Жанчыны ў жыцці Уладзіміра Караткевіча
Дзяніс Марціновіч
Выдавец: Чатыры чвэрці
Памер: 178с.
Мінск 2014
— Зялёная. А калі глядзець з узгоркаў, то нават сіняя.
— Сіняя? — захоплена спытала яна. — Сіняя-сіняя?
— Сіняя-сіняя, — сказаў ён».
Чароўнае сугучча слоў «сіняя-сіняя», сказанае пра родную зямлю, будзе гучаць рэфрэнам, будзе паўтарацца ўсё часцей і часцей.
А потым здараецца цуд: «I тут гэтыя словы нібы нешта адпусцілі ў ім. Нібы прарвалася нешта даўняе, даўкае, гнятучае. I ён заплакаў. Бязгучна. Толькі слёзы каціліся па шчоках.
— Раскажы, — ціха папрасіла яна.
I ён расказваў. I паступова знікала вымушаная беднасць мовы, знікаў некуды семнаццацігадовы душны праклён, знікала чыгунная туга. Ён расказваў, і перад абмытымі вачыма, далёкае, жывое, уставала тое, што ён тысячу разоў бачыў і адначасова нібы пазнаваў першы раз. Крыжы на ростанях, вёскі ў барвяных каралях арабін, чырвоная шыпшына ля дарог, начлежныя коніў тумане. Балоты, імшары, балоты. Мястэчкі сярод сініхлясоў, мосцікі над начнымі ручаінамі. Сінія-сінія-сінія паппавы.
Недзе там, за пустыняй, за морам, была другая зямля. I ён не мог без яе. Яе не было тут, але яна была.
3 атлусцелымі панамі, з бяздушныміўладарамі душ, з хлуснёй, са спаласаванымі мужыкамі, з апляванай, забароненай мовай.
Але яшчэ і з паплавамі, і з сінімі вербалозамі на берагах рэк. Няхай няшчасная, няхай забітая і абылганая, але свая, найлепшая на свеце, сіняя, чыстая, як першае каханне, да якога не прыліпае ніякі бруд, як бы ён ні цягнуўся.
Джаміля бумала, што ён з’явіўся з казкі... Гэта праўда... I трэба ратаваць казку, пакуль яна казка, а не пустыня. Трэба біцца за яе нават з самім д’яблам і памерці на яе зялёных лугах, прыгажэйшых за ўсё на зямлі.
Вяртанне. Толькі вяртанне. Няхай там нікога няма. Камусьці трэба пачаць».
Гэтыя словы адны з апошніх у апавяданні «Сіняя-сіняя...». I адначасова, на маю думку, у рамане «Каласы пад сярпом тваім». У апошніх радках твора сцвярджаецца, што «за градою дзюн пачулася чыстае плясканне мазолістых вярблюджых ног». I гэта дае нам надзею на тое, што вяртанне і Петрака, і, можа быць, самога Алеся Загорскага стане рэальнасцю.
Змем
РАЗДЗЕЛ I.
«ДОНЖУАНСКІ СПІС» КАРАТКЕВІЧА
Ад аўтара 4
Уводзіны, або Навошта нам «Донжуанскі спіс»? 8
Частка 1. У Кіеве ды Оршы 11
«Нонка» 12
Кацярына 15
«Алёнка» 16
Святлана 19
Частка 2. У Маскве 44
Раіса 44
Ніна, або Уладзімір Караткевіч і Ніна Молева.
Рэканструкцыя адносін 50
Навэла 83
Натэла 87
Валянціна 89
Частка 3. У Мінску 91
Малавядомы час 91
Галіна 95
Валянціна 99
РАЗДЗЕЛ П.
КАЛІ ПРЫЙДЗЕ БЕЛАРУСКІ АНДРЭ МАРУА?
Як стварыць літаратурную біяграфію 112
У пошуках беларускага Дзюма 122
Пераможцы і пераможаныя 130
Толькі «Плач перапёлкі»? 141
Таямніцы Івана Шамякіна 147
Літаратура «сонечная» і «начная» 154
Віктар Марціновіч — першы постіндустрыяльны пісьменнік? 161
Працяг рамана «Каласы пад сярпом тваім» — міф або рэальнасць? 166
Літаратурна-мастацкае выданне
Марціновіч Дзяніс Аляксандравіч
Жанчыны ў жыцці Уладзіміра караткевіча
Дызайн вокладкі і камп’ютарная вёрстка I. П. Бандаровіч
Рэдактар і карэктар Н. А. Ваніцкая
Падпісана ў друк 08.05.2014.
Фармат 60x84/16. Папера афсетная. Рызаграфія.
Ум. друк. арк. 8,1. Ул.-выд. арк. 7,07.
Наклад 300 паас. Заказ № 251.
Выдавец і паліграфічнае выкананне: ТДА «Выдавецтва “Чатыры чвэрці”». Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюдніка друкаваных выданняў № 1/139 ад 08.01.2014, № 3/219 ад 21.12.2013. Вул. Б. Хмяльніцкага, 8-215, 220013, г. Мінск. Тэл./факс: (+375 17) 331 25 42. E-mail: info@4-4.by
ISBN 978-985-7058-53-2
ш
I О'
Q 15 £
I О 2 х'
КНІГІ ОНЛАЙН
