалася па ўзгоркі. Бераг тут непрыкметна павышаўся, і япы ішлі ўжо высока над ракой. Зіна скінула кофтачку, ён — тэніску і, ўбачыўшы, як з-пад тонкай палоскі ліфчыка вытыркаюцца яе лапаткі, падумаў, што яна пе худая, пе, проста фігура ў яе вельмі прапарцыянальная, як у танцоўшчыцы-індыянкі. Нарэшце, япы спыпіліся. Месца было сапраўды прыгожае: невялікі лапік лугу, з аднаго боку якога пачынаўся пясчапы пакаты спуск да ракі, з другога гэтак жа паволыіа ўзнімалася пешта пакшталт высокай гары, парослай маладымі сасонкамі. Супрацьлеглы бераг быў пізкі і пясчаны, каля лазпяку там-сям смажыліся яа соііцы людзі, а тут паблізу не было відаць нікога. «Ну што? Яно?» — вачыма запытаўся Сяргей. Япа, дурасліва матлянуўшы валасамі, кіўнула. Потым выцягнула з сумкі невялікую чырвоную посцілку, кінула яе на траву і пачала расшпільваць шорты. Яна раней надзела купальнік і, чакаючы Сяргея, які корпаўся ў кустах, зрабіла некалькі піруэтаў, а потым раптоўна — «кола» па руках. — Разаб’ешся! — кінуўся да яе Сяргей. — Тут жа пясок, калі і звалішся — пічога. — А там, у вадзе, можа карчы якія? — Нс, тут места чыстае. Ніякіх карчоў. I глыбока. Я часта сюды прыходжу... — 3 сяброўкамі?.. Ці... можа? — He, не можа...— Яна адказала спакойна, нават залішне спакойна, і Сяргея нешта як кальнула. — А з ім... бацькам ІОлькі? — А з ім тым болып,— у кутках яе вуснаў мільганула іронія. — Чаму ж? Ён працягваў дапытвацца, хаця адчуваў — не трэба было б гэтага рабіць, але так хацелася яму, 46 хай і сілком, прабіцца ў яе патаемяас, сваё, што так раўніва аберагалася і, можа, якраз і было галоўпым у ёй. Яму скаміла яшчэ і тое, што ў ціхія хвіліны роздуму нечакана пякельна абрушвалася на яго мінулае жанчьшы, якая была з ім. А раней жа пе ён, а ў яго так прагпа выведвалі — што і як было, і ці так, як зараз... Відаць, у кожпым чалавеку жыве жаданне бачыць сябс тым адзіпым, без якога і свет яе свет, і радасць пе радасць, толькі адных падштурхоўвае самалюбства, другіх — усведамленне ўласпай недасканаласці, а трэціх — рэўнасць, ды ці мала што япічэ... Але і самас моцнае і чыстас пачуццё патрабуе, каб другі ці другая падзялілі — і свет, і бяздоынасць неба, і аддапасць — на дваіх, і самае моцпае пачуццё ў сваіх глыбіпных праявах пс даруе міпулых захаплепняў, хаця, можа, ніколі і ые пакажа гэтага... Зіна, відаць, адчула, як завіхурыла ў ягопай душы, але пешта ў ёй як зацялося: яна маўчала. Праз некалькі імгпенняў псяк перамагла сябе і хрыплавата загаварыла: — Таму... таму што я адкрыла гэтую мясціну ўжо пасля таго, як ён з’ехаў з горада... Ох, колькі я тут пераплакала... Твар яс змяпіўся. Рыеы пібы завастрыліся, у пацямпелых вачах бліснула зацятасць. I гэтак жа раптоўна, напоў зрабіўшы памагаіше, япа ўсміхнулася і пацягпула Сяргея за руку. — Пайшлі, пайшлі купацца! A то да вечара пе збяромся! Ён затрымаў яе. Ціха запытаўся: — Няўжо так цяжка было! Калі? Тады Юльку чакала? Яна прыкусіла вусны. Потым, нахмурыўшыся, зазірнула яму ў вочы. Зняла хвойную іголку, што прыляпілася да пляча. — Ну... Тады якраз. Ніхто мне ні