КНІГІ ОНЛАЙН
Энцыклапедыя Культура Беларусі
У 6-і т. Т. 2.
Энцыклапедыя Культура Беларусі
У 6-і т. Т. 3.
Энцыклапедыя Культура Беларусі
У 6-і т. Т. 4.
Энцыклапедыя Культура Беларусі
У 6-і т. Т. 5.
Энцыклапедыя Культура Беларусі
У 6-і т. Т. 6.
АСІПАВІЧЫ, вёска ў Вілейскім рне. За 5 км на ПдЗ ад г. Вілейка, 4 км ад чыг. ст. Красны Беражок на лініі Маладзечна—Полацк, 100 км ад Мінска, аўтадарогай звязана з Вілейкай. Цэнтр Асіпавіцкага с/с. 150 гаспадарак, 366 ж. (2009). 280 АСІПОВІЦКАЯ Вядомы з 1703 як сяло ў Вілейскім старостве ВКЛ. Пасля 2га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) у Рас. імперыі. У 1886 вёска ў Вілейскай воласці Вілейскага павета Віленскай губ. У 1921—39 у складзе Польшчы, у Каловіцкай гміне Вілейскага павета Віленскай губ. 3 1939 у БССР. 3 12.10.1940 цэнтр сельсавета Куранецкага рна Вілейскай вобл. У Вял. Айч. вайну з канца чэрв. 1941 да пачатку ліп. 1944 акупіраваны ням.фаш. захопнікамі. 3 20.9.1944 у Маладзечанскай вобл., з 5.7.1946 у Вілейскім рне, з 20.1.1960 у Мінскай вобл. У 1994 — 168 гаспадарак, 424 ж. У 2009 сярэдняя школа—сад, бка, клуб, ФАП, комплексны прыёмны пункт, аддз. сувязі, магазін. Брацкая магіла партызан, помнік землякам, якія загінулі ў Вял. Айч. вайну. АСІПЁНКА Алесь (Аляксандр Харытонавіч; 7.9.1919, в. Пушкары Віцебскага рна — 6.8.1994), беларускі пісьменнік, сцэнарыст. Засл. Р. В.Асіпенка. ка Беларусі (1954). Скончыла Бел. кансерваторыю (1951). 3 1945 у стажорскай трупе, у 1951—82 салістка работнік культуры Беларусі (1979). Скончыў Мінскі пед. інт (1955). 3 1944 працаваў у друку. У 1952—53 рэд. газ. «Чырвоная змена». 3 1953 у час. «Маладосць» (у т.л. ў 1966—72 гал. рэд.). 3 1972 гал. рэд. сцэнарнага аддзела к/студыі «Беларусьфільм», у 1976—80 газ. «Літаратура і мастацтва». Аўтар раманаў «Вогненны азімут» (1965), «Непрыкаяны маладзік» (1971—80), «Лабірынты жаху» (1992) і інш., збкаў «Лёд растае» (1958), «Подых кветак і працы» (1960), «Дарога ў даль» (1962), «Парогі» (1973), «Двадні і дзве ночы» (1977), «Святыя грэшнікі» (1988) і інш., сцэнарыяў маст., дакум. і тэлефільмаў. Асн. тэмы яго твораў — гераізм бел. народа ў барацьбе з фашызмам, актуальныя сац. і маральнаэтычныя праблемы. Зрабіў літ. запіс кн. «Арлінае племя» А.Дзенісевіча (1970, Прэмія Ленінскага камсамола Беларусі 1974). Тв.: Выбр. творы. Т. 1—2. Мінск, 1979; 36. твораў. Т. 1—3. Мінск, 1989—90. Літ.: Локун В. Алесь Асіпенка: нарыс творчасці //Локун В. Кругі жыцця — кругі літаратуры. Мінск, 2002; Русецкі А.У. He здраджваць сваім прынцыпам // Русецкі А.