За смугою мінулых часоў
Старажытная гісторыя і археалагічныя помнікі Пастаўскага краю
Ігар Пракаповіч
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 112с.
Мінск 2011
Трэба шукаць. Працяг будзе...
Спіс археалагічных помнікаў
Гарадзішчы
Навасёлкі-Саранчаны
Азёркі Аліхверы Асінагарадок Бакавічы Белькі
Норыца
Палессе
Паставы-1 (Гарадзішча, Востраў)
Паставы-2
Варапаева Голбія
Данеўцы (Чорная гара)
Дварчаны
Дзяўгуны
Дунілавічы
Заўлічы
Ёдаўцы
Загачча
Задзеўе
Казлоўшчына
Колаўцы
Крывая
Кураполле
Лапінцы
Лодасі
Лугі
Луцк-Казлоўскі
Лучай Міхаліна Мумішкі
Савічы
Сарокі (Сароцкая гара) Сіманы (Грышкава Гара) Хрыстова Яцавічы (Вялікія Споры)
Селішчы
Дварчаны Калееўцы Лапінцы Мамулі Навадруцк Паставы Саранчаны-1 Саранчаны-2 Смыччо Чарты
Швакшты (Лысая гара) Шыркі (Лысая Гара)
Курганныя могільнікі
Азёркі Вайшкуны
Верацеі
Трабуцішкі
Голбія
Халосеньскае
Заканоўшчына
Шудаўцы
Запаснікі
Янова
Ізмайлаў
Капішчы
Казіміршчына
Гурніца
Каралінова
Каптаруны
Лапінцы
Войшскілог
Логавінцы
Гайлюны
Лодасі
Лынтупы
Лынтупы
Навікі
Маштаркі
Паставы
Міхаліна
Раманішкі
Рачаны
Радута
Саранчаны
Стукаўшына
Станчыкі
Янанішкі
Сурвілішкі
Янчукі
Сяргеевічы
Яцавічы
Крыніцы
I. Археалогія Беларусі. Энцыкл. у 2 тамах. Т. 1. Мінск: БелЭн, 2009. 496 с.: іл.
2. Археалогія і нумізматыка Беларусі.— Мінск : БелЭн, 1993.— 704 с. : іл.
3. Археологнческая карта Белорусснн. Вып. 3. — Мннск : Полымя, 1968. — С. 70.
4. Арэх, М. Гута-Голбія : гісторыка-геаграфічны нарыс Галбейскага краю / М. Арэх, I. Пракаповіч. — Мінск : Кнігазбор, 2007 — 88 с.
5. Гарбуль, А. Скарбы сівых валуноў. — Паставы : Сумежжа, 2002,—104 с. : іл.
6. Голубовнч, Е. н В. Славянскне поселення правобережной Днсны в Внлейском округе БССР // Краткне сообіцення Ннстнтута нсторнн матернальной культуры AH СССР. — 1945, —Вып. 11.
7. Зайкоўскі, Э. М. Першабытныя помнікі паўночнай Беларусі / пад рэд. М. М. Чарняўскага. — Мінск : Навука і тэхніка, 1990. — 44 с. : іл.
8. Зайкоўскі, Э. М. Справаздача пра археалагічныя разведкі на паўночным захадзе Беларусі ў 2001 г.
9. Зайкоўскі, Э. М. Справаздача пра археалагічныя разведкі на паўночным захадзе Беларусі ў 2005 г.
10. Зайкоўскі, Э. М. Справаздача пра палявыя археалагічныя даследаванні 1998 года.
11. Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць. — Мінск : БелСЭ, 1985. — 496 с.
12. Зямчонак, 1. Мястэчка пры гасцінцы. — Мінск : БеларусьІнфарм-Сэрвіс, 1995. — 132 с. : іл.
13. Нсаенко, В. Ф. Археологнческая карта Белорусснн. Памятннкн каменного века. — Мннск, 1968. — Вып. 1.
14. Нсаенко, В. Ф. Археологнческая карта Белорусснн. Памятннкн бронзового века. — Мннск, 1976. — Вып. 3.
15. Квяткоўская, A. В. Археалагічныя даследаванні ў Паставах// Памяць. Пастаўскі раён. — Мінск : БелТА, 2001. — С. 47^49.
16. Квяткоўская, A. В. Помнікі археалогіі // Памяць. Пастаўскі раён. — Мінск : БелТА, 2001. — С. 41-43.
17. Пракаповіч, I. Манькавічы : гісторыка-геаграфічны нарыс / I. Пракаповіч, А. Вансовіч, I. Заяц. — Паставы : Сумежжа, 2004. — 60 с. : іл.
18. Пракаповіч, I. М. Мястэчка над возерам : Задзеўе і ваколіцы / I. М. Пракаповіч, 1. М. Заяц. — Мінск : Ковчег, 2006. — 56 с.: іл.
19. Пракаповіч, I. М. 3 глыбіні вякоў // Памяць. Пастаўскі раён. — Мінск : БелТА, 2001. — С 29-35.