слова не гаварыў. Але як падумаю, што ўсё жыццё буду цяпер хадзіць у маці-адзіііочках... Брыдкае якое слова — адзі-поч-ка! Адпа ночка... Ух! Ды і ўвогуле... Ад таго, што сама ва ўсім віяавата... — Ён што ж, не захацеў з табой жаніцца? — He, не так. У нас усё ўжо было дамоўлена. Вяселле было назначана на Новы год. А пятага снежня мы ўсе святкавалі ў яго на кватэры. Я крышку выпіла і заснула. Юльку ўжо чакала, мучылася, то прытомнасць страчу, бывала, то засынаю сярод белага дня ледзь не на нагах. Прачынаюся — у суседнім пакоі музыка, гвалт, танцы, а тут, у спальні, стаіць мой Яўген у абдымку з маёй жа лепшай сяброўкай. Яны цалуюцца, на ўсё забыліся, а я ляжу і за руку сябе шчыпаю: ці сон гэта, ці ява? — I... што? — Паварушыцца не магла. Так сорамна — і за іх, і за сябе! Урэшце, нехта ўварваўся ў спальню, і яны пайшлі. Тапцаваць. Глядзець другім у вочы, і мпе пасля глядзелі. Ох, якія нявінныя вочы былі ў Алены! — А... ён? — Кажа: бываюць хвіліны, якія мужчынам трэба дараваць... — А ты? — Як бачыш. Ды не, не хачу я пра ўсё гэта! Агідна! He трэба... A то сябе выстаўляю «надта высакароднай», як ён жа казаў пасля! — А ці прыходзіць ён... цяпер? — У яго здрадліва ўздрыгнуў голас. Яна ўсміхнулася і, як малога, пагладзіла па галаве: — Яго перавялі на Ноўнач. Дарэчы, пра Юльку ён не ведае: я напісала яму, што пе пакінула дзіця. Ён пісаў... доўга. «Не ведае?!» Сяргей спачатку не паверыў. Пільна паглядзеў на яе: «Можа, жартуе, але ж такім не жартуюць». Зразумеў — праўда. Адразу адляцелі прэч варожыя думкі, пасвятлела вакол. I ўсё ж сказаў услых: — Ты як па кнігах жыццё ладзіш. А яно — іншае... — Ты — ведаеш якое? — He. Але — даведаюся! — Голас яго наліўся цяжарам, але пага яго, якою апіраўся на корч, саслізнула, і ёп ледзьве ўтрымаўся на нагах. I Зіна, здымаючы напружанасць, засмяялася: — He час займацца філасофіяй. Мы ажпо ўзмакрэлі. У ваду, у ваду! — Яна, грузнучы ў пяску, пабегла да ракі. 3 шумам кінулася, паплыла. Адчуваючы, як прабуджаецца ў ім азарт, Сяргей ірвануўся за ёй. Ён быў нядрэнны плывец, але Зіна яму не ўступала. Яна пайшла «кролем», рытмічна апуіжаючы і ўзпімаючы галаву, каб глытнуць паветра. Рукі яе так і мільгалі. Некаторы час яны плылі моўчкі. Сяргей усё-такі быў мацнейшы і неўзабаве апярэдзіў яе, так што плыўчыха, вынырнуўшы, трапіла проста ў яго расстаўленыя рукі. — Па<}, пас, здаюся! — вішчала яна і наноў падалася яму дзяўчынкай, нібы і не яна гаварыла аб тым, што перажываюць нямногія, ад чаго сталеюць не па ўзросту... Сяргей і Зіна былі на сярэдзіне ракі, якая плаўна несла іх наперад. Паволі праплывалі сосны, кусты вербалозу. Сяргей крануў Зіну за плечы, і япа раптоўна сцішылася, прашаптала: — Зпясе пас далёка... — Мы ж самі сабе ўладары,— усміхнуўся ён.