У. Лёсы, людзі. Літаратура. Віцебск, 2008. АСІПЁНКА Раіса Васілеўна (н. 8.12.1926, г. Гомель), беларуская спявачка (меццасапрана). Засл. артыст Вырабы ўдзельнікаў Асіповіцкай народнай студыі лозапляцення. Дзярж. тэатра оперы і балета Беларусі. Яе мастацтва вылучалася драм. тэмпераментам, добрай вак. школай. Сярод партый у бел. рэпертуары: Алеся («Дзяўчына з Палесся» Я.Цікоцкага), Саўка («Марынка» Р.Пукста), Надзея Дурава (аднайм. опера А.Багатырова), Мальвіна («Калючая ружа» Ю.Семянякі), Васілеўна і Маці («Сцежкаю жыцця» Г.Вагнера); у класічным — Ядвіга («Страшны двор» С.Манюшкі), Вольга («Яўген Анегін» П.Чайкоўскага), Канчакоўна («Князь Ігар» А.Барадзіна), Клітэмнестра («Арэстэя» С.Танеева), Зібель («Фауст» Ш.Гуно) і інш. АСІПбВІЦКАЯ НАРбДНАЯ СТЎДЫЯ ЛОЗАПЛЯЦЁННЯ. Створана ў 1995 у г. Асіповічы пры раённым Цэнтры нар. рамёстваў і дэкар.прыкладнога мастацтва як гурток лозапляцення, з 1998 сучасная назва. У 1997 прысвоена званне «народная аматарская студыя». Кіраўнікі Л.М.Андрыевіч, з 2001 У.І.Слабоднік. Студыйцы — удзельнікі 1га рэсп. свята лозапляцення (г. Магілёў, 2006), абл. выстаўкі «Традыцыйныя ўзоры» (г. Асіповічы, 2007) і інш. Т.М.Бабіч. АСІПбВІЦКАЯ ЎЗбРНАЯ СТЎДЫЯ «ЦУД». Створанаў 1994у г. Асіповічы пры Цэнтры творчасці дзяцей і моладзі. У 1995 прысвоена 281 АСІПОВІЦКАЯ Удзельнікі Асіповіцкай узорнай студыі «Цуд». званне «ўзорны аматарскі калектыў». Стваральнік і кіраўнік С.В.Пацкевіч. У складзе студыі — гурты дэкар.прыкладнога мастацтва: «Чарадзейная бяроста» (кіраўнік С.А.Дубініна), «Каларыт» (А.С.Мількевіч), «Аплікацыя саломкай», «Роспіс па дрэве» (С.В.Пацкевіч). Гал. мэты дзейнасці: стварэнне ўмоў для маст. развіцця і выхавання асобы дзяцей, абуджэнне ў іх маст.эстэтычнай культуры на аснове інтарэсу да бел. нар. творчасці. Штогод студыя арганізуе выставу «Калядны калейдаскоп». Выхаванцы студыі — удзельнікі выставак («Прырода і фантазія», «Залатая саломінка», «Калядная зорка» і інш.), міжнар. фестывалю мастацтваў «Славянскі базар у Віцебску» (2005), конкурсу вырабаў з прыроднага матэрыялу «Разнастайнасць векавых традыцый» у рамках дзіцячага экалагічнага форуму «Зялёная планета» (Масква, 2008), рэсп. фестывалюкірмашу «Дажынкі» (г. Бабруйск, 2006, свята горада «Троіцкі кірмаш» (Мінск, 2007) і інш. Н.В.