КНІГІ ОНЛАЙН
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 1: Ад старажытных часоў да другой паловы XVI ст.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 2: Другая палова XVI—канец XVIII ст.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 3: Канец XVIII — пач. XX ст.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 4: 1917—1941 гг.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 5: 1941 — да 60-х гг.
Важнае месца адводзіць колераваму вырашэнню сваіх твораў М. Залозны. Кантрастныя спалучэнні чорнага і чырвонага ствараюць адчуванне трывогі і ўнутранай напружанасці ў карціне «Мсціўцы» (1967). Удалае выкарыстанне магчымасцей псіхалагічнага ўздзеяння колеру для больш поўнай вобразнай характарыстыкі персанажаў мастак дэманструе ў работах «Перамога» (1968) і «Салдаткі» (1969). Абвостраная цікавасць да сучасніка заўсёды вымушала мастакоў шукаць больш складаныя і дзейсныя сродкі жывапіснага адлюстравання рэчаіснасці. Гэта тэма стала адной з галоўных у творчасці Б. Аракчэева, А. Малішэўскага, У. Лагуна, Д. Алейніка і інш. Адыход ад матэрыяльнай акрэсленасці колеру ў вобласць эстэтызацыі дэкаратыўна-колеравых пабудоў мы бачым у карціне Б. Аракчэева «Партызанскі дазор» (1965). Але тут жыве яшчэ паэтычная ідэя, якая зацвярджае прыгажосць рэальнага свету. У наступных палотнах ваеннай рактэрны каларыт, які з нязначнымі зменамі праяўляецца ў палотнах «Мы вернемся» (1965), «Пасляваенны год» і «Палачанкі» (абодва 1967). Складанасць чалавечых учын- 23. А. Малішэўскі. Мы вернемся. 1965 тэматыкі («Партызанская сям’я», 1967; «Партызанскія завеі», 1968) мастак паглыбляецца ў фармальнае эксперыментатарства. Яго цікавяць эфекты асвятлення, сілуэтная выразнасць фігур партызан, якія крочаць па начной цемені скрозь снежныя завеі, што ў канчатковым выніку перашкаджае дасягнуць глыбіні характарыстык. У пачатку 60-х гадоў у палітры А. Малішэўскага складваецца той ха- каў і перажыванняў раскрывае А. Малішэўскі ў карціне «Маці» (1968). Складаныя колеравыя суадносіны, імкненне мастака падпарадкаваць разнастайнасць мастацкіх сродкаў выяўлення зместу, духоўнай напоўненасці вобразаў характэрныя для гэтай работы. З’яўляецца новы тыпаж, індывідуальная характарыстыка герояў. Вобразная сістэма і колеравае багацце кампазіцыі аб’ядноўваюцца ў адзінае цэлае, што надае канкрэтны ідэйна-эмацыянальны сэнс усяму зместу. Менш удала выкарыстаны каларыстычныя магчымасці ў карцінах «Гады вайны», «Салдаты — сыны Радзімы» (абедзве 1970). Каларыт тут існуе сам па сабе, як самастойны эстэтычны аб’ект. Таму мастацкая форма гэтых твораў не зусім успрымаецца ў сваім змястоўным значэнні. Праблема актывізацыі мастацкай формы ў творчасці жывапісцаў канца 60-х — сярэдзіны 70-х гадоў вырашалася ў пастаянных пошуках эстэтычнай каштоўнасці мастацкіх сродкаў. Мастакі партупова адмаўляюцца ад механічнага пераносу прыёмаў манументальнага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва на станковы жывапіс. Мяняецца характар камназіцыі: яна зноў набывае «станковы» характар арганізацыі жыццёвага» матэрыялу. У мастацтве пашыраецца рамантычны прынцып адлюстраван+ ня рэчаіснасці. Метафарычнасць, экспрэсіўная дэкаратыўнасць, сімволіка складаюць асноўную сістэму масн тацкіх сродкаў станковага жывапісу на новым этапе яго развіцця. * * * ' 1 f \ * м : f Мастацкае жыццё рэспублікі 60-х гадоў, увабраўшы ў сябе з’яры папярэдніх гадоў, якія выходзілі часам за межы зразумелых і вядомых норм творчай практыкі, вызначыла і своеасаблівы характар развіцця жанру партрэта. Кампазіцыйны схематызм, штампы ў падборы мадэляў і іх вобразнай інтэрпрэтацыі, якія сустракаліся ў партрэтах пачатку 60-х гадоў, саступаюць месца эмацыянальяа асэнсаванай выразнасці ў адлюстраванні характару, брльшай унутранай свабодзе мастацкага вобраза. У.партрэце першай паловы 70-х гадоў значныя змены адбываюцца не толькі ў пошуках стылю, але і ў змесце мастацкага вобраза. Мастакі імкнуцца пазбегнуць натуралістыч- нага аідлюстравання„адназначнасці ў перадачы характару мадэлі. Яны больш уважліва ставяцца да псіхалогіі сваіх герояў, іх жыццёвай пазіцыі, ідэалаў. У партрэтных кампазіцыях выкарыстоўваюцца элементы мастацкіх канцэпцый розных эпох, аўтары імкнуцца ў той ці іншай ступені пераасэнсаваць традыцыі і дасягненні сусветнага мастацтва. На выстаўках г усё часцей з’яўляюцца кампазіцыйныя партрэты-карціны. Важным < .характарызуючым момантам у партрэце становіцца асяроддзе, шматзначнае па сваёй змястоўнасці. Выкарыстанне аксесуараў, элем>ентаў інтэр’ера і пейзажу ў , арганізацыі прадметнай прасторы надае вобразнай канцэпцыі партрэта асобую форму філасофскага роздуму, які мае эцічнатпаэтычны і нават рамантычцы харак!ар.р