20. Пракаповіч, I. Крыжы і камяні : нарысы па гісторыі Пастаўскага краю. — Маладзечна : друкарня «Перамога», 2003. — 56 с. : іл.
21. Пракаповіч, I. М. Чароўны край — Пастаўшчына: гісторыкакраязнаўчы курс «Паставазнаўства». — Мінск : Кнігазбор, 2009, —304 с. : іл.
22. Поболь, Л. Д. Археологнческне памятннкн Белоруссян. Железный век. — Мннск, 1983.
23. Покровскій, Ф. В. Археологнческая карта Внленской губернін. — Внльна : тнп. А. Г. Сыркнна, 1893. — С. 164.
24. Сапунов, А. Матерналы по нсторнн н географнн Днсненского н Внлейского уездов Внленской губерннн / А. Сапунов, В. Друцкнй-Любецкнй. — Внтебск, 1896.
25. Семёнов-Тян-Шанскмй П. П. Географнческо-статнстнческмй словарь Росснйской нмпернн. Т. 4. — СПб., 1873.
26. Чарняўскі, М. Бронзавы векнатэрыторыі Беларусі. — Мінск, 1981.
27. Штыхов, Г. В. Археологнческая карта Белорусснн : Памятннкн железного века н эпохн феодалнзма. — Мннск : 1971, —Вып. 2.
28. Шут, К. П. Мсследовання древнейшнх городшц северной Белорусснн // Археологнческне открытня / отв. ред. Б. А. Рыбаков. — М., 1968. — С. 342-344.
29. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. — Мінск : БелЭн, 1993-2001.
Дадатак 1.
Археалагічныя помнікі Пастаўскага раёна*
Курганы
Гарадзішчы
Крыніцы
Белькя, Варапаева, Ёдаўцы, Палессе, Паставы, Савічы, Хрыстова
Голубовнч, Е. Славянскне поселення правобережной Днсны в Внлейском округе БССР / Е. Голубовнч, В. Голубовнч // Краткне сообшенмя Ннстнтута нсторнн матернальной культуры АН СССР. Вып. 11,— 1945.
Верацеі (курганы), Лынтупы
Дварчаны, Дзяўгуны, Дунілавічы, Сарокі, Лугі, Луцк, Сіманы, НавасёлкіСаранчаны, Асінагарадок, Паставы
Штыхов, Г. В.
Археологнческая карта Белорусснн. — Мннск, 1971, —Вып. 2.
Вайшкуны (курганы), Лынтупы
Голбія, Дзяўгуны, Сарокі, Луцк, Сіманы, Асінагарадок
Зверуго, Я. Г. Отчёт за 1975 г.
Казлоўшчына, Белькі, Варапаева, Ёдаўцы, Кураполле, Сарокі, Палессе, Савічы
Шут, К. П. Городтце Заговалнно Ушачшского района // Тезнсы докладов XII конференцнн молодых учёных Белорусской ССР. — Мннск, 1969.
* 3 кнігі: Поболь, Л. Д. Археологнческне памятннкн Белорусснн. Железный век. — Мянск : Наука н техннка, 1983.
Курганы
Гарадзішчы
Крыніцы
Лынтупы
Лапінцы, Сарокі, Асінагарадок, Паставы
Покровскнй, Ф. В. К нсследованню курганов н городніц на восточной окранне современной Лнтвы // Труды IX Археологнческого сьезда в Внльне в 1893 г. Т. 3. — М., 1897.
Сарокі, Асінагарадок, Паставы
Сапунов, А. Матерналы по нсторнн н географнн Днсненского н Внлейского уездов Внленской губерннн / А. Сапунов, В. ДруцкнйЛюбецкнй. — Внтебск, 1896.
Норыца
Slownik Geograficzny, 1886.
Т. VII, s. 182.
Дадатак 2.
Археалагічныя помнікі Пастаўскага раёна*
558. Алехвер, дер. Р. Голбенца. У деревнн городнше [15].
559. Большне Сурвнлншкн, оз. На северном берегу озера, где нз него вытекает р. Камайка, возле дер. Дзявгуны есть городшце [15],
560. Веретея, дер. У деревнн курганы [45].
561. Войшкуны, дер. Севернее оз. Балдук курганы [15],
562. Голбея, дер. Возле деревнн 10 курганов [15, 45].
563. Дворчаны, дер. У деревнн городшце [42].
564. Дзявгуны, дер. См. Большне Сурвнлншкн, озеро.
* 3 кнігі: Штыхов, Г. В. Археологвческая карта Белорусснн : Памятннкм железного века н эпохн феодалвзма. Вып. 2. — Мннск : Полымя, 1971, —276 с.
565. Дуннловнчн, дер. На левом берегу р. Голбейцы городчіце [42],
566. Завлечье, дер. У деревнй городйіде [42].