Сазановіч. АСІПОВІЦКАЯ ЦЭНТРАЛЬНАЯ РАЁННАЯ БІБЛІЯЙКА. Засн. ў 1919 у г. Асіповічы. У Вял. Айч. вайну спалена. У 1946 аднавіла дзейнасць, у 1951 адкрыта дзіцячае аддз. У 1974 кніжны фонд бкі складаў 40 тыс. экз. Пасля цэнтралізацыі ў 1977 раённая бка стала цэнтр. звяном бібліятэчнай сеткі і метадычным цэнтрам для ўсіх бібліятэк горада і раёна. У 2009 бка — інфармацыйнавыхаваўчы і культ. цэнтр з фондам каля 62,5 тыс. экз. лры, 58 назваў газет і часопісаў. Абслугоўванне чытачоў і апрацоўку лры вядзе ў аўтаматызаваным рэжыме. На базе бкі створаны Цэнтр прававой інфармацыі насельніцтва; электронныя краязнаўчыя базы дадзеных па гісторыі, эканоміцы, культуры, знакамітыхлюдзях Асіповіцкага краю. Арганізавана пазастацыянарнае абслугоўванне жыхароў 20 маланас. пунктаў раёна. Дзейнічаюць клуб для падлеткаў і моладзі «Гармонія», тэатрстудыя «Акварэль», дызайнцэнтр (з 2008) па выпуску рэкламных, інфармацыйных матэрыялаў для бібліятэк раёна і насельніцтва. А.ц.р.б. — пераможца рэсп. конкурсу «Бібліятэка — асяродак нацыянальнай культуры». ВЛЛогвін. АСІПОВІЦКІ НАРбДНЫ АМАТАРСКІ ФОТАКЛЎБ «РАНІЦА». Створаны ў 1997 у г. Асіповічы пры раённым Цэнтры культуры. У 2007 прысвоена званне «народны аматарскі калектыў». Заснавальнікі і арганізатары Дз.Саўрыцкі, А.Мікуліч, маст. кіраўнік В.П.Чыжык (з 2001). У клубе 15 фотааматараў ва ўзросце ад 6 да 60 гадоў. Асн. мэты дзейнасці: прапаганда мастацтва фатаграфіі і Ла арт. Асіповіцкі народны аматарскі фотаклуб «Раніца»; на адной з выставак( 1); фотаработы мастакоў (2, 3). 282 АСІПОВІЦКІ захаванне прыроды і культ.гіст. спадчыны Асіповіччыны. Сярод арганізаваных выставак: «Свет у аб’ектыве» (1998), «Чалавек і прырода», «Мая сям’я» (абедзве 1999), «Свет жывёл і раслін», «Свет у аб’ектыве» (абедзве 2000), «Гэта твая зямля» (2001), «Унікальныя мясціны Асіповіччыны» (2002), «Магілёўшчына — край прыдняпроўскі» (2003), «Асіповіччына любая мая» (2004), «Мой родны горад» (2007), «Мая Беларусь» (2008), «Радзіма мая дарагая» (да 65годдзя Перамогі), «Гэты дзень мы набліжалі, як маглі» (абедзве 2009). Фотамастакі клуба — лаўрэаты і дыпламанты рэсп. фотаконкурсу «Гэтатвая зямля» (Мінск, 2003,2006), абл. экалагічнага форуму (г. Магілёў, 2004—09) і конкурсу «Мая Беларусь» (Мінск, 2008); раённага фестывалю фатаграфіі нар. творчасці «Веснавыя колеры» (г. Асіповічы, 2005—06) 1 інш. На базе фотаклуба праведзены фотаконкурсы «Прырода і чалавек» (1999), у т.л. 5 раённых (1999—2005), на аснове якіх складзены спіс унікальных мясцін і аб’ектаў Асіповіччыны. Супрацоўнічае з раённай газ. «Асіповіцкі край», у якой вядзе экалагічную старонку «Клуб сяброў прыроды «Вытокі» (з 2005), і інспекцыяй прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя «Раніца» (выд. фотаальбом «Даведнікэкалагічныхдат», 2006; каляндар на 2006). Н.В.Сазановіч. АСШОВІЦКІ НАРбДНЫ АНСАМБЛЬ НАРбДНАЙ ПЁСНІI МУЗЫКІ «ДЗІВАКІ > Створаны ў 1994 у г. Асіповічы пры раённым Доме культуры (з 1996 раённы Цэнтр культуры). У 2002 прысвоена званне «народны аматарскі калектыў». Арганізатары і кіраўнікі А.