— Захочам — з любой плыні выберамся. Давай разам да берага! Яны сашчапілі рукі і паплылі, заграбаючы кожны адной рукой. Бераг павольна набліжаўся. Нарэш- це выбраліся з ракі і зпяможана паваліліся на траву. Сопца хутка высушыла іх і цяпер бязлітасна смаліла. Было б зусім горача, калі б не вецер, што час ад часу хвалямі набягаў на ўзгорак і ахалоджваў. Зіна і Сяргей ляжалі моўчкі, моцна трымаючыся за рукі. Прайшло некалькі хвіліп. Тонкія Зініны пальцы выслізпулі з ягонай далопі. Япа села. — Ой, а паша сумка, адзенне! Каб хто пе пажартаваў! Яны пачалі караскацца паверх. Адзенно было на месцы. — Давай па самы верх, га? — зноў узбурылася Зіпа і пацягпула яго далей. Стомленасць яе зпікла, яна амаль бегла, і высокая трава сцёбала яе па лытках, па сцёгпах. Ён пайшоў паперадзе, схіпаючы траву рукамі. Япы павольяа ўзабраліся на гару, спыніліся. Гэта было самае высокае месца. Іншыя ўзгоркі былі шжэйшыя, і зялёныя з жоўтым вяршьші соснаў па іх гойдаліся ўнізе, каля сярэдзіны гары, над ракой. Япа зіхацела, пералівалася зусім далёка. Навокал было бязлюдна. Пачыпалася другдя палова дня, і гарачыня, відаць, сагнала і тых пямпогіх, што дайшлі ажно сюды. Але на стромс гаспадарыў вецср, ад якога гнулася і трапятала трава. Ён жартаўліва ўпаў на калені. Яна ссла побач. — Ведаеш, часам я ненавідзела дзіця, якое павіпна было з’явіцца. Я не чакала яго, не жадала. Япо, такое неспадзяванае, стукалася, жыло — а мне было — хоць памірай. Аднойчы надумалася: а пашто жыць? — Яна гаварыла рашуча, нібы з пейкім пават гневам.— I тады я падумала: чалавок нешта павіпен сцвярджаць жыццём... або смерцю. Было жахліва мне. А жыць увогуле — цудоўпа! Жыцця пазбавіць сябе — вялікі грэх! — Грэх? Смепшае слова. Нібыта ты верыш у грахі і ва ўсё такое? У яе павільгатпелі вочы. — Я чытала ў кнізе, што сама думка аб смерці, аб канчатковым знішчэнні — невыносная для чалавека. Можа, тут яе толькі біялагічны жах? Можа, усведамлепне смерці пярэчыць таму, што закладзена ў нашай памяці — аб вопыце бясконцых пакаленняў, аб іх жыцці? Згодна з фантастамі я была на зямлі — і лятала, і расла ў полі; можа, была і ў Сусвеце — чаму ж, калі я ноччу выходжу на вуліцу і доўга гляджу ў неба, яно нібы цяплее і набліжаецца і прапізвае такой прагай Нязведанага, што ўва мне ўсё захлынаецца? Яна замоўкла і вінавата прыкусіла ніжнюю губу, як шкадуючы, што нагаварыла лішпяга, і тут жа зпоў упарта глянула на Сяргея. Ён замест адказу пасунуўся да яе, абняў. Упершыню гаварыла яна так свабодна, не саромеючыся Сяргея, не хаваючы ад яго самага для яе дарагога. «Дзіўпы свет! Хто мог бы падумаць, што некалі яго будзе так цягпуць да яе: да тонкіх пальцаў, што рвалі кветкі, да белага прабору па пушыстых валасах, да блакітнай жылкі на пачырванелай шыі: божа, якая яна смешная з гэтымі рабацінкамі на носе, якія праступілі пад сонцам, і якая прывабная! Як ні дзіўна, але такія жанчыны рэдка бываюць шчаслівымі. Яны занадта даверлівыя і бескампрамісныя там, дзе можна было б і змоўчаць. Многія мужчыны пе пераносяць, калі іх жонкі пачыпаіоць разважаць пра Сусвет. А калі б япа выіішла замуж, быў бы пехта поруч — ці хадзіла б поччу глядзець па зоры? Можа, думала б па начах, што згатаваць заўтра свайму ўладару ды як справіць абноўкі дзецям, і паступова, пепрыкметпа, дзепь за днём, забывалася па ўсё астатпяе, як забываюць іншыя, ператвараючыся з мілых, цудоў-