567. Законовіцнна, дер. У деревнй курганы [45],
568. Казнмнровшнна, дер. Возле деревнй курганы [45],
569. Крнвая, дер. У деревнй городйіце [45].
570. Лапннцы, дер. На юг от озера курганы [45].
571. Лугн, дер. (Дунйловйчскйй с/с). У деревнн городйіце [42],
572. Луцк, дер. Возле деревнй большой камень с выбйтым на нем крестом [45],
573. Лучай, оз. Южнее озера возле дер. Вороны городчше [15].
574. Лынтупы, дер. В 1-2 км на северо-запад от деревнй 48 курганов, по-местному «копцов». Насыпй полусферйческне й только 2 кургана в основанйй четырехугольные. Ф. В. Покровскйй раскопал 5 курганов. Трупосожженйе на стороне. Найдены узколезвййные топоры й другйе веіцн. Нанболее богат курган № 4. В нем встречены шейные грнвны, бусы, браслеты, перстнй й т. д. Курганы относятся к тйпу восточнолйтовскйх й датнруются концом I тыс. н. э. [45].
575. Освногородок, дер. (Козловіцннскнй с/с). Городшце Городок, на котором находятся церковь [45].
576. Поставы, г. п. Прн оз. Озерцы в 0,5 км от бывшей леснйчевкм Москалево в лесу городніце средй топкйх болот. Рядом несколько десятков курганов [45].
577. Серенчаны, дер. Р. Страча. На берегу рекй около дер. Серенчаны й Новоселкй городвше. В несколькйх квлометрах от городніца, северо-западнее его, курганная группа [15].
578. Станьчукн, дер. Р. Лынтупка. У деревнч курганы [15],
579. Сурвнлншкн, дер. Р. Яновйца. У деревнв курганы [15],
Крыніцы, на якія спасылаецца Г. В. Штыхаў
[15 ]. Голубовнч, Е. Славянскне поселення правобережной Днсны в Внлейском округе БССР / Е. Голубовнч, В. Голубовнч // КСІ4ВМК. Вып. 11, — 1945.
[42 ]. Непроверенные сведення Внтебского областного краеведческого музея, 1969 г.
[45 ]. Покровскнй, Ф. В. Археологнческая карта Внленской губерннн // Труды Вмленского отделення Московского предварнтельного комнтета по устройству в Внльне IX AC. — Внльно, 1893.
Дадатак 3.
Поставскнй район*
106. Ласнца, дер. Прн раскопках городшца Городок в ур. Сорокская Гора нашлн каменные молоткн (111).
107. Луцк, дер. В окрестностях деревнн, западнее оз. Плнсса (второе озеро с такнм названнем), расположенной севернее дер. Ласнца, на террнторнн бывшей волостн собраны сверленые топоры н топоры-клннья (111).
108. Поставы, гор. Вблнзн р. Мяделкн найден топор (58).
* 3 кнігі: Археологнческая карта Белоруссян. Вып. 3. — Мннск : Полымя, 1968. — С. 70
Змест
Ад аўтара 3
Ст’аражытная гісторыя Пастаўскага краю 7
Палеаліт і мезаліт 7
Неаліт 10
Бронзавы век 15
Жалезны век 16
Віды археалагічных помнікаў 23
Гарадзішчы 35
1. Азёркі 36
2. Аліхверы 37
3. Асінагарадок 37
4. Бакавічы 39
5. Белькі 39
6. Варапаева 39
7. Голбія 40
8. Данеўцы 43
9. Дварчаны 45
10. Дзяўгуны 45
11. Дунілавічы 46
12. Заўлічы 46
ІЗ. Ёдаўцы 47
14. Загачча 47
15. Задзеўе 49
16. Казлоўшчына 49
17. Колаўцы 50
18. Крывая 50
19. Кураполле 51
20. Лапінцы 51
21. Лодасі 52
22. Лугі 52
23. Луцк-Казлоўскі 52
24. Лучай 53
25. Міхаліна 53
26. Мумішкі 54
27. Саранчаны 54
28. Норыца 55
29. Палессе 55
30. Паставы-1 56
31. Паставы-2 57
32. Савічы 58
33. Сарокі 58
34. Сіманы 59
35. Хрыстова 60
36. Яцавічы (Вялікія Споры) 61
Селішчы 63
І. Дварчаны 64
2. Калееўцы 64
3. Лапінцы 64
4. Мамулі 65
5. Навадруцк 65
6. Паставы 66
7. Саранчаны-1 67
8. Саранчаны-2 68
9. Смыччо 68
10. Чарты 69
11. Швакшты (Лысая Гара) 69
12. Шыркі (Лысая Гара, Чортава Гара) 69
Курганныя могільнікі 71
1. Азёркі 71
2. Вайшкуны 72
3. Верацеі 73
4. Голбія 73
5. Заканоўшчына 74
6. Запаснікі 75
7. Ізмайлаў 75
8. Казіміршчына 76
9. Каралінова 76
10. Лапінцы 76
КНІГІ ОНЛАЙН