Я.Пінчук, А.А.Яршоў. У складзе ансамбля вак. і аркестравая групы (усяго 20 чал.). У рэпертуары пераважаюць бел. нар. песні, у т.л. «Памажы нам, Божа», «Ой, ты, ціхі Дунай», «Плыла вутачка», «Плаваў чаўнічок», «Вячэрняя зара» і інш. Калектыў — лаўрэат і дыпламант фестываляў: усебел. нар. мастацтва «Беларусь — мая песня» (г. Магілёў, Асіповіцкі народны ансамбль народнай песні і музыкі «Люлечка». 2005), раённага нар. творчасці «Веснавыя колеры» (г. Асіповічы, 2008). Прымаў удзел у запісе тэлеперадачы «Спявай, душа» (2005). Удзельнічаў у справаздачным канцэрце Магілёўскай вобл. ў Палацы Рэспублікі ў Мінску (2009). Т.М.Бабіч. АСІПбВІЦКІ НАРбДНЫ АНСАМБЛЬ НАРбДНАЙ ПЁСНІ I МУЗЫКІ «ЛЙЛЕЧКА». Створаны ў 1988 у г. Асіповічы пры раённым Доме культуры (з 1996 раённы Цэнтр культуры). У 1991 прысвоена званне «народны аматарскі калектыў». АрганізатарЛ .У. Грынько, кіраўнік Н. В. Андрушкевіч (з 2005). У складзе ансамбля 15 чал. У рэпертуары бел. нар. песні і інструм. творы на тэмы бел. нар. песень («Стукаўкадудаўка», «Вой, на гары мак», «Песня беларуская мая», «У нядзелю ў Слуцку» і інш.). Калектыў — лаўрэат і дыпламант фестываляў: міжнар. фальклору (г.п. Крыўлень, Малдова, 1993), рэсп. нар. музыкі «Звіняць цымбалы і гармонік» (г. Паставы, 1993), абл. сямейнай творчасці «Сузор’е талентаў» (г.п. Глуск, 2001), тэлефестывалю «Таленты Прыдняпроўя» (2002), раённых нар. творчасці «Веснавыя колеры» (г. Асіповічы, 1994—2009), нар. традыцый «Ліпеньскія шчадроўкі» (в. Ліпень Асіповіцкага рна, 1993— 2009). Прымаў удзел у запісе перадачы Бел. тэлебачання «Спявай, душа» (2003). Т.М.Бабіч. АСШОВІЦКІ НАРОДНЫ АНСАМБЛЬ ЭСТРАДНАГА ТАНЦА «КАПРЫЗ». Створаны ў 1994 у г. Асіповічы пры раённым Доме культуры (з 1996 раённы Цэнтр культуры). У 1999 прысвоена званне «народны аматарскі калектыў». Стваральнік і кіраўнік Дз.У.Шатанава. У складзе ансамбля каля 35 чал. ва ўзросце ад 15 да 30 гадоў. Асн. мэты дзейнасці — прапаганда і пашырэнне сучаснай эстр. творчасці. У рэпертуары бел. Выступае Асіповіцкі народны ансамбль эстраднага танца «Капрыз». 283 АСІПОВІЦКІ Асіповіцкі народны духавы аркестр. танц. кампазіцыі: «Калінка», «Кадрыля», «Лявоніха», «Полька», «Касіў Ясь», «Купавы» (харавод), «Журавушка», «Белая Русь», танцы народаў свету «Кантры», «Антрэ», «Ламбада», «Амазонка», «Рокнрол», «Тэхна», «Рускі мадэрн», «Дыска», «Капрыз» і інш. Калектыў — лаўрэат і дыпламант міжнар. фестывалю нар. мастацтва і творчасці ў Расіі (г. Тула, 2002), конкурсаў: рэсп. тэлевізійнага нар. творчасці «Залатыя ключы» (г. Салігорск,